Rome zal geen
München worden
Tweedracht in de
Chineesche regeering?
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER 30 DECEMBER 1938
Franco breekt door
het lioksche front
Brand aan boord van
Noorsch stoomschip
Engeland zoonoodiq gereed
Nazi's betrokken bij
millioenenproces
Talrijke doodvonnissen
in Duifschlaod verwacht
Onrustbarende steenkolen-
schaarschte in Duitschland
KONINGSTRAAT 78, DEN WIL DHL TEllfOON LIJNEN)
66e JAARG. No. 8503
Chamberlain geen
tusschenpersoon
Hallo, hallo!
Treinreizigers, attentie!
Iran verbreekt de diplomatieke
betrekkingen met Frankrijk
Rome zoekt zijn voordeel
Spu'fgasfen achter een hek
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT j
Mulo-diploma als
Middenstandsbrevet
HELDERSCHE COURANT
Uttgor* d*r Uwg.M^. HoUosd* Mo®riwfcwar*« M.V. De» HmUUt
FRANKRIJK ZAL ZELF ZIJN
ZAAKJES MET ITALIë AF
HANDELEN.
Chamberlain zal dezen keer waar
schijnlijk te Rome niet als vredes
apostel-bemiddelaar fungeeren in 't
Fransch-Italiaansche geschil. Zeker
zal hij niet als tuschenpersoon op
treden voor het overbrengen der Ita-
liaansche eischen aan Frankrijk.
Kort gezegd: dit is de wensch van
Frankrijk zelf. Frankrijk zal zijn
eigen boontjes doppen. Althans voor-
loopig.
Volgens een bericht uit Londen,
Keeft de Fransche zaakgelastigde Cambon,
de Fransche stellino: herhaald, dat de
thans door Italië gestelde eischen van dien
aard zijn, dat Frankrijk hiervoor zelf een
oplossing moet vinden. Ofschoon het her
stel va.n de vriendsebanneliike betrekkingen
tusschen Frankrijk en Italië voor Engeland
als Middel landsche zeemogendheid een be
lang van de eerste orde is, is er nooit eeni-
ge sprake van geweest, dat Chamberlain bij
zijn bezoek aan Rome tusschen de twee lan
den zal bemiddelen. Britsche kringen heb
ben begripvoor Frankrijks wil, ziin eigen
belangen te behartigen en de houding van
dit land wordt goedgekeurd. De Britsche
en de Fransche regeeringen staan met
elkaar in nauw contact.
He't is echter niet uitgesloten, dat
de FranschItaliaansche betrekkin
gen bij bet bezoek van Chamberlain
ter sprake zullen komen, daar het
BritschItaliaansche pact nauw
verband houdt met iedere dreigende
verstoring van den status quo in de
Middellandsche zee en de territoriale
positie van Britsch Somaliland een
vreedzame, oplossing van de Itali
aansche eischen wenschelijk maakt.
Daarom mag verwacht worden, dat Cham
berlain zal aandringen op een herstel van
den vriendschappelijke betrekkingen tus-
schen Frankrijk en Italië terwijl hij er op
zal wijzen, dat Engeland niet als tusschen
persoon kan optreden voor het overbrengen
der Italiaansche eischen aan Frankrijk.
De reactie in Italië.
Op dit bericht is er een van vrij groote
ontsteltenis. Men had op een tweede Mün
chen gehoopt, waarbij met wat nemen en
geven de Italiaansche eischen voor een
goed deel zouden zijn toegewezen, maar
het nieuwe standpunt heeft ongetwijfeld de
berekeningen leelijk in de war gestuurd.
Men heeft klaarblijkelijk in Rome al te
zeer gemeend, dat Frankrijk in het kielzog
van Engeland voer.
Eischen nogmaals onaanvaard
baar genoemd.
In een antwoord op vragen door den so
cialist Sibue heeft onder luid applaus Bon
net in de Kamer nogmaals verzekerd, dat
hij van de betreffende nota pas kennis had
gekregen na zijn verklaring in de kamer op
19 December, waarin hij ondubbelzinnig
zeide. dat Frankrijk de Italiaansche eischen
niet aanvaardde.
Dziboeti
Vooral koesteren, zooals gemeld, de Ita
lianen veel belangstelling voor Dziboeti, om
aldaar het spoorwegverkeer van Fransch
Somaliland te kunnen controleeren Dzjiboe-
ti, de hoofdstad van Fransch Somaliland, is
verbonden met den eenigen, 784 k.m. langen
spoorweg, welke naar de hoofdstad Addis-
Abeba voert; deze spoorweg is in Fransche
handen; in het accoord van 1935 zou Frank
rijk de aandeelen hiervan aan Italië over
Vooraanstaande figuren zouden
zich tegen de communistische
invloeden keeren.
JAPAN HEEFT MOEILIJKHEDEN
EN MISLUKKINGEN BIJ DE
VLEET.
Uit Tokio, dus van Japansche zijde,
komen berichten, dat meer vooraan
staande figuren zich uit de regeering
van Tsjang Kai Sjek terug hebben
getrokken. Niet alleen Wang Tsjing
Wei zou tegen de communisten zijn
gekant.
Overigens staat Japan nog voor zeer vele
moeilijkheden in China.
Onder de militaire vraagstukken moeten
worden genoemd: de zuivering van den
spoorweg TientsinNanking, waarover nog
altijd geen verkeer mogelijk is door de be
drijvigheid van de guerillabenden, van den
spoorweg tusschen PekingHankau, en van
den Loeng-hai-spoorweg tusschen Ilaitsjau
en Siangoe en volgens het Hsb. ook de zui
vering van Sjansi en van het midden en het
oosten van Hopei, waar guerillabenden nog
altijd groote gebieden in haar macht hebben.
Voorts zullen de Japanners tot Sianfoe moe
ten doordringen om te beletten dat de aan
voer uit Rusland over die stad voortgaat.
Een reeks organisatorische mis
lukkingen!
Een ander groot bezwaar voor economi
sche ontwikkeling der bezette gebieden is,
dat het volk er ongaarne het nieuwe ge
aanneemt, dat de Japansche legers daar
op groote schaal verspreiden.
Sinds een week worden geen kaartjes tn
verkocht voor reizen uit Peking naar
zuiden, en er zijn over dat traject ook ge
goederentreinen meer uit Peking vertrok
De Japanners bewaren een volstrekt stilz\\ ]-
gen over de redenen voor de stopzetting
het verkeer.
doen, 250.000 stuks zijn hiervan reeds door
Italië aanvaard. Een feit is het, dat Italië
geen behoorlijke uitvoerhaven heeft in de
Roode Zee. die rechtstreeks met een spoor
weg in verbinding staal Dit vormt een be
lemmering voor de exploitatie van zijn
nieuw verworven kolonie Oo§t-Afrika. Een
volledig beheer en controle over Dzjiboeti
als eind-spoorwegstation zou hiervan de
eenige oplossing kunnen vormen.
Frankrijk daarentegen heeft aan Dsji-
boeti met zijn strategische ligging een groo-
ten steun, vooral als kolenhaven bij den in
gang van de Roode Zee. en is na het ver
laten van het Suez-kanaal het eerste steun
punt op den weg naar Fransch-Indië
Ons kaartje geeft een en ander duidelijk
weer.
In politiek opzicht moet het Japansche le
ger in Noord-China de totale mislukking
melden van een poging om de zoo gaarne
gewenschte nieuwe federale Chineesche re
geering te Peking te organiseeren. Geen en
kele Chinees van eenige reputatie heeft zich
ervoor laten vinden.
Luidsprekersinstallatie op onze
groote stations.
Het Amsterdamsche Centraal Station krijgt
een luidsprekerinstallatie. Op alle vijf per
rons op elk perron twee in de wacht
kamers en in de vestibule worden groote,
sterke luidsprekers gemonteerd en op Oude
jaarsdag hoopt men met de montage geheel
gereed te zijn. Dan zal het reizend publiek
en dan zullen ook zij, die familie of beken
den van den trein halen, via deze luidspre
kersinstallatie worden ingelicht, wanneer
zich eventueel een vertraging of wijziging
in den dienst voordoet.
Reeds zijn met de luidsprekers proeven
genomen, welke zeer goed slaagden.
Het ligt in de bedoeling, van de Directie
der Nederlandsche Spoorwegen, dat ook an
dere groote stations in ons land van een
luidsprekerinstallatie zullen worden voor
zien.
Juist was een lading fosfor in
genomen.
Gisteren is even buiten de nier van
IJmuiden een felle brand ontstaan aan
boord van het Noorsche stoomschi.i „Rem"
dat juist aan de superfosfaatfabriek te Am
sterdam lading had ingenomen er op weg
was naar Stavanger
Sleepbooten van Wijsmuller verleenden
assistentie en zetten het achterschip onder
water terwijl met het doovcn van duizenden
zakken fosfaat en cokes onmiddellijk een
aanvang werd gemaakt lot diep in den
nacht werd het blu-sschingswerk voortgezet.
REDEN NIET BEKEND.
Volgens te Teheran gepubliceerde
berichten heeft Iran de diplomatieke
betrekkingen met Frankrijk verbro
ken. Tot dusverre is de reden daar
van niet bekend.
Geen concessies verder aan het
geweld.
In een nieuwjaarsboodschap gepubliceerd
in het tijdschrift „Home and Empire" zegt
minister president Chamiberlain onder meer:
„Onze gewapende macht veroorlooft ons
in den raad der volkeren te zeggen, dat
wijterwij] wij vriendschap met alle vol-
'ïen zoeken, hun in een geest van redelijk
heid en oprechtheid tegemoet zullen treden
doch geen concessies aan geweld zullen doen
Terwijl wij niet zonder succes hebben
gewerkt voor de zaak van den vrede, heb
ben wij onze energie tegelijkertijd gewijd
aan de bespoediging en de uitbreiding onzer
voorbereidingsmaatregelen, met den steun
van het land. Veel moet in deze richting
nog gedaan worden maar, om een mogelij
ken onjuisten indruk, gevestigd door ge
praat over vertragingen en leemten, weg
te nemen wensch ik hieraan toe te voegen
dat wij reeds zooveel vooruitgang met onze
bewapening gemaakt hebben, dat wij zoo
noodig op 't oogenblik ons zouden kunnen
verheffen om deze verplichtingen tegenover
onze bondgenooten, ons rijk en onszelf na
te komen."
Ook de Unilever gedupeerd door
Wreszynski en Norris.
De hoofdrol in den internationalen mil-
lioenenzwendel, waarvan één der verdachten
Wreszynski zich in het Amsterdamsche
Huis van Bewaring bevindt, blijkt te zijn de
Engeische luitenant-kolonel Francis Norris,
een man uit de groote wereld, die zich, naar
het Vk. meldt, in samenwerking met Wres
zynski, speciaal bezig hield met het ont
dooien van in Duitschland bevroren credie-
ten. Hierbij schijnt hij de medewerking van
hooge Duitsche autoriteiten te hebben ge
had, en naar het blad meldt, is in verband
hiermee een aantal hooge nazi-ambtenaren
gearresteerd of ontslagen.
Norris en zijn compagnon spreidden tij
dens hun verblijf in Londen de fabelachtig
ste weelde ten toon. Thans moet de Engei
sche kolonel zich in de Ver. Staten bevin
den.
Ook de Unilever behoort tot de slachtoffers
van het oplichterspaar: zij heeft bij de
Fransche politie een aanklacht ingediend
inzake een verduistering van 12.000.000
fancs.
Naar een JoegoslavischHon-
gaarsch verdrag.
De reis van Ciano den Italiaanschen
minister van buitenlandsche zaken
naar Belgrado, de hoofdstad van
Joego Slavië, heelt tot doel een duur
zame toenadering tusschen dit land
en Hongarije te bewerkstelligen.
Een Ilongaarsch-Joego-Slavische entente
onder de bescherming van Itali" ligt immers
ten grondslag aan het Donausvsteem, dat
door Rome wordt beoogd. Zeer zeker is een
dergelijk systepm alleen gedacht in het ka
der van de as RomeBerijn. aldus de N. R.
Crt. waar het tenminste dit voordeel zou
hebben dat. het in zekere mate het evenwicht
ten gunste van Italië zou herstellen. Dit
land rekent bij voorbaat erop, dat als ge
volg van de aanstaande Italiaansch—Joego
slavische besprekingen een accoord tot stand
zal komen, hetwelk zal uitloopen op een
verlenging van het ItaliaanschJoego Sla
visch verdrag.
Blussching van brandende hout-
warenfabriek te Rotterdam be
moeilijkt.
Gisteravond om kwart over zes is brand
uitgebroken in het gebouw van de N.V. Ne
derlandsche Kindenvagen- en houtwarenfa-
briek .Torck". gevestigd aan de Schiestraat
te Rotterdam.
De brandweer verscheen spoedig, doch
kon door het hooge ijzeren hek. dat het ter
rein omsloot, de blussching niet van dicht
bij ter hand nemen.
Met acht stralen op de waterleiding en twee
op de motorspuit bestreed zij het vuur
Toen na geniimen tijd iemand met de-sleutel
van het hek arriveerde, werd de arbeid der
spuitgasten aanzienlijk vergemakkelijkt.
Na een uur moeizamen arbeid was de vlam
menzee bedwongen.
De benedenverdieping, waar een houtza
gerij en een ojdslagplaats van rubber geves
tigd zijn, werd totaal vernield.
Omtrent de oorzaak van den brand tast
men in het duister.
Franco heeft gisteren een geluk
kigen dag gehad. Nadat de
linksche troepen maandenlang
hebben stand gehouden, op het
bruggehoofd te Balaguer, zijn zij
gisteren geweken.
De rechtsche luchtmacht en artillerie open
den den aanval met een bombardement van
het versterkte bruggehoofd. Tonnen ontplof
bare stoffen kwamen op de versterkingen
terecht. Pantserwagens reden daarop door
de bressen en haalden de viervoudige prik
keldraadversperringen neer, terwijl de in
fanterie volgde en de stellingen bezette.
De linkschen concentreeren zich tihans op
de verdedigingswerken voor Borjas Blan-
cas, De troepen van Franco rukken thans
ook in den noordelijken sector snel in oos
telijke richting op. In den zuidelijken sector
rukt de vleugel van de rechtsche troepen
stelselmatig op met als doel de verovering
van de linie van observatieposten van Alba-
ges naar de Ebro. Gisteravond meldde het
rechtsche hoofdkwartier de inneming van
Granadelia.
De rechtschen melden, dat al hun gevan
genen beginnen met om voedsel te vragen en
dat in den noordelijken sector vele linkschen
in de vele centimeters hoog liggende sneeuw
vechten met aan de voeten clechts linnen
schoenen.
FRANKREICH
//M.
Ons kaartje geeft de situatie aan het Ca-
talonische front duidelijk weer. De pijltjes
wijzen op de richting welke de troepen van
Franco nemen.
De regeering te Barcelo.na geeft Franco's
successen slechts ten deele toe. In het gis
teravond door het ministerie van landsverde
diging uitgegeven communiqué wordt o.m
gezegd, dat de vijand gisteravond aan het
Oostelijk front zijn aanvallen in den sector
van Balaguer heeft voortgezet, doch verschei
dene malen met duizenden verliezen is terug
geworpen. Gisterochtend slaagde de vijand,
die voorafgegaan door een groot aantal tanks
en door Italiaansche en Duitsche vliegtuigen
gesteund, erin, na verscheidene vruchtelooze
en kostbare uitvallen, den top van den Mon-
tero te bezetten.
In het gebied van den benedenloop van
de Sègre is een Italiaansche divisie met be
hulp van den gobruikeliiken overvloed van
oorlogsmateriaal van iedere soort er in ge
slaagd, La Grandella te bereiken. Bij het op
stellen van liet communiqué duurde de strijd
bij Robera nog voort. Andere aanvallen in
verschillende sectoren in dit gebied werden
volkomen afgeslagen.
Britsch schip gebombardeerd-
Naar verluidt is het Britsche s.s. Mariogan
gisteren gebombardeerd tusschen Castellon
en de Balearen. Gemeld wordt, dat de be
manning in de booten is gegaan. Het is niet
bekend, of dooden of gewonden zijn geval
len.
De Britsche regeering heeft een protest
gezonden aan Burgos met betrekking tot de
vasthouding van het Grioksche stoomschip
Atlas op Palma Majorca. Het schip behoort
wel is waar niet toe aan een Britsche ree-
derij, doch een deel van de lading, ter waar
de van 10.000 pond is Britsch bezit, terwij]
ook de verzekeringen voor een deel bij En
geische maatschappijen zijn ondergebracht.
Het antwoord van Franco op het nieuwe
plan inzake de vergoeding der schade, door
de Britsche scheepvaart geleden als gevolg
van bombardementen der rechtschen, is
thans door de Britsche regeering ontvan
gen.
Een vorig plan mislukte, toen vernomen
werd, dat Franco voornemens was de scha
loosstelling pas na den oorlog uit te keeren
In Januari begint het groote
proces tegen hoogverraad en
spionnage
In het begin van 1939 zal, gelijk reeds
aangekondigd, te Berlijn een der grootste
processen wegens hoogverraad en spionna-
Verwachting: Krachtige tot ma
tige Noordwestelijken wind
zwaar bewolkt met opkla
ringen, enkele regen- of nat
te sneeuwbuien, aanvanke
lijk zachter dan gisteren,
tegen den avond geleidelijk
weer wat kouder.
ge sedert het aan het bewind komen van
de nazies, worden gehouden.
Men verwacht, dat daarbij 17 a 18 dood
vonnissen worden uitgesproken.
De 20 beschuldigden staan o.a. terecht we
gens plannen om nazileiders te vermoorden
De personen, die de moorden ten uitvoer
zouden brengen, zouden door het, lot worden
aangewezen.
De positie van de beschuldigden is zoo
hopeloos, dat verscheiden advocaten gewei
gerd hebben, om de verdediging op zich te
nemen.
Men verwacht, dat het proces 8 dagen
zal duren Het publiek zal niet tot de zit
ting worden toegelaten.
Veroordeelden zullen getuigen.
Tegelijkertijd zullen, naar de Msb. meldt
talrijke andere processen gevoerd worden,
waarin een groot aantal j>ersonen men
spreekt van 100 die in mindere mate
bij een uitgebreider complot betrokken wa
ren, terecht zullen staan. Verscheidene per
sonen, die reeds geoordeeld zijn, zullen als
getuige inzake dit laatste complot optreden
Regeering zoekt een uitvlucht.
Door een kort bericht in de Duitsche pers
werd, aldus de Berlijnsche correspondent
van de „Daily Telegraph", aan arme men-
schen die steenkoolkaarten hadden, door de
Winterhiife voor December uitgegeven, me
degedeeld, dat zij hun kolen niet vóór 1
Januari zullen kunnen krijgen. Dit is, zoo
voegt de correspondent er aan toe, de
eerste officieele erkenning, dat Duitschland
thans lijdende is onder 'n acute schaarsch-
te aan steenkool.
Kolenhandelaars, voor wie het thans nor
maal de beste tijd is, kunnen geen voorra
den krijgen. Klanten prijzen zich gelukkig
als zij eens een enkelen zak kunnen bemach
tigen. Bovendien is de prijs per ton sedert
den vorigen winter met, in Nederlandsch
geld omgerekend, ongeveer f7.30 gestegen;
de hoedanigheid van briketten enz. is achter
uitgegaan.
De schaarschte wordt, aldus het Hsb., offi
cieel toegeschreven aan een tijdelijk gebrek
aan vervoermiddelen ten gevolge van de
weersomstandigheden; dit gebrek bestond
volgens den correspondent van het Engei
sche blad echter reeds vóór het intreden
van de strenge koude. In sommige gevallen
is aan groothandelaars verboden met hun
eigen vrachtauto's kolen aan de mijn te
gaan halen.
De werkelijke reden van de schaarschte is
blijkbaar, dat de Duitsche industrie zooveel
meer kolen eischt in den laatsten tijd. Hier
bij komt, dat voor de kunstmatige bereiding
van benzine veel steenkool noodig is.
Kolenhandelaars die hun ramen met op
schriften hadden voorzien dat het nutteloos
was levering van steenkool te vragen daar
er geen voorraden beschikbaar waren, wer
den door de politie gedwongen de opschrif
ten te verwijderen, daar deze, naar hun werd
gezegd, een gevoel van onrust onder de be
volking konden wekken.
De schaarschte beperkt zich niet tot Ber
lijn; in sommige gevallen is de toestand in
de provincie zelfs no£ er#er.
Aanvullend examen in verband
met de Vestigingswet.
In de gisteren te Arnhem gehouden ver
gadering van de Vereeniging voor MULO. is
besloten de eischen voor het MULO examen,
voor wat betreft het vak boekhouden, ter
aanpassing aan de eischen van het Midden
standsdiploma, aan te vullen met verschil
lende onderwerpen.
Voorts werd besloten tot instelling van
een aanvullend examen algemeene handels
kennis.
De MULO-leeriingcn, die voor dit aanvul
lend examen slagen, krijgen op hun diplo
ma een aanteekening, dat zij voldoen aan
de eischen van het Middenstandsdiploma,
