DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Morgen verjaart ons Prinsesje
Toont thans Uw vredeswil,
zegt Chamberlain
Vrcesclijk ongeluk
te luliattadorp
vJL/eerbericht
KONING-STRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
30 JANUARI 1939
67e JAARG. No. 8529'
Russische troepen naar
Midden-Siberië 1
Doode'ijke va! van een
stroozolder
Mussoüni's hulp aan Spanje
was eigenbelang
Hitier spreekt vandaag
twee uur
De Franco-bommen op de
Brifsche schepen
Geen Fokkers meer
op de ÏGNJX.M -lijnen
Geen woorden maar daden
wil de Italiaansche pers
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Vader treft zijn kind
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Ml|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
MAANDAG
Foto F. Ziegler, Den Haag
Lief Prinsesje, Dat voor 't eerst verjaart,
Wij denken zoo veel aan Uw jonge leven.
Met groote liefde en trouw omgeven,
En zoo genadig beschermd en bewaard.
Morgen verjaart Gij mi velerlei
Trekt wéér aan het oog van Uw volk voorbij!
Wij d'enken aan stille mogenuren,
Waarin de minuten eind'loos duren,
Toen bij het begin van een nieuwen dag
De spanning over de landen lag.
We vroegen 't elkander, we hoopten ep wachtten,
En in ons toefden zoovele gedachten
Aan 't geen zoo nabij was en komen zou
Aan 't stille gebed van een Koningsvrouw!
En plots daar wapperden vlaggen op straat,
De klokken luidden, een overdaad
Van vreugde ging er door Neerland's gezinnen,
En trok vol ontroering de harten binnen!
Men trok al zingend langs gracht en pleinen,
Des avonds vlamden de lichtende lijnen,
Want, o vreugde, vanuit een wit paleis
Begon een Prinsesje Haar levensreis!
En nu? Wij hebben U lief gekregen,
Omdat Ge steeds zijt op al onze wegen,
Nóg meer als op dien eersten dag,
Bij uitbundige feesten en wapp'rende vlag.
We denken aan U bij zoovele dingen,
Niet slechts door wat blijde herinneringen,
Maar, wijl ook door U ons Oranje, dat leeft,
Bezit van ons hart genomen heeft!
Lief Prinsesje, Dat voor 't eerst verjaart,
God zeeg'ne Uw opgroei. Uw jonge Leven,
Hij moge U met Zijne bescherming omgeven,
Blijf steeds in Zijn hoede genadig bewaard!
Moog" zóó een dag vol van zonneschijn,
Uw eerste, Uw blijde verjaardag zijnll
Januari 1939.
f Nadruk verboden.)
KROES.
Vrees voor versterking van het
anti-kominternpact.
Een Japansch bericht, dat gebaseerd
zou zijn op „hoogst betrouwbare in-
lichtnigen uit de hoofdstad van
Mandsjoekwo", maakt melding van
concentratie van „een ontzaglijk aan
tal troepen" in en rond Omsk en
Tomsk door de Sovjets.
Men ziet hierin een bewijs dat de Sovjets
voornemens zijn, het hoofd te bieden aan deri
toestand, die uit versterking van het a^ti-
kominternpacf zou ontstaan. Naar aan het
bericht nog wordt toegevoegd, merken mili
taire deskundigen on, dat de Sovjet-strijd
krachten in Midden Seher'ë zich ingeval van
vüandeliikheden in het Verre Oosten en
Westen in een zeer voordeelige positie zou
den bevinden.
De betrekkingen tusschen Kwo-
mintang en communisten.
Uit Tsioengking wordt geseind, dat het
schijnt, dat het. probleem der betrekkingen
tusschen de Kwomintang en de communis
ten één der voornaamste onderwerpen van
bespreking is geweest in het comité der cen
trale executieven der Kwomintang, die se
dert 21 Januari daar bijeen zijn. in de ten
slotte aangenomen resolutie wordt vastge
legd, dat het onmogelijk is bij de jeugd der
Kwomintang andere partijen als zoodanig op
te nemen. De communisten hadden toelating
der communistische jeugdorganisaties in de
Kwomintang gevraagd. Daarentegen zal de
hooge oorlogsraad, die tot dusverre onder
de Kwomintang ressorteerde, in het vervolg
onder de Centrale Regeering staan. Hij zal
verscheidene ministers omvatten en leden
der commissie voor militaire zaken. Dit be
sluit opent onmiddelijk den toegang tot het
nationale defensieorgeen voor leden van an
dere partijen dan de Kwomintang.
Zaterdagmorgen om half negen was de
•'7-jarige landbouwerszoon H. J. bezig op
den zolder stroo naar heneden te werken
door een luik. On een gegeven oogenblik
zette het stroo zich in het luik vast, waarop
H. J. trachtte het door het. luik heen te
duwen. Daarbij gleed hij uit, viel en sloeg
door het stroo heen naar beneden, waar
hij met het hoofd op een stëenen deel te
recht kwam.
De man bekwam een schedelfractuur en
brak een halswervel. Hij was op slag dood.
Om Frankrijk te beletten ge
kleurde troepen door Spanje te
voeren.
FRANKRIJK: EEN TWEEDE
CARTHAGO.
Wel zeer duidelijk blijkt uit een ar
tikel in de Gazetta del Popoio, een
Italiaansch dagblad, dat Mussoüni
alleen in Spanje tusschenbeide is
gekomen uit strategisch belangen-
oogpunt tegen Frankrijk.
Met het steunen van de door Franco ont
ketende beweging beoogde het mede te wer
ken aan de instelling in Spanje van een po
litiek regime, dat ingeval van een Euro-
peeschen oorlog vijandig zal staan tegen
over een evenfueelen doortocht door het
Iberisch schiereiland van Afrikaansche con
tingenten van het Fransche leger.
Di.t alles blijkt dan uit een artikel van
Ansaldo in de Gazetta del Popoio, die
Frankrijk yergelijkt met het Carthago uit
de Phoenicische oorlogen en uiteenzet dat
Mussoüni, om Rome te behoeden voor een
zelfden aanval als die van Hannibal, d.w.
z. van overweldiging door Frankrijk met de
hulp van door Spanje aangevoerde gekleur
de troepen, uit Afrika, in 193(1 zijn toevlucht
heeft genomen tot een soortgelijke oplossing
als die welke Scipio in 208 v. Chr. heeft ge
bruikt. Vandaar de ontscheping van Ttali-
aansche legionnaires in Spanje, teneinde,
naar de officieuze publmist verklaart, den
nieuwen Middellandsehe Zee-kringloop
AfrikaSpanjeFrankrijk" waardoor zich
eens zooveel barbaarsebbeid over Rome ver
spreid beeft, te verbreken.
Na betoogd te hebben, dat het doel van
Frankrijk is, de Rijngrens te verdedigen
en Rome bij de eerste de beste gelegenheid
te vernietteren, vervolgt Ansaldo: Daarom
werft de Fransche generale staf op intensie
ve wijze strijdkrachten in Afrika, zooals
eertijds Hannibal deed, en om het. vervoer
dezer contingenten naar Frankrijk te verze
keren, tracht dit land Snanje aan zich
dienstbaar te maken. De iournalist ver
klaart, dat dit .imperialistische plan" van
de derde renuhliek geslaagd zou ziin, als er
geen Ttaliaansphe inmenging ware geweest
en dat de val ven Bareelnna derhalve iets
meer heteekènt dan een aa-n de internatio
nale Ro'siwistische propaganda toege
brachte slag.
Duitsche pers is 't hiermede roe
rend eens.
Het is opvallend dat denzelfden dag het
officieele orgaan van de Duitsche nafionaal-
socialistische partij de Völkische Beobach-
ter, vrijwel precies hetzelfde schrijft
Het blad wijst er op. dat „de politieke
wet Italië voorschrijft alle maehtseischen
van Spanje in Tanger en Marokko te steu
nen".
Voorts beweert het blad dat. „het irreden
tisme van Nice en Corsica" een hinderpaal
vormt voor een Franseh Italiaansche toena
dering. Tegenover Frankrijk, waar het ge
boortecijfer daalt, stelt het blad „het jonge
Italië met het sterke bloed dat gebrek aan
ruimte heeft". Het orgaan doet een aan
val op de opstellers van het accoord van
1915 tusschen de geallieerden ep Italië.
Zij .hebben de verdragen in acht te nemen.
Italië tart het lot in het strijdperk. Frankrijk
gelooft in hetwapen, Italië gelooft in den
geest".
Verder somt het blad de bondgenootschap
pen op, waar Italië op kan rekenen en be
sluit: „Advocatenlisten kunnen wel een pro
ces doen winnen, rniaar nooit zou men zoo
geschiedenis kunnen schrijven".
DE BUITENLANDSCHE POLITIEK
WORDT IN EEN HALF UUR „GE
DAAN".
De rede, die Hitier hedenavond voor
den Rijksdag zal uitspreken, zal on
geveer twee uur duren. Men meent te
weten, dat het geheele eerste gedeel
te der redevoering gewijd zal zijn
aan cijfers en statistieken over de
eerste zes jaren van het derde rijk.
De buitenlandsche politiek zal in on
geveer een half uur behandeld wor
den.
In Berlijn wordt gezorgd voor instal
laties om de rede door een zoo groot
mogelijk aantal personen te laten vol
gen.
Londen wenJt zich tot Burgos.
Reynolds News bericht, dat de Britsche
regeering een in krachtige bewoordingen
gestelde nota zou hebben overhandigd aan
Franco, waarin de regeering van Burgos
wordt gevraagd nauwkeurig haar bedoelin
gen uiteen te zetten ten aanzien van de be
taling der schadevergoeding voor de Brit
sche schepen, welke werden beschadigd bij
bombardementen door de luchtmacht van
Franco.
Hieraan wordt toegevoegd, dat de Britsche
agent te Burgos opdracht heeft gekregen
onmiddellijk antwoord te eischen, opdat dit
te Londen bekend is voor het begin van- de
debatten, welke morgen in het parlement
worden gehouden.
De Msb. verneemt, dat de K.N.I.L.M. voor
nemens is haar Fokker-vliegmachines door
andere toestellen te vervangen.
Aneta kan hier nog aan toevoegen, dat
op het vliegveld te Semarang. dat thans nog
in gebruik is. slechts Fokkers kunnen lan
den. Bij openstelling van het nieuwe vlieg
veld zuilen andere machines worden ge
bruikt. De Fokkers zullen dan langzamer
hand uit den lijndienst worden genomen
en o.a. voor karteering worden gebruikt.
Welke toestellen voor de Fokkers in de
plaats zullen komen, kon de K.N.L.M. nog
niet zeggen.
ENGELAND HEEFT DAT REEDS
GEDAAN. ZOOLANG ER GEEN
WEDERZIJDSCH BEGRIP IS,
ZET ENGELAND ECHTER DE
BEWAPENING IN VERSNELD
TEMPO VOORT. CHAMBERLAINS
REDE WELWILLEND ONTVAN
GEN.
Als inzet van een voor de interna
tionale verhoudingen zeer belangrij
ke week heeft de Britsche minister
president Chamberlain te Birmingham
een rede gehouden. Hedenavond
spreekt Hifler en in den loop dezer
week Mussoüni. Chamberlain heeft
den nadruk gelegd op Engelands op
rechten vredeswil en zijn bereidheid
met andere naties op voet van gelijk
heid te onderhandelen Zoolang er
echter geen wederzijdsch begrip is,
moet Engeland zich voorbereiden op
zijn verdediging. Daarom zet het de
herbewapening met energie voort,
ofschoon dit uit de aard der zaak
betreurd wordt.
De vrede kan alleen in gevaar ko
men door een uitdaging, zeide Cham
berlain, nameüik den eisch om door
geweld te overheerschen. Daarte
gen zouden de democratische staten
zich moeten verzetten. In Chamber-
Iains rede kwam scherp naar voren,
dat Engeland thans verlangt dat an
deren ook eens iets voor den vrede
moeten doen.
Zooals reeds meer Eet geval ïs geweest
heeft Chamberlain zijn politiek gerechtvaar
digd, door te zeggen, dat niemand de ver
antwoordelijkheid heeft die op zijn schouders
ligt en niemand de volledige kennis heeft
van alle omstandigheden, die slechts aan
de__Britsche regeering hekend zijn. Als ik op
mijn beleid terugzie, is er niets, dat ik be
treur; zei Chamberlain, ik" heb ook geen re
den om aan te nemen, dat een andere koers
de voorkeur zou hebben verdiend.
Tot slot van zijn rede, zeide de minister
president:
Ik blijf er van overtufgd, dat er geen ge
schillen, hoe ernstig ook, zijn, die niet zon
der oorlog kunnen worden geregeld door
overleg en onderhandelingen, zooals ook is
neergelegd in de verklaring van München".
„Wij zijn niet naar Rome gegaan om han
del te^ drijven, maar om de Ttaliaansche
staatslieden beter te leeren kennen, om door
persoonlijke besprekingen een standpunt te
vernemen en om de zekerheid te krijgen, dat
zij ons begrepen. Wij hebben volkomen
onenharfig tresnroken aan heide kanten en
ofschoon wij elkander niet hebben bekeerd
of getracht te hekeeren. tot ons standpunt
on de punten, waarop wij wellicht van mee-
ning verschilden, kan ik zeggen, dat wij
hebben afscheid genomen ais hetere vrien
den van het oogenblik af, dat wij den Ita-
liaansehen bodem betraden!
De reactie on het bezoek demonstreerde het
dfene en hartstochtelijke verlangen van het
Ttaiiannsehp volk naar "den vrede, ©en ver
langen. dat in dit land, ziin weerga weder-
vindf. Dit gevoel hiiift niet hepprkt tot dp
volken van Fn geland en Ttaiië, ge vindt het
ook In Frankrijk en Duitschland en, naar
ik geloof, in ale landen! -ter wereld," -
Verwachting: Geen neerslag van
beteekenis, zwaar bewolkt
tot betrokken, matige tijde
lijk krachtige Oostelijke
wind, weinig verandering ir
temperatuur.
ONVERWACHTS GING HET GE
WEER AF...
Zaterdagmiddag is te Julianadorp
een gruwelijk ongeluk gebeurd.
Toen de ongeveer 45-jarige R. Noot,
veehouder, wonende aan den rijks
weg in Koegras, in gezelschap
van zijn zevenjarig zoontje op zijn
erf o-p jacht was naar een bunzing,
ging op eens het geladen geweer af.
De lading hagel kwam in het
lichaam van den knaap terecht. In
hoogst ernstigen toestand werd de
jongen met een brancard van het
vliegkamp „De Kooy" naar het St.
Lidwina Ziekenhuis te Den Helder
overgebracht .waar terstond opera
tief werd ingegrepen. Dit mocht ech
ter niet meer baten. Korten tijd la
ter is de iongen overleden.
De tragiek van het noodlottig ge
beuren wordt nog verhoogd door het
feit, dat de veehouder zeer onlangs
zijn vrouw heeft verloren.
Onze correspondent geeft over dit tra
gisch gebeuren nog de volgende bijzonder
heden.
Zaterdagmiddag zou men op de vrachtauto
van Jnc. Jimmink op de boerderij, bewoond
door den heer B. Noot een vracht stroo la
den. Tijdens dat werk ontdekte men een
bunzing in den stooboon. Om het dier on
schadelijk te maken, liep Noot het huis in
teneinde het geweer te halen.
Haastig daarmede buiten komende is door
onbekende oorzaak plotseling het schot af
gegaan. en dit trof het fongste zoontje van
Noot, dat daar op 't erf was, in de dij en
lendestreek. Door het schot hagel werd het
kind ernstig gewond. Onmiddellijk werd
dokter Swaters ontboden, die snel ter plaat
se was. en de eerste hulp verleende. Deze
oordeelde 't noodig dat 't. kind ter verdere
behandeling naar het Lidwina-stichting te
Den Helder vervoerd werd.
Het ongeluk verwekte in de buurtschap
„De Kooij" consternatie en werd druk be
sproken.
PERSCOMMENTAREN.
De Britsche pers legt vooral de nadruk op
Chamberlains opmerking, dat de houding
van Engeland ondubbelzinnig is uiteengezet,
en dat hot thans tijd is, dat anderen hun
bijdrage leveren. Dit wordt beschouwd als
een rechtstreeksche vraag, waarop heden
van Hitier antwoord wordt verwacht.
De Italiaansche pers heeft de rede met
sympathie ontvangen. Vooral wordt gewezen
op enkele passages, welke betrekking heb
ben op den reis naar Rome. In het alge
meen wordt de rede beschouwd als een „vre-
desgebaar". Men erkent de oprechtheid,
goeden wil en het realisme van Chamber
lain.
De Popoio di Roma zegt echter, dat wel
allen den vrede willen, doch niet, denzelfden
vrede. De totalitaire staten verlangen een
vrede, welke „zekere" voor hen noodzake
lijke, levensvoorwaarden vervult".
De Giornale d'Italia is van oordeel, dat
de feiten Chamberlains woorden eigenlijk
logenstraffen, hoe goed het ook is bedoeld.
De onverzettelijkheid, die door de demo
cratische staten (bedoeld wordt Frankrijk)
bij voorbaat getoond wordt, zelfs voordat de
vragen omschreven en de onderhandelingen
begonnen zijn, is in strijd met den geest
van de rede van Chamberlain. De vrede,
zoo besluit het blad, wordt opgebouwd met
vaststaande feiten en niet met ijdele woor
den.
Amerika voldaan.
De rede, welke éle Britsche minister-nresi-
dent heeft uitgesproken, is in Amerikaan-
sche politieke kringen met een zekere, vol
doening ontvangen. Men is van oordeel, dat
Chamberlain zich vereenigt 'met de door
Roosevelt in ziin boodsehan aan het con
gres uiteengezette beginselen inzake de
noodzakelijkheid van verzet tegen de no-
eingen om door hrunt geweld de wereld te
regeeren. Men aanvaardt de door Chamber-
lan voorgestelde vereeniging van de demo-
ci^itieën.
Ook de woorden van Chamberlain over
het versneld tempo van de Britsebe herbe
wapening hebben levendige voldoonin"- op
wekt en worden beschouwd als een onmid
dellijke waarschuwing aan de dictators
