Reportage uit de Fiat-cabine Kiuit-Van Kampen in Taliinn Oe linkscfie linies in Calaionië wankelen De Rome-conferentie geeft geen resultaat DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Werkloozen oproer in de Domstad Verkoop van het Midden-Damterrein Twee lachende gezichten aan bakboord: KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELÏTOON 50 f2 LIJNEN) V R IJ D A G 13 JANUARI 1939 67e JAARG. No. 8515 de ontmoeting tusschen Kruit-Van Kampen en Bakker Schut-Nortier Over een spiegelgladde ijsvla naar de Poolsch-Duitsche grens SPANJE Poging de nauwe stegen te barricadeeren Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT i Geen viermogendheden-conferentie HELDERSCHE COURANT Uitgave der Uttg.-Mlj. Holland» Noorderkwartier N.V. te Deo Heldor (door onzen eigen verslaggever.) Terwijl Kees Kruit het stuurwiel hanteert, klimt onze verslaggever Van Kampen in zijn penhouder om onze lezers op de hoogte te brengen van alle belevenissen tijdens den sterrit naar Monte-Carlo. Het is thans het traject FrankfortI oolsche grens, dat ons per vliegpost werd gerapporteerd en waarop, zooals men weet, de ver rassende ontmoeting met het Hollandsche koppel Bakker SchutNortier plaats had. Na tot sohrik en ontsteltenis van de inwoners met een dikke 70 door 't oude Framkfurt geknetterd te zijn, volgden wij een tijdlang de Oder, die daar lag, breed en imposant, nu vol met schotsen donkerblauw ijs. Vanaf 300 meter afstand hoor je ze op elkaar kruien. Het gaat hier heuvel op, heuvel af en 't is maar goed, dat Kruit zelf stuurt, want in deze eindelooze opeenvolging van bochten en draaiingen is heel wat rijvaardigheid .vereischt, Tusschen pijnboomen en dennen. Dan gaat het de Oostduitsche bosschen in. Enorme wouden van pijnboomen en dennen. Soms eilanden van berken en beu ken ertusschen. Er is geen wind meer. De lucht is strak-blauw gespannen en 't wordt langzamerhand kouder. De Warthe ligt ook dichtgevroren, op een smalle watergeul na, waarin men hier en daar groote kerels met lange vlotten ziet manoeuvreeren. Dat zijn de vlotters, die het hout expedi- eeren naar het Westelijk industriegebied. Een mooi leven lijkt me dat op de meren en in de bosschen. 's Winters misschien een beetje koud. De weg buigt en buigt. Rechte stukken zoeken we vergeefs. Het is hier ook opval lend dunbevolkt. De dorpen liggen soms meer dan een uur of drie kwartier uit el kaar. We racen door Gustrin, een onooglijk gat, waar de kinderen ons nagapen en de oude heertjes bij de pomp hun pijp uit den mond nemen. Zoo'n rare auto (en zóó vuil hebben ze blijkbaar nog nooit gezie»! Een hert glipt weg Van Gustrin naar Deutsche Krone. Weer een eenzaam traject. Een enkele maal zien we in den vallenden avond een hert aan den kant van den weg. Met een sprong verdwijnt 't dan in 't hakhout. Merkwaardig, zoo spoedig t donker is. Zóó is 't nog klaarlichte dag en zit je op je gemak kaart te lezen, en zóó is 't donker, 't. Begin van den Poolnacht, veronderstelt Kruit, die er schepje opgooit We naderen nu de Poolsche grens en dat is aan alles merkbaar. Aan de eerste be renmutsen, aan de pelzen, aan de beslagen auto-raampjes en aan de kippen en biggen op den weg. De weg die ineens glad geworden is. Wel hebben we sedert de laatste 4 uur constant gereden over sneeuwrichels, maar daar bad je weinig last van. Nu is 't een bevroren vla, die op 't wegdek ligt en 't lijkt me niet leuk om bier met 65 over been te jakkeren, iets dat voor m'n maat geen bezwaar blijkt. In den avond,waarin een billiocn sterren boven ons staan te twinkelen, met in t midden de diamanten spiegel van Orion, passeeren we Deutsche Krone. We tanken bier, maar de service kon wel beter zijn. Een halve idioot van een monteur, die aan alles morrelt en beutert. maar van „dynamin" geen verstand blijkt te hebben. Dan weer vooruit. Op weg naar de grens, die nog een behoorlijk stuk weg is. Claxon-alarm. Stil rijden we langs den sneeuwweg, waaron miriaden fijne ijskristallen liggen te flonkeren. De avondwind mischt m de glimmende sparren, die kaarsrecht, a s zuilen in een ontzaglijke kathedraal, naar den hemel rijzen. Er wordt weinig gespro ken. Maar dan ineens hooren we claxon- goschetfer achter ons. Waarschijnlijk een Pool of een grens-Duitscher, die niet goed voorbij durft. De kerel blijft foeteren. Hü maakt series dwaze dissonanten en dan is ineens z"n wagen naast de onze. Twee lachende snuiten aan bak boord, twee paar handen wuiven... dan zien we het; Bakkes Seh*t, de winnaar van de vorige Ralley Mon- te Carlo en z'n maat Nortier, bei den op weg naar Tallinn, waar ook zij zullen starten. We stappen uit en op dien gladden weg, tusschen die romantische bosschen, drukt m,en handen en slaat men elkaar op de schouders. Bakker Schut vraagt wanneer we uit Holland vertrokken zijn en als hij dan verneemt, dat dit den vorigen dag was, is hij nogal verbaasd. Zelf zijn ze den eersten dag in Hannover gebleven. Maar nu willen ze direct door naar Mariënibad. Als... de weg 't tenminste toelaat. Wederkeerig vragen we nieuws uit Athe ne waar een ploeg van 30 Ralley-rijders moet starten, en waar 't dik onder de sneeuw moet liggen. Cornelius boven op een telefoon paal Bakker Schut vertelt over 't laatste nieuws Het is er zoo erg, lacht hij, dat Cornelius, die toevallig aan 't graven was bij Belgra do, op iets hards stootte. Weet je wat 't was? 't Bovenste stukje van een telefoonpaal Nortier weet 't nog bruiner te vertellen, die heeft geboord, dat Gatsonides thans bezig is een tunnel te graven, onder don weg. Dat was de eenige mogelijkheid om vooruit te komen. Bakker Schut neemt een paar foto's en we praten een kwartiertje over allerlei interne Ralley-aangelegenheden. Over de gladheid, de weerberichten en over Polen. Maar dan nemen we afscheid en met een sprong stuift de groote Ford ons voorbij. Nog lang blijft 't roode achterlicht zichtbaar op 't zwarte weerkaatsende wegdek. Het is spiegelglad geworden. Iede re boom zie je tweemaal en af en toe zitten wc aan den uitersten lin kerkant van den weg. Kruit vindt 't niet erg, die lacht maar en goo chelt met 't stuur, dat hij soms twee slagen in 't rond laat maken. Een rutschbaan-sensatie. Een paar maal glijden we weg. Het is voor schrijver dezes een aller-miserabelste erva ring. Het deed me denken aan die keer, dat ik op de kermis een Rutschbaan afvloog en onderweg 't matje waar je, in verband met de wrijving, opzat, verloor. Die gevoelens waren echter nog hemelsche streelingen in vergelijking met deze. Je voelt de achter wielen draaien in 't ijle en de voorwielen glijden weg. Je staat direct dwars op den vyeg, en 't geheel geeft je een gevoel alsof dit de laatste maal is, dat je de wereld aan schouwt... Laat in dien avond kwamen we aan de PoolschDuitsche grens. We besluiten hier te overnachten, want we zijn allebei wat sla perig geworden. We vinden een goed hotel, met goed Pa prika, met goed Poolsch bier en met een goede kamer. Merkwaardig, zoo'n best huis in een dergelijk vergeten grersnest. Met dikke buiken van de Paprika gaan we 't stadje nog even in. Geen sterveling meer te bekennen Een paar Bierkneipen zijn nog open, maar alleen Herr Wirt zit ach ter de tapkast: Alles is doodsch hier. eenzaam en verla ten. Een dooie hond ligt op straat, en een paar vrouwtie; passeeren ons met sprokkel hout. Met brandende verhemelten den nacht in. We gaan gauw terug naar hotel „Preus- sisches Hof", waar we probeeren den Papri ka smaak weg te werken. Pepermunt, drop, odol en sigaretten zijn er niet toe in staat En we zijn gedoemd met brandende verhe melten den nacht in te gaan. Kruit voorspelt me, dat dat goedje zal blijven gloeien tot Tallinn toe.. Op de kamer staan de twee bedden. Een symphonie van rust! Een koninkrijk van een bed... Kruit grinnikt. Dat is pas 't begin, want straks rijden we meer dagen aaneen. En ie der kwartier slaap is da luxe. Ik hoor 't laatste met. een half oor en even later is voor mij 't aardrijk verdwenen. Ik slaap... Minstens „80" in 't uur! Hoera! Ons koppel KruitVan Kampen is met de kleine Fiat in Tallinn, de hoofdstad van Estland, aan de Fin- sche golf aangekomen. De heer Van Kampen seinde: „Don derdag 21 uur Tallinn". Dit beteekent dus dat het traject vanaf de startplaats vóór ons bureau tot Tallinn is afgelegd in 3V2 dag- Voorwaar een prestatie welke goede verwachtingen mag doen koesteren voor het welslagen van de groote tocht naar Monte Carlo, welke Maandag a.s. aanvangt! Onze mannen hebben nu nog en kele dagen den tijd om goed uit te rusten en hun wagentje nog eens goed na te zien alvorens de groote sprong dwars over Europa aan te vangen. Barcelona roept nieuwe lichtin gen op. De rechtschen vermelden de verovering van Fores, op 54 km. ten oosten van Lerida gelegen. Uit Lerida meldt Reuter nog, dat de rech tervleugel der rechtschen oprukt naar Valis en Reus. In het midden van het front zijn Franco's troepen verder opgerukt en hebben zij Barabara, Pira en Prenafeta veroverd, welke plaatsen rond Montblanch zijn gele gen,. In een door radio-naciona! omgeroepen of- ficieele mededeeling van het rechtsche hoofdkwartier, aldus meldt Havas uit Bur gos. wordt gezegd, dat de zegevierende op- marsch in Catalonië gisteren is voortgezet, en dat de rechtschen Agramunt hebben be zet. In den sector van het Urgelkanaal bezet ten zij Preixana. Ten Zuiden van het kanaal bedraagt de opmarsch 7 km. van het punt van uitgang af. De troenen veroverden de dorpen Laguardia. Barhara en de meer oostelijk gelegen stellingen, die den weg naar Valis beheerschen. In den kustsector bezetten zij het belang rijkst# knooppwat .van wegen Falset en het dorp Marsa. Zij maakten bovendien een ontzaglijke hoeveelheid materiaal en wapens buit. In Estramadura hebben de rechtschen hun stellingen verbeterd. De Havascorrespondent te Sarragossa meldt nog. dat de regeeringstroepen zich na den val van Falset in wanorde terugtrekken naar Argenta, ten oosten van Falset. De druk der rechtsche troepen was, naar hij verklaart, overal aan het Catalaansche front heviger dan ooit. De legerkorpsen van Maestrazo en Aragon hebben hun linies over een front van meer dan 40 k.m. lengte, vier tot acht km. vooruitgeschoven. Barcelona zet de tanden op el kaar. Vrouwen op wacht. De nadering der rechtsche troepen heeft te Barcelona ingesluimerde geestdriften op gewekt Talrijke lijsten voor inschrijving van vrijwilligers worden geopend. Overal wekken vlugschriften de valide mannen op onmid dellijk in dienst te treden. Mannen van alle leeftijden stroomen toe. De politieke commis saris van het leger van den Ebro heeft een oproep uitgegeven voor den bouw van een linie van versterkingen, ten einde den vijand den weg te versperren. Daarvoor zijn tien duizend man noodig. De openbare lichamen hebben besloten „de vrouwen van 1925 jaar op te roepen om achter het front de wacht posten te bezetten, waar thans mannen staan. Deze mannen worden dan onmiddel lijk naar het front gezonden." Het Estramadura-offensief. Repu blikeinen melden overwinningen. De regeeringstroepen in Estramadura mel den, dat zij gisteren volledig de Santosber- gen hebben omsingeld, zoodat zij binnen deze omsingeling de drie sleutelsteden Pennar- ryoa, Belmez en Pueblo hebben* Politie grijpt krachtig in. Als protest tegen de opschorting van den betalingsdag van steungelden op den a.s. Donderdag, demonstreerden gistermiddag ongeveer tweeduizend werkloozen voor het stadhuis te Utrecht. Een deputatie van vier personen betrad het stadhuis en verzocht toegelaten te wor den tot den burgemeester, Dr. G. A. W. ter Pelkwijk of wethouder Zegers. De burge meester achtte geen termen aanwezig om de deputatie, welke een verzoekschrift wenschte te overhandigen en nader toe te lichten, te ontvangen. Het verzoekschrift werd daarop ter plaatse afgegeven, waarna de afgevaar digden zich verwijderden. Een en ander had tengevolge, dat in den loop van den middag ernstige relletjes voorvielen, waarbij de poli tie krachtig moest ingrijpen om de orde te herstellen. Demonstranten gebruikten geweld. Daar de groote massa demonstranten een ernstige belemmering vormde voor het ver keer in de nauwe straten van de binnenstad en belangrijk nadeel dreigde te veroorzaken voor den winkelstand, trachtte de politie met vaste hand dó demonstranten te versprei den. Zij sloegen evenwel geen acht op de bevelen van de politie. Deze ging tot straffe maatregelen over, toen een der demonstranten een inspecteur van politie aanviel en men zich in verschillende stegen, grenzende aan de groote woonhuizen, te buiten ging aan wandaden. Verschillende demon stranten probeerden in deze stegen vrachtauto's om te werpen en bakfiet sen bijeen te brengen om met deze barricades de politie bij het treffen van haar maatregelen ernstig te be lemmeren. Gevoelige klappen. Met den blanken sabel en den gummistok maakten de agenten schoon schip, waarbij gevoelige klappen werden uitgedeeld. Een ■<- Verwachting voor het geheels land: Iets kouder, afwisse lend bewolkt met enkele re genbuien, meest matige Wes telij.ke tot Zuidelijken wind. der demonstranten zakte op den Steenweg ineen. Hij werd een aangrenzenden winkel binnengedragen, waar geneeskundige hulp werd verleend. Voor zoover thans bekend, heeft het hand gemeen geen ernstige gevolgen gehad. Er is geen enkele arrestatie verricht. „Het Huis 1845" op den veelom streden plek? B. en W. brengen ter kennis van den raad der Amsterdamsche gemeente, dat de N.V. Assurantie Maatschappij de Nederlanden van 1845 zich heeft aangemeld als gegadig de voor den aankoop van 't Midden-Dam terrein, voor de stichting van een gebouw, waaraan den naam zal worden gegeven van „het Huis 1845" en dat bestemd zal worden voor kantoor, café, restaurant en winkels. B. en W. meenen, dat de vervreemding van het terrein in de gegeven omstandig heden geen bezwaar ontmoet. De N.V. heeft zich bereid verklaard voor het terrein, groot 1489 vierk. meter, een koop som van f 400.000 te betalen. B. en W. stel len den raad voor dienovereenkomstig te besluiten. BS Geen bepaalde regeling, Musso- lini houdt vast aan zijn eischen. Diepe teleurstelling in Italië. Mnssolini en Chamberlain spra ken niet veel. De conferentie van Chamberlain met Mussolini, waarop velen al hun hoop hadden gevestigd, heeft geen tastbare resultaten opgeleverd, dus kan kortweg als mislukt worden be schouwd. Geen enkele verplichting, regeling of overeenkomst is aange gaan. De officieele besprekingen zijn reeds geëindigd. Bij het laatste on derhoud hebben Mussolini en Cham berlain zelf maar weinig gezegd. Het woord was aan Ciano en Hali- fax. Chamberlain ziet er vermoeid en terneergeslagen uit. Het negatie ve resultaat van de conferentie heeft een stemming van diepe teleurstel ling onder het Italiarnsche volk te weeggebracht. Volgens de Britsche delegatie hebben de besprekingen beantwoord aan het gestelde doel, elkanders opvattingen beter te lee- ren kennen. De eerste dag gewild aan „vrede", de tweede aan „recht". Veel bijzonderheden zijn nog niet bekend. Men verwacht heden een communiqué. Van een vier-mogend- hedenconferentie zal geen sprake zijn. Minder hartelijk. waren de besprekingen op den tweeden avond, zegt men. Chamberlain en Mussolini gaven een uiteen zetting van de posiiie hunner landen in het Fnropeesche kader. Zii schijnen echter geen nieuw terrein voor ontmoeting of reden gevonden te hebben om te honen, dat de RrifsehTtaliaansrhe overeenkomst een voorspel zon vormen voor een nauwere sa menwerking in breedere onderwerpen in de beten gen van den vrede. Er verluidt dat Mussolini, ofschoon hij zijn eischen iegens Frankriik nog ongeformu- leerd liet, niets heeft laten vallen van Ita- lië's „natuurliike aspiraties". Evenmin zon hij wiiziging hebben gebracht in zijn poli tiek van steunverleening aan het rechtsche Spanje. Wanneer aan den anderen kant Mussolini verwacht bad, dat hij Ghamiberlain bereid zou vinden om den weg tie banen voor Fran sche concessies in het belang van de kal meering, is hij thans volkomen op de hoog te gebracht van de Rritscibe houding. Men heeft den indruk, dat Engeland bereid zou zijn bemiddeling te verleenen voor het tot stand brengen van een overeenkomst, wanneer het FranschItaliaansche ge schil den loop zou netmien van ordelijke on derhandelingen. Er kan geen sprake zijn van een viermogendheden-conferentie na de anti-Fransche betoogingen en de on verkwikkelijke perscampagnes. Geen „sensationeel" resultaat. De correspondent van de „Times" te Ro me geeft het volgende beeld van die resul taten der beëindigde besprekingen. Alle ongerechtvaardigde hoop op een sen sationeel resultaat of een nieuw internatio naal accoord blijkt thans wel ongegrond te zijn. Beide partijen hebben duidelijk en eer lijk hun standpunt over bet vraagstuk van de Middellandsche Zee uiteengezet Beide weten nu hoe de tegenpartij er over denkt en aan Britschen kant wordt verklaard dat de besprekingen die van begin af aan bedoeld waren informat.oriseh te zijn vol komen bevredigend zijn verloopen. De grootste winst van de gedachten wisseling is wellicht wel dat Mussolini telkens her haald heeft vastbesloten te zijn te werken voor vrede in Europa.. Volgens Reuter uit Rome heeft Mussolini zijn beloften herhaald betreffende handha ving van den s'tatuis cruo in de Middelland- srhe Zee _cn betreffende het niet streven naar speciale voordoelen in Spanje. Voorts gelooft m<en. dat men aan heide zijdien de stijgende kosten betreurd heeft van de be wapeningen. echter zonder dat men in staat was ©enigerlei constructieve voor stellen te doen. Ook do kwestie der .Toodische vluchtelingen is te berde gebracht., maar het schijnt niet., dat er een bepaalde be spreking van handelisa'angelegenheden ge roerd is. ondanks het klaarblijkelijke ver hangen in Italië. dat Engeland zijn aankoo- nen zou vergrooten. Wanneer dus de ontmoetingen niet zoo profijtelijk zijn geweest als Ohaimberlain had gehoopt, hebben zii tenminste lederen twijfel weggenomen uit de gemoederen der oeide regeerineshoofden omtrent elkanders opvattingen. De nauwkeurige voornemens van Italië blijven nog een geheim, maar men neemt aan. dat ondanks Engelapdis so lidariteit met Frankriik. Italië actief zijn aspiraties zal nastreven, vertrouwende op steun van zijn spilgenoot.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1