Hitier worstelt met de
wetten der economie
Rumoerige zitting
der Fransche Kamer
DE WERELD
Postvluchten op Indië
'N TRIOMF
VAN SMAAK
in_ weinig
woorden
Waarom de Joden
niet aan land mochten
Militair vliegveld
bij Katwijk
Enge'aod's
PUBLICATIE
Dn Schacht afgezet
als President der
Rijksbank
Dr Funkt de minister
van economische
zaken zijn opvolger
Een stap naar inflatiezeggen Londen en Parijn
Onze Oost
Vliegtuigen van bakeliet
Hoe deakt men over
Barcelona's val?
koopvaardijvloot weerbaar
Amsterdamsche politie
doet goede vangst
NAAR GELDMAKEN DOOR DEN
STAAT? GROOTE GELD-
SCHAARSCHTE IN HET DUIT-
SCHE RUK.
Dr. Funk
de man
die komt
Zooals wij gisteren reeds in een deel van
onze oplage mededeelden, heeft Hitier den
president der Rijksbank, Dr. Schacht, afge
zet en Dr. Funk, den minister van economi
sche zaken in zijn plaats benoemd. Zeer
waarschijnlijk heeft Schacht te veel bezwa
ren gehad tegen Hitier en Goerings econo
mie en weigerde hij daar nog verder kapi
taal voor beschikbaar te stellen. Veelbetee-
kenend is althans een uitlating in de Natio
nal Zeitung, Goerings spreekbuis, welk blad
als volgt schrijft: Door de benoeming van
Funk is de onvoorwaardelijke steun van de
rijksbank bij de uitvoering van de economi
sche taak der regeering voor de toekomst
verzekerd. De nationaal-socialistische eco
nomische politiek staat het kapitaal slechts
toe, de rol te vervullen van dienaar van
handel en industrie, en dit nationaal-socia
listische beginsel zal voortaan het richtsnoer
zijn voor de rijksbank.
De buitenlandsche pers ziet in Schachts
heengaan een bewijs dat Duitschlands eco
nomische en finantieele positie steeds on
gunstiger wordt.
HITLERS BRIEVEN.
Hitier zond aan Funk den volgenden brief:
Zeergeëerde heer minister: ik neem de ge
legenheid van Uw benoeming tot president
van de Duitsche rijksbank waar, om U bij
de aanvaarding van uw nieuwe functie mijn
meest oprechte wenschen te doen toekomen.
Uw taak zal zijn:
1. In uw functie, waarin thans de beide
belangrijke ressorten vereenigd zijn, zooals
tot nu toe, de onvoorwaardelijke stabiliteit
der loonen en prijzen te verzekeren en daar
mede ook verder de waarde van de markt te
handhaven;
2. de kapitaalsmarkt in verhoogde mate te
ontsluiten voor de particuliere geldbehoefte
en ter beschikking te stellen;
3. de met de wet van 10 Februari 1937 in
geleide reorganisatie der door het pact van
Dawes aan de onbeperkte souvereiniteit van
het Rijk onttrokken toenmalige rijksbank tot
een aan de souvereiniteit van den staat on
voorwaardelijk ondergeschikte Duitsche cir
culatiebank tot dat einde te brengen, dat in
overeenstemming is met de nationaal-socia
listische principes.
Aan rijksminister dr. Schacht heeft Hitier
den volgenden brief gezonden; „zeer geëerde
heer minister:
Ik neem de gelegenheid/ dat gij van Uw
functie van president van het directorium
der rijksbank zijt ontheven waar, om U mijn
meest oprechten en warmsten dank uit te
spreken voor de Duitschland en mij persoon
lijk in deze functie in lange en moeilijke
jaren opnieuw verrichte diensten. Uw naam
zal vooral voor altijd verbonden zijn met het
eerste tijdvak dern ationale herwapening,
Ik verheug mij van U in Uw hoedanigheid
van rijksminister voor nieuwe taken ge
bruik tp kunnen maken.
Schacht wordlt dus niet geheel uit het
regeeringsa-pparaat uitgeschakeld eai wordt
„minister met bijzondere opdrachten."
GROOTE ONZEKERHEID.
't Ka.n niet anders of liet ontheffen van
Dr. Schacht van zijn functie als president
van de Duitsche Rijksbank moet alom in
tot oordeelen bevoegde kringen het gevoel
van groote onzekerheid over hot vorder
verloop der conjunctuur, speciaal in de
kapitaalarme dictatuurstatien, verhoogen.
Wie in het Volkenbondsrapport leest over
de defensie uitgaven in de laatste jaren
slaat een schrik om het hart.
Het Ilsbl. schrijft hierover: Wij, zien hier
het beeld van den huiveringwekkendein be
wapeningswedloop. opwindender dan de
felste zesdaagsche, maar ook duurder, ver
nietigender, eindeloozer en... hopeloozor.
Een wereld, krakend ondier economische
depressie, vei-starden ruilhandel, verstopt
kapitaalsverkeer, autarkische verarming en
uitholling, geeft in 1938 voor een waarde
van bijna 10 milliarden goud-dollars uit
aan bewapening d.w.z. IK milliard méér
dan in 1937, dat een jaar leek te worden
van opgaande conjunctuur, die zich even
wel niet wist door te zetten. In de vijf ja
ren vóór de mislukte ontwapenings
conferentie van 1932 gaf de wereld, ondanks
het feit dat zij in 1928 door de economische
wereldcrisis werd overvallen, bijna 21 mil
liard goud-dollars aan bewapening uit. In
de vijf jaren na de mislukte ontwapenings
conferentie van 1934 tot en met 1938
verhoogde zij dit bedrag met meer dian de
helft tot 33 milliard.
Europa, ons oude en veelgeplaagde conti
nent, geniet de twijfelachtige eer, het leeu
wendeel hiervan te dragen. In 1938 nam
het ruim 72%, of bijna 7 van die totale 10
milliard goud-dollars aan bewapeningsuit-
gavcn voor zijn rekening. En in de wereld
ais geheel zijn het natuurlijk de groote
mogendheden d'ie de zwaarste porties heb
ben bijgedragen. Naar berekening hebben
Engeland, Frankrijk, Italië Duitschland,
Amerika, Japan en Rusland in de tien ja
ren van 1929 tot 1938, dus van het be
gin der economische crisis, tezamen 41 mil
liard goud-dollars aan bewapening uitge
geven tegen bijna 15 milliard voor die ove
rige 57 landen der wereld.
En vandaag voelt een ieder zidh onveili
ger dan ooit, en wordlt allerwegen gezocht
naai- nieuwe bolwerken, militair, econo-
misch-strategisch, geografisch- strategisch
om toch maar verschanst te zijn als de
caitastrophe komt.
Het is geen geheim, zegt de Berlijnsche cor
respondent van dit blad, dat het Derde Rijk
op financieel en economisch gebied voor zeer
groote moeilijkheden staat
De enorme kosten der weermacht en der
militaire versterkingen der maatregelen voor
het Vierjarenplan, de overneming van
Oostenrijk en het Sudetenland, de geweldige
bouwondernemingen, enz., enz., hebben de
regeering voor de taak gesteld, geweldige be
dragen ter beschikking te stellen, die naar
de opvatting van dr. Schacht en den Rijks
minister der financiën, slechts door nieuwe
ingrijpende belastingen en verhoogingen van
belastingen kunnen worden opgebracht
Hier nu staat Schacht lijnrecht tegenover
Hitier.
Schacht, de ervaren bankman, kent beter
dan de impulsieve dictator van het Derde
Rijk, de ijzeren wetten der economie en wei
gert de bankbiljottenpers in werking te stel
len om de verdere nationaal-socialistische
politiek: bewapening en autarkie, te steu
nen. Hij wenscht dat daarvoor het volk of
fers brengt in den vorm van verhoogde be
lastingen. Hitier vreest tengevolge daarvan
groote ontevredenheid en verlies van popu
lariteit bij het volk.
Vandaar dat de Führer den weg van de
minste weerstand heeft ingeslagen en Funk,
de inflatieman, heeft benoemd.
De indruk in het buitenland.
Te Parijs is het bericht met groote ver
bazing ontvangen. De bezuinigings- en be
lastingplannen van den oudbankdirecteur
zoo zegt men hier, hebben het moeten afleg
gen tegen technische financieringsmiddelen
van minder gehalte en men meent dan ook
een, aanvankelijk beperkte, inflatie in
Duitschland te mogen tegemoetzien.
Ook Engeland heeft een dergelijk oordeel.
Bijna de helft van het nationale inkomen
wordt thans door den Staat beheerd, zegt
men, aldus het Ilsb: de Duitsche productie
van vliegtuigen is reeds aan het verminde
ren, zoodat er reden is om aan te nemen,
dat dientengevolge de Britsche productie
spoedig grooter zal zijn dan die van Duitsch
land.
De aanstelling van Funk tot president van
de rijksbank is door een hooggeplaatst de
partementsambtenaar een „voor de Vereenig-
de Staten bedoelde klap" genoemd. Andere
IMMIGRATIE-DIENST IN NED.
INDIë KENT GEEN RASSEN
ONDERSCHEID.
Ten vervolge op de beantwoording van vra
gen van den heer Albai;da betreffende het
verbieden door den immigratie-ambtenaar
te Batavia aan Duitsche passagiers van
Joodschen bloede op de „Johan van Olden-
barnevelt" om te Batavia aan land te gaan
heeft de minister van Koloniën o.m. het vol
gende medegedeeld:
Nadat op 3 Nov. 1938 eerst aan alle twaalf
DuitsrhJoodsche passagiers van de „Johan
van Oldcnbarneveldt" ingevolge de z.g.n.
„toelatingsbepalingcn" de ontscheping was
geweigerd, is aan 5 personen, die kennelijk
als toeristen Java bezochten, toegestaan aan
land te gaan. Volgens de toelatingshepalin
gen mogen personen, die zieh zonder vol
doende bestaansmiddel in Ned. Indië wil
len vestigen, niet worden ontscheept en in
bovenstaand geval was sprake van derge
lijke personen.
Bedoelde beslissingen zijn door de betrok
ken autoriteiten genomen na overleg mei
de Indische regeering.
Een onderscheid tusschon Joodsche en niet
Joodsche reizigers, als door den steller dei-
vragen bedoeld, wordt door don immigratie
dienst in NederlandschIndië niet ge
maakt.
ambtenaren verklaarden, dat Funk bekend
staat om zijn vijandigheid jegens de Ver-
eenigde Staten. Het algemeene commentaar
in de handelsdepartementen op het ontslag
van Schacht was, dat de wijziging geen wer-
kelijken invloed had op den DuitschAme-
rikaanschen handel, omdat Schacht hier
zelf reeds geen invloed meer op uitoefende.
De Jodenkwesties.
Semi-officieel vernemen wij uit Berlijn,
dat het niet is uitgesloten dat Schacht ver
der belast zal worden met de liquidatie der
Jodenkwesties, en de besprekingen met
Rublee weer zullen worden hervat. Een
vroeger officieel bericht, zegt echter, dat de
onderhandelingen met Rublee niet zullen
worden voortgezet.
Afgevaardigden wilden elkander
te lijf.
Een uitlating van den radicaal-socia
list Pierre Cot over zwakke punten
in de Duitsche economie had een in
terruptie van een rechtsche afgevaar
digde tot gevolg. Pierre Cot zeide
daarop: „Te oordeelen naar de in
terrupties is de Duitsche propagan
da nog machtig. Een groot rumoer
ontstond toen
De rechtsche afgevaardigden protesteeren
heftig, linksche afgevaardigden applaudis-
seeren. De uitroepen worden verward. Het
rumoer wordt steeds grooter, zoodat Her-
riot de rust niet kan doen weerkeeren en de
vergadering schorst, welke na een klein
half uur heropend wordt.
Het rumoer zet echter opnieuw in en eeni-
ge afgevaardigden willen elkander te lijf
gaan.
Zij worden door boden gescheiden. Her-
riot verklaart de incidenten te betreuren.
Toen de rust hersteld was, ziertje Cot zijn
rode voort Hij wees op het belainig van de
Duitsche propaganda en verklaarde, dat het
beter zou zijn gedreest Beek, een vriend
van Frankrijk dan von Ribbentrop uit te
nood'iigen. Hij besloot „laten wij onze bond
genootschappen handhaven. Laten wij mor
gen onze vrienden bijeenbrengen voor een
groote vredescoalitie, hetgeen meer waard
zal zijn dan ze bijeen te brengen voor een
oorlogscoalitie."
Tijdens de debatten maakte Herriot, de
afgevaardigde der republikcinsche fede
ratie nog de volgende opmerking:
„Wij volharden er in de Duitscbers te
zien zooals wij zouden willen, dat zij wa
ren en niet zooals zij zijn... wij moeten kie
zen ein opbouwers zijn van het Europa van
morgen of komen te staan tusschen de hui
lebalken, die klagen op de bouwvallen van
gisteren.
Tegenover den federalen monopolieraad
heeft de vice-president van de Bakelite Cor
poration, Beakland, mededeelingen gedaan
omtrent een nieuwe geheime methode, wel
ke massaproductie van vliegtuigen in oor
log mogelijk maakt. Bij deze methode,
waarbij gebruik wordt gemaakt van een
nieuw plastisch materiaal inplaats van
hout of metaal, zal het mogelijk zijn, in
twee uur een vleugel of een romp van een
vliegtuig te vervaardigen met slechts ne
gen arbeidskrachten.
Plannen worden ten uitvoer ge
legd.
Op de vragen van den heer Krijger omtrent
het aanleggen van een militair vliegveld in
de omgeving van Katwijk heeft de minis
ter van Defensie als volgt geantwoord:
In verband met de uitbreiding van de mi
litaire luchtvloot bestaat nog dringende be
hoefte aan twee groote militaire vliegvel
den, welke zoo mogelijk in de vesting Hol
land moeten zijn gelegen.
Reeds goruimen tijd geleden werd in de
nabijheid van Katwijk een terrein gevon
den, dat aan de gestelde eisohon van bo
demgesteldheid voldoet. Echter moest, na
dat de voorbereidingen tot den aankoop der
gronden waren getroffen, met de verdere uit
voering der plannen worden gewacht, zoo
lang niet zou zijn beslist, over het aanleg
gen van een Centraal vliegveld voor het
internationaal luchtverkeer in de nabijheid
van'Leiderdorp. De daardoor ontstane ver
traging kan met het oog op de belangen van
de landsverdediging Tuiert langer worden
aanvaard, zoodat dan ook besloten is de
plannen tot bet aanleggen van een militair
vliegveld bij Katwijk ten uitvoer te leggen.
De ligging ten opzichte van Schiphol is
daarvoor geen beletsel. Wel zal, wanneer
Schiphol niet tot cenraal vliegveld voor
het internationaal luchtverkeer zou worden
bestemd, voor een ander centraal vliegveld
dan niet meer een terrein in de nabijheid
van Leiderdorp kunnen worden gekozen
maar zou daarvoor een plaats moeten wor-
den gezocht, op grooteren afstand van het
militair vliegveld bij Katwijk gelegen.
De verslaggever van de „Daily
Express" te St. Jean de Luz vroeg
zeven militaire deskundigen van
verschillende landen naar hun
meening over de capitulatie van
Barcelona.
4 zeiden dat Barcelona binnen
een maand zou vallen.
1 zei, dat het binnen twee maan
den viel.
1 gaf de stad nog drie maanden,
voor Franco binnenrukte.
1 zei dat zij in het geheel niet
zou vallen.
Maatregelen tegen de Duitsche
duikbootplannen.
Ofschoon de inhoud van het Duitsche ant
woord betreffende den bouw van onderzee-
ers niet bekend gemaakt is, is het toch, al
dus Reuter, duidelijk, dat er geen sprake van
is, dat Duitschland niet op het oogenblik
het recht op pariteit in duikbootentonnage
met Groot-Brittanniö ten uitvoer legt.
Een der hoofdzakelijke problemen moet
noodzakelijkerwijze zijn het bespoedigen van
den bouw van onderzeeërs door Duitsch
land. De gevolgen hiervan ten opzichte van
de Britsche bouwplannen zullen niet bekend
zijn voor de vlootbegrooting wordt gepubli
ceerd. Het lijkt echter onvermijdelijk, dat
voorzieningen zullen moeten worden ge
maakt voor een uitbreiding der anti-duik
boottypes.
Dit brengt met zich mede een uitbreiding
van het aantal escortevaartuigen ter be
scherming van koopvaardijconvooien en van
het aantal aatrouilleschepen. De Britsche en
imperiale vloten bezitten op het oogenblik 34
escortevaartuigen, waarvan 27 behooren tot
de Britsche vloot. Nog zes van deze vaar
tuigen worden gebouwd en het ligt ook in
het voornemen om sommige oudere torpedo-
bootjagers te verbouwen voor escortedoel-
cindcn.
Engeland maakt zijn koopvaar
dijvloot weerbaar.
De Engelsche admiraliteit heeft besloten
tot een nieuwen stap op den weg naar het
weerbaar maken van koopvaardijschepen.
Zij heeft een plan ontworpen tot oefening
van officieren ter koopvaardij en andere zee
lieden in de bediening van liet geschut, Het
is de bedoeling, dat de defensieve wapenen,
die in tijd van oorlog wellicht op de koop
vaardijvloot zullen moeten worden aange
bracht, zoowel door oficieren als door andere
opvarenden bediend kunnen worden.
Gisternacht heeft een agent van politie
twee mannen, die zich op verdachte wijze
op de Oosterburgergracht te Amsterdam op
hielden, aangehouden en overgebracht naar
't bureau Kattenburgergracht. Daar werden
in hun bezit gevonden iubrekerswerktuigen,
een aantal sigaren en een theedoek. Het
geval werd echter interessant, toen in den
vroegen ochtend een kolenhandelaar die
een zaak heeft op de Hoogte Kadijk, aan
gifte kwam doen van een inbraak, welke
's nachts was gepleegd. Het kantoor was
overhoop gehaald, doch er werd niet veel
vermist: oen aantal sigaren en een thee
doek. De mannen, twee broers van 24 en 17
jaar, van wie de oudste geen onbekende
van de politie is, zijn op het bureau in
gesloten.
AANSLAG TE RANGOON.
In verband met een aanslag op de auto,
waarin de kinderen van den minister-presi
dent van schoql naar huis terugkeerden, zijn
drie personen, waaronder een Boedistische
monnik, gearresteerd. De kinderen van den
minister-president bekwamen geen letsel.
STEUNVERGOEDING ERWTEN EN
VELDEOONEN.
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale
maakt bekend, dat de steunvergoeding voor
erwten van den oogst 1938, gedenatureerd
in het tijdvak van 16 tot en met 21 Januari
1939, zal bedragen f 1.45 per 100 kg. voor
groene erwten, welke door handelaren zijn
gedenatureerd en voldoen aan het stan
daardmonster van kwaliteitsklasse C, en
f 0.95 per 100 kg. voor voedcrerwten, welke
zijn gedenatureerd door telers, die deze erw
ten zelf hebben geteeld.
De steunvergoeding voor veldbooncn van
den oogst 1938, welke voldoen aan de kwa-
liteitseischen en in genoemd tijdvak door te
lers of handelaren zijn gedenatureerd, zal
f2.25 per 100 kg. bedragen.
's-Gravenhage, 20 Jan. 1939. (Adv.)
Emoe
(heenreis)
Valk
(terugreis)
Oehoe
(heenreis)
Pelikaan
(terugreis)
Gier
(heenreis)
Reiger
(terugreis)
Vertrek van
Singap. 20 Jan.
Parijs 20 Jan.
Basra 20 Jan.
Jodhp. 20 Jan.
Napels 20 Jan.
Medan 20 Jan.
▲ankoaaat fc
Band. 20 Jan.
A'dam 20 Jan.
Jodhp. 20 Jan.
Bagdad 20 Jan.
Alex. 20 Jan.
Bang. 20 Jan.
De Volkenbond gaat bezuinigen. Door re
organisatie en samenvoeging van diensten
zullen de kosten van den Volkenbond van
32 tot 26 millioen Zwitsersche franken
worden verlaagd.
Vrouwelijke volkscommissaris in Rusland
De vrouw van minister-president Molotof,
is benoemd tot volkscommissaris van het
onlangs opgerichte commissariaat voor
visscherij. Zij is de eerste vrouw, die zit
ting heeft in hot ministerie van de Sovjet-
Unie.
Samenzwering in San Salvador? New
York Times meldt uit Colon (Panama) dat
volgens nog niet bevestigde berichten in
San Salvador 25 Officieren en 60 burgers
zouden zijn gearresteerd bij een poging op
te slaan tegen de regeering van generaal
Maximiliano Hemandcz Martinez.
Nieuwe Slowaaksche regeering. Gisteren
is een nieuwe regeering voor Slowakije
vastgesteld. Deze nieuwe regcering is geen
diepgaande wijziging, alleen het ministerie
van economische zaken is gesplitst in een
ministerie van financiën en van economi
sche zaken.
Economische maatregelen in Zwitserland.
De bondsraad heeft een decreet uitge
vaardigd, waarbij de economische boycott
van buitenlandsche mogendheden wordt
verboden. Dit besluit werd genomen in ver
band met de propaganda, welke in Zwit
serland om politieke redenen wordt ge
maakt tegen zekere landen of de onderda
nen van deze mogendheden, die in Zwit
serland wonen.
Görinq geeft Balbo een cadeautje. Goe-
ring heeft den Italiaanschen luchtmaar-
schalk Balbo een Fieseler-Storch-vlieg-
tuig ten geschenke gegeven. Het toestel is
reeds naar Rome ovegebracht.
Ernstige overstroomingen ln Portugal.
De overstroomingen in de rivierdalen heb
ben zeer ernstige afmetingen aangenomen.
•Hier en daar staan de dalen vier meter
onder water, Trein- en ander vedkeer is in
deze streken geheel onmogelijk geworden.
Steden en dorpen zijn geisoleerd: er is groo
te schade aangericht. Onder andere zijn in
de haven van Oporto twee baggermolens
ter waarde van 90.000 pond gezonken.
Spionnage te Singapore. De politie heeft
bij huiszoeking bij zeven Japanneezen pa
pieren in beslag genomen De eigenaars zijn
later aan een verhoor onderworpen. Zij
werden beschuldigd van spionnage. Arres
taties zijn niet verricht.
Spaansche regeering bergt haar schatten»
Gisterochtend zijn te Port Vendres ze
ven vrachtauto's uit Barcelona aangeko
men met 45 ton gemunt goud en zilver,
dat voor rekening van de Spaansche re
geering naar Parijs wordt gezonden.
Violist heeft lijfwacht noodig. De beroem
de violist Misca Elman heeft dreigbrieven
ontvangen; onulat hij een tournee gaat
ondernomen voor de Joodsche vluchtelin
gen. Hij zal zich nu een lijfwacht aan
schaffen!
Wiedemann naar San Francisco. Hitiers
adjudant kapitein Wiedemann, wordt con-
sui-generaal te San Francisco, volgens zeer
betrouwbare inlichtingen.
Opnieuw grensincidenten in Midden-Europa.
Tsjechische miliciens zouden gisteren met
handgranaten hebben geworpen naar Pool-
sche douane-beambten. Als tegenmaatregel
heeft de Poolsche regcering 500 01>8®"
wenschte Tsjechen uit Polen verwijderd.
Hitier niet naar Mnssolini. Gezaghebbende
kringen verklaren niets te weten van een
ontmoeting, die geschieden zou tusschen
Hitier en Mussolini en waarover door een
Duitsch blad zou zijn geschreven.
voegt, hieraan toe, dat men het bericht als
„weinig waarschijnlijk" beschouwt".
Koning van Bulgarije te Rome. De koning
van Bulgarije is te Rome gisteravond met
zijn kinderen aangekomen.
50.000 Tsjechoslowaken naar Nicaragua.
Vijftigduizend Tsjechoslowaken zullen,
volgons eon tusschen do regceringen van
Tsjocho-Slowakijc en Nicaragua gesloten
overeenkomst, naar Nicaragua kunnen
omigreeren. De overeenkomst heeft alleen
betrekking op nict-joden.
Frankrijk en godsdienst. Kardinaal V®r'1
dier, aartsbisschop van Parijs, heeft Jjl
eon lezing de opmerking gemaakt, dat 1
Frankrijk thans een sympathieke hol
ding aanneemt jegens den godsdienst-
de voornaamste redon is, dat het 'a'.1
heeft gezien, dat de hoofdzakelijk
telijke beschaving wordt gedreigd door o
politieke ideologieën van omringende Ia»
don. Thans zijn de kerk en de f?r0<'
der
democratieën dó
christelijke orde.
beschermsters
