Naar het eiland der zwijgende goden m Landau slaat Sir Thomas Predikbeurten Zaterdag 31 December 1938 Vierde Wad en der luidruchtige toeristen Nieuwjaarspost in brand Skoda-fabrieken thans Kruppfiliaal 1 Weer een geval van ko'endampvergiftiging Voortvluchtig kassier uitgeleverd Weinig of geen voetbal op Nieuwjaarsdag Inbrekers zaagden traptrede uit Een vliegtuiq nadert in den nacht Van der Velde begraven PUBLICATIE MIJNHAR PTy I axeer- tabletten if.chafien BALI LOKT ONWEERSTAANBAAR. DEN PASSER (BALI), Dec. Van alle zijden had men verteld, dat ik toch Nederlandsch-Indië niet moest verlaten eer ik het eiland der zwijgende goden, het paradijs- eiland, het land der lijkverbrandin gen en der oude tempels had be zocht. Ik mocht tegenvoeren, dat ik Hindoetem pels in overvloed had gezien in Engelsch- Indië en dat ik te Benares, de tempelstad aan den heiligen Ganges, voldoende lijken had zien verbranden om er mijn heele leven genoeg van te hebben, iedereen, die dit antwoord hoorde, keek me verwijtend aan. Men wees er mij op, dat van de ge- heele wereld toeristen reizen maken van duizenden en duizenden kilometers, om de wonderen van Bali te aanschouwen. Zij kwamen en komen van Engeland en Frankrijk, van Noorwegen en Amerika, van Australië en Italië, en ik, die me er zoo dicht bij bevond, zou onbegrijpelijkerwijze de gelegenheid niet benutten om het won- dereiland te bezoeken Vrij algemeen scheen men dat gelijk te stellen met een halsmisdaad. Ik heb er genoeg van Ik moet erkennen, dat ik van den Hin doe-godsdienst na mijn verblijf in En- gelsch-Indië ruimschoots genoeg heb. Ik ben uiterst verdraagzaam en stel belang in alle godsdiensten, maar de 2500 goden van den Hindoegodsdienst (het kunnen er ook wel 25000 zijn; ik heb mijn desbetreffende aan- teekeningen op het oogenblik niet bij de hand) vind ik toch wel rijkelijk te veel. Ik heb indertijd getracht er aan de hand van vele dikke boeken, geschreven door zeer ge leerde menschen, wegwijs in te worden. Ten eerste de zonderlinge familieverhoudingen van vele dezer goden het was om dui zelig te worden. Toen ik tenslotte twee zeer dikke en geleerde boeken vond, die een ver schillende verklaring gaven van enkele de zer familieverhoudingen, heb ik den moed verloren, het op gegeven. Nu herinner ik me van die 2500 of 25000 nog maar enkele, waaronder een godin met tien armen, een bedenkelijke en weinig zachtmoedige juf frouw, want in een dier tien handen hield ze het hoofd van een onthoofden man; een onvriendelijke aap, die ik nu eens rood ge schilderd en dan weer eens verzilverd heb gezien; en dan een god met een olifanten- kop en een slurf, waarvan ik zelfs den naam, Ganpatti, onthouden heb en waarvan ik op Java zelfs nog vele afbeeldingen heb gevonden. En dan te moeten bedenken, dat deze godsdienst is een godsdienst van „Ariërs", van de echte Ariërs van u-weet-wel-wie. Het was om alle vertrouwen in de Ariërs te .verliezen. Tóch naar Bali. Al deze redenen hielden me er aanvan kelijk van terug Bali, den droom en het verlangen van velen, te bezoeken, maar ein delijk ben ik voor den raad en de verwijten van tallooze menschen bezweken, ook al omdat de door mij gezochte reisgelegenheid naar de Philippijnen niet zoo gemakkelijk te vinden bleek. De Philippijnen wachten wel en de oorlog in China is nog niet zoo spoedig ten einde en zal in verband met den winter tijdelijk min of meer tot stil stand komen. Groote en misschien beslis sende gebeurtenissen zijn daar niet te ver wachten voor de lente, zoo zette men mij van alle zijden uiteen. De reis naar Bali wordt over het algemeen gemaakt met de schepen der Koninklijke Paketvaartmaatschappij, die er elk jaar duizenden toeristen heen brengt Voor een stroom van toeristen gevoel ik niets. Ik be hoor er niet tusschen thuis. Over het alge meen is de weg der toeristen niet de weg van een reizend journalist. Toen vertelde men mij, dat er nog een andere weg is, een weg, die door de inter nationale toeristen niet wordt gevolgd. Bij Banjoewangi, aan den uitersten oosthoek van Java, was een veer en daar kon ik me laten overzetten naar Bali, waar ik een autobus zou vinden, die de verbinding vormt tusschen het veer en Dcnpassar, de meest belangwekkende plaats op het ei land en het centrum van het toeristenver keer. Deze reis zou me boxendien aanmerke lijk goedkooper uitkomen dan de reis met een der schepen van de paketvaart-maat- schappij, Kijkje in Banjoewangi. De trein rijdt 40 K.M per uur. Ik bevond mie toen te Soerabaja, dus in Oost-Java; Banjoewangi, aan de oostkunst kon dus niet ver zijn. Dat viel echter niet mee. Ik had weder eens uit het oog verlo ren hoe geweldig groot Java is. Van Soe rabaja naar Banjoewangi is een afstand van niet minder dan 288 kilometer. De treinen op Java loopen, behalve de expres- treinen van Batavia naar Soerabaja, niet zeer snel en houden op dit dicht-bevolkte eiland, het dichtst-bevolkte land der aarde, telkens stil bij steden en dorpen. Ze rijden daardoor, de halten inbegrepen, met geen grooter snelheid dan veertig kilometer per uur, zoodat de reis Soerabaia-Banjoewangi een reis wordt van ongeveer zeven uur, maar een reis, die door hët land en zijne bewoners ongewoon belangwekkend is. Als gewoonlijk reisde ik derde klasse, waar men meer mogelijkheid heeft dan in de eerste of tweede klasse de bevolking waar te nemen. Een bezwaar was daarbij, dat ik nog niet voldoende Maleisch spreek om een vlot gesprek te voeren, maar ik re kende met de goede kans een inlander of een Chinees-te. ontmoeten, die Nederiandseh verstond. En tegenwoordig, nu do zaken in Nederlandsch-Indië zoo vlot niet meer gaan, nemen ook vele Europeanen, die vroeger steeds in een hoogere klasse reis den, derde klasse. Goedkoope consumptie. Voor honger en dorst lijden behoeft mm in de treinen op Java niet bevreesd te zijn. In den trein, waarmede is reisde, kwam tel kens een Javaansche bediende met verkoe lende dranken voor weinig geld en deze be diende had ook een spijskaart, waarop men zich kon uitzoeken, wat men wenschte en duur was dit alles niet. Bij tallooze stationnetjes, waarvan ik nog nooit gehoord had, hield de trein stil en ook aan die stationnetjes was van velerlei tegen billijke prijzen te koop. Daar stondon kooplieden met vruchten, met limonade, met allerlei gebak. Eerst ging de trein door een vlakte, dan kwam heuvelland, later ging de tocht door l>ergland met eenige lange tunnels. Dorpjes, kleine stadjes bleken langs den spoorweg te liggen en herhaaldelijk zag ik plantages van rubber en koffie. Eens brachten die plantages schatten op, maar die goede tijd is voorbij sedert de prijzen van die artike len zoozeer gevallen zijn. Toch maakte de streek niet den indruk van armoede. Inte gendeel, er scheen nog een zekere welvaart te heerschen onder de bevolking. Op een oogenblik, dat ik eenige moeite had met den trein-bediende, wien ik iets wilde bestellen, wat hij niet begreep, kwam lachend een als Europeaan gekleed© Javaan te hulp, die Nederiandseh bleek te kennen. Hij was gekleed in een keurig wit nak en had een witten helmhoed bij zich. Ik ltood den nog tamelijk jongen man een sigaret aan en zette me bij hem, iets waarmede hij zich zeer vereerd toonde. Een spaarzaam politie-agent. Deze Javaan sprak uitstekend Nederiandseh Hij was op school geweest op een Christe lijke Hollandsch-Indische school, maar Chris ten was hij niet geworden. In bedachtzaam Nederiandseh vertelde hij me, dat hij vier jaar politie-agent was geweest op Rorneo. Maar nu had hij ontslag genomen. Hij had het niet langer uit kunnen houden op Bor- neo, zoo ver van zijn land, Java. waar hij als Javaan zich hopeloos alleen had gevoeld. En nu, binnen een paar uur zou hij zijn vader terugzien, na vier jaar. Als politieagent op Borneo had hij twee- en-twintig gulden per maand verdiend en daarvan... flink wat over kunnen houden. Ik had hoop, dat deze oud-politieagent ook naar Banjoewangi moest en mij daar wegwijs zou kunnen maken. Hij stapte ech ter een paar stations voor Banjoewangi uit doch spoedig ontdekte ik in den trein een ander ingezetene van Nederlandsch-Indië. die Nederiandseh kende. Het was een jeug dige Chineesche handelsman. Te Banjoewangi moest ik een nacht overblijven, daar ik denzelfden avond geen verbinding meer had met Bali. Primitief logies, Toen ik dit den Chinees vertelde en naar een goed hotel in Banjoewangi informeer de, vroeg hij of ik in een Chineesch hotel zou willen slapen. Het zou veel goedkooper zijn dan het eenige 'Europeesche hotel te Banjoewangi. De kleine Chinees, die Liem Hie Sing heette en Nederiandseh sprak a's een gebo ren Nederlander bracht me te .Banjoewangi naar een Chineesch hotel, waar ik een ka mer met ontbijt kreeg voor anderhalven gulden. In die kamer kon geen blind paard zware schade aanrichten, maar er stond toch een zindelijk, breed bed met een mus kietennet, een tafel er twee stoelen. In het bed kon ik slapen, aan de tafel kon ik schrijven, dus had ik alles, wat ik noodig had. J. K. BREDERODE. Vlammen in oen postauto. Gisteravond omstreeks half twaalf, werd brand .ohtdekt in de lading van een post auto, welke van 's Gravenhage naar de hoofdstad was gereden ipet een hoeveelheid briefpost en postpakketten. De brandweer bluschte het vuur met een straal op de tank. Hoewel micn ijlings de postzakken op straat wierp, werden toch acht zakken brieven en postpakketten door het vuur geteisterd. Waardezendingen waren niet in de auto aanwezig. DEVENTER KOEKEN VOOR PUZZELAARS! De „Ronde door Nederland" een succes. Op de prijsvraag „De Ronde door Neder land" ter bevordering van den verkoop van kinderpostzegels zijn thans bijna 100.000 op lossingen binnengekomen welke nagenoeg alle juist waren, zoodat de Centrale Propa ganda Commissie besloten heeft, aan de reeds uitgeloofde prijzen nog 200 Deventer koeken toe te voegen. De trekking der prijzen is uitgesteld tot 5 Januari a.s. De controle aan Duitschland. Het denkbeeld, dat de groote Tsjechische wapenfabrieken van Skoda een filiaal zou den kunnen worden van Krupp, wordt door de Citycorrespondent van de Evening Stan dard uitgesproken. Hij gelooft, dat de En- gelschTsjechoslowaaksche en Praagsche credietbank, die de Fransche aandeelen heeft opgekocht, slechts optreedt als tus- schenpersoon en verklaart „de controle over Skoda zal uiteindelijk aan Duitschland ver kocht worden",. Dit denkbeeld brengt de geruchten in herinnering, die twee weken na de conferentie van München de ronde de den en volgens welke Krupp Skoda had op gekocht. Toen werd echter een tegenspraak gepubliceerd. Bejaard echtpaar te Ilpendam omgekomen. Ten huize van het bejaarde echtpaar Laan in de Dorpsstraat te Ilpendam heeft zich in den vorigen nacht een geval van kolendampvergiftiging voorgedaan, dat den 73-jarigen man en diens 67-jarige vrouw het leven heeft gekost. Om negen uur vervoegde zich gistermorgen de zoon van het echtpaar aan de woning. Op zijn aanhoudend bellen werd niet open gedaan, waarop de man zich bij de politie vervoegde. Deze brak het slot open en verschafte zich toegang tot de woning. Zij nam bij het betreden van de kamers een zwaren kolendamp waar en vond het echt paar levenloos. Een dochter, die zich in een naastgele gen vertrek bevond, was reeds bedwelmd, doch kon, nadat de ramen waren ge opend, weer bijgebracht worden. De genees heer Donker uit Ilpendam constateerde bij het echtpaar den dood. Amerika zond Maastrichtenaar terug. De oud-kassier P. J. L. N. van de Midden standsband te Maastricht verdacht v. ern stige malversaties aan de bank waar hij werkzaam was en die naar Amerika trachtte uit te wijken, is thans door de Fransche regecring aan de Nederlandsche Justitie uitgeleverd en. in het Huis van Bewaring te Maastricht ingesloten. De man was per boot naar Amerika over gestoken. Hij werd daar na waarschuwing vanuit Nederland niet aan land gelaten en moest per zelfde bootgelegenheid naar Europa terugkeeren. In Le Havre is hij door de Fransche politie aangehouden. Wederom zal het een Zondag zonder voet bal zijn. De N.H.V.B. stelde geen enkelen wedstrijd vast, terwijl het programma van den K.N.V.B. weer heel klein, is Als het terrein van de roodbroeken bespeelbaar zal zijn gaat Wieringerwaard IAtlas I door. In dat geval zal de thuisclub met kleine cijfers winnen. Verder is in de res. II A vastgesteld: O.V.V.O. 2D.W.S. 2 Dat is alles! Brutale inbraak in Den Haag. Op zeer brutale wijze zijn inbrekers in den vorigen nacht binnengedrongen in een filiaal van de firma Weinthal aan het Piet Heinplein'te Den Haag. Allereerst verschaf ten zij zich toegang tot het perceel in de Piet Heinstraat, waarin het tandheelkundig instituut A.H.I.T. is gevestigd. De moge lijkheid is evenwel niet uitgesloten, dat zij reeds binnen waren toen het personeel Donderdagavond het instituut verliet. Daarna doorzochten de dieven de ver schillende vertrekken van het instituut, doch, hoewel zij ook een brandkast, die op de tweede etage stond, openscheurden, vonden zij niets van hun gading. Toen zaagden zij een trede uit de trap en kwamen zoo ln een leegstaand winkel- perceel. Hier vergrootten zij een W.C.- 'raampje en vervolgden toen hun weg naar den sigarenwinkel. Ook hier haalden zij al les overhoop. Zij stalen f 80.in contan ten en een aantal sigaren en sigaretten ter waarde van ongeveer f 300.—. Het schijnt, dat de inbrekers langs dcnzelfden weg wederom verdwenen zijn. In ieder geval is de buit gering voor zooveel moeite. De nachtverlichting van de lucht haven Twente voldoet uitstekend. Gisteren in den vroegen ochtend had de eerste officiecle nachtlanding olaats na den aanleg van de nieuwe verlichting op het vliegveld Twente. Het was liet K.L.M.-toe- stel PhA. R. X., type D.C. 3. dat op weg van Hannover naar Londen bericht kreeg, dat Schiphol vanwege den mist potdicht zat en bedoelde landing volbracht. Daar de gezag voerder Klein vreesde, niet genoeg benzine aan boord te hebben om'Londen nog to ha len. besloot hij n.1. Twente aan te doen. Hij was toen een kwartier van dit vlieg veld verwijderd en in allerijl ontstak men daar het was ongeveer zeven uur v.m. de nachtverlichting, welke uit zeshon derdduizend kaars Philips Philora-schijn- werpers en roode hindernislampen bestaat. Wij hadden gelegenheid den heer Klein na de welgelukte daling van zijn vliegtuig even te spreken en de piloot verklaarde op getogen te zijn over de nacht-verlichting, die hij een der beste noemde welke hij tot nu toe in zijn langdurige vliegpraktijk had gezien. De gezagvoerder achtte liet waarschijnlijk, dat het luchtvaartterrein Twente door zijn uitstekende outillage een zeer belangrijke plaats in het internationale luchtverkeer zal gaaa innemen* Emile Vandervelde, de leider der Belgische arbeidersbeweging, heeft zijn laatste reis gemaakt Vele vertegenwoordigers van buiten- landsche socialistische organisaties waren bij de begrafenis aanwezig, o.a. Ir. Albarda vertegenwoordigde de Nederlandsche ar beidersbeweging. Er was o.m. een krans van Koning Leopold. Een zeer groote me nigte stond langs de straten, welke de stoet passeerde, opgesteld. Voor het graf van den Onbekenden Sol daat werd een oogenblik halt gehouden onder een indrukwekkende stilte, welke plotseling werd onderbroken door een laat ste groet van de bazuinen. STEUNVERGOEDING ERWTEN EN VELDBOGNEN. Do Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt bekend, dat de steunvergoeding voor erwten van den oogst 1938, gedenatureerd in het tijdvak van 26 tot en met 31 Decem ber 1938, zal bedragen f 1.35 per 100 kg. voor groene erwten, welke door handelaren zijn gedenatureerd en voldoen aan het standaard monster van kwaliteitsklasse C en f0.85 per 100 kg. voor voederenvten. welke zijn gede natureerd door telers, die deze erwten zelf hebben geteeld. De stgimvergoeding voor veldboonen van den oogst 1938. welke in genoemd tijdvak door telers of handelaren zijn gedenatureerd en voldoen aan de kwaliteitseischen zal f2.60 per 100 kg. bedragen. 's-Gravenhage, 30 Dec. 1938. (Adv.) werken zacht en zeker DOOS 60 CT Autcmvo&ilL&me. DE RALLYE MONTE CARLO. Eerste Nederlandsche deêlnemer op weg naar zijn startplaats. Gisteravond vertrok de eerste Nederland sche auto met het bekende roode bordje „Rallve Monfe Garlo 44" naar zijn start plaats. Inzittenden waren de bekende rallve rijders Gatsonides en Baren Onecht die te Athene of Boekarest zullen starten. MOTORRACES TE ZANDVOORT OP 5 AUGUSTUS A.S. Het staat thans definitief vast, dat de motorraces, die volgend jaar te Zandvoort zullen worden gehouden, op Zaterdag 5 Augustus worden ven-eden. Het verdere pro gramma der motorwegraces luidt: 29 Mei nationale races op het circuit van Limburg en 1 Juli T.T.-races, om den-girooten prijs van Nederland. NED. SPORTVLIEGERS NAAR ONZE OOST. Naar de Tel. verneemt, zullen de sport vliegers W. Rous en Justus Heymans in *t begin van Februari van het volgende jaar met een sportvliegtuig van Amsterdam naar Nederlandsch-Indië vliegen. Het toestel waarmee de tocht gemaakt wordt, is de Hornet Moth van den heer Rous, de PKW'DR, die geen radio aan boord heeft, waardoor het sportieve van den tocht aanmerkelijk verhoogd wordt. Euwe moet met remise genoe gen nemen tegen Szabo. HET TOURNOOI TE HASTINGS De uitslagen van de partijen, gespeeld in de derde ronde van het tournooi te Hastings luiden: TylorMillner Barry 0—1; Landau—Sir G. A. Thomas 1—0; Pirc—Klein 0—1; Szabo 7~ 0 kuwc V2V'i\ GolombekSergeant De afgebroken partij uit de eerste ronde 1 usschcn Golombek en Klein werd gisteren \oortgezet en eindigde in remise. De stand uidt: 1. en 2. Landau en Szabo, ieder 2V2 punt 3 dr. M. Euwe 2 punten; 4. 5, 6, en 7"Sir G A Thomas, Klein. Pirc cn Golombek, ieder }/2 „P^nt' 8- Mijner Barry 1 punt; 9. en 10. lylor en Sergeant ieder y, punt. WIERIN GEN Werk gegund. De Rijkswaterstaat, Dienst der Zuiderzee werken, heeft na aanbesteding op 21 Dec. te Den Haag werk gegund aam NV. P. DaaJl- cler's Aanneecnbedirijf te Alkmaar Die be stek bevat het onderhoud gedurende 1909 van: de Rijkszeewerken op Wieringën, de Noorder- en Zuiderhaven nabij Den Oever, en andere voltooide Zuiderzeewerken al daar, de nieuwe haven te De Haukes, bene vens diverse grond- en kunstwerken, behoo- rende tot den Amsteldiepdijik den Balgzand- di.jk en tot het Balgzandkanaal tusschen Van Ewijcksluis en Oostoever, de Rijksha venwerken op Wieringen, den Rijksweg löa en gedeelten van de Rijkswegen no. 7 en no. 9. In massa was voornoemd aanneembedrijf laagste inschrijfster voor f48820. ZATERDAG 31 DECEMBER. Ned. Herv. Gemeente. Den Oever, 's. av. 7 uur, Ds. Van Beek. Ilippolytushoef, 's av. 8 uur, Ds. Van Beek. Hippolytushoef, 's av. 8 uur, Ds. de Wilde. Collecte. Westerland, 's av. 6.30 uur, Ds. de Wilde. Collecte. Anna Paulowna, 's av. 7 uur, Ds. Vorst man. Evangelisatie, Breezand, 's av. 7 uur, de heer Boon. ZONDAG 1 JANUARI. Ned. Herv. Gemeente. Anna Paulowna, geen dienst. Doopsgezinde Gemeente. Hippolytushoef, geen dienst. Evangelisatie. Breezand, voorm. 10 uur, de heer Boon. 's Av. 7 uur, de heer Boon. Jeugddienst. Onderwerp: Met Jezus op de Levenszee. ALKMAAR, 30 Dec. Kaasmarkt. Aangevoerd 29 stapels, zijnde 46.000 Kg.: 27 st. Fabriekskaas com missie f 22, 2 st. Boerenkaas kleine f 22. Handel matig. ALKMAAR. 30 Dec. Andijvie 16—22, appelen 11—16, boeren kool 0—9.10. bieten 1.20—2.10, gele kool 130 —3.30, groene kool 4.20—5.30, kropsla 0.80, o „ft derie 2.60-7.20, peren 6—15.50, prei '•i'8'10' Dcterselie 9—11.70, roode kool U30—4, selderie 13.80—15, spruiten 2.50— 18, uien 1.20—5.20, wortelen 2.604.80, wasch wortelen 2-8. witlof I 4—7, idem II 1.50— O 1 ALKMAAR, 30 Dec. 1938. Op de heden gehouden graanmarkt wa- Matige resultaten der andere Ne derlandsche deelnemers. Verdere uitslagen: Premier reserves A: Prins—List 1-0; Van icheltingaLuchis, afgebroken in betere stelling voor Luchis. Saemisch—Prins (eerste ronde) V2—Vzl Mieses—Prins (eerste ronde) 1—0. Premier reserves B- Van Poesburgh— Perlmuttr 0—1; Kifto—Van Seters Morrison-Ritson Morrv 0-1; rt. Major A: Lewis-Mevr. Roodzant 1-0, Mei. Heemskerk—Miss MusgiAve 1-0. Eerste klasse A: J- sbe Lewis—F. A. Damen Yz—y2. ^^M28f 30 en tuin- boonen f 9—16; Blauwnvaanzaari f 22— ~r'; 83 erwten, w.o. kleine groene f ,..)0f 10. i5, groote groene f 18. grauwe erwten f 16—f 33 en vale erwten f ISf 22. Alles per 100 k.g. Totaal aanvoer 255 HL Handel goed. ALKMAAR, (kaasbeurs.) 30 Dec. 1938. Aanvoer: 3380 KI. Edammer 40-j-, verkócht 1960 st. middenprijs per 50 kg ^0K—91 hoogste prijs 21 >a170 Ed. Kruid' verkocht' 170 midéenpnjs per 50 kg. 21 tevens hoogste Wo'smks m 3550 verkocht BROEK OP LANGENDIJK, 31 Dec neen T-isn 3 s,'*k 2-40-2..' 9 2mU kro1^n 1-90—3.10; roode kr. 1 Gele kool 1.30-3.30; D. Witte kool 1 90-2 0 NOORDSCHARWOUDE, 31 Dec. 8-40—6.50; drielingen 1.20—2 50- e. ve 6.20—6.40; peen 3.20—3,90; kroten1 roode kool 2.10—410, gele kool 190—3- 1 wite kool 1.30-2.60 3' >L

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 13