De opmarsch van het Rallye-leger China en Spanje in den Volkenbondsraad DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Goering ministerpresident? Nieuwe Aziatische machten Amerikaansche luchtvloot- versterking in ijltempo N.S.B. cn Burgerwacht VJL/EERBERICHT Gereformeerden steunden vrijzinnigen KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Een regen van mascottes daalt op de dapperen ls ons koppel de zege beschoren DONDER DA G 19 JANUARI 1939 67e JAARG. No. 8520 Aanslag op aanhanger van Wang Onze Oost door Siam bedreigd? Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT: HELDERSCHE COURANT Bijgaand verslag van onzen heer Van Kampen over het vertrek uit Tallinn, werd ons door bemiddeling van een Hollander vanuit de Estlandsche hoofdstad doorgebeld en geeft een beeld van de stemming in het Rallye-kamp. He laas kwam de telefonische verbinding te laat tot stand om de reportage nog in de krant van gisteren op te kunnen nemen. Echter heeft daardoor de waarde van het artikel weinig geleden. Elders in dit blad vindt men nog een brief van onzen Rallye-verslaggever over het verblijf van het Noord-Hollandsche koppel in Tallinn. Hoewel de „Rallye koorts", waarmede zoowel redactie als lezers bevangen zijn, dit artikel eigenlijk reeds tot „historie" stempelt, wil len wij het den lezers niet onthouden. Uitgave der Ultg.-Mij. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Deze Dinsdag is als een koorts ge weest. Een Rallye-start-koorts. Een nachtmerrie van laatste voorberei dingen, van d i t inpakken en d a t uitpakken. Van 't bij elkaar zoeken der kleeren, der driedubbel-gevoer- de borstrokken, der gewatteerde trainingspakken. Ook van de wol len mutsen, de wegenkaarten, het geld voor 7 landen en de sta pels douane-paperassen. Dan zijn er de kennismakingen, die men moet verbreken, de onbetaalde rekeningen, de vergeten port.iers( die het niet verge ten...), het aardige kamermeisje en de mondvoorraad. Daar is de auto. Die tien maal nagezien wordt, die van vierkante centimeter tot centimeter onderzocht wordt. Daar is de benzine (hier Russische, die stinkt naar zwavel en andere ongerechtig heden), de olie die nu eens te dik en dan weer te dun is. De motor, die de helft van 't Rallye- succes zal moeten boeken-Ja, wat is er niet dezen laatsten dag? Dui zend zaken, waarvan je zenuwen zeggen, dat je er de helft van vergeet. Sombere visioenen. Voor dag en dauw was 't Rallye-leger uit de veeren vanmorgen Gehuld in bevlek te en gescheurde overalls is men aan 't werk gegaan, in de garages, waar men voor de 7 graden vorst veilig was en waar voor half Tallinn samendromde. Haast... nervositeit... spanning ziedaar, de Rallye-koorts. Kruit verliest z'n kalmte niet. Die gaat bedaard z'n gang, draait aan dit schroefje, kijkt dit onderdeel nog eens na, en gelooft 't verder wel. Ikzelf heb 't danig te pak ken. Steeds zie ik in gedachten de smalle wegen, die geen wegen meer zijn, de be sneeuwde ravijnen en de steigerende slee- paarden. Ik denk aan de Poolsche „we gen", die een aanklacht tegen iedere ver keersopvatting vormen, ik denk aan de ijzel op de wegen in Littauen en aan de vele decimeters dikke sneeuwlaag in de Baltische landen. Dat we ooit levend in Monte Carlo zullen arriveeren, lijkt me te dwaas om zelfs maar te veronderstellen. De sneeuwploegen er op uit. Een half uur geleden hebben we voor 't laatst gegeten. Spaghetti met tomaten. Kruit bunkerde er aardig op los, doch on- dergeteekende bleef 't in de keel steken.... Buiten sneeuwt het. Niet hard, maar trei terend kalm. Een sneeuwbui voor uren. Misschien wel voor dagen. Slecht begin! Vannacht zijn ze er met de sneeuwploe gen on uitgeweest. Op verzoek van de Au tomobielclub hier zorgt de Estlandsche re-' geering ervoor, dat de wegen tenminste iets berijdbaar zijn. Maar die ploegen kun nen slechts 10 kilometer per uur doorne men, en met deze sneeuw bcteekent de ruimerij niet bijster veel. Afscheidsbal. Gisteravond gaf de „Eesti Auto Klubieen afscheidsbal. Daar paradeerde de groote wereld van Tallinn. Regeeringscommissa- rissen en diplomaten, kunstenaars en sehoo- ne Nordische vrouwen. Er is braaf plezier gemaakt en de Tallineezen hebben getoond dat ze een feest kunnen arrangeeren, zooals 't. behoort. Laat is 't niet geworden. De Ral- Ive-rijders kennen de waarde van den laat sten nacht en vóór 12 uur lag de heele internationale brigade in de veeren. Voorloo- pig voor de laatste maal--- Vanmorgen werden de papieren ingele verd bij de controle, die uiterst soepel en accuraat werkt. Daarna werden de autos gemerkt. Vrijwel alle chassis- en motoron- derdeelen en datgene, wat onder de wagens zit, kreeg een lik verf van een allerraarst kleurtje. De samenstelling van dat smeersel is geheim. De reden is, dat men geen an dere onderdeelen tijdens de Rallye mag aanbrengen. Een grapje? Voorts werden de 24 auto's gewogen. Dit gewicht moet precies overeenstemmen met dat wat in Monte Carlo aankomt. Nu, de „Groene" werd in geen geval „te zwaar" bevonden... Overigens had hij ook hier de algemeene belangstelling. Er was zelfs ie mand, die vroeg of 't een grapje was dat we meededen? Een ander informeerde iro nisch of we in 1939 nog dachten aan te komen Jammer van de aardige meisjes- Het is een half uur vóór de start. Alle auto's, alle 24, staan in een lange rij opgesteld. De garde der Fords, Fiats, de Lagonda's en Lancia's. Een kapi taal aan wagens. Er is er niet één bij, die niet in de meest perfecte con ditie is. Er naast staan de bestuurders. Gehuld in bont en wol. Loopende confectiemagazijnen. Maar je kunt je niet goed genoeg voorbe reiden, want in Letland en Polen schijnt het een graad of 16 te vriezen. Freule van Vreedenburgh ziet er kalm uit. Ze vertelt me dat ze eergisteren zoo dolgraag „even" naar St. Petersburg was getoerd. Maar men had haar verzekerd, dat je zonder visum de grens van Rusland niet overkomt. Overigens is dit typisch voor een Rallye, een afstand van 800 kilometer is niets bijzonders. Men spreekt er over alsof je van Alkmaar naar Amsterdam gaat. De tijd dringt. Iedere minuut brengt ons nader tot de start. Heel Tallinn is uitgeloo- pen. Al die aardige meisjes, met hun pit tige bontmanteltjes, al de Grootvorsten en kleinere luiden zijn present. Ze lachen en kijken hun oogen uit. LIeimelijk ben ik ja- loersch, als ik eraan denk dat zij allen straks kunnen gaan slapen 't Eerste startschot valt. De starter staat nu ktaar. Een groote, blon de Estlander. Pistool in de hand. Nóg eens worden handen gedrukt, een regen van mascottes daalt in de auto's neer (wij hebben er nu al precies geteld 7!) en dan dan klinkt 't eerste startschot. Bakker-Schut en Nortier, de winnaars van de vorige Rallye, geven gas en vertrekken. Een minuut later no. 2, en dan, met tusschenpoozen van één minuut, de anderen. De duizenden Tallinneezen juichen en wuiven, 't Is een afscheid en grand spectacle. Je ontroert er zoo waar van. Dan komt onze heurt. Een handdruk van den contröle-leider een schot Kruit geeft gas en daar gaan we. Voor ons op den besneeuwdon weg, een lint van glinsterende auto-lichten. De voorste kon je nog nèt zien. We zijn op weg; Kruit probeert de voor ons rijdende Lancia al in te halen De 100 uurs-rit, dwars door Europa, de monsterrace van 4000 kilometer, over slechte wegen, door sneeuw en ijs, door modder en over spiegelglad asfalt is begonnen. Een grootsche ouverture. Hoe zal de finale zijn En waar zal die zijn We hebben 7 mascottes! Dader gearresteerd. De eigenaar van een in Zuid-China ver schijnend Chineesch dagblad, een zekere Lin Po, is Dinsdagmiddag in een der drukste wijken van Hongkong aangevallen en ern stig gewond. Hij is in een ziekenhuis opge nomen. Een der beide aanvallers is gear resteerd. Lin was door de Kwo Min Tang regeering ontheven van zijn post in den wet- gevenden Yooan, omdat hij in zijn blad de vredesvoorstellen van Wang Tsjing Wei had gepubliceerd. Hij is een der getrouwste aan hangers van Wang. Schandaal rond Goebbels? Geruchten over belangrijke mu taties in het Duitsche bewind. De Daily Telegraph aind Morning Post meldt uit Berlijn, dat er nog steeds druk wordt gegist over de positie van rijksmi nister van propaganda dr. Goebbels, van wien in de laatste weken ongekend weinig is vernomen. Hij heeft Dinsdag zijn werk zaamheden in zijn departement hervat, nadat hij een paar dagen op den Obersalsberg had vertoefd bij Ilitler om er wat op te knap-, pen van zijn jongste ziekte. Het is openlijk verklaard, dat dr. Goebbels tengevolge van recente schandalen van zijn tegenwoordige functie zal worden overgeplaatst naar een minder verantwoordelijke positie. Het feit echter, dat hij gast van Hitier is geweest, schijnt de mogelijkheid van eenige wijziging uit te sluiten, althans voor het oogenblik. Dr. Goebbels, aldus het blad, is zoo'n be langrijk lid van de Nazi-hierarchie, dat de geheeie structuur van het regiem ernstig zou worden geschokt indien I-Iitler zich ge roepen zou gevoelen af te zien van zijn dien sten. Er kan echter worden gezegd, dat het Duit sche volk niet ongeneigd is voor een derge lijke ontwikkeling. Oncontroleerbare geruchten. Volgens oncontroleerbare geruchten zouden voor verscheidene andere leidende posten in het Duitsche bewind mutaties te verwachten zijn ter gelegenheid van den zesden ver jaardag der nationaal-socialistische regee ring. Een persministerie zou worden geschapen voor Otto Dietrich, die thans perschef en ver trouwd medewerker van Hitier is. Hij zou daarmede een der belangrijkste taken van het door Goebbels geleide ministerie van propaganda overnemen. Verder wordt reeds geruimen tijd gesproken over een benoeming van Goering tot minister-president. Ook zou er sprake zijn van een benoe ming van Goering tot minister van oorlog, welke post sinds het heen gaan van von Blomberg onbezet is gebleven. Het is mogelijk, dat Hitier in zijn Rijks dagrede op 30 Januari mededeeling zou doen van eenige wijzigingen in den staf van lei ders. Ook daarvan is echter geen enkele of ficieel© bevestiging te verkrijgen. Naar een productie van 12.000 vliegtuigen per jaar. Aan generaal-majoor Arnold, opperbevel hebben van 't luohtcorps van 't leger, wordt de voorspelling toegeschreven, dat de Ver. Staten binnen drie jaar in staat zullen zijn oorlogsvliegtuigen te produceeren in een tempo van 12.000 per jaar. Volgens leden van het huis van afgevaar digden legde generaal Arnold deze verkla ring af in een geheime zitting van de mi litaire commisie van het huis. Tevoren, tij dens een openbare zitting, had Arnold ver klaard, dat een overzicht van het leger aan toont, dat de productiecapaciteit thans 2500 per jaar bedraagt, welke capaciteit verdub beld of verviervoudigd kan worden. De voorzitter van de oommissie voor mili taire zaken uit het huis van afgevaardig den heeft een wetsontwerp ingediend tot het_ verleenen van machtiging tot een uit breiding van 3680 vliegtuigen voor het le- ger. Generaal majoor Arnold heeft o.m. nog verklaard, diat vier luchtbases, een in Puer- torico, een in Alaska en twee op het vaste land der Vereenigde Staten, binnen de eerstvolgende twee jaren behooren te wor den aangelegd en dat de luchtbasis op Ha- Waii moet worden uitgebreid. Wijnkoop heeft er iets over te vragen. Het Tweede Kamerlid de heer Wijnkoop heeft de volgende vragen gericht tot den minister van binnenlandisohe zaken: Zijn den minister de feiten bekend van den invloed dien de NSB in bepaalde Bur gerwacht-organisaties, meer speciaal te Amsterdam, en vooral ook in het hoofdbe stuur der Burgerwachten in Nederland uit geoefend heeft en (of) nog uitoefent? Zoo ja, acht hij die feiten dan niet ver ontrustend voor het vertrouwen diat d>e Ne- derlandsche burgers in deze wachten moet kunnen stellen? Wil die minister mededeel en wat hij terza ke heeft gedaan of alsnog van plan is te doen, om ervoor te zorgen dat dergelijke feiten zich in geen geval meer kunnen voor doen? „Reden tot herziening van ons vlootprogram". Verscheidene Tweede Kamerleden vesti gen in het zoo juist verschenen Voorloopig Verslag over de begrooting van Ned. Indië de aandacht op de groote ongerustheid, waarvan de Indische pers heeft blijk gege ven, ook nadat het dreigend gevaar voor een onmiddellijken oorlog in September was af gewend. Als diepere oorzaak van deze onrust zien sommige leden het nog in vele kringen heerschende onjuiste inzicht in de verhou ding tusschen de overzeesche gewesten en het moederland. Het is ook onjuist Nederland nog een ko loniale mogendheid en de betrekking van Nederland tot Indië een koloniale verhou ding te noemen. De Nederlandsche regeering heeft deze eenheid van het Koninkrijk en de onaantastbaarheid van het Rijksgebied, waar ook gelegen, tot grondslag van haar beleid aanvaard, maar dit opzicht heeft niet alom erkenning gevonden, in het bijzonder niet bij gedachtenwisselingen, die een internationaal karakter dragen. Vele leden zijn van oordeel, dat de ontspanning, welke de strijd tusschen Japan en China in het zuidelijk deel van den Stillen Oceaan tijdens het jaar 1938 had doen ontstaan, meer schijnbaar dan werkelijk moet worden geacht. Nieuw gevaar? Al is het. waar, dat de naderende vol- tooning van de Engelscbe vlootbasis te Sin gapore en de uitbreiding van cle Engelsche vloot de balans der militaire en maritieme krachten in het verre oosten wellicht weder iets meer in evenwicht zal brengen wat slechts aan onze positie kan ten goede ko men het is ook waar, dat nieuwe Aziati sche machten binnen zeer afzienbaren tijd eveneens gewicht in de schaal zullen leggen. In dit verband werd de vraag ge steld, of de minister in staat is de juistheid te bevestigen van de ge ruchten, dat het Siameesche leger in de laatste jaren veel aan kracht en goede organisatie heeft gewonnen en de Siameesche luchtvloot reeds be staat uit 350 vliegtuigen in de eerste linie en tevens een aanvang is ge maakt met den bouw eener niet on- beteekenende Siameesche vloot. Is het waar, dat de Siameesche regeering in 1937 aan Japansche werven opdracht heeft gegeven tot den bouw van 12 torpedojagers en dat onlangs in Italië de contracten wer den afgesloten voor den bouw van twee lich te kruisers, gevolgd door den bouw van twee snelvarende „zakformaaf'-slagschepen van 10.000 ton? Deze ontwikkeling van een nieuwe macht zeer dicht in de nabijheid der Nederlandsch-Indische wateren, is van te meer beteekenis, omdat alle verschijnselen er on wijzen, dat er zeer intieme betrekkingen bestaan tusschen Siam en Japan en via Ja pan met Italië en misschien Duitsch- land. Is de regeering van oordeel, dat deze ver schijnselen aanleiding behooren te zijn tot herziening van ons Nederlandsch vlootpro gram? -< Verwachting: Voor de kust strook: iets kouder dan gisteren, geen regen van be teekenis, gedeelt. bewolkt, meest matige Zuid. wind. De „Kerk- en Staat" kwestie te Alblasserdam. Zooalis wij meldden, werd d© Vereenigimg van Vrijz. Hervoermden afd. Albliasserdlam, Nieuw Lekkerland en Omstreken door B. en W. van Alblasserdam 'n eigen kerkgebouw geweigerd, omdat naar het oordeel van dit college zulks aanleiding tot wanordelijkhe den zou kunnen geven! Er staat n.1. reeds een ILerv. Kerk in de ze plaats en men achtte het niet oirbaar, dat de Vrijzinnigen, indien zij in de Herv. Kerk geen bevrediging voor hun godsdienstig le ven vonden, zóó maar een eigen tempel er op na hielden Zij moesten dan eerst maar eens overleg plegen met den Hervormden kerkeraad. De Vrijz. stelden hij Ged. Staten van Zuid Holland beroep in en, naar wij ver nemen, met succes. Ged. Staten hebhen thans het be sluit van Alblasserdams vroede vade ren vernietigd en de vrijzinnigen ver lof gegeven, het voormalige Nutsge- bouw ter plaatse als bedehuis in tie richten, zooals ook de bedoeling was. Gedeputeerden hebben bij hun beslissing overwogen dat het eenige gebouw, waarvoor door bestemming van genoemd pand tot kerk, hinder zou kunnen ontsatan, de in da buurt liggende gereformeerde kerk is. De wet bepaalt n.1. dat perceelgn, waarin openbare godsdienstoefeningen worden ge houden, niet binnen een afstand van „200 el- ,van olkaar mogen liggen. Hoewel de vrijzinnige kerk reeds op 80 meter afstand van de gereformeerde komt, heeft laatstge noemde schriftelijk aan Ged. bevestigd, geen enkel bezwaar tegen het plan der vrijz. te hebben! Zoo is deze kwestie tot een gelukkige op lossing gekomen, in zoover althans de Al- blasserdamsche overheid de Kroon niet te hulp roept De vrees, dat, indien de vrij zinnigen hier het spel verloren zouden heb ben, het grondwettelijk beginsel „Kerk en Staaf zijn gescheiden" niet zou worden ge handhaafd, blijkt voorloopig ongegrond. DE BOMMENWERPERS VOOR CANADA. Het worden Oceaan-vliegtuigen De Canadeesche luchtvaartdeskundige Le- wis Ord, heeft bij zijn terugkeer uit Engeland verklaard, dat de aanmaak van bommen werpers in Canada voor de Britsche lucht macht over een paar weken zal beginnen. Als zij gereed zullen zijn, zullen zij hoogst waarschijnlijk over den Atlantischen Oce aan vliegen, hetgeen voor deze toestellen in het geheel geen bezwaar zou zijn. Trotsche woorden van den Spaan- schen minister. ITALIë IN DEN VOLKENBOND AANGEKLAAGD. De Volkenbondsraad te Genève heeft gisteren 2 belangrijke vraag stukken behandeld: het Chineesche en 't Spaansche. Het Chineesche be roep is in geheime zitting behan deld, men verneemt dat steun aan China wordt overwogen. Het Brit sche rapport over de Spaansche kwestie was zeer bezwarend voor Franco. Hoewel men met China nog weinig verder schijnt te zijn gekomen achtte men gis teravond het in Volkenbondskringen niet uitgesloten dat de Volkenbondsraad tenslot te gevolg zal geven aan de wenschen van Wellington Koo over het benoemen van een beperkte co-ordinatie-commissie, met groote belangen in het Verre Oosten, wier leden met elkaar overleg zullen hebben te plegen over de aan China te verleenen ondersteu ning en over de tegen Japan toe te passen maatregelen. Het is aan te nemen, dat ook" de Ncder- lanclsyhe regeering zal worden uitgenoodigd zich in een derg. co-ordinatie-comimissie, in dien deze in het leven za' worden geroepen, te doen vertegenwoordigen. Bommen op weerlooze bevolking De Spaansche minister Del Vayo klaag de Italië en... den Volkenbond aan. Ita lië, omdat dit land verantwoordelijk is voor wreedheden, die slechts door Italiaan- sche vliegers kunnen zijn bedreven, den Vol kenbond omdat niet opgetreden wordt tegen deze manier van moord op een weerlooze burgerbevolking. De minister wees voorts op het zeer bezwarende rapport der Brit sche commissie tot onderzoek van de bom bardementen. De Spaansche regeering wil geen wraak zeide Del Vayo en geen misdaad met mis daad beantwoorden. Zij is nog steeds vastbe sloten om haar humane houding te handha ven. Verder deed del Vayo uitkomen, wel ke tegenstelling er bestaat tusschen de maat regelen die door de Spaansche regeering ge nomen zijn om haar leger voor 100 pCt. te doen bestaan uit Spanjaarden en de korte lings te Rome afgelegde verklaring, volgens welke „de Italiaansche hulp voortgezet zal worden tot de geheeie overwinning der op standelingen" Del Vayo eindigde met trots uit te spreken over het feit, dat hij zijn land kan verte genwoordigen „ter verdediging van zijn be langen, niet alleen tegen de rebellen, maar ook tegen hen, wier zwakheid de ontwikke ling van den oostand mogelijk heeft ge maakt. De afgevaardigden der andere landen ver oordeelden eveneens de bombardementen maar kwamen niet verder dan tot formeele weinig zeggende protesten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1