1938 voor Den Helder geen ongunstig jaar Groote activiteit in bouwbedrijven de Bij het nieuwe begin HEDENAVOND De werkloosheid nam af NA 8 UUR GESLOTEN kon/ngstraat 1 Zaterdag 31 December 1938 Derde Blad Belangrijke uitbreiding van de bevolking ^idileeïende. ptAAonen $uhiCe,a UeAeenig.inq.en. Zij,, die. Heengingen £le ÏÏlaAitte GanceAten DAamatiicPie Kunót Jxntao-nAteMingen 21e uj.eA.eIcL in gumbt en vu-it 'Diu-eA&e HeJtanq>iij,tce data Het Ke>ikeJiL},fc. tev-en Wat wij hebben gehad: in 1938 Goudmijntjes! Ach. u>y vinden, waar wij staren. Niets bestendigs hier benêen Nauwelijks is de roep van de Kerst klokken verstomd of de twaalf dreunende slagen van den Oudejaarsnacht galmen over stad en land, ons verkondigend de vergankelijkheid der dingen, het heenvlie- den van den tyd. 't Is maar een korte spanne, zoo'n jaar en toch grijpen er dikwijls geweldige dingen in plaats. Deze laatste dag zal voor menigeen vol droeve herinnering zijn. Hen betreurt wat voor altijd heenging en waarvan men weet, dat de ledige plaats nooit meer^bezet zal wor den. Alles hier op aard verandert, maar Hijzelf verandert niet. Dat is de vastheid ook bij het heensnellen van den tijd. Een jaar ging voorbij. Er zullen er velen zijn, die dezen avond in blij herdenken bij elkaar zijn. 't Ia goed te overpeinzen de wel daden van het afgeloopen jaar. Er is zooveel waarvoor men dankbaar kan zijn. En nu, op dezen laatsten avond vermenigvuldigen zich de gedachten en gaat dit gansche jaar nogeens als een film voorbij, waarbij fel de beelden zijn van groote vreugde of donker die van verdriet. Het is voorbij... we hebben ons straks klaar te maken voor het nieuwe, het jaar 1939, waarvan alle bladen nog blank zijn. We willen op deze plaats nog even stil staan bij wat er in onze gemeente in het af geloopen jaar voor belangrijke dingen zijn gepasseerd. En als we dan de balans opmaken, dan staan er heel wat posten in het debet van de gemeente Den Helder. 1938 is voor onze gemeente geen slecht jaar geweest. Er was een belangrijke bevolkingstoename en... een slui tende gemeeentebegrooting. De toename van onze bevolking danken we in hoofdzaak aan de uitbreiding van onze de fensie, tengevolge van de internationale span ning. Op 1 Januari van dit jaar telde onze etad 36.144 inwoners en op 1 October j.1. 37174 Een toename dus, van 1030 personen in 9 maanden tijds, hierbij waren 624 geboorten en 406 tengevolge van vermeerdering door vesti ging. De meest belangrijke gebeurtenissen in het plaatselijke leven waren op 31 Januari de spontane reactie op de geboorte van Prinses Beatrix. Wel nimmer zagen we een zoo vreug devolle uiting, zoo prachtig spontaan. Heel Den Helder vierde dit feest mee en de receptie ten Stadhuize werd bezocht zoowel door juf frouw Kwinkelenberg als door den vice-admi- raal. Ook het feest ter gelegenheid van het veer tig-jarig jubileum van Hare Majesteit de Koningin werd in onze stad op de meest vreugdevolle wijze gevierd en alle buurt- comité's hebben een groote activiteit aan den dag gelegd om zoo goed mogelijk voor den dag te komen. Zoodat de roep van onze stad uitging tot ver buiten haar grenzen. Een gebeurtenis waarvoor ook groote belang stelling was, was de binnenkomst van Hr. Ms. „Sumatra", die na een afwezigheid van 10 jaar, Nieuwediep als standplaats toegewezen kreeg. Heel Den Helder was uitgeloopen om den kruiser te begroeten. De Middenstand toonde ook in het afgeioo- pc-i jaar haar activiteit door verfraaiingen en vernieuwingen van tal van zaken. Men laat telkens opnieuw zien, dat men in onze stad goed en goedkoop kan koopen. De woningbouw is juist in de laatste maan den flink aangepakt, 't Was noodig. Er is nog steeds een belangrijk tekort aan goed- koope woningen. In de nabijheid van den Mid denweg verrijzen meer dan honderd woningen waarvan verreweg het grootste deel bestemd is voor arbeiderswoningen, terwijl ook een aantal Middenstandswoningen aan Singel en Javastraat en -Middenweg gebouwd worden. Wij zien met vertrouwen het nieuwe jaar tegemoet, dank zij het feit, dat ons gemeente bestuur een open oog heeft voor de belangen van de bevolking en een groote activiteit aan den dag legt. Bepalen we ons nu nog in het kort bij ver schillende onderdeelen van het gemeentelijk leven. In Januari ging een 3-tal personen heen, die gedurende vele jaren hun diensten aan „Gemeentewerken" gegeven hebben. Het was de heer J. L. Amelsbeek, terwijl de heeren K. Blokhoff en J. Trap bij dit heen gaan 40 jaar in dienst waren. 2 Februari: P. J. Arends adj.-boekh. 2e kl. 25 jaar in dienst bij de Centrale Boekhou ding van de gemeente. 1 Maart: de heer H. J. de Ruiter 25 jaar bode op het Raadhuis. 18 Maart: De heer P. vgn Twisk zit een kwart eeuw „in de bioscoop". 4 Mei: „Meester" van Hoek is 50 jaar ge trouwd. Hierbij zij gememoreerd de zonnewijzer, die dezen kindervriend geschonken werd, in verband met zijn 75ste jaar, door de ge- heele Heldersche Speeltuin-jeugd. 12 Mei: De heer M. A. Kolster bereikt den 70-jarigen leeftijd. 22 Juli: De heer R. Boogaard is 25 jaar be stuurslid van den Transportarbeidersbond, welk jubileum in Casino gevierd werd. 7 Augustus: De heer Delgorge 25 jaar lid van het V.V.V.-bestuur. 29 Januari: Afd. „Centrum" der Speeltuinver- eeniging bestaat 5 jaar. 12 Februari: De Heldersche Bestuurdersbond viert zijn 30-jarig bestaan. 15 Februari: De firma Troost in de Spoor straat herdenkt het feit, dat zij een halve eeuw geleden opgericht werd. 17 Februari: Afdeeling Den Helder der „Drie hoeksmeisjes" bestaat 10 jaar. 23 Februari Afd. Den Helder van de Maat schappij voor Nijverheid en Handel bestaat 10 jaar. 30 April: De Ambachtsschool bestaat 10 jaar. 1 April „Onderling Belang" viert haar 40-jarig jubileum. Tevens huldiging van den voor zitter, den heer L. van Loo. 17 September. R.HB.S. herdenkt haar 40- jarig bestaan in een receptie en réunie. 10 Januari: M. P. van Hooydonk, die bijna een halve eeuw lang het directeurschap van de Gymnastiekvereeniging „Pro Patria" ge voerd heeft 6 Maart: De bekende A. P. Staalman te Drie bergen overleden. 9 April: De blauwe zeeridder Sybrand Kuiper overleden. 9 Mei: Coenraad Coster, eveneens een der leden van de garde van wijlen Dorus Rijkers, gestorven. 7 September: Mevr. J. GrunwaldPoppers overleden, o.a. presidente van de Ned. Ver. van Huisvrouwen, afd. Den Helder. 19 September: De heer P. Hoogenbosch ge storven. 7 October: Jan Sturk, kraton-medailledrager gaat heen. 14 November: De heer G. van Praag over leden. Ongetwijfeld zal men zich nog herinneren, dat het even gespand heeft, of de Marine concerten in het seizoen 1938'39 doorgang zouden hebben. Ze z ij n doorgegaan, doch ook op deze plaats zij er de aandacht op gevestigd, dat hier bij het muzieklievend publiek een taak en een plicht rust. Toont men inderdaad belangstel ling, dan kan het niet anders, of de concerten blijven, ook in de toekomst, behouden. Zoo dit niet het geval mocht zijn, vreezen wij ook thans nog, dat binnen afzienbaren tijd een streep onder dit zoo specifiek Heldersch stuk muziek-cultuur gezet zal moeten worden. Wat de concerten betreft, wij herinneren aan dat van 16 Februari, waarop door onze oud-stadgenoote Leny KamerlingLintner het derde pianoconcert van Von Beethoven uitgevoerd werd, en aan dat van 16 Maart, het laatste der vorige serie, waarop Jo. v. d. Meent, alt, voor de solistische bijdrage zorgde. Dit was de laatste uitvoering in dat seizoen, waarop den kapelmeester een lauwerkrans overhandigd werd. De commandant der ma rine, vice-admiraal Kruys, was mede aan wezig. Op beide concerten in het nieuwe sei zoen werd eveneens solistische medewerking verleend. Op het eerste door de zangeres Greet Haentjens, op het tweede door den heer Th. Donkers. Ook het overige muziekleven werd, zooals men dat in onze stad gewend is, met ernst beoefend. Zoowel door het „Stedelijk Muziek korps" als door „Winnubst", de „Oranje-Har- monie-kapel" en „Helders Fanfarecorps" wer den periodieke uitvoeringen gegeven „Helders Fanfarecorps" kwam onder andere leiding en wel onder die van den heer T. de Hoogh, On getwijfeld zal deze het orkest in de goede richting weten te sturen. Het was een druk jaar voor vrijwel alle korpsen in verband met de beide Oranje feesten. Eerst de geboorte van Beatrix, daar na het veertig-jarig regeeringsjubileum. In die dagen werd er zeer veel van de leden en direc teuren gevergd .Wel zeer duidelijk trad ech ter aan den dag, welk een belangrijke plaats deze ensembles in de plaatselijke gemeenschap innemen. Wederom bleek dit jaar, dat de abonne mentsvoorstellingen in een behoefte voorzien; en dit is geen frase. Voor een betrekkelijk laag entree kan men het beste zien en hooren wat het Nederlandsche tooneel te bieden heeft. Zoo was daar 25 Januari de model opvoering van „De Wijze Kater", met in de hoofdrol den acteur, wiens naam wij niet be hoeven te noemen. Die is te bekend. De nieuwe serie bracht Annie Van Ees in het prachtige Ibsen-drama „Nora", dat over het algemeen zeer gewaardeerd werd. Tweemaal in dit jaar had Den Helder het voorrecht te genieten van het zeer uitzonder lijk talent van Charlotte Kohier, de eerste maal in Februari met „Marathondans", de tweede maal in October, met Romeo en Julia". Beide malen werd er intens van deze zeer hoogstaande declamatie genoten. Helaas bleek de belangstelling van het publiek dunnetjes te zijn. Het komt ons voor, dat onzerzijds hier over reeds voldoende gezegd is. Op 20 Op 30 April bracht „TAVENU" het succes-stuk „Een Wespennest", waarvan eenige reprises gegeven mochten worden, één voor onze abonné's en één, voor de militairen bij het vertrek naar Tnfaië vaM Hr. Ms. „Java". Daarna voerde „TAVENU", eveneens met Het jaar 1938 is ten einde en velen maken de balans op. Zij oordeelen over hetgeen gebeurd is met hen zelve, over wat zich heeft afgespeeld in hun kleine wereldje; zij beoor- deelen het goede en het kwade, naar hetgeen zij zelf het is zoo menschelijkhebben ondervonden en ondergaan, zij leggen den maatstaf aan naar hun eigen weten en kunnen. Zij beoordeelen en veroordeelen; soms keert een enkele tot zichzelve in Anderen maken hun balans op in werke- lijken zin; zij zien de cijfers van een geheel jaar voor zich, waarin hun geldelijk gewin of verlies wordt uitgedrukt, zij oordeelen daar naar of het een goed of een slecht jaar voor hen is geweest. Maar allen, zonder onderscheid, hopen op beter, zij die het reeds goed hadden, wen- schen het zich zeker niet minder, zij die het minder goed of slecht hadden, hopen op een gunstiger jaar. De redactie heeft reeds in den loop van het jaar alle bijzondere gebeurtenissen vast gelegd. Thans gaat zij geschiedenis schrijven en geeft ons in kort bestek een samen vatting; zij wenscht ons een inzicht te geven, om al is het ook thans nog niet mogelijk, met volledige kennis van feiten, een oordeel te vellen. Ook zij maakt de balans op, ook zij trekt de eonclusie of het een goed of slecht jaar s geweest. En wij? Wij weten het wel; het jaar is in menig opzicht bitter slecht geweest. Slecht wat betreft de mentaliteit van vele volkeren, een jaar van dreiging met geweld en van geweld, een jaar van onderdrukking van velen, van wreedheid, een jaar waaraan veler herinnering tranen zal ontlokken. Maar ook hier hoop. Hoop, dat het voor de menschheid zal dagen, dat zij zal leeren nzien, dat niet het geweld, maar het onderling overleg, de vreedzame beslechting van geschillen, niet de onderdrukking, maar de naastenliefde en de verdraagzaamheid, het kan en moet winnen. En ook in onze onmiddellijke omgeving: hoop. Wij denken aan de vele duizenden gedoemd om zonder werk te zijn, die snakken naar arbeid voor zichzelf en hun gezin; wij denken aan een ieder, die zich in den maalstroom van dit leven met moeite boven kan houden. Wij willen hen zoo gaarne helpen en steunen om te komen tot een gemeenschap, die aan ieder een menschwaardig bestaan geeft. Zou die wensch, die hoop tevergeefsch zijn? Dat is ze niet, indien wij ons allen voornemen te zamen te werken, ons te geven voor dit doel, indien wfj beseffen, dat de wereld er niet is voor ons ik-alleen, maar indien wij gevoelen, dat wij met en door elkander en betere toekomst voor het geheel kun nen bereiken. Zoo moeten we de wereld zien, zoo wer ken. Dan is er hoop, hoop voor diegenen, die strijden tegen ondergang. Moge dit nieuwe jaar ons bereid vinden ot gezamenlijken arbeid voor een betere gemeenschap. II i W.WM.'M.M•••HIIMIIB succes, op „De ebbenhouten olifant". De eerste opvoering in het nieuwe seizoen van de E. H. Roomsch-Kath. Tooneelver. was ook prima verzorgd. Dat is men trouwens van dit ensemble, dat zich nimmer onvoorbereid ter planken begeeft, wel gewoon. Voorts is daar nog de arbeiderstooneelvereeniging „Her man Heijermans", die onder leiding van den heer De Snayer steeds in ervaring groeiende is. Tenslotte was daar een uiterst bloeiend tooneelleven van de vele plaatselijke vereeni- gingen, die met min of meerder succes één- en twee-acters opvoerden. Met tentoonstellingen werd Den Helder dit jaar niet verwend, Slechts enkele, ieder jaar terugkomende, vroeger onze aandacht. O.m. in Juni de Noorder Kunstkring, waar enkele gas ten met succes exposeerden. O.m. Lambert Simon, die steeds meer van zich doet spreken, Als attractie was daar Lucie Bakker, een pottenbakster. In September exposeerde de aquariumver- eeniging „Rasbora", en in het najaar waren daar de tentoonstellingen van de diverse plaat selijke pluimvereenigingen, tusschen welke nog steeds een grootere mate van eenheid moeilijk blijft. Ook dit jaar draaiden een aantal belangrijke films in de drie plaatselijke theaters. Het is ondoenlijk hier namen te gaan noemen, doch maken een uitzondering voor de „Regeerings- film", die voor verreweg het grootste ge deelte van onze stadgenooten draaide. Voorts handhaafde de heer P. van Twisk ook dit jaar zijn reputatie als „vrijgevig man"; ontelbare malen stond hij voor ontelbare doeleinden zijn zalen af en dat steeds belangeloos. Over enkele weken reeds hoopt Den Helder zich te kunnen vergasten aan het filmwerk, waarop momenteel aller oogen gevestigd zijn: Disney's „Sneeuwwitje". In Januari zal het namelijk reeds in Den Helder in roulatie ko men. Begin Februari vierde Den Helder feest. Ei was een Prinses geboren en reeds al te lang had men z'n vreugde moeten bedwingen. Het was feest, dat niet spoedig vergeten zal wor den. Den 13den Juni was een beteekenisvolle dag voor het Bureau Wijsmtiller. Toen toch arri veerde in de haven van Nieuwediep de nieuwe sleepboot „Amsterdam", die al spoedig een waardige opvolgster van de „Drente" bleek te zijn, die enkele jaren daarvoor op het veld van eer ten onder ging bij Egmond. Op 20 Juni werd een tweetal notarissen voor Den Helder benoemd. Het waren de hee ren J. Leeuw en J. W. de Wijn, die men thans al weer als „ingeburgerd" kan beschouwen. Begin Juli werd voorts pastoor H. J. Ver- hey benoemd tot pastoor van de Oud-Katho lieke Gemeente als opvolger van pastoor Koop man. In Juli werd weer de traditïoneele kermis, thans „feestweek" gehouden. Veel „traditie" was echter uit deze traditie verdwenen en weer bleek, dat er minder spellen en kramen naar Den Helder gekomen waren. Toch werd er door enkele exploitanten vrij goed verdiend, maar over het algemeen was het maar matig jes. De kermis-toekomst ziet er dan ook voor onze stad niet bijster rooskleurig uit. Van 3730 Augustus werd Den Helder waardig gekeurd als congres-stad voor de Nederlandsche Natuur-historici. Een 130-tal deelnemers vergaderden hier, en brachten o.m. bezoeken aan Texel, Callantsoog (Zwanen- water) en de Wieringermeer. Van 30 Augustus tot 6 September vierde Den Helder het Regeeringsjubileum van H. M. de Koningin. De stad was vrijwel doorloopend in feeststemming. Wij noemen slechts enkele hoogtepunten als de vreugdevuren, jeugdhulde aan den burgemeester, de Cantate „Herfst goud", de gondelvaart, een loop van 2000 wan delaars, de kilometers versierde straten, de groote parade, de kranslegging door „Moed, Volharding en Zelfopoffering", kortom, er werden die week feest-records geslagen, zooals dat nog nimmer daarvoor het geval geweest was. Tusschen 3 en 6 December tenslotte werd door het Centraal St. Nicolaas Comité het al oude feest gecentraliseerd door alle schoolkin deren (3000!) gevierd. De Sint werd officieel van de Texelsche boot gehaald, en sprak de jeugd voor het Raadhuis toe. Het was alles bijzonder aardig, zoodat men een herhaling wel tegemoet kan zien in 1939. In het kerkelijk leven van onze stad is wellicht het meest belangrijke de prachtige eenheidsdemonstratie in de Ned. Hervormde kerk, ter gelegenheid van de vervolgingen om geloof of ras. Voor ieder, die de eenheid der geloovigen ziet als de schoonste uiting van christelijk leven, is deze samenkomst een lichtpunt ge weest is het dikwijls zoo verscheurde kerke lijke leven. Ook wat er dien avond gezegd werd was van uitnemend gehalte. Een prin cipieel getuigenis, het elkaar reiken van de hand, over de kerkmuren heen. Er hadden slechts weinig mutaties in het afgeloopen jaar plaats. De Geref. kerk ont ving haar nieuwe leeraar, Ds. P. Veenhuizen. De Evangelisatievereeniging Ter verbreiding der Waarheid, benoemde een nieuwen predi kant, die op l„ Januari van het nieuwe jaar zijn intrede hoopt te doen. De Oud-Katholieke gemeente zag haar nieuwen pastoor, den Z.eerw. Heer H. J. Verhey tot haar overkomen. Loonsv erlaging Bondsverdaging Crisiszegels Vrachten „pegels" Soepbereiding Vlootuitbreiding Opcentlasten Vreemde gasten Landverdeeling Beperkte teeling Gastarieven Vele grieven Geldtekorten Bouwplan forten Kamerfracties Steunplanacties Geldtoelagen Leege magen Vliegtuigrampen Helsche kampen Vluchtelingen Welkom binnen! Bange stonden Groote monden Véél acteeren (Confereeren) En zoo gaat het als maar door, Maar waar dient dit alles voor? Wat wij hopen te krijgen: Niet veel sof, Dan is het tof! Wi-jo Al is er nog allesbehalve reden om te juichen, een verheugend verschijnsel is, dat de cijfers van de werkloosheid sinds het vorig jaar vrij belangrijk teruggeloo- pen zjjn, niettegenstaande de bevolking in onze stad toenam. Bovendien schijnt het college plannen te hebben dit vraag stuk in het komende jaar met kracht aan te pakken, zoodat we ook in dit opzicht optimistisch gestemd mogen zijn. Hieronder geven we dan een overzicht van het aantal ingeschreven werkloozen bij de Arbeidsbeurs, het aantal tewerkgestelden bij de Centrale Werkverschaffing en het aantal werkloozen, dat ingevolge de gesubsidieerde steunregeling werd ondersteund, gedurende het jaar" 1938. Aantal werkloozen Maanden 1937. Januari 1671 Februari 1613 Maart 1298 April 1184 Mei 1035 Juni 1101 Juli 1028 Augustus 1129 September 1139 October 1161 November 1379 December (17-12-38) 1360 1299 200 572 1343 180 541 1105 170 541 1007 200 432 954 150 460 911 200 349 875 225 266 898 245 255 986 250 294 946 300 298 1023 350 304 1170 350 341 De meerdere werkgelegenheid bjj de landbouw- en bloembollenbedrijven heeft er toe bijgedragen, dat de werkloosheid gedurende een aantal maanden van dit jaar belangrijk verminderde. Evenals vorig jaar waren ook dit jaar een aantal werkloozen uit de gemeente tewerk gesteld bij de Centrale Werkverschaffing in den Wieringermeerpolder, Balgzandpolder, en bij de werkverschaffing van het Hoogheem raadschap „Noordhollands Noorderkwartier". Bij het verbeteren van het terrein voor lich. oef. bij School 1, te Julianadorp, hetwelk in werkverschaffing is uitgevoerd, waren ge durende ruim vier weken 10 arbeiders tewerk gesteld. Dit aantal bedroeg op: 1 April 1 Juli 1 October en 17 Dec. 22 deelnemers. 29 33 51 VAN mus» Uit deze cijfers blijkt, dat het aantal deel nemers gedurende het 2e halfjaar 1938 be duidend is gestegen. In den loop van het jaar is door de deel nemers een aanvang gemaakt met de uit voering van het object „Lighallen voor t.b.c.- patiënten in de Donkere Duinen", terwijl voorts een 50-tal plantsoenbanken werden gemaakt, waarvan er thans reeds een aantal op verschillende punten in de gemeente wer- den geplaatst. Het Bureau voor Jeugdregistrat.ie, hetwelk in Nov. 1937 is opgericht, is thans gevestigd in het voormalige Raadhuis aan de Dijk straat, gedurende dit jaar werden de werk zaamheden, verbonden aan de registratie van de jeugd van 10 t/m 22 jaar voortgezet. BH gere^feerd?11 1750 j6Ugdige Per90nen i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 9