Met H* Ms. Sumatra naar de Middellandsche Zee Bridge-drive Heldersche Courant De groote strategische waarde van Malta „JMcleiïclw K iua'iüe'itiG>" K op Maandag 27 Februari a.s., 8 uur Zou dal kunnen? ten fijne Zalmbcholtl AU GASTRONOME Agenda Woensdag 8 Februari 1939 Tweede Blad y Concert- en filmavond „Harmonie' Bonte avond Heldersche Radio Centrale Voor den schipper Mooie handen met Purol. De houding van Italië StiadinieuiM Een heftig: slingerend schip voert ons oostwaarts van Oran naar Malta, totdat op den dag voor aankomst de golven genoeg van hun spel krijgen en we dezen dag zullen gebruiken voor de noodige schietoefeningen, tot groot ongenoegen van den chef d'équipage, die zich weer eens een gelegenheid ziet ontgaan om met water en zeep te smijten. Den volgenden ochtend verschijnen we voor Valetta, onze aanloophaven op het eiland Malta. Na het gebruikelijke ceremonieel stoomen we de hoofdhaven binnen, we schrijven de hoofdhaven, omdat het eiland door zijn bij zonderen vorm evenveel natuurlijke havens heeft als er baaien en inhammen zijn. Midden tusschen machtige gebouwen ligt een betrek kelijk smalle invaart, maar merkwaardiger wijs ontdekken we nog niets van de Engelsche vloot, terwijl die er toch moet zijn, totdat dichterbij gekomen het vaarwater zich splitst in meerdere armen en daar liggen de Engel sche schepen, het aantal tellen we maar niet, het zijn er teveel. Een stukje noodzakelijke geschie denis. De groote strategische waarde. Terwijl het schip op de boeien wordt afge meerd voeren wij U eenige duizenden jaren terug, teneinde een stukje geschiedenis van dit land te vertellen, noodig om U een inzicht te geven in de groote historische beteekenis van Malta. Wanneer U de kaart van de Middelland- sche Zee voor U neemt, dan valt U de stra tegische positie van het eiland dadelijk op. Deze groote waarde begreep men reeds in de jaren ver voor de geboorte van Christus, zoo kon het dan ook moeilijk anders, of in den loop der eeuwen moet Malta toebehoord hebben aan alle groote mogendheden in de Middellandsche zee. Ieder dezer mogendheden heeft in den loop der eeuwen zijn stempel op 'iet eiland ge drukt, waardoor bij de tegenwoordige op gravingen de meest merkwaardige ont dekkingen worden gedaan. Achtereenvolgens vinden we dan hier de Phoeniciers, Grieken, Carthageners, Romei nen, Arabieren, Noormannen, enz. Met één stap gaan we nu eenige honderden jaren ver der en is het Karei de Vijfde, die in het jaar 1530 het eiland als een leengoed schenkt aan de ridders van de „Orde van Jeruzalem", welke ridders na hun verdrijving uit Palestina en later uit Rhodos hier werken zullen schep pen, gedurende hun 270-jarig verblijf, die nu ons aller bewondering zullen opwekken. Deze „Malthezer ridders" vestigden zich het eerst in het Castel a Mare met de omliggende ste den, terwijl ze zich door bittere ervaringen wijs geworden, omringden, met een gordel van uit gele zandsteen opgetrokken vestingwer ken. Hun paleizen, hun kerken, alles is schit terend bewaard gebleven, en vormen bij een bezoek eraan een lust voor het oog. Behalve religieuze hadden zij ook militaire functies, zij voerden hun eigen vlag (rood kruis op een wit veld), zij waren het, die de verwoede stormloopen der Turken het hoofd boden, en het is in dezen strijd, dat de Mal thezer „Kenaus" in de voorste linie naast hun mannen meevochten. Hun bijnaam van de „onoverwinnelijken" dateert uit dien tijd. Malta... of oorlog. Weer slaan we een paar honderd jaar over en is het in het jaar 1798, dat de Franschen er het bewind over voerden. Napoleon ver toefde eenige dagen op Malta en van hem zijn de gevleugelde woorden „Malta of oorlog". Reeds twee jaar later zijn het. de Engel- schen, die op verzoek van de bevolking het eiland bezetten, een bezetting, die tusschen de zeer aan haar tradities gehecht zijnde bevol king en de bezetters zou leiden tot hechte vriendschapsbanden. liII fin Hik iiiimi iiii iin riUSimiiiiiiiiiimiiH Gedurende het dat de jaarvergadering vooraf ging, was er maar één onderwerp van ge sprek: Het drukwerk. Hoe kon het ook anders: Ühalilieïii ile Boel met haar groote keuze moderne lettersoorten had het verzorgd! De burgerbevolking, die vriendelijk behulp zaam en gastvrij is, vertoont een duidelijk merkbaren inslag, een inslag, dien we terug vinden in hun omgangstaal, het z.g. „Mal- teesch", waarnaast echter door een ieder En- gelsch en Italiaansch gesproken wordt. Een tocht over het eiland. Laten wij U nu eens meevoeren over dit kleine eiland met zijn groote historie, waartoe we eerst een bezoek zullen brengen aan de catacomben in de buurt van Valetta. Het was in het jaar 1902, dat deze catacomben bij toe val werden ontdekt. U moet zich het geheel voorstellen als een soort van woning uitge houwen in de rotsen, waarbij de verschillende ruimten nu niet naast elkaar, maar boven elkaar komen te liggen, deze ruimten werden eeuwenlang gebruikt, nu eens als schuilplaats, dan als schatkamer, dan weer als begraaf plaats. Men neemt echter aan, dat hun oor sprong dateert van het einde van het steenen tijdperk. Wanneer we van de straat komen en langs een schacht omlaag moeten, komen de eerste opmerkingen los. Om bij slecht weer op te enteren in de mars, nou ja, dat is kinder werk, maar om je in een, de eeuwen getrot seerd hebbende, schacht te laten zakken is niet zoo eenvoudig, daarvoor willen we eerst weten of het wel „safe" is. Toch gaan we,. We zien de plaatsen waar de godsdienstoefeningen werden gehouden, waar de offers werden ge bracht, waar geschuild werd bij invasies van den vijand, we zien de schatkelders, leeg zoo als de meeste schatkelders op het oogenblik, maar als we weer veilig en wel boven zijn is het voor velen een opluchting, zoo heel erg „safe" voelden we ons toch blijkbaar niet in die diepten. We vervolgen onzen tocht, om te stoppen bij een der vele blootgelegde tempels, er zijn er zoovele, dat we ons afvroegen of er in die voor bijgegane jaren wel eens iets anders werd ge bouwd dan tempels. Wat een arbeid ligt hier voor ons tentoonge spreid. Opgebouwd uit enorme blokken steen, uitgespreid over een groote uitgestrektheid, met geen andere hulpmiddelen dan de eigen handen en steenen gereedschappen werden hier werken uitgevoerd die wederom ons aller be wondering moeten afdwingen. Hoe moeilijk moet ook het transport van dergelijk materiaal geweest zijn. Een kleine aanwijzing in die rich ting krijgen we, doordat eveneens verspreid, groote ronde steenen worden gevonden, de groote rotsblokken werden opgevijzeld, een ronde steen werd er onder geschoven en op deze wijze was een rollend transport verkregen. Eenvoudiger kan het haast wel niet, maar daarom toch ook niet minder doeltreffend. f. In de hoofdstad. Ons derde en tevens laatste bezoek voor heden geldt de oude hoofdstad met zijn oud heidkundig museum, de z.g. Roman Villa. Al gemeen wordt aangenomen, dat hier gewoond heeft een of andere Romeinsch hoogwaardig- heidsbekleeder, waarschijnlijk is het het paleis van 'n Romeinsch gouverneur, alzoo dateerend uit de vijfde eeuw onzer jaartelling. Een ge deelte van dit paleis is bijzonder goed bewaard gebleven. Een schitterende mozaïkvloer met prachtige zuilen omgeven, vormt wel het mooiste gedeelte voor ons ongeoefend oog, na tuurlijk zijn de daarbij gevonden opgegraven beelden, vazen, urnen enz. minstens even be langrijk, maar daarvoor moet men kenner zijn en op dien naam mogen we geen aanspraak maken, daarvoor was de opmerking, dat het tijd werd dat hier de vuilnisman eens langs kwam, te prozaïsch. Een wandeling langs de wallen van dit gebouw of liever gebouwencom plex, levert ons een pracht uitzicht op over het verdere eiland. Toch biedt dit uitzicht ons wei nig afwisseling, die geelachtige steenkleur is daarvoor teveel overheerschend, slechts hier en daar vertoont zich een klein stukje groen er tusschen, zoodat we tot op heden niet kunnen gelooven, dat onze Malta-aardappelen werkelijk uit Malta komen ondanks alle verzekeringen die we natuurlijk op dit gebied ontvingen. In een sprookjespaleis. Den volgenden dag brengen we nog een kort bezoek aan het paleis van een der grootmeesters van de Ridders. Zoo schitte rend mooi zijn daar de beelden, de zalen, zuilen enz., dat men zich in een sprookjes paleis waant. Bezien we slechts de wapengalerij in dat paleis, waar een keur van schilderijen de muren bedekken, waar het beeldhouwwerk is van een fantastische pracht, dit hebben we niet meer en dat kennen we niet meer. Wanneer we buiten komen, zien we meerdere vrouwen met hun zwarte faldettas. ter kerke gaan. Het is lastig een juiste'omschrijving te geven van een faldetta, het is ongeveer een zwarte omslagdoek, die lang is uitgevallen en waarvan het gedeelte, dat over het hoofd wordt gedragen, op de een of andere manier verstijfd is, en zoo tot een grooten luifel is uitgegroeid, een dracht zoo volkomen passend in dit milieu, dat het verdwijnen ervan een onberekenbare schade aan het geheel zou toebrengen. Ook de note gaie ontbreekt natuurlijk weer niet, dit was alles zoo mooi, dat we nu ook nog een rid der willen zien, een echte van vleesch en bloed. U allen begrijpt hoe wij ons een ridder voorstel len, martiaal geharnast, zittend op een steige rend paard, en als ons een normaal mensch wordt gewezen, als zijnde een lid van de rid ders, is het moeilijk de storm van verontwaar diging te bezweren, die nu opsteekt. Dat geloo ven we niet. Met een stil „als je mij wilt nemen", nemen we ook hier weer afscheid, om na een korten rit aan den aanlegsteiger te ver schijnen, waar de sloep ons reeds wacht. Nage nietend over alles wat we deze dagen hebben gezien, de ridderteleurstelling ten spijt. Toch heb ik ook voor U een ontgoocheling. Wanneer U een Malthezer leeuwtje door uw echtgenoot of kennis is beloofd, verwacht dan bij onzen thuiskomst geen invasie van deze aardige dier tjes, want Malthezer leeuwtjes hebben ze hier niet, iriep, OU, ijn. Snel en goed helpen hierbij altjjd een poeder of cachet van Mijnliardt Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Cachets, genaamd „Mijnhardtjes". 2 st. 1 Oct. Doos 50ct. tt In afwijking met de gewoonte heeft „Har monie" gisterenavond in Casino voor leden en donateurs een concert- en filmavond gegeven. De voornaamste reden hiertoe is geweest om het orchest, dat bij de opvoering van de ope rettes steeds zoo'n bescheiden, hoewel belang rijke plaats inneemt, meer op den voorgrond te doen treden. En het bestuur kan met de organisatie van dezen avond tevreden zijn. De Casino-zaal was goed gevuld en het publiek bijzonder dankbaar gestemd voor het gebodene. Na een kort welkomstwoord van den voor zitter werd het programma, waaraan veel zorg was besteed, en waarin het muzikale gedeelte door diverse films werd afgewisseld, op een vlotte wijze afgewerkt. Het is in alle opzichten een genoegen ge weest om het orchest, dat nu eens geen bege leidende functie verrichtte, te beluisteren, on danks het feit, dat een tweetal dames, die achter ons zaten, ons dat genoegen betwistten, door tijdens de uitvoering een breedvoerig ge sprek over „het bakken van flensjes" op te zetten. Duidelijk is gisterenavond naar voren ge komen, dat de bezetting van het orkest niets te wenschen overlaat en dat de directeur, de heer Jac. Bos, zijn taak op een serieuze en zeer verdienstelijke wijze opvat. De diverse nummers behoorden, wij mogen o.i. dit woord wel gebruiken, tot de populaire klassieke muziek. „Athalia" van Mendelssohn, beter bekend onder den naam „Priestermarsch", waarin vooral het koper een belangrijk gedeelte ver vult, werd direct al bijzonder goed vertolkt, evenals het mooie „Ases Tod" uit de „Peer Gynt Suite" van Grieg. Hierin gaf vooral de baspartij een beschaafde vertolking. Even haperde het bij een overgang, maar toch niet zoo, dat het hinderlijk was. In de „Ungarische Tanz" van Brahms kwam de geroutineerdheid van de musici duidelijk naar voren. Vooral de violen hebben hier een zware partij, die echter op een uitstekende wijze werd gespeeld. Bijzonder mooi was „Verschmahte Liebe" van Paul Lincke en „In einem Klostergarten" van Ketèlby. De cellisten verrichtten hier uit stekend werk, terwijl in het laatste nummer de begeleiding van den fluitist, zonder over heerschend te worden, in het geheel zuiver aandeed. Het „Cavalleria Rusticana" van Mascagni, een eveneens zeer bekende compositie, waar steeds opnieuw bekoring van uitgaat, werd ook goed vertolkt, zoodat de heer Jac. Bos over zijn orkest zeer zeker tevreden kan zijn. Het was de heer C. ten Bruggeneate, de reisleider van de H.A.B.O., die een kort woord sprak, voordat een aanvang werd gemaakt met de vertooning van het zestal reisfilms. Spreker dankte het bestuur van „Harmonie" voor zijn uitnoodiging en eveneens het Duit- sche verkeersbureau voor het beschikbaar stellen van de films en employe's, die het tech nische gedeelte verzorgden. En dan volgt er een bijzonder mooie film over het Schwarzwald met zijn vele mooie natuurtafreelen. De bekende Triberger Was- serfall, Ravennaschlucht, Titi See en de Feld- „stomme" flim, de andere waren sprekend en berg. Een Zwitsersche film, de eenige musiceerend, geeft een fraai beeld van het Vierwaldstatter Meer en de prachtige auto wegen in dit schoone land. Eveneens nemen we een kijkje in de Alpen van Tirol, in het Harzgebergte en langs den Rijn. Alle tochten, die door de Habo jaarlijks worden gemaakt. Zoowel beeld als opnamen waren zeer goed en het was een verdiend applaus, dat na af loop van iedere film in de zaal opklonk. Een aardig gebaar van de Habo was, om als hoofdprijs van de steunbonnenactie een Pink- sterreis naar het Rijngebied beschikbaar te stellen. Het was tenslotte een bal, dat den avond besloot. Het groote succes der Radio Bonte-Avon- den in heel het land heeft de Heldersche Radio-Centrale doen besluiten ook in Den Helder, zulk een avond te organiseeren voor hare abonné's. Donderdag 16 Februari wordt 'n Casino de non-stop Revue: „Klankenparad?" ten too- neele gebracht met een keur van de meest bekende artisten. De namen dezer medewer kenden garandeeren een voorstelling, die klinken zal als een klok. Om slechts enkele te noemen: de van de Radio beker.de 14-jarige jongenstenor Wim Scholte. De niet minder populaire accordeon virtuozen „The Hodlars". Het moderne ballet Rodrigo. Joop de Leur's daverende musicale Showband, De komische ster der Omroep- vereenigingen Jan Ganzebord; Roland Wagter de carricaturist en snelteekenaar, Renee van Eist en anderen. Een programma dat dus een heel amusanten avond belooft. Tegen een zeer laag entréeprijsje worder. d aangeslotenen der Rrdio-Centrale in de gelegenheid gesteld deze „Heldersche Bonte Avond" mede te maken. Wij verwijzen daartoe naar de advertentie en men verzoekt ons nog de aandacht te vestigen op de juiste uren der plaatsbespreking, n.1. vanaf a.s. Maandag, dagelijks van 35 uur. Gisterenmorgen ontvingen wij van den schipper een telefoontje uit Bruinisse, dat hij het scheepje gekocht had. Hij was er zeer blij mee, want het schip, dat voor hem op de helling gedraaid werd, zag er uitstekend uit. Tengevolge van het feit, dat er nog verschil lende bedragen binnengekomen waren, kon de man nog een paar extra onderdeelen aan schaffen, waardoor de waarde van zijn aan winst nog verhoogd werd. In hartelijken dank vermelden wij nog de volgende giften: N.N. 2.—; P. de B. 0.50: v. d. B. 1.; P. T. T. personeel 5.45; G. Buis ƒ5; G. W. 1; All Round Muciseans 1; Collecte Huis- duiner Belang 5; N. N. 1; Henny en Kees 0.25; J. O. 0.50; M. de B.—Br. 2.50. Ze blijven er zacht en gaaf door. Doos 30 en 60 ct. De geheele Casino-zaal vol bridgers. Ja, zou dat kunnen? De geheele Casino zaal vol Heldersche Courant-lezers aan het bridgen! We moeten dan minstens 5 6 groe pen van 7 tafels hebben. De helft is er al! En de andere helft zal zeker komen, want het belooft een prettige, gezellige avond te worden. En zoo'n bridge-avond in een gezellige sfeer zult U toch niet gaarne willen missen, met nog een groote kans op een prijs op den koop toe. Want op gemiddeld elke 28 spelers stellen wij 8 prijzen beschikbaar. En waarom zoudt U dezen keer eens niet het geluk hebben een prijsje in de wacht te sleepen Bridgen toch is behalve een spel van geest en berekening ook een spel, waarbij het geluk niet uit te schakelen is. Vult dus spoedig onderstaanden bon in en zendt hem in gesloten couvert met 1. (voor een paar) of 0.50 (indien U zich zon der partner opgeeft) aan het Bureau van de Heldersche Courant. Donderdag 16 Februari wordt de inschrij ving gesloten, tenzij we tot een vroegere slui ting zouden moeten overgaan... omdat de groote Casino-zaal niet meer bridgers kan Ook de dames zijn weer welkom! bergen. Ondergeteekende(n), abonné'(s) van de Heldersche Courant, wenschen(t) gaarne deel te nemen aan bovengenoemde bridge-drive. Het verschuldigde inschrijfgeld k fgaat hierbij. Naam van de(n) teamleider(leidster) Adres Naam van de(n) partner Adres (Zij, die zich zonder partner opgeven, vullen alleen hun naam en adres in. Hun wordt dan door de H.C. een partner aangewezen.) Het is een droevig feit, hoewel men niet veel anders had verwacht, dat de houding van Italië in 't geheel niet in overeenstemming is met de belofte die Mussolini gegeven had. De Duce toch had aan Chamberlain beloofd, dat de Italiaansche troepen uit Spanje zouden terugtrekken, zoodra de overwinning van Franco definitief was. Nu heeft Franco den strgd gewonnen. Het verzet dat van de zijde van 'Negrin kan komen, heeft geen beteekenis meer. De regeering Azana is naar Frank rijk gevlucht en daarmee is practisch het verzet gebroken. Men gelooft dat de regee ring Negrin met de zijnen nog een krachtig verzet zal kunnen organiseeren tegen Franco. Daar is in de eerste plaats de moreele slag, die zijn leger gekregen heeft, maar daar is ook het *eit, dat Franco zijn handen en troe pen vrij gekregen heeft om krachtig tegen de nog weerstand plegende troepen op ts treden. Franco heeft dus het pleit gewonnen en Mussolini behoort nu zijn troepen terug te trekken, maar hij heeft een uitvlucht be dacht om dat niet te doen. Gayda, de spreek trompet van den Duce, formuleert het be zwaar van Mussolini om de Italiaansche troe pen terug te trekken als volgt: Tot aan de volledige liquidatie van de roode wajiens in Spanje en in de aan grenzende gebieden, waar de rooden steeds weer een onderkomen en onder steuning vinden, kan de overwinning van Franco niet als verzekerd gezien worden. Daarom zullen de Italiaansche legionarissen het Spaansche gebied niet verlaten, voor het volkomen bevrijd is van de roode benden er van de omlig gende vernielende invloeden hunner vrienden. Deze houding is in strijd met de beloften van Mussolini. Het verwondert ons niet, zoo hebben we in den aanvang van ons over zicht gezegd, want in het rëeel nakomen van beloften zijn de heeren dictatoren geen voor beelden. Het is voor de zooveelste maal, dat zij hun afspraak schenden en het mag dus niet verwonderen, als de democratische landen zich steeds minder aan de totalitaire staten gelegen laten liggen, als zij stun zoeken bij elkaar. Chamberlain heeft dat deze dagen nog eens extra duidelijk gezegd, dat Enge land naast Frankrijk zal staan, als de vitale belangen van dit land, van welken kant ook, bedreigd worden. Het is klare taal, die Chamberlain gespro ken heeft. Eden had de woorden kunnen zeggen, zoo bewust en zeker, zoo dreigend ook hebben ze geklonken. Frankrijk heeft er zich over verheugd en Italië heeft er zich over verbaasd. Eigenlijk meende men in Italië dat die FranschEn gelsche verbondenheid niet zoo groot was en de Italiaansche pers heeft niet nagelaten in den laatsten tijd daarop de aandacht van het publiek te vestigen. Het is goed, dat Chamberlain gezegd heeft, waarop Italië kan rekenen, als het de levensbelangen van Frankrijk aantast. Het kan niet anders of het zal Mussolini matigen. En dat is juist Engelands bedoeling met de zoo dreigend klinkend^ verzekering. BIOSCOPEN: Tivoli-theaterSpoorstraat, half 8: „Marie Walewska". RialtoSpoorstraat half 8: „Rosalie". Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8: „Ieder beeft voor mijn Commando" en „Het Land zonder muziek". Heden: Musis Sacrum, 8.30 uur: Zwitserland-avond. Casino 8.15 uur, Concert „Winnubst". Donderdag 9 Februari. Musis Sacrum, 8.15 uur, Familieavond Chr. Jongensci. der C. M. J. V. Casino 8.15 uur, Concert Helders' Fanfare korps. Chr. Militair Tehuis, Kanaalweg, 8 uur: Ds. Götze van Warschau over: De wonder daden Gods in O.-Europa". Zaterdag 11 Februari Casino, 9 uur, Soirée Tavenu. Rialto Theater, 3 uur, Filmmiddag Natuur- hist. Museum. Dennenheuvel (Huisduinen), 8 uur, Uitvoe ring „Noorderlicht". Opgenomen om 8 uur hedenmorgen. Barometerstand Den Helder: 770.1 Temperatuur lucht: g (j Wind: richting: Z.W.; kracht: 4 Licht op: g uur go mjn. Bij K. B. van 3 Februari 1939 is met ingang van 1 Februari 1939 benoemd in tjjdeiyken dienst, tot ingenieur der marine (standplaats Den Helder) ir. J. P. Corver.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 5