„Naar Parijs"
Engeland is nog lang
niet nud en moe
De aardbeving in Chili eischte
10.000 slachtoffers
Reorganisatie van
ons belastingstelsel
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
schreeuwen de Italianen
Kankerbestrijding
in Nederland
Kruit-Van Kampen
morgen thuis
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
27 JANUARI 1939
67e JAARG. No. 8527
Frankrijk handhaaft de niet inmenging in Spanje
Geen duimbreed Fransche -grond
zal worden afgestaan 4
Regeering houdt vast aan
constitutioneel monarchie
Duizend gulden in een sleutelgat
De tijden der vloten
niet voorbij
Geen f 11 millioen voor
de Ouden van Dagen
Dit nummer bevat 8 pagina's
UL/EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Ons volk is nu eenmaal
critisch!
Regeering beraadslaagt
Belastingdruk
is niet te zwaar
KELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Opgewonden tooneelen te Rome,
vastberaden kalmte te Parijs.
De val van Barcelona heeft ernstige
anti-Frahsche betoogingen te Rome
tengevolge gehad. De overwinning
van Franco wordt een Italiaansche
zege genoemd en in dolle vreugderoes
schreeuwde men gisteren te Rome:
„Naar Parijs, naar Parijs".
In het Fransche parlement ver
klaarde Daladier terzelfder tijd:
„Frankrijk zal geen enkele aanval
dulden."
TE ROME.
Mussolini vernam het nieuws over den
val van Barcelona, toen hij aan het skiën
was op den berg Terminillo bij Rome. Hij
keerde terstond terug naar het Palazzo Ve-
nezia.
Om kwart over zeven, terwijl een ontel
bare menigte zich op het plein voor zijn
paleis verdrong, verscheen Mussolini op het
balkon, lang en luide toegejuicht. Uit de
menigte werd geroepen: „Naar Parijs, naar
Paijs", afgewisseld met „Leve de Duce, leve
Franco." Groepen officieren schreeuwden,
terwijl zij op het verschijnen van Mussolini
wachtten: „Parijs", „Tunis".
Mussolini hield een korte toespraak. De
schitterende overwinning van Barcelona
vormt een nieuw hoofdstuk in de geschie
denis van het Nieuwe Europa, dat wij bezig
zijn in het leven te roepen. Door de prach
tige troepen van Franco en onze stoutmoe
dige legionairs is niet alleen de regeering
van Negrin verslagen, maar bijten nog veel
anderen onzer vijanden in het stof. De leu
ze der Rooden was „No Passaran" zij ko
men er niet door wij zijn er door heen
gekomen en ik zeg u, wij zullen er ook ver
der door heen komen", zeide de Duce.
Een onbeschrijflijk vreugdegehuil volgde
hierop weer en opnieuw klonken de kre
ten: Weg met Frankrijk, wij willen Corsica,
leve Mussolini, leve Franco. De wacht voor
de Fransche ambassade is versterkt.
TE PARIJS.
was gisteren de Kamer bijeen. Het is een
zitting geworden, waarbij in de debatten de
oorlogsdreiging duidelijk naar voren kwam,
maar waarbij ook bleek, dat de Fransche
regeering thans kan steunen op de over-
groote meerderheid van bet volk. Een ver>
klaring van Daladier dat Frankrijk kalm de
dreigende woorden van Italië heeft verno
men, maar dat niet ieder die wil Frankrijk
beleedigen kan, heeft dan ook wel zeer
ernstig beteekenis.
Daladier verklaarde oorlog een dwaasheid
te vinden en van heeler harte een algemee-
ne conferentie te onderschrijven. Echter ie
dere politiek van terugwijken is thans
slechts noodlottig.
Overal waar Fransche belangen zijn, moet
Frankrijk met een categorisch „neen' kun
nen antwoorden. Is het noodig te zeggen,
dat Frankrijk in vrede wil leven met al zijn
naburen? Zoo is de gedachte van Frankrijk,
Inrichting voor Utra-hooge span
ning in dienst gesteld. De
eerste in Europa.
In tegenwoordigheid van verschei
dene autoriteiten, in het bijzonder
uit den kring der medici, is gister
middag in 't Anthonie van Leeuwen
hoekhuis te Amsterdam de inrich
ting voor ultra-hooge spanning offi
cieel in dienst gesteld. Hierdoor
heeft het kankerinstituut de be
schikking gekregen over de eerste
röntgen-installatie van dien aard
in Europa.
De aan het van Leeuwenhoekhuis ver
bonden roentgenoloog, dr. D. den Hoed,
Hield tijdens de plechtigheid een toespraak,
waarin de beteekenis van de nieuwe instal
latie werd uiteengezet.
Onder de vraagstukken, die de stralen-
artsen van de geheele wereld bezig houden,
is, aldus spr., een der belangrijkste, of men
in staat is door de toepassing van meer
doordringende z.g. hardere stralen, dat wil
zeggen, roentgenstralen. opgewekt bij zeer
hooge spanning (800.0001.000.000 volt)
meer genezingen dan met de tot nu toe ge
bruikte kan verkrijgen.
Spr. ging uitvoerig op het vraagstuk van
bet nut van het gebruik van deze ultra-
harde stralen in, en zeide daarbij dat de
ze nieuwe installatie de mogelijkheid biedt
roentgenstralen op te wekken bij pl.m. een
millioen volt.
dat zich meer in het bijzonder wendt tot de
groote Angelsaksische gemeenschappen, die
ons haar woord hebben gegeven, dat zij aan
onze zijde zullen staan, Groot Brittanje,
welks vriendschap ons kostbaar is en de
Vereenigde Staten, wier president woorden
tot ons gericht heeft, waarvoor wij gevoelig
waren."
Met algemeene stemimen werd een
motie van de Chicery aangenomen,
welke inhoudt, dat de Kamer ver
trouwen heeft in de waakzaamheid
der regeering voor de handhaving
van het Fransche Rijk en de veilig
heid van zijn imperiale wegen.
Een motie van vertrouwen, door de regee
ring ingediend, werd met 374 tegen 228
stemmen aangenomen.
Niet inmenging gehandhaafd.
Bonnet heeft in het bijzonder het Spaan-
sche vraagstuk besproken. Tenslotte moeten
de Spanjaarden hun eigen aangelegenhe
den regelen, meende de minister.
Frankrijk heeft de plicht der menschelijk-
heid echter vervuld, het heeft voor 40 mil
lioen franken graan naar Spanje gezonden
en 11.000 vluchtelingen zijn reeds opgeno
men.
Frankrijk zal echter niet dulden dat een
staat zou intervenieeren om door Spanje
heen de onschendbaarheid van Frankrijk te
bedreigen. De regeering te Burgos heeft te
kennen gegeven, dat zij geen enkele huiten-
landsche aanspraak zou aanvaarden Bonnet
herinnerde er aan. Dat het Britsch-Italiaan-
sche accoord voorziet in de algeheele ontrui
ming van Spanje door de Italianen, Dat
geldt voor manschappen en wapenen. Hali-
fax heeft gezegd, dat de Britsche regeering.
evenals de Fransche er het grootste belang
aan hecht, dat geen enkele aanslag wordt
gepleegd op de onafhankelijkheid van
Spanje.
Frankrijk zal de onafhankelijkheid van
zijn gebied handhaven. De triomfantelijke
reis van Daladier heeft aangetoond, dat de
meening van het publiek in Frankrijk over
eenstemt met die van het publiek in de an
dere deelen van hot rijk.
Langdurig werd Bonnet toegejuicht.
Instemming met dezen regee-
ringsvorm had zij van zekere zij
de geen oogenblik verwacht.
München dwong Nederland tot
verbetering van zijn weerkracht.
De regeering staat op het stand
punt, dat de constitutioneele monar
chie met de positie, welke daarin
aan de Staten-Generaal toekomt, het
voor Nederland meest geeigende re-
geeringsssteem is, waaraan zij onver
anderlijk begeert vast te houden,
aldus de Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamei betreffende de
Rijksbegrooting voor 1939.
Den leden, die noch konden instemmen
m>et 't huidige regeeringssysteem, noch ook
met het beleid van het huidige Kabinet, kan
worden geantwoord, dat instemming van
die zijde geen oogenblik verwacht is ge
worden.
De band met Genève.
Over de houding van ons land ten aan
zien van den Volkenbond lezen wij in de
Memorie het volgende:
In beperkt kader blijft de regeering het
Geneefsche instituut toegedaan, en alle po
gingen, die met kans op succes zouden kun
nen worden ondernomen teneinde den Bond
te reconstrueeren en tot nieuw leven te
brengen, zullen door haai krachtig worden
gesteund. Deze opvattingen der regeering
zijn door he+ accoord van München in gee-
nen deele geschokt. Nederland's positie blijft
na dit accoord dezelfde. Wel volgt uit de
gewijzigde verhoudingen voor ons de ver
plichting tot versterking van de weerkracht
van het Koninkrijk, waartoe dan ook, in
gemeen overleg met de Staten-Generaal, is
overgegaan zoodra de noodzakelijkheid daar
van vaststond.
En tóch vond de politie het
De Goudsche politie heeft te Gouda een
ingezetene aangehouden, die aan zijn faillie
ten boedel een bedrag van f 1.000.onttrok
ken heeft. De man had een bankbiljet van
f1000.— in het sleutelgat van zijn huisdeur
gestopt, waar het door de politie ontdekt
Fs Het biljet is in beslag genomen en de
aangehoudene ter beschikkiing der justitie
gesteld.
Sir Samuel Hoare waarschuwt
de dictatoriale lauden.
Sir Samuel Hoare heeft gisteravond een
rede gehouden te Swansea, waarin hij zei,
dat een oorlog niet onvermijdelijk was. en
dat hij hoopte dat het verstand in dit op
zicht de overhand zou houden. Toch moet
Engeland paraat blijven; de voorbereidin
gen te land, ter zee en in de lucht zijn
reeds tot een formidabele hoogte gestegen.
Chamberlain noemde hij den reddingsboei
van Europa. Sprekende over oorlogen zeide
Sir Iloare, dat hoewel de atmosfeer drei
gend was, er met twee belangrijke factoren
rekening gehouden moest worden, n.1.: Ie
de vredewensch der Engelsche volken en
2e de onoverwinnelijkheid van het Britsche
Rijk. „Wanneer ik zeg. aldus Sir. Hoare dat
dit groote land nooit kan worden versla
gen, spreek ik een feit uit.
Economische kracht is een van de
grootste verdedigingslinies en ons
economisch systeem heeft de span
ningen end en druk van de crises
der laatste jaren beter doorstaan
dan eenig ander systeem ter we
reld."
Hoare sprak ronduit iedere bewe
ring tegen, volgens welke de tijden
der vloten voorbij zouden zijn. In
de laatste jaren, zoo zeide hij, heeft
de admiraliteit haar strategie en
tactiek aangepast aan de nieuwe
omstandigheden en een juist gebruik
van de luchtmacht door de vloot
zelf zou de Britsche zeemacht eerder
uitbreiden dan verminderen. De
wederopbouw van de vlpot heeft
een gevorderd stadium bereikt en
de nieuwe vloot vormt een activum
van onberekenbaar belang bij iede
re raming van de Britsche kracht.
Over luchtaanvalen zeide spr.: „Ik aan
vaard de overdreven verklaringen niet be
treffende hun overweldigende uitwerking.
Zelfs wanneer ik mij zou vergissen en zij
ons alle vernietiging zonden aandoen, die
de critici zeggen, zop zoo'n aanval nooit
onzen wil tot het bieden van weerstand
vernielen, maar zou in tegendeel, honderd
voudig onze vastberadenheid doen toenemen
om den aanvaller te overwinnen.
Laat de wereld deze zaken overpeinzen
en in het bijzonder zij. die zeggen, dat wij
moe zijn geworden van ouderdom en zwak
van vermogen. Zoo dachten zij in 1914 en
zij werden op ruwe wijze gewekt."
Ten slotte wees Hoare nog op de oproe
ping voor nationalen dienst, hij was er ze
ker van, dat deze zou slagen, en dat daar
door de kracht der democratie aan Europa
getoond zou worden.
De grootste ramp die Chili ooit
getroiien heeft.
De Britsche gezant te Santiago bericht,
dat bij de aardbeving, welke Chili heeft ge
teisterd, ongeveer 10.000 personen om het le
ven zijn gekomen, terwijl vier kleinere ste
den geheel zijn vernield.
Conrepcion is vrijwel geheel verwoest.
Bovenstaand kaartje geeft de streek
der verwoesting aan.
De kruisers „Exeter", en „Ajax" zijn on
middellijk naar Talcahuano gestoomd met
medicamenten, teneinde zooveel mogelijk
hulp te bieden.
De Britsche gezant beeft den Chileen-
schen minister van buitenlandsche zaken
zijn medeleven met deze ramp betoond.
Deze aardbeving is de grootste die ooit
Chili heeft getroffen.
Dat zou „onlogisch" zijn.
De regeering kan niet voldoen
aan den aandrang om de 11 mil
lioen gulden, die bestemd .zijn, om
binnen het kader der voorgenomen
belastingherziening, tegemoet te
komen aan de groote gezinnen, 'e
gaan bestemmen, buiten dat kader
Dm, voor de ouden van dagen.
Zoodanige bestemming zou, zoo
zegt zij in' de Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer, in
zake de Rijksbegrooting 1939 onlo
gisch zijn, omdat de thans in be
werking zijnde belastingplannen
een tegemoetkoming op belasting
terrein aan de groote gezinnen me
debrengen.
i-
Verwachting: Betrokken tot
zwaar bewolkt, plaatselijk
nog eenigen regen of natte
sneeuw, meest matige Oos
telijke wind, weinig veran
dering in temperatuur.
Terug langs een andere route.
Gisteravond laat belde onze medewerker
de heer van Kampen ons op uit Freiburg
aan de Duitsch-Zwitsersche grens, waar zij
logeerden in den oudsten herberg van
Duitschland „Zum Baren" (In de Beer), da-
teerende uit het jaar 1400.
Kruit en Van Kampen hopen
morgenmiddag te arriveeren.
Zij zijn' teruggereden over TurijnMilaan
(Italië) langs het Comomeer, over de Bo-
loga en Ju lierpas, via, Graubunderland,
Wallensce, Zurich, Zurichenneer en het
Zwarte Woud.
De routeis nu verder Karlsrulhe, Frank-
furt en Keulen.
En daarom is het nóóit goed,
wat minister Goseling ook doet..
De afkeuring, welke het justitioneel be
leid van Minister Goseling in de Eerste Ka
mer geoogst heeft, is mede een der vele
onderwerpen, welke de heden uitvoerige Me
morie van Antwoord over de Rijksbegroo
ting 1939, aansnijdt.
De regeering erkent, dat bij justitioneel in
grijpen vanzelfsprekend bezwaren zullen rij
zen, doch merkt op, dat bij niet-ingrijpen
nog grooter belangen worden geschaad.
Wat de betreffende minister ook beslist,
zal, gezien ook den critischen aard van on
ze bevolking, aldus de nota, critiek zeker niet
uitblijven.
Wat speciaal de Ossche affaire betreft,
acht de regeering het nog niet de juiste ge
legenheid, hierop in deze memorie in te
gaan, daar zij weet. dat de minister van
Justitie eerlang zich omtrent Oss nog meer
bijzonderheden hoopt uit te spreken.
DOCH MAG NOG NIET UIT DE
SCHOOL KLAPPEN
20 MILLIOEN VOOR UITBREI
DING DER WERKVERSCHAF
FING IN 1939 VOLDOENDE.
De regeering nam met waardeering
kennis van het oordeel van zeer ve
le Eerste Kamerleden, dat door den
opzet van de Millioenennota een
juist inzicht in den financieelen toe
stand wordt vergemakkelijkt, aWus
de Memorie van Antwoord betreffen
de de Rijksbegrooting 1939.
De werkverschaffing in 1939.
De regeering, en met name de minister
van Financien, gaat nauwgezet na, of uit
gaven ten laste van den gewonen dienst of
den kapitaaldienst moeten worden gebracht.
Intusschen acht zij het haar taak, in verband
met den algemeenen financieelen toestand
en de voorzieningen die de werkloosheid
noodzakelijk maakt, zich daarbij niet op een
doctrinair standpunt te plaatsen.
Dat zij in de gegeven omstandig
heden haar beslissing niet uitslui
tend laat afhangen van de beant
woording van de vraag of van een uit
te voeren werk onmiddellijk opbreng
sten zijn te verwachten, moge
o.m. hieruit blijken, dat voor 1939 op
den kapitaaldienst een bedrag van
f 20 millioen beschikbaar zal worden
gesteld voor nieuwe kosten van uit
breiding der werkverschaffingé De
ze som telt voor het bedrag, dat bij
de bestaande financierings ïethoden
en subsidieregelingen extra ten las
te van het werkloosheidssubsidief.
zou zijn gekomen. Het bedrag van
f 20.000.000, kan geacht worden voor
1939 zeker voldoende te zijn.
In welk tempo de uitbreiding der werk
verschaffing in 1939 zal kunnen plaats vin
den. valt moeilijk te voorspellen. Het is
twijfelachtig of reeds in 1939 de plannen tot
hun volle ontplooiing zullen kunnen wor
den gebracht.
Sluitend fonds noodzakelijk ge
acht.
Den leden, die zich afvragen, of het werk-
loosheidssubsidiebonds na de voorgenomen
saneering nog tekorten in de toekomst zal
opleveren, kan worden medegedeeld, dat de
regeering een sluitende fondshegrooting als
een noodzakelijke voorwaarde voor het fi
nancieel herstel beschdouwt. Meer dan er
in het fonds beschikbaar is. zal voortaan
niet meer over, de gemeenten worden ver
deeld. De gelukkige omstandigheid, dat de
werkloosheid niet toeneemt, is een factor,
die vertrouwen kan geven, dat het fonds 'n
de naaste toekomst aan het gestelde doel
zal beantwoorden.
Geen speculatie.
De door weder andere leden geuite sug
gestie, dat hij het financieel beleid niet een
al te groote behoedzaamheid behoeft te wor
den betracht, ontmoet hii de regeering ern
stig bezwaar. Zij staat integendeel op het
standpunt, dat zonder andere vitale helan
gen uit het oog te verliezen bij het finan
cieel beheer voorzichtigheid moet worden
betracht en aan speculatie op onzekere toe
komstige gebeurtenissen geen plaats mag
wnrdën gegeven.
De regeering kan niet instemmen met de
leden, die van oordeel zijn, dat alleen verbe
tering in de finantieele positie is te brenger
door een doeltreffende welvaartspolitiek.
Wel kan worden toegegeven dat een aan
merkelijke verbetering alléén van een op
leving van het bedrijfsleven kan worden ver
wacht.
Niet afwachtenl
Zeker kan, wat de saneering van
het budget btereft, niet worden afge
wacht, welke de gunstige weerslag
op de opbrengst der Rijksmiddelen
zou zijn van een ook door de regee
ring vurig verlangde opleving van
het bedrijfsleven. Daarom is thans,
naast beperking van uitgaven, aan
belastingverhooging niet te ontko
men.
Hoewel de belasting zwaar is, meenen de
ministers van Algemeene Zaken en van Fi
nanciën. dat niet kan worden gezegd, dat
de bevolking haar niet zou kunnen dragen.
De regeering heeft de stellige overtuiging,
dat zij met de voorgestelde maatregelen al
les heeft gedaan wat in haar vermogen is
om de financieele positie van het rijk zoo
gunstig mogelijk te doen zijn.
Met de belastingplannen streeft
zij in de eerste plaats dit doel na,
in de tweede plaats maakt zij langs
dezen weg een begin met een reorga
nisatie van het belastingstelsel.
Het is de bedoeling van de regee
ring zich ernstig te beraden ten op-
ziohte van de maatregelen welke die
nen te worden genomen om het acres
van 1940 ten opzichte van 1939 op te
vangen. Uit den aard der zaak kun
nen over de resultaten van dit be
raad thans geen mededeelingen wor
den gedaan.
Bezuiniging is moeilijk.
Dat de regeering bij haren bezuinigings-
arbeid groote moeilijkheden te overwinnen
heeft, kan zij gereedelijk toegeven. Inder
daad zijn er groote uitgaafposten, die niet
verminderd kunnen worden. Voor rente en
aflossing van gevestigde schuld is voor 1939
op den gewonen dienst respectievelijk pl.m.
f 95 millioen en pl.m. f 58.5 millioen uitge
trokken. voor pensioensuitgaven wordt, na
globale raming, pl.m. f50 millioen aange
vraagd.
Het is niet wel doenlijk een eenigszins
nauwkeurig bedrag voor deze niet voor be
zuiniging in aanmerking komende posten te
noemen. Hiertegenover staat, dat het niet
onmogelijk is, uitgaven, welke de wet thans
nischt, te verlagen, de regeering zal niet
aarzelen zoo noodig de medewerking van de
Staten-Generaal in te roepen om tot wijzi
ging van die wetten te geraken.
