Groote uitbreiding der
Duitsche onderzeevloot
Granaten vielen
op Gibraltar
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Sluit vrede!
Hitier tevreden over 1938
Uitbreiding
Artillerie-inrichtingen
KONINGSTRAAT 7«, DEN HELDER. TELEFOON 10 f2 LIJNIN)
ZATERDAG
31 DECEMBER 1938
66e JAARG. No. 8504
Tonnage wordf gelijk aan
die van Engeland
Dit nummer bevat 22 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Ruim 14 Ion aangevraagd
HELDERSCHE COURANT
Uitgave dar Uttg-Mij Hofland» Hooftiarkwart]er N.V. la Dao H®Wer
--
Duitsc&land heeft het voornemen
aangekondigd om zijn rechten uit te
voeren volgens de Engelsch-Duitsche
vlootovereenkomst van 1935 en een
totale tonnage aan onderzeeërs te
bouwen gelijk aan de totale tonnage
van de Britsche onderzeeërsvloot.
Ben delegatie van Britsche deskun
digen bevindt zich op het oogenblik
te Berlijn om deze kwestie te bespre
ken.
In feite is het Duitsche besluit drie we
ken geleden ter kennis gebracht van de Brit-
•che regeering, doch de eerste bekendma
king is eerst gisteravond geschied in een
communiqué van den volgenden inhoud:
„De Duitsche regeering heeft kort geleden
de Engelsche regeering in overeenstemming
met de procedure, vastgelegd in d6 Engelsch-
Duitsche vlootovereenkomsten van 18 Juni
1935 en 17 Juli 1937, in kennis gesteld van
haar voornemen tot uitoefening van zekere
rechten, die haar door deze overeenkomsten
zijn verleend.
Vertegenwoordigers van de Britsche admi
raliteit zijn Donderdag uit Londen naar
Berlijn vertrokken, ten einde met de Duit
sche betrokken autoriteiten de problemen te
bespreken, die voortvloeien uit bovenge
noemde bekendmakingen".
Uit Berlijn wordt dienaangaande gemeld,
dat daar gisteravond een conunainmqué is
uitgegeven, luidende: „Een delegatie van de
Britsche admiraliteit is te Berlijn aangeko
men om met de Duitsche vlootautoriteiten
problemen te bespreken, die voortvloeien
uit de Engelsch-Duitsche overeenkomst van
18 Juni 1935 en de procedure maatregelen,
die vastgelegd zijn op 17 Juli 1937. De Duit
sche regcering heeft kort geleden de Brit-
sclie regeering in kennis gesteld van haar
voornomen om zekere rechten uit te oefe
nen, die haar toegekend zijn bij de verdrags
bepalingen".
Het bezoek van de Britsche delegaties te
Berlijn is eerst bekend geworden door de
publicatie van dit communiqué.
De delegatie bestaat uit admiraal Cun-
ningham. gedeputeerd chef van dan Brit-
schen marinestaf en drie andere ver ge -
woordigers der admiraliteit De dele*«'ie
heeft gisteren den dag doorgebracht met be
sprekingen met ambtenaren van ie -
sche ministerie van marine. ZM vert-resi ne
den naar Engeland.
Het Britsche standpunt.
Men herinnert er te Londen aan, dat
Duitschland er met 4« Bn geleek—
Duitsche vlootovereenkomst in toe
stemde in de categorie der onder
zeeërs zijn vloot te beperken tot 45
pet. van de totale tonnage der Brit
sche duikbooten.
Br werd echter verder overeengeko
men, dat Duitschland het recht had,
wanneer het van oordeel was, dat de
omstandigheden zulks noodig maak
ten, om onderzeeërs te bouwen tot
een totale tonnage gelijk aan de Bn-
gelsche. Duitschland heeft thans be
kend gemaakt, dat het van dit recht
gebruik maakt.
Bij het vlootverdrag echter was tevens
overeengekomen, dat alvorens een dergelijke
verhoogde vlootbouw ten uitvoer zou worden
gelegd, er vriendschappelijke besprekingen
gevoerd zouden worden tusschen de Engel
sche en Duitsche regeeringen. Op den grond
slag van dieee laatste clausule is de Brit
sche delegatie naar Berlijn gegaan.
Er verluidt, dat de Britsche delegatie
tot taak heeft om inlichtingen in te
winnen ten aanzien van den aard
der omstandigheden, die de Duitsche
regeering tot de meening gebracht
hebben, dat het noodzakelijk is den
bouw van Duitsche onderzeeërs te
vergroot en.
Terwijl men er te Londen op wijst, dat
Duitschland met de onderhavige be
kendmaking niet meer doet dan zijn recht
is volgens het EngelschDuitsche vloot
verdrag, hoopt men toch, dat als gevolg
van de besprekingen te Berlijn de Duit
sche regeering wegen zal vinden om Groot-
Brittannië tegemoet te komen op verschil
lende punten, die de Britsche delegatie
naar voren brengt.
Ten tijde van de onderteekening der vloot-
overeemkomst had Engeland ongeveer
50.000 ton aan onderzeeërs. Thans heeft
Groot-Brittannië onderzeeërs tot een tonna
ge van 70.000. F,r verluidt, dat om een ge
lijk peil als Engeland te bereiken, Duitsch
land ongeveer 45.000 ton ann onderzeeërs
zou moeten houwen, aangezien het land
thans een onderzeesche vloot met een ton
nage van 25.000 heeft.
Aangeeien de totale tonnage van de
Duttsche vloot voor alle categorieën volgens
het Engelsch-Duitsche vlootverdrag be
perkt bHjlt tot 36 pet. van de totale Britsche
vloottonnege, ml w oen aanpassing moeten
geschieden in de Duitsche categorieën naast
d« duikbooten.
Met medeweten en goedkeuring van
Duitoehlend i# het Duitsche voornemen me
degedeeld aan de andere mogendheden, die
het Londensche vlootverdrag en de bilate
rale overeenkomsten, die uit dat verdrag
voortvloeien, onderteekend hebben.
Er verluidt, dat te Berlijn ook besprekin
gen gevoerd zijn betreffende de bewapening
van twee nieuwe Duitsche kruisers, 17 Juli
die bilateraal met Duitschland aangegaan
is na de afsluiting van het Londensche
vlootverdrag tusschen Groot Brrttannië,
Frankrijk en de Vereenigde Staten (Italië
trad later tot dit verdrag toe).
Besprekingen verioopen bevredigend.-
De besprekingen over die aanhangige
vlootproblemen zijn, naar Reuter uit Berlijn
verneemt, bevredigend verioopen bij de gis
teren gehouden conferentie. De Britsche
delegatie vertrekt hedenmorgen.
De marinemediewerker van die „Times"
merkt naar aanleiding van deze uitbreiding
der Duitsche onderzeevloot op dat de alge-
meene limiet van 35 pet. blijft gehandhaafd
en indien Duitschland de tonnage voor
zekere klassen van oorlogsbodems wil ver-
grootan. zal het zich bij andwe klassen be
perkingen moeten opleggen. De keuze van
die klassen kan geen groote moeilijkheden
opleveren, want Duitschland is im ettelijke
categorieën nog niet tot de 35 pet., waar
het volgens het accoord recht op heeft, ge
komen. De vergrooting vain die totale ton
nage van duikbooten, welke volgens het
verdrag geoorloofd is, is bovendien zoo
klein, dat het niet-bouwen vain slechts een
slagschip er reeds tegen op zou wegen.
EEN RIJK JAAR ACHTER DEN RUG.
VEEL NIEUW WERK WACHT.
Eerste taak van het Duitsche volk,
zegt Hitier in zijn nieuwjaarsbood
schap ls en blijft de opvoeding van
ons volk voor de nationaal-socialis-
tische gemeensr ap. Tweede taak is
de uitbreiding en versterking onzer
weermacht. De derde zien wij In de
tenuitvoerlegging van het vierjaren
plan, in de oplossing van het gebrek
aan arbeidskrachten en vooral in de
economische aanhechting der nieuwe
rijksgebieden.
En dan vervolgt hij:
Op het gebied der buitenlandsche politiek
staat de plaats van Duitschlhnd vast. De
verplichtingen, die voortvloeien uit onze
vriendschap voor het fascistische Italië, zijn
voor ons duidelijk en onverbrekelijk. Ons be
grip voor de historische rol, die Mussolini
heeft gespeeld in den arbeid tot behoud van
den vrede, dringt ons tot diepe dankbaarheid.
Wij danken echter ook de andere staats
lieden, die in dit jaar met ons er naar ge
streefd hebben den weg naar een vreed
zame oplossing der vraagstukken, die geen
uitstel gedoogden, te vinden. In de wereld
wordt onze politieke houding bepaald door
het anti-kominternverdrag.
Hitier schetst dan de gebeurtenissen van
het rijke jaar 1938, toen men, na de binnen-
landsche crisis reeds in vorige jaren te
hebben opgelost, de buitenlandsche politiek
kon uitbouwen. Dank brengt hij arbeiders
en boeren en vooral de honderdduizenden"
die de westelijke grens van het rijk hebben
omgeven met een wal van pantser en beton,
waarvan wij weten, zegt de Führer, dat geen
miaoht ter wereld heim ooit zal kunnen ver
nietigen!
Moge de genade Gods het Duitsche volk
op zijn weg vergezellen, besloot Hitier.
Een raad van Tsjang Kai Sjek:
Moorddadig bombardement
Chineesche stad.
op
De vice-president van de Kwomin-
tang, Wang Tsjing Wei, heeft een
boodschap gericht aan Tsjang Kai
Sjek, waarin hij hem aanraadt spoe
dig vredesonderhandelingen met Ja
pan te openen.
De „South China Daily News" pu
bliceert den geheelen tekst van deze
boodschap en dringt er op aan, dat
Japan zijn belofte, de troepen uit
China terug te trekken, zal nako
men.
De krijgsverrichtingen.
De Japansche troepen, die met de zuivering
van Sjansi belast zijn, hebben Foehsien, het
hoofdkwartier van den vroegeren Chinee-
schen gouverneur van Sjansi, en de stad
Taning bezet.
Daarmede is de weg voor een Japanschen
aanval op de provincie Sjensie gebaand.
Naar het Chineesche bureau meldt, heb
ben vijftien Japansche vliegtuigen Donder
dag meer dan honderd bommen laten val
len op Kweilin, een politiek centrum in de
provincie Kwangsi. Er zijn ontelbare slacht
offers gevallen en 1500 huizen en gebouwen
vernield o.a. het Amerikaansche baptitisohe
ziekenhuis.
Verder is Tsjangteh, in de provincie Hoe-
nan, door Japansche vliegtuigen gebombar
deerd. Meer dan tweehonderd personen wer
den gedood of gewond.
China heelt vijf soorten kogels.
Generaal Joeeh Hsoeeh, heeft tegenover
het Chineesche persagentschap verklaard,
dat, terwijl Japan slechts één soort kogels
tot zijn beschikking heeft, n.1. den kogel
van koud lood, China vijf soorten kogels
heeft om den Japanschen overweldiger te
bestrijden.
Terwijl, aldus Joeeh, de Chineesche troe
pen een voorraad kogels van vleesch en
bloed vormen, kunnen de Chineesche stu
denten China papieren kogels verschaffen,
de boeren en industrieelen materiaalkogels
en de handel gouden kogels. Met deze vijf
soorten kogels kunnen wij ongetwijfeld de
overwinning behalen op het Japansche lood,
dat toch eens uitgeput zal raken.
Mislukte uitvalspoging van de
linksche torpedojager José Luiz
Diez. Aan den grond geloopen.
SCHIP EN BEMANNING
GEÏNTERNEERD.
De José Luiz Diez, de republikein-
sche torpedojager, welke de Hrit-
sche haven Gibraltar was binnen-
geloopen, heeft getracht zich een
doortocht te banen naar een der
linksche havens. Echter, gewaar
schuwd door 'n vuurpijl, afgevuurd
door een der bewoners van Gibral
tar, verschenen bij het verlaten
der veilige Britsche haven plotseling
om de rots de oorlogsschepen van
Franco, welke op de loer hadden
gelegen. Een vertwijfelde strijd
volgde.
De José Luiz Diez omhulde zich direct
met een zwaar rookgordijn, miaar de kans
om weg te komen was gering.
In spanning volgden de bewoners van Gi
braltar, gewekt door hot nachtelijk kanongc-
buldc. den ongelijken strijd. Tevergeefs
seinde men naar de rechtsohe comaroandan-
ten, dat de
granaten op Britsch gebied
violen, men ging door met beschieten van
de torpedojager, welke zich wanhopig ver
weerde. Tenslotte werd het linksche schip
naar de kust gedreven. Een bodem van de
rechtschen, de Jupiter sonumieerde de be
manning van de José zich over te geven.
De José stoomde toen naar de Jupiter op
en ramde het rechtsche sohtp, dat in de
diepte verdween.
Maar toen was het ook met de Joeé af-
geloopen en op 50 meter uit de kust, in de
Britsche wateren raakte het linksche oor
logsschip aan den grond, ernstig beschadigd
/even dooden en elf gewonden worden aan I
wal gebracht.
Verwachting: Regen-, hagel- of
natte sneeuwbuien, wisse
lende bewolking, matige tot
krachtige Westelijke tot
Noordwestelijke wind, iets
kouder dan gisteren.
Geïnterneerd.
Toen kwamen de Britsche militairen aan
boord en werden schip en bemanning gein-
ternee rd.
De José is naar de haven van Gibraltar
gesleept, nadat zij weer vlot was gekomen.
Meer orders en versneld tempo
bij onzen munitie-aanmaak!
Ingediend is een aanvullingsbegrooting
van het Staatsbedrijf der Artillerie-inrich
tingen voor het dienstjaar 1938.
In verband met de belangrijke toename
van het aantal door de artillerie-inrichtin
gen uit te voeren opdrachten, is uitbreiding
van het gebouwencomplex der artillerie-in
richtingen noodzakelijk geworden. Een der
gelijke opeenhooping van gebouwen op het
terrein aan de Hembrug is echter uit een
militair oogpunt niet toelaatbaar, zoodat
dientengevolge tot disslooatie zal moeten
worden overgegaan.
Tot dit doei worden bij dit wetsontwerp
een bedrag van f 375.000 aangevraagd voor
het stichten van een administratiegebouw
met bqbehoorende dienstwoningen en gara
ge in de gemeente 'sGravenhage, waar o.m,
de directie en de hoofdadministratie zullen
worden gevestigd.
Voor het overbrengen naar elders van de
laboreerwerkplaatsen (aankoop van een ter
rein en stichting van hulpgebouwen, met
inbegrip van de bijbehoorende terreinvoor
zieningen) kan met een bedrag van f225.000
worden volstaan.
Het beschermen van het fabriekspersoneel
tegen luchtaanvallen zal f115.000 vorderen,
terwijl voor de uitbreiding van de electri-
citeitsvoorziening een transformatorenge-
bouw noodig is. waarvan de kosten op
f20.000 geraamd worden.
Door een en ander is in totaal een verhoo
ging van artikel 18 met f 735.000 noodzake
lijk.
Tengevolge van de belangrijke uit
breiding van de orders voor geschut
en munitie en het opvoeren van het
tempo van aanmaak, wordt voor de
benoodigde nieuwe werktuigen en
installaties f700.000 extra aange
vraagd.
Tegenover de verhooging der uitgaven
worden de ontvangsten verhoogd met
11.435.000. «aardoor de raming van de uit
gaven en de ontvangsten gelijk blij-ft.
t