Onze volkskracht ongeschokt Twintig motor-torpedobooten voor onze Marine Daladier voert heeten strijd! DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Steekpartij in dronkenschap Op Oudejaarsavond vermoord KONINGSTRAAT 7e. DIN HELDER, TQBOON 5C (2 UJNEN) 2 JANUARI 1939 66e JAARG. No. 8505 Tochj géén groote verwachtingen voor 1939 Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT Wil dc regeering burgemeester De Vlugt voor Amsterdam behouden heidersche courant Uitgore der Uttg.-Mt|. Hofland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder MAANDAG economische zelfgenoegzaamheid noodlottig. verder dan ooit zijn wij af van de welvaartscheppende interna tionale arbeidsverdeeling. Een jaar van dramatische bewogen heid, waarin wij meer dan eens aan den vooravond van een nieuwen we reldoorlog meenden te staan, ligt achter ons, aldus de heer Gottfr. H. Crone, vdorzitter van de Amsterdam- sche Kamer van Koophandel en Fa brieken in zijn heden gehouden Nieuwjaarsrede. Ik zie zoo zeide spr. de beteekenis van de bijeenkomst te München als een aan wijzing in de richting van een breedere Eu- ropeesche samenwerking niet over het hoofd Latere ervaringen stelden echter al te zeer in het licht, hoe moeilijk het is om van het voornemen tot goede verstandhouding tus- schen de mogendheden tot de daad over te gaan. Van groot gewicht was de stap naa.. internationale economische samenwerking, dien Engeland en de Vereenigde Staten op 17 November j.1. volbrachten door het sluiten van een handelsverdrag. Als in Januari 1938 Overigens dient echter te worden gezegd, dat de economische vooruitzichten bij de in trede van het nieuwe jaar tenminste even onzeker zijn, als zij bij het begin van het oude waren. Twee feiten stonden op den voorgrond: de daling van het algemeen peil der goederenprijzon en de achteruitgang van de in den vereldhandel omgezette hoeveel heden. De vermindering van de in den wereld handel omgezette hoeveelheden begon in den herfst van 1937. Depressie-haarden waren vooral de Vereenigde Staten vgn Noord- Amerika. De monetaire rust, waarmee het jaar be gon, deed aan een kalm tijdperk onder den goudqn standaard denken. De gebeurtenis sen in Oostenrijk veroorzaakten echter een nieuwe vlucht in den dollar. In geen tijden zijn wij zoover als ans afgeweest van de welvaart- heppende, internationale arbeids- rdecling. Het noodlottige is, dat de economische structuur van alle lan- dm tengevolge van de overheids- rrRatregelen op economisch gebied is veranderd. Natuurlijk vooral daar, waar men met het oog o) de oorlogsvoorbereiding den weg der zflfgenoegzaamheid het verst is opge gaan,Het opruimen van handelsbelemme- ringei is geworden tot een langdurig pro ces, ent ons nog jarenlang onder de han- delspjitieke fouten van dezen tijd zal doen gebult gaan. Voorshands acht spr. een nog diepe ingrijpen van de staatsmacht in het bedrijsleven waarschijnlijk. Vertrouwen in Nederlands toe komst. Wa ons eigen land betreft, kenmerkte een goot deel van het afgeloopen jaar zich door iet voortschrijden van de verminde ring Ier bedrijvigheid. De depressie-facto ren jjlf verflauwden echter in de tweede helft ?an het jaar en er begonnen zich toen weer eenige aanwijzingen van een kente ring én goede voor te doen. Wij kunnen het Nieuwe Jaar dan oik niet met groote verwachtingen ainvangen Maar onze volkskracht i< ongeschokt en het bedrijfsleven in til Van onzichten voortreffelijk inge richt. Nederland mag zich gelukkig prijzen in het bezit van een regee ring. die naar nationale saamhoorig- heid streeft en teoenover het buiten- l»nd .getuigenis aflegt, eener onver- zvakte zelfstandigheidspolitiek. Ge- zimenlljk arbeidend op den grond- s&g van deze waarlijk nationale begin slen, kunnen wij de toekomst met vrtrouwen tegemoet gaan. al zul- in de teleurstellingen ons niet be- saard blijven. Wij moeten naar een reconstructie van onze '°lkshuishouding streven op een kos- tenbris. die weer nieuwe bestaansmoge- lijkhden hierlt. Voorloopig is de geest van het titsch- \merikaansche handelsverdrag hij or nog niet doorgedrongen. Wij zijn bezig in te teren. De ÏHstmogPiijthoden zijn in 1937 grooter géwe® f m het afgploopen jaar. De be- fr°° Li 'f ^fdrijfsleven aan nieuw ka- .pitaaFje" bescheiden. De uitbreiding der defen?maatregelcn werd meer en meer een factor van beteekenis voor de werkverrui ming. Voor verschillende bedrijven was de toestand niet onbevredigend, b.v. noemt spr. de scheepsbouw, hoogovens, machine-fabrie ken e.a. De goudvoorraad van de Nederland- sche bank bedraagt 1.461 millioen, Nederland beschikt over zeer aan zienlijke kapitaalreserves. Naar mijn meening aldus de heer Crone zijn wij echter bezig in te teren en hiertegen dienen maatregelen geno men te worden. De inhoud der in de vaart zijnde zeesche pen was grooter dan in het vorige jaar, maar de gezamenlijke inklaring in onze ha vens ging achteruit. De waarde van de omzetten in het winkel bedrijf vielen ten gunste van 1938 uit verge leken bij 1937. De directe belastingen brachten 12 mil lioen meer op dan in 1937. Ook de overige middelen toonden een stijging. Den economischen toestand van Amster dam gedurende 1938 tenslotte besprekend merkte de heer Crone onder meer op, dat het verkeer in de luchthaven Schiphol weder krachtig toenam, de geld markt zich door een buitengewone ruimte kenmerkte, op de scheepswerven groote be drijvigheid heerschte en bij de vliegtuigen- fabrieken in het begin van het jaar belang rijke opdrachten binnenkwamen. Bestemd voor de Noordzee en Ned.-lndië. Verhoogde maxi mumsnelheid. Het ministerie van Defensie heeft een contract gesloten voor twintig motortorpedobooten, welke ontwor pen zijn door den heer Scott-Paine. De eerste boot zal door British Po wer Boat Comp. in Engeland wor den gebouwd; de volgende booten door de N.V. Werf Gusto te Schie dam. De motortorpedobooten zullen dienst doen op de Noordzee en in Nederlandseh-Indië. Zij zijn van een geheel nieuw type. De Ne- deriandsche marine-autoriteiten hebben zeer geslaagde proeven met dit tvne boot bij gewoond, waarhij o.a. snelheid, zeewaar digheid, maoeuvreerwaardigheid en geluid loosheid bij kleine vaart werden beproefd. De nieuwe boot heeft een lengte van on geveer 23 meter, de watervernlantsing be draagt 32 ton. De maximum-snelheid van de boot is niet bekeud. doeh naar verluidt, is zij grooter dan die, welke hij vorige motortorpedobooten werd gehaald. Bewapeninq en bemanninn T>e bewapening bestaat uit vier tornedo- buïzen van 45 rm kaliher: uit lnchtafweer- mitrailleurs. die in mechanisch bewogen koepels ziin ongesteld en uit dieptebom men. De booten zijn van een nevelapparaat voorzien. Zij woeden voortgedreven doo-r drie Rolls Royce Me rlim-mo toren, welke voor scheens- "•ebruik zijn gewijzigd door dte firma Rolls Royce in samenwerking met de British Po wer Boat Comn. 'Groote aandacht wordt besteed aan de woonverbliiven en de ventilatie, opdat deze nok voor de tropen geschiet zullen ziin. De booten zullen waarschijnlijk worden hé- mand door twee officieren en zeven onder officieren en manschappen. W aterschorpioenen. De motortorpedoboot, waarvan het ge bruik meer dan dat van een ander oorloes vaartuig vraagt eigenschappen van durf stuurmanskunst en handigheid kan in han den van iopge. vastberaden en geoefende offcieren een gevaarliik wanen ziin. Men heeft, de motor-'tornedohoot. aldus de Tel., wel eens „waferschomioen" ge noemd. Tn een rookgordlin stuiven ze op den vijand af. lanceenen haar torpedo's en voordat men ze onder vuur kan nemen, zijn zii reeds verdwenen. De Engelsche en Duitsche marine bezitten eveneens van deze vaartuigen. Zij vormen een uiterst kleine schietschijf en zijn zeer beweeglijk. Vele proefnemingen zijn er mee genomen en 't is gebleken, dat aan de motor-tornedobooten allerlei op drachten gegeven kunnen worden. Thans gaat Nederland, zooals uit hoven- staand bericht blijkt, dit type aangekondigd in de Defensie-begrooting, ook bestellen terwijl de bouw van kruisers, torpedojagers en onderzeebooten er niet door vertraagd wordt.Tuist in onze zeegaten en ook in de Indische binnenzeeën kan de beet van deze waterschorpioenen doodelijk zijn. Ver- o-eleken bii andere oorlogsschepen zou men de motor-torpedoboot. wat afmetingen be treft Kleinduimpje" kunnen noemen. F.er Kleinduimpje" d'at gevaarlijk kan -worden voor de reuzen, de „dreadinoughts" of slag kruisers. Tot tweemaal toe de kwestie van vertrouwen gesteld in de Fran- sche Kamer. Het begrootings- ontwerp eindelijk aangenomen. DE MINISTER-PRESIDENT NAAR CORSICA EN TUNIS VERTROK- KEN. Het is.bij de begrootingsdebatten in de Fransche Kamer weer eens zoo hoog geloopen, dat Daladier tot twee maal toe de vertrouwenskwestie heeft moeten stellen. Zoowel de fi- nantieele commissie uit de Kamer als de oppositie moest worden verweten den arbeid van Daladier en Reynaud opzettelijk te vertragen. Ook Reynaud stelde éénmaal de kwestie van ver trouwen. Tenslotte, na herhaalde wijziging, heeft de Kamer de begroo- ting in vierdel ezing met 377 tegen 228 stemmen goedgekeurd. Het ont werp is aan den Senaat teruggezon den. Na de behandeling in vierde lezing door de Kamer is het begrootingsevenwicht als volgt vastgesteld: ontvangsten 66.388.068,027 frank, uitgaven 66.364.624.059 frank. In de wandelgangen verluidde, dat de fi- nancieele senaatscommissie besloten heeft den tekst der Kamer te aanvaarden voor de laatste punten, waarover nog geschil be stond. De kamer heeft zonder debat eenige wets ontwerpen op handelsgebied aangenomen en o.m. haar goedkeuring gehecht aan de op 10 Juli 1937 tusschen Frankrijk en Neder land uitgewisselde documenten met betrek king tot de douanerechten van zwavel uit XederlandschIndië hij invoer in Nieuw— Caledonië. Nieuwjaarswenschen. Het is begrijpelijk, dat met eenige span ning tegemoet werd gezien, wat President Lebrun dit.jaar in zijn g.>.'niikelijke Nieinv- jaarswensch naar voren zou brengen. Tij dens de ontvangsten der buitenlandsche di plomaten, zeide de President o.a.: Het souve- reine en uitgebreide rijk, zich bewust van zijn rechten en plichten, zal in de gevoelens welke zijn taak inspireert, de kracht vin den om zijn doelstellingen te voltooien. Frankrijk wenscht bij de regeeringen der ancfere landen eenzelfden goeden wil aan te treffen. De Fransche zaakgelastigde te Berlijn ont-' ving de Fransche kolonie en zeide o.a.: Onze eenheid, waakzaamheid en kracht blijven als tevoren de eerste voorwaarden vor die handhaving onzer nationale vrijhe den, voor den prijs, dien men stellen zal op onze vriendschap en voor het gezag van on ze stem in de wereld. Daladier vertrokken. Minister-president Daladier is te 22.10 uur te Toulon aangekomen. Vijf-en-dertig minu ten later vertrok hij aan boord van den kruiser „Foch". Campinchi en andere auto riteiten scheepten zich in op den kruiser „Suffren." De Fransche mailbooten „Sphinx" en „Chantilly" zijn gistermiddag uitgevaren, met aan boord een bataljon Senegaleezen, die de Fransche troepen in Fransch Somali- land moeten versterken. Cafébezoeker te Helmond doode lijk getrotfen. In den nacht van Zaterdag op Zondag ontstond een vechtpartij tusschen twee in woners van Helmond, waarbij de 31-jarige A. V. door zijn tegenstander, den 45-jarigen G. S.. met een mes in den buik werd gesto ken, tengevolge waarvan de ongelukkige in het ziekenhuis is overleden. Zaterdag, in den vooravond, troffen de bei de mannen elkaar in een café aan de Wolf- straat. Zij waren niet „drankvrij" en al spoe dig kregen de lieden oneenigheid. De vrouw van den kastelein wist de twist té sussen, waarop S. zich na eenigen tijd verwijderde. Kort na twaalf uur evenwel, nadat het café gesloten was, kwam S. aan de achter zijde van het café, de keuken binnen, waar V. met den caféhouder en diens echtge- noote aan d» koffie zat. Opnieuw laaide de ruzie op. V. verzocht den ander de zaak buiten af te wikkelen. Hier zou V zijn te genstander eenige kaakslagen hebben ge geven. waarop S. zijn mes trok en in het wil de .weg V enkele steken toebracht. V. zakte hevig bloedend in elkaar. Inmiddels was de caféhouder komen toesnellen. Deze droeg den gewonde het café binnen en waarschuw de een geneesheer en politie. Het slachtoffer werd naar het Sint Anto- niusgasthuis vervoerd, waar men operatief ingreep, hetgeen evenwel niet meer mocht haten. De man is in den loop van Zondag middag overleden. De dader kon kort na het gebeurde gear resteerd worden Hij zal vandaag naar Roer mond worden overgebracht. De verslagene was ongehuwd en werk zaam in Duitschland. natuurelementen hinderen Francn Door sterke was der rivieren de opmarsch vertraagd. Er wordt verbitterd gevochten! DE RECHTSCHEN VOL GOEDEN MOED! Uit de van beide zijden ontvangen berichten blijkt dat de druk der rechtsche troepen tegen de Repu- blikeinsche stellingen in Catalonië aanhoudt. Wel heeft de sterke was van Ebro en Sëgre de krijgsoperaties vertraagd, maar men verwacht dat beide rivieren vandaag weer zullen vallen. Heftige bombardementen brengen telkens de linkschen, die zich met machinegeweer nesten in het heuvelland hebben opgesteld, in het nauw. Burgos meldt, dat aan drie fronten, in C.n- talonië, bij Madrid en bij Valencia, wordt gevochten. Aan het front hij Valencia zou verbitterd gestreden worden. Het algemeen offensief aan het Catalaan sclie front is nog in noordeliike richting uit gebreid. Gisterochtend werd over een front van meer dan 110 kilometer gevoehten. Hoe tot den laatsten man wordt ge streden bewijst het volgende recht sche krijgsbericht: De inneming van nobels is de moei lijkste taak sedert Het begin van het offensief neweest. Vijf versterkte loopgraafliniën moesten achtereen volgens genomen worden. Eerst na het verlies der voorlaatste prikkel draadversperring namen de republi keinen de wijk naar Artesa. Enkele groepen echter gaven zich over na de laatste kogels verschoten te hebben. Sleutelpositie veroverd Dojr den val van Cubells hebben de recht- sch° troepen intusschen een krachtig steun rnint voor den aanval op Arlesa gekregen. Artesa -is de sleutel der republikeinsche ver dediging in den geheelen bovenloop van de Sègre; Eombardementen. Barcelona en Carthagena zijn weer zwaar gebombardeerd. Schade van belang is ech ter niet aangericht. Het nieuwe jaar zal Franco zegen brengen. Dit heeft hij althans zelf verklaard in een interview. De oorlog nadert met reuzenschre den zijn einde, zeide de generaal. Hij zal eindigen met een overwinning der rechtsche wapenen. De slag in Catalonië ontwikkelt zich volgens het program. Het zegevierende einde daarvan is beslissend voor de beëin diging van den oorlog. Verder schetse Franco de belangrijkheid van Spanje als zeemogendheid. In dit verband verklaarde hij. dat er drie redenen zijn, die hem aanleiding zouden ge ven het Spaansche volk te mobiliseeren, n.1. 1. om de christelijke leer te verdedigen, inge val de christelijke kerk werd bedreigd. 2. in geval van een buitenlandsche invasie. 3. In geval van een poging om Spanje in de Mid- dellandsche Zee de rol van een slaaf te laten spelen. Waar ook maar de Middellandsche Zee genoemd wordt, moet Spanje genoemd worden. Alle overeenkomsten betreffende de Middella'ndsche Zee die zonder Spanje zijn gesloten, zijn voor Spanie niet bindend. Aan het einde van zijn verklaringen zeide Franco, te wenschen de 'eider te zijn van alle Spanjaarden. Uit het linksche kamp. Negrin de president van linksch-Spanje, heeft een Nieuwjaarsrede gehouden, waarin hij zich speciaal tot Noord-Amerika richtte. Het gaat erom. zeide hij, of het land zal worden gci-egeld door brute kracht of over eenkomstig de internationale wet, of de we reld zal worden geregeerd door -de totali taire staten dan wel door de democratie. Men moet thans handelend opteden om te redden! De internationale commissie voor de bom bardementen heeft geconstateerd, dat alle buitenlandsche vrijwilligers, die voor linksch Spanje hebben gevochten, zijn vertrokken. In welingerichte kringen verneemt men, dat de Mexicaansche regeering zich bereid verklaard heeft alle vrijwilligers uit de in ternationale brigade, die niet naar hun land kunnen terugkeeren. on te nemen. Deze men schep ziin in hoofdzaak Duitschers, Oosten rijkers. Italianen en Tsjechen. Dc manschappen van de José Luiz Diez zijn begraven-. i Verwachting: Enkele buien met regen of natte sneeuw, zwaar bewolkt, weinig ver andering in temperatuur, matige, tijdelijk krachtige Zuidwestelijke tot Noordwes telijke wind. Vit minnenijd pleegt jeugdige Fries gruweldaad. Op Oudejaarsavond heeft dte acht tienjarige landarbeider J. van der Ploetg bij een twist zijn dorpsgenoot P. C. de Boer, die even oud was, met een zakmes een achttal steken in het bovenlichaam toegebracht. Hst slachtoffer werd in hoogst zorgwekkenden toestand opgeno men en is tijdens' het vervoer naar bet ziekenhuis te Leeuwarden aan zijn verwondingen bezweken. Het drama speelde zich omstreeks kwart voor twaalf op straat af, terwijl verschei dene inwoners van het plaatsje in afwach ting van de iaarswisseling buiten een praatje stonden te maken. Tusschen de twee genoemde jongelieden ontstond een hoog- loopende ruzie, waarschijnlijk uit minnenijd over een zestienjarig meisje. Het schijnt, dat van der Ploeg uit zelfverdediging gehan deld heeft, toen de ander hem bij den keel zou hebben gegrepen. Des nachts is de da der van zijn bed gelicht en na verhoor door den veldwachter en burgemeester Sytsnia van Oostdongeradeel, tot welke gemeente OosternijHerk behoort, ingesloten in dte ma rechausseekazerne te Dokkuim. De boer was de zoon van een vrachtrijder. Door het gebeurde werd de vredige Óude- jaarsavondsteiruming op wreede wijze ver stoord. Bij de groote moeilijkheden ten aan- zien van de gemeentelijke financiën, wordt de beschikking over een er varen burgemeester van groot be lang geacht. Naar de Tel. verneemt, wordt in re-gee- ringskrinken overwogen of burgemeester De Vlugt na afloop van zijn derde ambts periode niet voor Amsterdam behouden zou kunnen worden. Het blad meent te weten, dat Lierbij niet zoo zeer gedacht wordt aan een derde herbenoeming voor zes jaar als- wel onder de oogen gezien wordt de mo gelijkheid van een beroep op dr. de Vlugt om ziin ontslagaanvrage te herroepen en zich althans nog voor eenige jaren be schikbaar te stellen. in verband met de groote moeilijkheden, welke er nog bestaan 'ten aanzien van de gemeentelijke financiën, alsmede met het oog op de verdere voorbereiding en uitvoe ring van groote werken als den bouw van het nieuwe raadhuis en den aanleg van de LTtunnels, zou het van groot belang worden geacht hierbij te kun.nen blijven beschik ken over werkkracht en ervaring van den huldigen burgemeester van de hoofdstad. Aangezien verschillende factoren bij de e nemen beslissing een rol spelen, is naar liet blad gelooft, niet reeds dezer diagen een beslissing te wachten. PROF. R. N. ROLAND HOLST OVERLEDEN. Na een ziekte, die slechts kort geduurd heeft, is Zaterdagmiddag prof. R. N. Roland Holst in zijn woning te Bloemendaal over leden. Met prof. R. N. Roland Holst verliest Ne derland één van zijn grootste en veelzijdig- ste kunstenaars, wiens naam niet alleen zal blijven voortleven als die van den edelen voorvechter der monumentale kunst, doch die zich tevens een blijvende naam verwor ven heeft als schrijver, schilder en teekenaar. KAZERNE TE ALKMAAR GEDOOPT. Naar wij vernomen, zal de nieuwe kazerne te Alkmaar, welke bestemd is voor het 2o regiment luchtdoelartillerie, genaamd wor den de „Jacob Cabiliaukazerne",

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1