Zijne Heiligheid
overleden
Minister Spaak treedt af
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Vannacht om
4.51 Ned. tijd
Onze erfvijand thet water
Minister Romme
en de werkloozen
Russen dringen in
Mandsjoekwo door
KONINGSTRAAT 76. DIN HELDER. mgQON so (J LIJNEN)
V R IJ D A G
10 FEBRUARI 1939
67e JAARG. No. 8539
Liberale verkiezingspolitiek 1
Protesten te Moskou
Dit nummer bevat 8 pagina's
kl/EERBERICHT
DE BILT SEINT:
AutomoÉor met petroleum
overgoten
Uitgave der Ultg.-Mt). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
HELDERSCHE COURANT
Paus
PiusXI
Pius XI Is vannacht om 4.51 Nederl. tijd overleden.
Het Heilig oliesel ontving de H. Vader uit handen van kar
dinaal Lauri.
Aan het steribed van den Paus waren aanwezig: Dr.
Ratti, alsmede verscheidene hooge geestelijkheden en pro
fessor Aminta Milani; de lijfarts van Zijne Heiligheid, die
hem in zijn laatste oogenblikken bijstand heeft verleend;
Monseigneur Gonfalioneri, de geheim kamerheer.
De kardinaals Eugenio Pacelli, staatssecretaris, en
Caccia Dominici, alsmede Markies Serafini, gouverneur
van Vaticaan-stad, begaven zich terstond na het overlij
den naar de pauselijke vertrekken op de tweede verdieping.
De Paus heeft tot het einde toe zijn volkomen helderheid
van geest bewaard.
Aan de beweging der lippen viel te zien, dat hij de ge
beden volgde van hen die om hem heen geschaard stonden.
Alvorens den laatsten zucht te geven, maakte hij een
gebaar, alsof hij zijn omstanders wilde zegenen.
Levensbeschrijving Paus Plus XI
In desio, een stadje tusschen Milaan en de
Lombardische vlakte, was Francesco Ratti
directeur van een kleine weverij, toen hem
zijn vrouw, Theresia, ged. Galli, den 31sten
Mei 1857 den vierden zoon schonk, die daags
daarna in het doopsel de namen Ambrosius
Damianus Achilles ontving.
In 1879 beslootri«5!f zijn priesterstudies aan
het Lombardisch college te Rome, waar hij
op 20 December 1879 in de St. Jans Kathe
draal de priesterwijding ontving en daags
daarna in de Lombardische kerk, San Carlo
Alcorso, zijn eerste H. Mis opdroeg.
De geleerde.
In den loop van 1882 bekroonde hij zijn
studies te Rome, eerst met een doctoraat in
de theologie, daarna in 't kerkelijk recht en
ten slotte in de philosophie. Dit laatste exa
men verliep zoo schitterend, 24 van de
25 punten dat hem een particuliere au
diëntie bij paus Leo XIII werd toegestaan.
Na deze periode van zijn leven ligt zijn
groote werkzaamheid als geleerde. Behalve
zijn talrijke publicaties op geschiedkundig
terrein valt in dezen tijd ook zijn werkzaani
heid van de geheele reorganisatie der biblio
tbeek, zijn lidmaatschap van talrijke ge
schiedkundige vereenigen, zijn wetenschap
pelijke reizen naar Duitschland, Oostenrijk,
Frankrijk, Engeland en Spanje, waar hij
dikwijls de Ambrosiana moet vertegenwoor
digen.
Na aldus 30 jaren in Milaan gewerkt te
heben, roept de geleerde jezuiet, Pater
Franz Ehrle, prefect der Vaticaansche bi
bliotheek en later kardinaal hem naar Ro
me als vice-president der Vaticana en op 1
September 1914 volgt dr. Achille Ratti hem
op als prefect der Vaticana. Hiermee scheen
zijn wetenschappelijke loopbaan in rustigen
en zekeren tred haar hoogtepunt bereikt te
hebben.
Nuntius en Aartsbisschop.
Kort voor het einde van den Europeeschen
oorlog komt er een verrassende wending. De
geleerde krijgt een diplomatieke zending.
Reeds vroeger was in leidende vaticaan
sche kringen zijn naam genoemd, maar te
laat voor den opengevallen post van nuntius
te Münohen, die toen door pater Fruehwirth
werd ingenomen.
In Februari 1921 sterft de aartsbisschop
van Milaan, en reeds zijn de dagen van de
diplomatieke loopbaan van mgr. Ratti ge
teld. Want bij paus Benedictus XV staat
het aanstonds vast, dat zijn nuntius in I o-
lend en vacanten zetel van Milaan moet
gaan bezetten: en hij zegt tot zijn staats
secretaris: „Gij zult mij een nieuwen nun
tius voor Warschau moeten zoeken,^ want
mgr. Ratti bestem ik voor Milaan.' Zoo
gebeurde ook in het consistorie van 13 Juni
1921 waarin tevens mgr. Ratti tot kardinaal
werd verheven.
De Paus
Maar ook bier mocht hij nauwe
lijks zijn arbeid beginnen. Zijn de
vies: Raptim transit, alles ijlt voor
bij, werd steeds meer werkelijkheid.
Reeds in Januari 1922 sterft p&as
Benedictus XV en begin Februari
reist kardinaal Ratti naar Rome
ter vervulling van zijn stemplicht
in het conclaaf, dat 2 Februari be
gint. Op 3 E'ebruari begint de stem
ming en den 6den Februari, na de
veertiende stemming, is kardinaal
Ratti tot paus gekozen.
Zijn pontificaat valt in een periode der
wereldgeschiedenis, waarin de menschheid
geheel ontwricht schijnt. De geestelijke,
staatkundige, sociale en economische grond
slagen, waarop de wereld tot dan toe rustte,
zijn ineengestort en overal breken zich ge
weldige omwentelingen baan. Alleen een
sterke persoonlijkheid met een robuste na
tuur, een taaien wil, een vaste beslotenheid,
een wijdschen en soevereinen blik, en voor
al met een groot bovennatuurlijk vertrou
wen kan opgewassen zijn tegen de eischen,
welke zoo'n wereldcrisis aan den bestuurder
van een wereldkerk stelt. In Pius XI zijn
al deze eigenschappen voortrefelijk aanwe
zig.
Met een breeden blik heeft hij de nooden
van den tijd overzien: en hij vat de oplos
sing van dat probleem samen in de groot-
sche gedachte, welke in zijn eerste wereld
zendbrief (encycliek ubi arcano van 23 De
cember 1922) tot uiting komt en zijn verde
re werkzaamheid steeds beheerscht: pax
christi in regno Christi (de vrede van
Christus in het rijk van Christus).
Dit levensprogram, zooals hij zelf in zijn
eerste consistorie-toespraak in December
1922 verklaarde, wil een samenvatting zijn
van het werk zijner twee voorgangers: Pius
X die alle in Christus wilde herstellen, en
Benedictus XV, die de menschheid voort
durend wees op den vrede.
Het verlangen naar den vrede komt wel
duidelijk tot uitdrukking in hetgeen de paus
deed voor de arme vervolgde Armeniërs,
de hulpactie voor het verhongerde Rusland,
die evenwel door tegenwerking moest wor
den gestaakt: de steun aan het zwaar ge
teisterde Smyrna en Palestina, enz.; de vre
desboodschappen aan de conferentie van
Genua en aan de strijdende landen Para
guay en Bolivia in 1928
Vrede sprak ook uit de pogingen van het
Vatciaan, om in de landen, die na den we
reldoorlog de grootste staatkundige verande
ringen ondergingen, de vrijheid en de rechten
der kerk te verzekeren.
Zoo ontstaan er van 1922 tot 1933 elf con
cordaten, waarvan het verdrag van Latera-
nen met het daarbij behoorend concordaat,
dat de oplossing brengt der llomeinsche
kwestie, wel tot de voomamste behoort.
In breeden kring
Zijn aandacht gaat evenwel niet alleen
uit naar eigen kring: Kr leven nog millioe-
nen menschen huiten Europa en de verdere
beschaafde wereld, die het Christendom nog
niet kennen en voor wier zielen hij zich ook
vwant woorde 1 iik voelt. Daarom tracht hij
overal belangstelling te wekken voor het
KAMERONTBINDING NIET VERWACHT.
DE ZAAK MARTENS VERHAASTTE HET
EINDE.
Gistermorgen heeft het kabinet
Spaak den Belgischen Koning zijn
ontslag aangeboden. Directe aanlei
ding hiertoe is de weigering der li
berale ministers verder aan het ka
binet mede te werken, nu de beken
de Vlaamsche activist Dr. Martens,
als lid van de Vlaamsche academie
voor geneeskunde is benoemd. Spaak
is belast met de afwikkeling der loo-
pende zaken. Hoe de crisis zich zal
oplossen is nog niet te zeggen. Over
het algemeen verwacht men geen
kamerontbinding en nieuwe verkie
zingen.
Den liberalen wordt inmiddels openlijk
verweten, hierop aan te sturen. Een nieuwe
drie-partijen-cómbinatie wordt mogelijk ge
acht. Het huidige kabinet, dat op de Ka
tholieken, Socialisten en Liberalen steunt,
was 15 Mei 1938 aan het bewind gekomen.
Niet onverwacht
is het ontslag van het kabinet Spaak ge
komen, het heeft eigenlijk steeds met moeite
het hoofd boven water gehouden. Telkens
gelukte het den handigen politicus Spaak
de wind weer even in de zeilen te krijgbn,
maar steeds ook kwamen er weer nieuwe
verwikkelingen.
De crisis is eigenlijk een crisis van het
gezag, en moet tot een uitspraak leiden of
de democratie in België sterk genoeg is om
te regeeren.
De vuistslag
welke Spaak verleden week kreeg te in-
casseeren maakte zijn positie schijnbaar
weer iets sterker, maar het kabinet blijkt
tenslotte zich zelf toch overtuigd te hebben
De liberale ministers zijn thans met de
fraternellen en vuurkruisen (de fascistische
en nationale organisatjes van oud-strijders)
meegegaan door het cjntslag van Martens
te eisohen. Men acht de benoeming van
Martens een der Vlaamsche activisten (de
menschen die tijdens de Duitsche bezetting
hebben getracht de rechten der Vlamingen
op eigen nationaal leven te verzekeren) on
gehoord.
Ingewijden noemen deze manoeuvre ech
ter een liberale stok om den hond te slaan.
Het volgend jaar imimers worden 'in
België de algemeene verkiezingen voor Ka
mer en Senaat gehouden, die, als niet alle
voorteekenen bedriegen, eenige vrij belang
rijke verschuivingen te zien zullen geven,
waaronder vermoedelijk een nieuwe ver
zwakking der liberalen. Slechts indien zij
zich in de verkiezingscampagine den kie
zers kunnen voorstellen als de eenige hoe
der van de nationale eer en de nationale
waardigheid, bestaat er een kans de drei
gende débacle af te wenden.
De Belga gedaald.
Nadat te Londen bekend was geworden,
dat het kabinet-Spaak was afgetreden, werd
de Belga zeer flauw. Het Pond steeg, vol
gens het Hsb., uiteindelijk ten opzichte van
genoemd devies 7 ctms. tot 27.78H (slot
Woensdag 27.71%).. Zelfs werd tijdelijk een
koers van 27.80 bereikt. Op de termijnmarkt
maakten de agio's op de Belgakoers plaats
voor kleine disagio's.
NIEUWE JAPANSCH—RUSSISCHE
WRIJVING.
De regeering van Mandsjoekwo heeft door
tusschenkomst van den consul der Sovjet-
Unie te Charbin krachtig geprotesteerd over
een nieuw incident, dat zich heeft voorge
daan aan de westergrens tusschen Mandsjoe
kwo en de Sovjet-Unie.
Tientallen Russische soldaten zijn
op 6 Februari des middags om drie
uur met vrachtwagens van Novo
Tsoeroekhaitoei over de bevroren
grensrivier Argoen getrokken en heb
ben een aanval gedaan op de Japan-
sche grenspost, waarop de Japan-
sche grenswacht het vuur heeft be
antwoord en de aanvallers heeft te
ruggedrongen.
Den volgenden middag om vier uur heb
ben ongeveer 20 Russische militairen, gewa
pend met een kanon en verscheidene machi
negeweren opnieuw een aanval gedaan op
het Japansche grensstation, doch de Japan-
sche grenswacht verdreef hen na een ge
vecht dat vier uren heeft geduurd.
De Russen hebben zeven of acht dooden
en gewonden.
Volgens ontvangen berichten neemt het'
aantal Russische milifairen in de buurt maai
de gevechten zich hebben voorgedaan, toe.
Cavaleristen over de grens?
Verscheidene cavaleristen uit Buiten Mon
golië zijn over de grens gekomen en tot Mon,
ten oosten van het Boeir-meer in de provin
cie Noord Hingan genaderd, doch na een
gevecht van drie uur met achterlating van
twee dooden, een gewonde en lichte machine
geweren door grenspatrouilles van Mand
sjoekwo teruggeslagen.
Dit incident heeft zich op 27 Januari voor
gedaan.
EEN NIEUWE STRIJDMETHODE
AAN DE HONDSBOSSCHE ZEE
WERING TE PETTEN.
Daar waar onze duinen het smalst zijn
en daar tusschen Petten en Camperduin
waar ze geheel ontbreken, is Nederlandsch
strijd tegen den erfvijand het water het
zwaarst! Steeds denken knappe technici
nieuwe middelen uit om de woeste golven te
bedwingen en hun kracht te pletter te laten
loopen op het grootsche werk van men-
schenhanden, de zeewering. Van een nieuwe
methode geeft onze foto een duidelijk beeld
De koppen van de golfbrekers worden ver
stevigd met zware vierkante betonblokken;
deze hebben het voordeel precies tegen el
kander te sluiten, zoodat de zee niet meer
tusschen de steenen kan komen, zooals dit
met basaltblokken wel liet geval is. Hier
immers kan de zee evengoed doorgaan met
zijn vernielend werk, daar deze blokken on-
ggjjjk van vorm zijn; het water spoe-R er
tusschen door en het zand spoelt weg, wat
tot gevolg heeft, dat ook de basaltblokken
wegzinken en men steeds nieuwe moet aan
brengen.
Hetgeen men nu doet, is ais proef bedoeld,
waarvoor men twee golfbrekers heeft uitgeko
zen, die voorloopig deze versterkte kop krij
gen; blijven ze liggen, worden alle golfbre
kers van deze versterking voorziën.
Rechts op de foto ziet men eenige dezer
blokken; voorts is de geheele kop waar de
drie gelaarsde steenzetters staan, afgevlakt
met deze blokken, doch de zee slaat er gere
geld over heen, zoodat de geheele kop van
den golfbreker steeds onder water is Duide
lijk is echter te zien, dat het gedeelte zoo
vlak is als „een kolfbaan".
Slechts met kalme zee en laag water kan
men deze werkzaamheden uitvoeren en de
dagen dat de Pettemers op het uiterste ein
de van de golfbrekers kunnen werken, zijn
er weinig in een jaar; de zee kan hier danig
spoken.
Verwachting voor de kuststrook
Krachtige, tijdelijk storm
achtige, meest Z.W. wind,
zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaringen, enkele regen
buien, iets zachter dan gis
teren.
Waardeering maar ook critiek,.
Teleurstelling op velerlei terrein
Over het beleid van den minister
van Sociale Zaken, den heer Romme
wordt in het zoo juist verschenen
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
inzake de begrooting van genoemd
departement, zeer verschillend ge
oordeeld. Velen waardeeren 's minis
ters werk en zeggen, dat critiek wel
gemakkelijk is, doch dat de midde
len, ter bestrijding der werkloosheid
welke in staats-socialistisch geregeer
de landen worden toegepast, door
een volk, dat op vrijheid prijsstelt,
niet kunnen worden gebruikt.. Er
zijn niettemin nog dringende wen-
schen, en de hier aan 't woord zijnde
leden wijzen in dit verband op den
moeilijken toestand waarin kleine
boeren, tuinders en kleine zelfstandi
gen verkeeren. Andere leden schrij
ven nog steeds te wachten op da
den van minister Romme.
De scheiding van de departementen van
Sociale en van Economische Zaken noemen
enkelen nadeelig voor de bestrijding der
werkloosheid.
Tegenstelling op velerlei gebied.
Wij lezen in dit verslag verder, dat er bij
verschillende leden teleurstelling is over het
geringe resultaat waartoe de wet op het al
gemeen verbindend en onverbindend verkla
ren der collectieve arbeidsovereenkomsten
tot nog toe heeft geleid, over de te lange
werktijden o.a. in land- en tuinbouw, over
het feit, dat er nog niets gedaan wordt voor
de ouden van dagen, kleine zelfstandigen en
meer dan 35-jarige personen, die door de
crisis van zelfstandigen loonarbeiders wer
den
Ernstig bezwaar wordt gemaakt tegen de
uitvoering in werkverschaffing van werken,
die zich hiervoor niet leenen.
Verwondering.
Met eenige verwondering hebben
sommige leden gezien, dat de regee
ring in beginsel met het zoogenaam
de rapport Westlioff instemt, dat
veel overeenkomst heeft met het door
haar afgewezen „plan van den ar
beid", al verheugden zij zich uiter
aard over de wijziging in de opvat
ting der regeering.
Er zal, aldus deze woordvoerders, moeten
worden voortgegaan met uitvoering van
openbare werken. Daarbij is het noodzake
lijk, dat door middel van het werkfonds niet
alleen voorschotten worden verschaft, maar
ook de mogelijkheid wordt geopend, om bij
dragen a fonds perdu te verstrekken
Eenige leden wijzen er op, dat voorkomen
dient te worden dat werkverschaffingsgel-
den worden aangewend tot het maken van
betonartikelen in eigen beheer, aangezien
daardoor de op dit gebied bestaande indus
trie zou worden uitgeschakeld en slechts
verplaatsing van werkloosheid daarvan het
gevolg zou zijn.
De spaarregeling.
Het verheugt verscheidene leden, dat van
de spaarregeling een zoo ruim gebruik wordt
gemaakt. Zij zouden echter gaarne verne
men of inmiddels uitbreiding is gegeven aan
de beschikbaar gestelde artikelen. De mi
nister deed ter zake een toezegging in de
vergadering van de Eerste Kamer van 4
Maart 1938.
En toen de brand er in...
Anderhalf jaar gevangenisstraf eischte de
Amsterdamsche officier van justitie tegen
een monteur, die tien jaar geleden een
vrachtauto te Vreeland in brand zou hebben
gestoken om zijn baas de verzekeringspen
ningen te doen innen.
Bij den brand waren zoowel de verdachte
als een tweede knecht aanwezig geweest en
deze tweede knecht vertelde thans, dat
verd. de motor met. petroleum had overgo
ten en in brand had gestoken. Verd. hield
vol, dat hij volkomen onschuldig was, en
dat de brand ontstaan was hij het reparee-
ren.
De verdediger pleitte vrijspraak. Vonnis 23
Februari.
