door Duitschland
Zware reis
Kruit-Van Kampen
De stellingen worden ingenomen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
IJselmeer-ijs kost geld
Motorrijder meegesleurd
Hitler's advies
aan Mussolini
Et is alleen een stuur en een weg
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
DONDER DA G
12 JANUARI 1939
Onbegrensde snelheid op de Reichsbahn
Het koppel reeds
in Letland
Clandestien gebruik van
den aether
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
Uit auto geslingerd
CHAMBEREAINS REIS NAAR ROME
Duitschland zal in een
Fransch-ltaliaansche
oorlog neuttaai blijven
tenzij
Uitgave der Uitg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
HELDERSCHE COURANT
Rallye-nachtrit
67e JAARG. No. 8514
(Door onzen eisen verslaggever.)
„Kruit sleurt je door alles heen", seint onze verslaggever,
de heer A, C. van Kampen, die, zooals men weet, den ster-
rit naar Monte Carlo in de kleine Fiat van Kees Kruit mee
maakt. Bijgaande reportage per vliegpost aangevoerd,
geeft een indruk van de Rallye-sensaties, welke dit dappere
Noordhollandsche team doorleeft.
Frankfurt a. d. Oder,
Dinsdagmiddag 12 uur.
Zoo Juist zijn wii gearriveerd in 1
oude, en typisch Duitsche Frankfurt
a.d. Oder, een stad met ontelbare
kerktorens, met geel witte Gretchen-
vlechtles en uniiormen. Op
iedere drie burgers treft men zeker
één militair aan.
Wij dineerden in Hotel „Prinz von Preus-
sen", een kennelijk even oud als degelijk
huis. Voor de deur staat een portier met
grijze bakkebaarden en een knevel als een
Weihnachtsboom. terwijl de obers zonder
uitzondering gezichten trekken, als- waren
zij ieder persoonlijk tegenwoordig geweest
bij de begrafenis van genoemden Prins von
Preusen. En welk een entree! Na één dag
en één nacht door Duitschland te zijn ge
togen, zien wij er nu niet bepaald bijster
aanlokkelijk uit voor een Gasthuis van
standing.
De „bril op een latje" schrok er
van
Bemodderde klomplaarzen, ongeschoren
gezicht, afgezakte overalls en wat dies meer
zij. Een Engelsche dame, net een „bril op
een latje", zooals Kruit dat terminologeert,
loert door dit apparaat, maakt een gebaar
als aanschouwde zij Jack the Ripper en...
gaat er vandoor. De consequenties van dit
alles zijn, dat we 't moeten doen met twee
aangebrande Wiener Schnitzel, zonder ser
vetten, terwijl ondergeteekende lijdelijk
moest toezien, dat 't halfl eeg gegeten bord
letterlijk onder z'n handen werd wegge
haald.
Kijk, lezer, dat is één van die dingen die
je als Rallye-rijder meemaakt. Een van die
typeerende bijzonderheden, die dit hecle
avontuur zoo vol van onverwachte sensatie,
zoo vol van plezierige afwisseling maken.
Ralley dat is 't woord waarmee we
opstaan en naar bed tijgen. We zijn, en ma
ken bij de andere deelnemers geen uitzon
dering, Rallye-crazy, Welk gesprek je ook
aansnijdt, welk onderwerp je, zij t midder
nacht of in de stille ochtendschemering,
ook begint, steeds draait 't weer uit op kilo
meters, olie, bougies, toerentellers en
strafpunten. Het is een heel aparte sfeer,
waarin wij leven. Een sfeer, die na een dag
ten volle waardig over mij was. Zoodat
Kruit mij op 't schild der „Rallye-minded
lui verhief! De doorgewinterden
Eén lange reep gewapend beton.
De eerste duizend kilometer zitten er op
dit oogenblik op. Maar... Wat zeggen deze
1000 kilometer, als men weet dat vrijwel
de helft afgelegd werd op die formidabele
Reichsautobahn, die van Hannover recht
toe, recht aan naar Frankfurt loopt. Een
reep gewapend beton, verdeeld in tweeën.
Op ieder deel, circa 20 meter breed een
richtingverkeer. Een ongelooflijk s'uk
Duitsche techniek, dat terecht alom in t
buitenland de grootst mogelijke bewonde
ring oogst. On deze Reichsbahn is de snel
heid ongelimiteerd. De weg bezit practisch
geen bochten en dus haalt iedere autobe
stuurder alles uit z'n wagen wat er inzit.
Dat onze Fiat. in dit opzicht geen uitzonde
ring maakt, is begrijpelijk. Hu heeft goloo
pen, totdat de kilometerteller dermate
klom, dat ik m'n oogen sloot, meemend
reeds in 't aangezicht van den dood
zijn
Kruit lacht maar. Die laat de
„Groene" daveren en steigeren,
brullen en tieren, hinniken en
proesten. Hij heeft hem in z'n
macht als een getemd jong dier en
wat voor capriolen deze wagen
tenslotte ook uithaalt, hij blijft vast
op den weg liggen. Dat wil zeggen,
tot nu toe!
Een onvergetelijke rit was dat, die van
Bentheim-grens naar Berlijn en vandaar
direct naar Frankfurt. Een rit, gereden met
een gemiddelde van 65 op de donkere en
bochtige wegen tot Hannover. Een tocht,
vol met romantiek, omdat ook dit moderne
Duitschland nog getuigt van legenden,
sprookjes en fabelen. Ieder verloren en
vergeten stadje, ieder eenzaam huisje ach
ter een zandgroeve vertelt er van. Vreemde
tocht. Een inktzwart zwerk en urenlnag
een stroomenden regen. Regen, die in
schermen voor de venstersector bleef han
gen, die zoemde en dreunde op den wagen.
Nachtrit.
Er is niet veel gesproken. Telkens als de
auto in een der wegkuilen kwam, plofte
't goor-grauwe water hoog er boven uit.
Een enkele late voorbijganger stelde zich
haastig in veiligheid voor deze modderba
den. Binnen was 't knus ...en intiem,
zagen wij Duitschland verglijden,
streek voor streek, eerst Osnahrück, dan
Minden, dan Hannover, Maagdenburg, Ber
lijn en eindelijk Frankfurt. Maar toen
was het al morgen.
Nachtrit door Duitschland Langs de einde-
looze wegen, waarop men alleen de enorme
trailers tegenkomt. Trailers uit 3, 4 of 5
deelen bestaand, rollende auto-colonnes op
16, 20 of 24 wielen. Overdag rijden ze niet,
opdat 't verkeer niet bemoeilijkt wordt,
maar 's nachts trekken ze als fantastische
rupsen door het Duitsche Rijk. Geladen
met industrie-producten. Duizenden tonnen.
Als je ze ziet aankomen, denk je, dat ze
kruipen. Maar de chauffeurs hebben er
altijd nog al behoorlijk de gang in en bij 't
passeeren kraakt de lucht tusschen de wa
gens
In de kleine kneipjes.
Door Duitschland in den nacht. Vreemde
nacht. Vol van romantische gedachten, en
herinneringen. Van gesprekken in de klei
ne kneipjes langs den weg, waar twee of
drie trailerchauffeurs even op verhaal ko
men. Bij een kom koffie en een spelletje
Skat. Bruine, kleine kerels, met felle oogen
en bruin-genicotineerde vingers.
Ruwe nacht. Vol van davering en la-
wijt op dien reuzen-heerweg. Van roode en
gele en groene lichten en... eeuwigen re
gen. Als we bij Potsdam zijn, komt de mor
gen, traag en lui. Grijs en vuil, als een
walm rook uit een der honderd schoor-
steenen van dit industriegebied. De nacht
is voorbij en de dag komt.
We jakkeren door. Er is geen conver
satie meer. Al sedert een paar uur niet. Er
is alleen een stuur en een weg en de plak
katen sneeuw-ijs op den weg. De rossig-
roode punt van m'n sigaret gloeit in de
kleine cabine en een loomheid komt over
me. Als Berlijn niet vlakbij was, was ik
gaan slapen.
Zoo juist ontvangen wij een telegram van
den heer Van Kampen, meldende, dat ons
koppel hedenochtend te 6 uur in Riga is aan
gekomen.
De heer Van Kampen seint: Zware reis.
O. K.
Deze twee woorden: „Zware reis", vinden
hun verklaring in een hedennacht door ons
uit Warschau ontvangen telegram van het
D.N.B., waarin wordt gewaagd van een
zwaren sneeuwval, tengevolge waarvan op
verschillende plaatsen het verkeer ernstig is
gestoord.
De spoorlijn tusschen Strijj en Skole is be
dekt met een twee meter dikke sneeuwlaag,
zoodat het spoorwegverkeer moest worden
gestaakt.
Een rusteloos spel.
Op de fiets duizenden mannen. Naar de
tahrieken. De regen druipt nog neer. Ter
gend en onduldbaar. Net zoo onduldbaar als
de ruitenwisscher, die nu al een dag lang
z'n enerveerend spel van onvermoeid links-
rechts, rechts-links speelt.
Potsdam... een glimp van oude Pruisische
staatslieden op voetstukken, van grijze ge
houwen en patriciërshuizen... dan Berlijn.
Berlijn glimmend asfalt, neon-recla-
melichten, Schupo's, die glimmen als
Frankfurter worstjes.
Berlijn één groote verkeerspuzzle,
voor mij. maar niet voor m'n maat, die de
wagen er in een half uur „doorheen-scheurt"
zooals hij dat noemt. Ik zie van Berlijn niet
veel. Een soort koorts is 't van rails, trams,
claxons, handwijzers en taxi s. Ik zie alleen
de Untcr den Linden, die niets heeft van die
poëzie-volle Linden waar ik 4 maanden ge
leden m'n glas „Kirsch" dronk en mijmerde
over de vele schoonheden van dit leven,
en in een glimp de Kaiser Wilhelm Strasse.
Dan opnieuw asfalt, lichten, en
opnieuw den dag in.
Aan den einder staat de lucht rossig strak.
Een belofte'
Tot Frankfurt, waar ik tusschen Brat-
kartoffeln en een soort Gemischtes Kompot
dezen brief juist beëindigen kan, zeker.
Over 5 minuten zijn we verderop. Van
avond nog in Danzig!
Tenzij Fortuna anders beschikt
Weer een zender in beslag geno
men.
Dinsdag is aan den Bredascheweg te Til
burg een geheime radiozender in beslag ge
nomen, die werkte in de 40 meter-band on
der de roepletters p a o i s. De gemeentepo
litie heeft tegen den eigenaar proces-verhaal
opgemaakt.
VIER BRITSCHE POLITIEAGENTEN
VOOR DEN KRIJGSRAAD.
De president van de krijgsraad te Jeruza
lem heeft uitspraak gedaan in de zaak te
gen vier Britsche constabels, die beschuldigd
werden van moord óp ,ecn Arabier.
William Wood werd schuldig bevonden
aan poging tot doodslag en is deswege ver
oordeeld tot drie^ jaren gevangenisstraf.
De overige drie werden wegens het toe
brengen van zwaar lichamelijk letsel ieder
veroordeeld tot een boete van vijftig pond
sterling, welke binnen het jaar moet wor
den betaald.
De scheepvaart nog niet hersteld.
Reederijen zenden geen ijsbrekers
Naar het Hsb. verneemt ligt het niet in
de bedoeling van de IJselmeerlijnreederijen
maatregelen te nemen ter bespoediging van
het herstel van de vaart tusschen Amster
dam en de Friesche en Overijselsche kusten.
Het huren van ijsbrekers om geulen te ma
ken ten behoeve van. de vrachtschepen zou
economisch niet verantwoord zijn.
Immers, al wordt er nu niet gevaren via
de Oranjesluizen, de verbinding tusschen
Amsterdam en het achterland is inmiddels
hersteld. De schepen voor Friesland varen
via het Groot Noordhollandsrh Kanaal naar
Den Oever en vandaar over het Wad naar
Harlingen. De kanalen in de provincie zijn
open, zoodat alle noodige plaatsen bereikt
kunnen worden. De verbinding met De
venter, Zwolle. Kampen en Mepnel wordt
onderhouden via het Merwedekanaal, de
I.ek, den Rijn en den Gelderschen I.Tssel.
Schepen hebben het druk.
In beide richtingen moet dus langs een
grooten omweg gevaren worden. De reizen
duren dan ook veel langer dan in normale
omstandigheden. Niettemin wordt e-r ge
tracht zooveel mogelijk een dagelijkschen
dienst op de voornaamste plaatsen te onder
houden. Eenige reserveschepen zijn daartoe
in de vaart gebracht. Ondertusschen worden
de ijlgoederen nog steeds met grouoage-
wagons langs de rails vervoerd. De sche
pen hebben het overigens druk, want er is
veel aanbod van vracht. Zoo wordt het
yervoer gaande gehouden, ondanks het ijs
op het meer.
Niettemin wordt er wel degelijk verlan
gend uitgezien naar het verdwijnen van
het ijs. Het varen langs omwegen en het
nog steeds gedeeltelijk vervoeren per as
brengt extra-kosten mee. Bovendien zijn er
scheepvaart routes over het ITselmeer. die
niet vervangen kunnen worden door 'n an
dere route, zooals de verhingen met Harder
wijk en El-burg en eigenlijk ook die met
Huizen en Spakenburg. De verbindingen
met Hoorn. Medemblik en Enkhuizen en
ook die met Urk, hebben eveneens een open
Ilsel-meer noodig om behoorlijk in stand
te kunnen worden gehouden.
VRIJGELATEN ARABIERENLEIDERS
TE BEIROETH.
De vijf leiders der Palestijnsche Arabieren
die onlangs van de Seychellcneilanden zijn
vrijgelaten, zijn hier per -vliegtuig aangeko
men. Zij begaven zich onmiddellijk naar
Djoneie om besprekingen te voeren met den
groot moefti.
8
DE BILT S EINT x
Verwachting voor het geheele
land: Zwaar bewolkt tot be
trokken met eenige regen,
weinig verandering in tem
pera'.ar, zwakke tot mati
ge wind uit Zuidelijke rich
tingen.
Inwoner van Scheemda zwaar
gewond.
Gistermiddag om twee uur is op den
Noordbroekschenweg te Slochteren, een
auto, kennende van Noordbroek en op weg
naar Slochteren, door de gladheid van den
weg geslipt en tegen een boom gereden.
In de auto was alleen de gehuwde 30-
jarige bestuurder J. Roseboom uit Scheem
da gezeten. Hij werd uit den wagen geslin
gerd en bleef bewusteloos op den weg lig
gen. Met ernstige verwondingen en een
verbrijzeld been werd de man opgenomen
en op advies van twee geneesheeren uit
Slochteren per Groene Kruisauto naar het
Academisch Ziekenhuis te Groningen ver
voerd. Zijn toestand is zeer ernstig. <Nü
auto werd totaal vernield.
Botsing te Drunen.
Ter hoogte van de oude tramremise te
Drunen is gisteravond de motorrijder H.
Verhoeven uit Drunen, die in de richting
's-Hertogenhoscli reed, bij het passeeren in
botsing gekomen met een auto, bestuurd
door een heer uit Waalwijk.
De motorrijder werd enkele meter over
den> weg geslingerd en bleef bewusteloos
liggen. Een geneesheer uit Drunen consta
teerde ernstige verwondingen aan het hoofd,
een gebroken been en inwendige kneuzingen
Hij achfte overbrenging naar hef groot zie-
kengasthuis te 's-Hertogenbosch noodzake
lijk.
De toestand van den ongelukkige is zorg
wekkend.
De motor werd totaal vernield, terwijl
de auto aan de linkerzijde schade opliep.
TERWIJL HR. CHAMBERLAIN EN
LORD HALIAX, GISTERMIDDAG
IN PARIJS THEE ZATEN TE DRIN
KEN MET HUN FRANSCHE COL
LEGA'S, WERD, NAAR SELKIRK
PANTON AAN DE DAILY EXPRESS
MELDT, HET TE ROME BEKEND,
DAT HITLER MUSSOLINI BE-
RICHT HAD, DAT IN GEVAL VAN
EEN GEWAPEND CONFLICT TUS
SCHEN ITALIë EN FRANKRIJK,
DUITSCHLAND EEN WELWIL
LENDE MAAR GEWAPENDE NEU
TRALITEIT ZOU BEWAREN. DIT,
LIET DE FüHRER DEN DUCE
WETEN, ZOU ZOO LANG DUREN
ALS GEEN ANDERE NATIE ZICH
IN DEN STRIJD TEGEN ITALlë
MENGDE.
Berlijn liet echter duidelijk uitkomen, dat,
indien Engeland Frankrijk te hulp zon ko
men, of indien er zich een „ideologische"
strijd zou ontwikkelen van democratieën te
gen het fascisme, het Italiaansche leger op
de geheele militaire macht van Duitschland
kon rekenen.
Hieraan werd nog toegevoegd, dat, in
dien het gevaar dreigde, dat Italië door
Frankrijk op de knieën zou worden ge
drongen, Hitier niet zou kunnqn toestaan»
dat zijn vriend vernietigd werd, waardoor
immers Duitschland alleen zou blijven
staan tegenover de Westersche democra
tieën met de anti-Nazigezinde Vereenigde
Staten op den achtergrond.
Tegelijkertijd heeft Hitier Mussolini aan-
gerad-eh om groote matiging in zijn eischem
ben opzichte van Frankrijk te betrachten.
De inlichtingen waarover Berlijn beschikt
zeid<e de Fiihrer, bevestigen de meening, dat
door rechtstreeksche onderhandelingen een
vreedzame oplossing van het FranschItali
aanse!) geschil is te vinden.
Deze stap, welke Ilitler gisteren heeft
"edaan, is, zegt men te Rome een soortge
lijke als Mussolini heeft ondernomen tij
dens de September-crisis.
De Duce schijnt toen te hebben verklaard,
dat indien een DuitschTjechisch conflict
gelocaliseerd bleef. Italië welwillend neu
traal" bleef, maar als de krijg een ideoli-
gisch karakter kreeg, Italië aan Duitsch-
iands zijde zou staan.
Terwijl Mr. Chani-berlain op weg naar
Rome was, bestudeerde men bij het Itali
aansche ministerie van Buitenlandsche Za-
Wapenbroeders
ken eveneens een persoonlijke boodschap,
welke Dinsdag door Generaal Franoo aan
Mussolini is gezonden.
Men gelooft, dat deze brief inlichtingen
bevat van den Spaanschen opperbevelhebber
over de kwestie of hij het zonder de Itali
aansche vrijwilligers zou kunnen stellen,
die nu op ong. 50.000 man .geschat worden.
De Duce wenschte Franco's antwoord
vóór de aankomst van Mr. Chaniiherlain,
want het Spaansche, zoowel als het Fransoh
It-aliaa-nsch geschil zullen, beweert men,
in Romeinsche kringen, in Mussolini's hoofd
kwartier, het Polazzo Venezia" besproken
worden.
De Italianen gelooven dat Mr. Ghamher-
lain het een of andere economisch plan
naar voren zal brengen om Italië, wiens fi
nancieels positie hopeloos wordt geacht, te
helpen, in ruil voor concrete garanties van
Italië's welwillendheid om verdragsverplich
tingen, te-n aanzien van de staitusquo in de
Middclandsc'he Zee en het Nabije Oosten te
respeeteeren.
