De „Groene" jakkert door de Baltische landen DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Ir. Ms. Tromp te Lissabon aangevaren tJ^EERBERICHT Mussolini acht de niet- inmengingspolitiek mislukt Tarragona gevallen, Barcelona bedreigd Opzienbarende arrestatie in België 16 JANUARI 1939 KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 67e JAARG. No. 8517 Met 14 graden onder nul KruitVan Ka m p e n- trotseeren honger en kou! Prinselijke belangstelling voor onzen vliegtuigbouw Een gat beneden de waterlijn Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT. Hij blijft Franco steunen HELDESSCHE COURANT MAANDAG Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Duitschland, Polen, Vrije stad Dantzig, Littauen, Let land of we] van Franfort a.d. Oder naar Riga in één ruk. Dat presteerde het team Kruit-van Kampen gedurende den rit naar Tallinn, waar het tweetal zich thans voor bereidt voor den start naar Monte Carlo, welke, zooals men weet, morgen plaats heeft. Elk van de door onze Ral- lye-rijders doorkruiste landen heeft zijn eigen romantiek en, terwijl Kees Kruit de ijs- en sneeuwhindernlssen „neemt", legt Van Kampen alle bezienswaardigheden uit het Hooge Noorden (voor zoover hij die door de be-ijzelde ruiten van de „groene" kan waarnemen) voor onze lezers vast in een boeiend reisrelaas. RIGA. Als wij dit schrijven, zitten wij met half bevroren vinders, met een drie kwart Ieege maag en gevoellooze teenen in 't imposante stationsres taurant van Riga. Het kost moeite hier, tusschen 't geroezemoes van een paar honderd reizigers, 't ge brul van de obers en 't geknars van treinwielen op rails, in ge dachten het zoo juist afgelegde traject DuitschPoolsche grens— Riga, terug te gaan. Een traject van 1000 kilometer, non-stop afge legd. Zoowel de Duitsche als Poolsche dou ane was kennelijk benieuwd naar den toe stand van „der Kaiser" in Doorn. Men vroeg hoe de Hollanders over hem dach ten, wat de ex-keizer deed en of hij nog evenfueele. aspiraties had om te repatri- eeren. Dit laatste werd echter dermate iro nisch gevraagd, dat 't duidelijk was, dat men den bejaarden monarch althans in deze kringen niet meer geheel au sérieux neemt. De Corridor in. Dan gaat 't, na eindeloos geharrewar over Geld-bescheinigungen. Passen-Kontroll, de auto-documenten, de Corridor in. De Corridor, die we instuiven met een flinke 70 per uur. brengt ons vluchtende kinnen en kalkoenen, portretten van Pilsoedski in alle winkels, snaterende eenden, maar bo venal: naarden. Auto's ziet men prartisrh niet. Alles wordt hier getrokken of ge duwd door paarden. Groote. lange heesten. met warrige manen en ongekamde staar ten. Naast den wagen loonen de voerlui met lange zweeppn.' die ze angstwekkend laten knallen, met zwarte pelsmutsen op en een soort bruin schootsvel om. Overigens soliiciteeren wii hier tellmns bii t informee- ren naar den*Tuisten weg naar een tong- breuk. Tederp wesmaam heeft consekwent 4 of 5 medpVlinkers achter elkaar en gezien de, reactie hii de PqUn braken we er af en toe een raar taaltje uit Polen bedelen. Ook in Corridor blijkt dat 't Poolsche volk een arm volk is. Bouwvallige huizen, verwaarloosde kinderen, slechte wegen, een somber land en een vreemd volk. De leugd is hij den tijd. Ais we een halve minuut narkeeren. komen er 10 of me'er jonge Poien aangehold, die in commissie den be- delmarsch slaan! Het gaat van dorp tot 'dorp. Steeds Tangs hosschen. F.indelooze wonden, sparren, eiken en wilgen, 't Ts of heep Polen één hosch is. Soms schemert tuschen 't 'diep groen het helder rood en brons-goud van 'n devoot Christusbeeld. Van een wonderlijke bekoring in deze woeste en kille omgeving. zVoor we het weten, zijn we den Corridor doorgeraced. „Freie .Stadt Ranzig". Weer deviezen-controle, weer de passen, 't carnet, 't geld Ditmaal zelfs 2 mark boete, extra, omdat Kees met daverende knalpot- muziek de 3/4 kilometer lange Weichsel- hrug is overgeraasd. We hebben 't mogen betalen. Hakenkruisen In 'de Vrije Stadt vee! hakenkruisen, veel luid-geroepen „Heil Hitler", veel stramme figuren en militair vertoon. In een flits trekt Danzig voorbij. Groene Weiden, uniformen, en hij Mariënberg t enorme kasteel. Een machtig blok graniet en hardsteen. Dan weer een_ Weichsel- hrug over en we zijn in de provincie Oost- Pruisen-, Een ander iand en een ander volk. Baarden en snorren als van een maskerade- feest en overal groepjes menschen, die om de kleine Fiat gaan staan. Monte Carlo.... Wat is dat...? Waar ligt dat ook weer...? Nee, nooit van gehoord. We gaan door naar Könïgsberg, een goede 140 kilometer op de Reichs Anto Bahn. We stormen op vol gas er door. Stadjes en dor pen en fabrieken flitsen voorhij. De motor zingt z'n plezier uit. Als een magneet, zoo vast klemt hij aan Het betont Königsberg: schoorsteenen, fabrieksge- raas, donkere straten en apotheken. In één straat tel ik er 12 Souvenir-jacht op de Fiat. Het is dezelfde straat waar we ons laven aan een kostelijk Goulash. Origineel Hon gaarse!). Kees Kruit neemt een dubbele por tie en vindt 't jammer, als we opstappen. Het is-hoog tijd, want behalve dat de ieugd bezig is met de souvenir-jacht op de Fiat wacht ons nog een zwaar stuk van den dag ten nacht!). Bij Filsit weer de grens over. Via zware bruggen loopen we 't Memelgebied binnen. De rivier zelf ligt onzichtbaar onder kruiend ijs. Het lijkt wei een betonweg, waarop een ontploffing heeft plaats gevonden De Littausche douane brengt den Hitier-groet. En hij vertelt, dat 't niet lang meer duren zal of 't Me melgebied is ook deel van 't Groote Rijk. Reeds nu, aldus deze ambte naar, is 87 pet. pro-nationaal-socia- listisch. De rest bestaat uit Joden buitenlanders. Op onze vraag, wan neer Memel Duitsch zal worden, lacht de man veelbeteekenend. Hij zegt dan: „So etwas kommt doch übernacht". En, voegt hii er aan toe: „dann gibt's hier auch kein Pas- scnkontroll mehr Overigens betalen we zoo iets als een halve gulden voor „wegbelasting"; bij de eerste 25 meter zijn we echter al 3 maal getorpedeerd door steenen op den weg, om te zwijgen van de kuilen 't Wordt steeds kouder. Het is nu... 9 uur in den avond. De lucht is grauw en ieder kwartier wordt 't kouder De weg is Wjt-bevroren. De hoornen zijn ge joel beijzeld en regelmatig ziet men enor me hoopen verzameld ijs op den weg. Bii een tankstation wiist een barometer nu al 6 graden onder nul! Dat belooft wat. We tak beren door. Kilometer na kilometer. Maar evenredig aan de snelheid wordt 't ook kouder. Dat beteekenf dat we midden tusschen de hosschen een soort groteske verkleednartij geven. Lange overbroeken,1 mutsen, heen- kappen en handschoenen rukken in gefor ceerd tempo aan, en aldus tijgen wij ten strijde. Beijzelde ruiten. Inderdaad 'dien nacht, trokken wij ten strijde. Het begon met de vier ven sters. waarop de aanslag zich in den kortst mogelijken tifd omzette in ijs. Eerst heb ben wij er glvrprine op gesmeerd, maar dat hielp niet. Toen olie. hetgeen evenmin resultaat opleverde. Vervolgens vaseline, en daarna, als laatste middel, benzine. Hel hielp allemaal geen zier. Wreef ie huiten 't voorraam schoon van ijs, eer je binnen was, werd het bereikte resultaat te niet gedaan. Tk heb mij voorgesteld 't fleschie wonderolie uit de medicijnkist te benutten doch 'dat ging niet "door. Hagel en sneeuw en glinsterende ijsnaald- jes vallen nu. Het is fel koud. te meer daal een dikke nevel over 't land ligt. Geen won der. want we zijn hierop niet meer dan 2 kilometer van de Oostzee-kust, verwijderd. Langs den stikdonkeren weg, af en toe een slee. Erop een man of een vrouw. Soms heide. Ze liggen te sianen op 't hooi, maar springen meestal direct op. als we onze „groene" laten brullen. Dat is een aparte kunst van Kees. die met *t gas en de ver snellingen de afgrijselijkste geluiden kan produceerenï Mannen en vrouwen in jute-zakkon en huiden gewikkeld. Met lapnen om 't ge zicht en soms een pot laaiend vuur op dp kar. Eigenaardig volk. Wolven janken.. Zoo gaat "de avond voorbij en de nacht komt. Met nog meer kou en sneeuw. Dp truien gaan over de overalls, en om de 2 minuten blazen we onze vingers warm. Ze tintelen ontzettend. Wij kijken nu al 2 uur lang uit naar een Weinstube, of een kneipje, en we zouden een koninkrijk betalen voor een heete schnaps. Maar er is alleen de weg en de sneeuw en de kou. En daar blijft 't bij. Een enkele maal stoppen we. Soms om de sneeuw wat weg te halen onder den wagen, soms om den weg te vergelijken met de kaart.. Dan valt de ontzaglijke stilte je op. Nergens ter wereld kan het zoo volmaakt eenzaam zijn Je hoort je hart kloppen. En soms heel in de verte, 't gejank van een wolf, hoewel Kruit er z'n ziel en zaligheid om wil verwedden dat 't een hond is. Mij lijkt 't gegarandeerd wolvengehuil. Om 2 uur in den nacht komen we aan de I.ittausch-Letlandsche grens. De douane slaapt en 't kost een half uur om hem tc porrenü (Gezwegen van de extra-Gebahr voor 't bij narht passeerer der grens. Hier zien de thermometer 14 gra den! Waar een Letlandsche douane van opknapte De Letlandsche ambtenaar moet eveneens 't bed verlaten. Hij trekt een gezicht van ze ven dagen slecht weer, maar kikkert op bij 't zien van de Hollandsc.he sigaretten. Dan vertelt hij a bout portant dat BakkerSchut en z'n maat ons 3 uur voor zijn. Van de an dere 2 koppels is hem niets bekend. Letland in den nacht onherbergzaam ijzig koud. Donker. We zitten vlak naast el kaar om wat warmte op te vangen, maar veel is 't niet. We hebben honger en zijn moe Maar Riga moeten we halen; program is program. En daarbij er is geen keus hier. In de spaarzaam verspreide dorpen is geen lichtje te bekennen. Uitgestorven. Dood Zoo gaat 't door Letland. Recht op Riga aan. De weg is slecht; vol kuilen en gaten. De veeren van de Groene hebben 't hard te verantwoorden. De bagage rolt en klikt en rammelt. Kees volgt sleesporen. Seeds krabben we 't ijs weg. Een Tan-ta- lus-arbeid. Kees zit aan 't stuur als de schipper van een reddingboot. Hij heeft twee slee-sporen en daarnaast ligt 3 deci- 1 meter rulle sneeuw. Af en toe loopt de wa gen eruit. Dan slingeren we naar links en rechte en kwakken we tegen elkaar aan. Om 6 uur in den morgen gloort er wat rossigs aan de lucht. Als de mist optrekt, eindelijk na zooveel uren, zien we een sroote stad. Riga Riga op één na ons laatste punt. Na Riga Tallinn Maar eerst gaan we eten. Worst met knof 'look en zuurkool en brood. En wat mavon- nai.se toe. We waren totaal uitgehongerd en ik kan me niet herinneren ooit zoo co pieus ontbeten te hebben! Prins Bernhard bewondert de Fokker D 23. Z.K.I-I. Prins Bernhard die steeds met be langstelling de ontwikkeling van de Neder- landsche vliegtuigbouw volgt, bracht Zater dagmiddag een bezoek aan de Fokkerfabrie ken, speciaal om het nieuwe tweemotorige jachtvliegtuig, de Fokker-D-23, te bezichti gen. Zijne Koninklijke Hoogheid, vertoefde ge- ruimen tijd bij de D 23 en liet zich uitvoe rig inlichten omtrent de overwegingen, wel ke tot den bouw van dit, volgens geheel nieuwe principes geconstrueerd vliegtuig hebben geleid. WINDSTOOT DREEF EEN DUITSCH SCHIP OP DEN NEDERLANDSCHEN OORLOGSBODEM. Uit Lissabon wordt gemeld: Het Duitsche s.s. Orinoco is gisteren bij het verlaten van de haven in aan raking gekomen met den Nederland- schen flottieljeleider Hr. Ms. Tromp. Hr. Ms. Tromp zou ernstig bescha digd zijn. Hr. Ms. Tromp, welke op zijn eerste voor- jaarsreis Lissabon heeft aangedaan, zou vol gens het routeschema op Woensdag 18 Jan. vandaar vertrekken. De „Orinoco" is een schip van de HamburgAmerikalijn met een inhoud van 9660 bruto ton. Bij het passeeren. Nader vernemen wij, dat de „Orinoco" tij dens stormweer de haven verliet, geassis teerd door twee sleepbooten. Bij het passee ren van Hr. Ms. Tromp, liep het schip als gevolg van een hevigen windstoot uit de koers en kwam het met den oorlogsbodem in aanvaring, welke aan stuurboordzijde werd getroffen. Een aantal stalen platen van den Nederlandschen oorlogsbodem werd ingedrukt. Het verluidt, dat-de flottieljeleider ook een gat beneden de waterlijn heeft gekregen. De sleepbooten heb ben tevergeefs getracht de aanvaring te voorkomen, waarbij het weinig scheelde of een van beide vaartuigen was gekapseisd. Na de botsing heeft de „Orinoco", die niet beschadigd is, de reis voortgezet. Vertrek van Hr.ïfls. Tromp uitge steld. De havenautoriteiten hebben een onder zoek naar Hr. Ms. Tromp ingesteld. Zij waren van meening, dat het schip ter reparatie in een droogdok zal moeten worden opgenomen. In verband hiermede is het vertrek van Hr. Ms. Tromp tot onbepaalden tijd uitgesteld. De commandant van Hr. Ms. Tromp, kapi tein ter zee Doorman, bleef den goheelen dag aan boord om persoonlijk alle veiligheids maatregelen te nemen. Hoog ge-plaatste regeeringsambte naar beschuldigd van document- vervals ching. Naar wordit medegedeeld is te Brussel ge arresteerd een zekere dr. Imiamtoff, dlie de functie bekleedt van kabinetsattaehe bij het ministerie van arbeid en sociale verzekering Hij wordt beschuldigd van de vervalsehing van in een proces te voorschijn gebrachte stukken. Dr. Imianitoff beweert, dat hij te Londen zijn doctorsdiplorna als geneesheer behaald heeft, doch men twijfeld aan de echtheid van dit document. Voorts beweert hij dat hij tijdens den oorlog in 1918- als kapitein van het Engelsche leger aan het front van den User heeft gestreden. Zulks is onwaar schijnlijk. daar hij in 1902 is geboren en dus reeds op zestienjarigen leeftijd kapitein moet zijn geweest. Nader wordt vernomen dat Iminiatoff be kend heeft een vervalscher te zijn. Verwachting: Voor het geheele land: Meest krachtige, tijde lijk nog stormachtige, Z. tot Z.W. wind, zwaar bewolkt met opklaringen, nog regen buien, iets minder zacht dan gister. Volgens de medcdeelingen van het hoofdkwartier van Franco is gister middag de stad Tarragonna aan de Middellandsche Zee, zonder ernstig verzet veroverd. Ook Reus. een plaats in de buurt, met nog 80 andere dor pen, ziïn door de Francotroepen be zet. Zij hebben thans ruim 'n derde gedeelte van Catalonië veroverd en naderen angstig dicht Barcelona. De linksche regeering heeft in deze stad, een der laatste bolwerken, thans ook alle vrouwen opgeroepen bijzondere diensten te verrichten. Het linksche communiqué meldt dat de troepen zich hebben teruggetrokken ten Oosten van de lijn Valls-Tarragonna. Ons kaartje geeft een beeld van het krijgs- rrohWI Aan het Estremadurafromt duurt, volgens de linksche communlqué's de strijd voort en zijn krachtige aanvallen der rechtschen af geslagen. Generaal Miaja heeft gisteren, in zijn stro ven om den druk op Barcelona te vermin deren, op een nieuw front een offensief tegen de troepen van Franco ontketend. Aan de Fransch-Spaansche grens wordt vernomen, da de burgerbevolking van Seo de Urgel van de regeering te Barcelona or der heeft gekregen, de stad binnen 24 uur te verlaten. Men maakt hieruit op, dat de re- geeringstroepen vastbesloten zijn tot hard nekkige verdediging van Seo de Urgel, dat de sleutel is tot het dal van Puigcerda en tot de spoorlijn van Frankrijk naar Barcelona via Tour de Carol. CHAMBERLAIN HARTELIJK IN ENGELAND ONTVANGEN. De Britsche ministers pauselijk onderscheiden. Volgens de Informazione Diploma tics heeft Mussolini rondweg aan Chamberlain verklaard, dat hij de niet-inmengingsnolitiek mislukt acht en Franco blijft steunen. Chamber lain wees op de nauwe betrekkjngen tusschen Londen en Parijs,Musso lini verklaarde formeel, dat de as RomeBerlijn de grondslag van de Italiaansche politiek is en blijft. Als gevolg van een en ander is in Frankrijk een nieuwe noli van pro paganda voor linksch-Spanje ont staan, zegt men te Rome. Wat Spanje betreft, herhaalde de Dure dat de laatste Ttaliaansehe legionnaires te ruggeroepen zonden worden, wanneer do linksehen hetzelfde doen en wanneer men Franeo de helligerentenrechton zal toeken nen. Het is onzinnig, dat men hem deze nog steeds weigert, aldus-de Duce. Indien men echter, zoo .voegde Mussolini eraan toe, in I den komenden tijd inmenging op groote schaal zou vaststellen van de zijde der met Negrin bevriende regeeringen, zou Italië zijn vriiheid van handelen hernemen. Tot dien kan van eenige conferentie geen sprake zijn. Hier blijkt dus wel uit, dat de conferentie inderdaad geen enkel practisch resultaat heeft gehad. Een door Frankrijk tegen de vrijheidsbe weging der falangisten bevorderd „rood Spanje" moet leiden tof een onrechtmatige voortzetting van de Franschie politiek op het Iberische schiereiland en tot een kraeh- tenverschuiving, die voor den nationalen vrijheidsgeest van Snani-e ondraaglijk en voor die Overige Middellandsche zee naties gevaarlijk zou ziin. Hef Franech-Spaansohe probleem is derhalve thans een probleem, dat de grootste aandacht en controle eischt Berlijn is tevreden. De Berüinsche pers, zooals men weet door de regeering geïnspireerd deelt niet de mec- ning. dat geen practisch resultaat zou zijn bereikt. Hen bekende autoriteit zou hebben verklaard: „Wij zijn verheugd over den voortgang welke is gemaakt om staatslieden en volk met de meeningen van anderen hekend te maken door directe besprekingen. Dit is on getwijfeld ook 'te Rome het geval geweest Mussolini vraagt zeer zeker niets onrede- li iks en eir kan geen twijfel over bestaan, dat de Duce op dit punt; verzekeringen heeft gegeven, welke de Britsclhe staatslieden vol doen." Mussolini als oplosser van het Joodsche vraagstuk? Volgens Britsche kringen te Rome, die ver klaren, dat Chamberlain en Ilalifax zeer voldaan zijn over hun bezoek, is Mussolini voornemens mede te werken aan de oplos sing van het Joodsche vraagstuk. De natuurlijke aspiraties van Italië zijn tijdens cle besprekingen niet gedefinieerd en er was geen beraadslaging over de eischen van Ttalië ten aanzien van Tunis, Suez en Dzjihoeti. De officieele Italiaansche pers geeft uit gebreide commentaren. Zij komen feitelijk nergens anders op neer, dan dat men el- kaars standpunten beter heeft leeren ken nen en waardeeren. Chamberlains thuisreis Via Genua en Parijs is Cchamberlain naar zijn vaderland teruggekeerd. Halifax is naar Oenève doorgereisd waar hij Bonnet zal ont moeten. Op zijn thuisreis is Chamberlain hij elk oponthoud aan de Italiaansche sta tions door de bevolking luide toegejuicht. De minister president is in Parijs niet uitgestapt Duizenden mensehen wachtten liem gister avond te Londen op. Chamberlain droeg een rose anjelier in zijn knoopsgat en had zijn parapluie in de hand. Hii glimlachte, en zag er gebruind en gezond uit. De Paus heeft den Rritsehen ministers een gouden medaille overhandigd. De paus zei- de hij deze gelegenheid dat hii deze medail le, welke de beeltenissen droeg van twee groote Fngelsehen uit een ander tijdperk, gaarne schonk aan de twee beroemde Fn gelsehen van heden. Reide ministers uitten hun erkentelijkheid jegens den paus voor het kostbare geschenk.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1