Ook in oorlogstijd moet de mensen eten Buffalo - een kraan van een Amerikaan! VOOR DEN Klare taal in t Britsche Lagerhuis Tempo bij de Ministercrisis in België opgelost S.A. arresteert vier Nederlanders Britscbe leening van 350 millioen pond Roosevclt staat in zijn somberheid alleen De Britscb-Italiaaascbe overeenkomst geschonden? 1300 man vinden werk bij inpoldering Spoorwegen! 67e JAARG. No. 8548 ft Plan-Westhoff be- J Onze Oost Voor f 3.' een volksgasmasker Toestand ernstiger dan in 1914 Het Rijk betaalt één millioen Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT DINSDAG 21 FEBRUARI 1939 lang rijk voor de tioedselvoorziening Varkens moeten ingeblikt, pluim veeteelt dient ingekrompen, het areaal van consumptie-aardappelen uitgebreid. Hoe de Duitsche landbouwproductie slonk Gisteravond hield Dr. W. K. H. Feuilletau de Bruyn in het klein auditorium van de Rijksuniversiteit te Utrecht een voordracht over economische verdedigingsvoorbereiding waarin het vraagstuk van de voedselvoor ziening in oorlogstijd behandeld werd. Spreker vestigt er de aandacht op, dat in Duitschland in 1918 de land bouwproductie, uitgedrukt in calo rieën, door bezuiniging op meststof fen, gebrek aan veevoeder en arbei ders en het requireeren van paar den was teruggeloopen tot 36 pet. van die van 1913. Bovendien daalde de levensmiddelenimport tot 2 pet. van die van 1913. Het afslachten van varkens. Wat het afslachten van den varkenssta pel betreft, zooals deze in Denemarken en Duitschland wordt toegepast, wijst spr. er met nadruk op, dat deze methode in Neder land met de grootste voorzichtigheid moet worden betracht. Niet alleen moet rekening gehouden worden met het feit, dat het slachtgpwicht van stieren en koeien (resp. pl.m. 300 en 240 kg.) volgens de Duitsche oorlogsstatistiek, terug viel op 130 a 145 kg. en in sommige gebieden zelfs op 90 a 110 kg-, maar bovendien stijgt het vleeschge- bruik door het gemobiliseerde leger be langrijk. Spr. toont door berekening aan, dat het echter in deze omstandigheden voor- deeliger is alle varkens boven 95 kg. met uitzondering van de fokdieren, direct af te slachten, in te vriezen of in te blikken en pas geleidelijk aan tot verdere inkrimping van den varkensstapel over te gaan. Onvoldoende voedergraan. Sterke inkrimping van de pluimveeteelt zal noodig zijn, daar onvoldoende voeder- graan beschikbaar is. Spr. berekent, dat er spoedig een groot gebrek aan vleesch zal ontstaan. In de behoefte aan dierlijke eiwit ten zal grootendeels moeten worden voor zien door melk, zuivel en visch. Aanplant voederbieten moet be vorderd. Spr. wijst erop, dat vóór de crisis het graanareaal 435.000 h.a. groot was en thans met ongeveer 130.000 h.a. tot 565.000 h.a. is uitgebreid. Toch zal het in oorlogstijd noodig zijn nog meer weiland te breken en de aan plant van voederbieten te bevorderen (die een veel grootere productie opleveren, dan voeder van grasland) om in het tekort aan rund veevoeder ten deele te voorzien. Uit een oogpunt van voedselvoor ziening acht spreker uitvoering van het plan Westhoff dringend geboden. Bij de uitvoering van dat plan dient echter de ontginning van akkerland voorop te staan. Meststoffen een vitaal belang! Wat de meststof betreft is het stikstofbin- dingsbedrijf der staatsmijnen met zijn capa citeit van 300.000 ton van vitaal belangvoor onzen landbouw in oorlogstijd. Opslaan van grondstoffen voor de superphosphaat indus trie en van kalimeststoffen, acht spreker geboden, daar anders zeer sterke terugloop van de landbouwproductie daarvan het ge volg zijn zal. Het „oorlogsbrood". Vervolgens behandelt spreker de brood voorziening in oorlogstijd, waarbij menging van broodmeel met sojameel wordt aanbe volen. In Duitschland wordt met dat doel de soja-aanplant v. geselecteerd materiaal voort durend uitgebreid. Menging met sojameel verhoogt de bakwaarde van het meel, het geen bij gebrek aan aanvoer van harde tar- wesoorten dringend noodig is. De Internationaledeed 't em! Zaterdagmorgen kwam een arbeider, die in de gemeente Boskoop thuishoort, uit Duitschland, waar hij gewerkt had, terug met de mededeeling, dat vier Nederlanders in een Duitsche gevangenis zijn opgesloten. Het zijn C. Klootwijk uit Boskoop. P. van Oort uit Leiden en twee jongelui, die in Groningen wonen. De politie te Boskoop deelde „de Voorw." mede, dat de oorzaak van de arrestatie der mannen gezocht moet worden in het feit, dat Klootwijk op een mondorgel de Inter nationale gespeeld heeft, welk lied door zijn drie kameraden zachtjes werd meegezongen Hit gebeurde Woensdagavond, den avond voor hun vertrek naar Holland. Toen de mannen Donderdagmorgen van hun werk kwamen, werden zij door een S.A.-man aangehouden. Deze gaf hen over aan S.S.- mannen, die hen per auto naar de gevange hls brachten. Voorts dient het areaal van consumptie aardappelen belangrijk uitgebreid te worden. Deze plant heeft Duitschland van een scheur buikepidemie gered in den wereld oorlog, door zijn vitamine C gehalte. Ersatz-voeding. Uivoerig wordt de beteekenis van ver schillende ersatz voedingsmiddelen en wor den de groote vorderingen, die de chemie in Duitschland heeft gemaakt op het gebied der houtversuikering en gistproductie. die als veevoeder wordt gebruikt, behandeld. Het opslaan van levensmiddelen. Spreker bepleit een opslag door impor teurs bij inschrijving voor een bepaalde ver goeding voor opslagkosten. Deze opslagkos ten dienen te worden betaald uit een mono polieheffing. Speciale compensatiemaatre gelen dienen te worden genomen om produ centen van melk. zuivel, varkens en eieren niet te benadeelen. Opslag bij den consument dient overigens te worden bevorderd, daar opslag in groote magazijnen in silo's gevaarlijk is met het oog op lucht bombardementen. Daarnaast bepleit spreker speciale compen saties voor dat deel der bevolking, dat door geldgebrek niet in staat is om voedselvoor raden op te slaan. Tenslotte is een commissie vooral van agrariërs, waarin ook de scheepvaart de we tenschap en handel en enkele ambtenaren zitting hebben, die de breede richtlijnen der voedselvoorzieningspolitiek in oorlogstijd in zijn geheele omvang vaststellen, noodig. Verrassing in de Londensche finan- tieele wereld. Nieuwe defensie- lasten over 30 jaar te verdeelen. De redevoering van Sir John Simon, den Britschen minister van finantien, gisteren door hem uitgesproken ter inleiding van de bewapeningsdebatten in het Lagerhuis, heeft in de City ten zeerste de aandacht getrok ken. Het belangrijkste was bekeken van het standpunt van de City dat van het totale bedrag der bewapeningsuitgaven in het begrootingsjaar 19391940 ad 580 mil lioen niet minder dan f 350 millioen door middel van leeningen zal worden verkre gen. Dit heeft groote verrassing gewekt, zegt het Hsb., daar men bijna niet geloofde, dat het te leenen bedrag de f 250 a 275 mil lioen zou te boven gaan. Het feit, dat 350 millioen verkregen zal worden uit bewapeningsleeningen houdt in, dat slechts £230 millioen van de bewape ningsuitgaven door de normale staatsin komsten (belastingen, invoerrechten enz.) zal moet worden gedekt. Dit bedrag is on geveer 44 millioen lager dan het overeen komstige bedrag op de loopende begrooting Tot nu toe had men in de City gedacht, dat voor de bewapeningsuitgaven in het nieu we begrootingsjaar wellicht een bedrag van 500 millioen door verhoogde belastingen zou moeten worden opgebracht. Thans, na de door Simon genoemde cij fers, ziet het er naar uit, dat belangrijke be- lastingverhoogingen (b.v. van de inkomsten belasting) zullen uitblijven. De regeering beoogt de lasten over 30 ja ren te verdeelen. Londen en Berlijn weten niet waar hij ziln informaties van daan heeft. Het Duitsche nieuwsbureau meldt uit Washington, dat Roosevelt's uitlatingen vóór zijn vertrek naar de vlootmanoeuvres, waarbij hij op een mogelijk spoedigen te rugkeer zinspeelde in verband met den ern- stigen politieken toestand in het buitenland, in de commentaren van de bladen niet een zelfden somberen weerklank vinden. Bij in formatie aan het departement van staat heeft men den Duitschen correspondent naar het Witte Huis verwezen en deelde men geenszins de meening van den president. De berichten die men bij het departement van Staat ontvangen had, wilde men daar niet als „alarmeerend" karakteriseeren, aldus de correspondent van het Duitsche nieuwsbu reau. Verwondering te Londen. President Roosevelt's verklaring, dat zijn informaties hem reden geven in de naaste toekomst ernstige internationale verwikke lingen tegemoet te zien, is in Londen met eenige verwondering ontvangen. De vraag wordt gesteld, waar de onrustbarende infor maties, waarop de president heeft gezin speeld, vandaan zijn gekomen. Sommigen trachten de presidentieele verklaring in ver band te brengen met het bezoek, dat de Ame- rikaansche gezant voor enkele dagen bij Lord Halifax heeft gebracht. Zij opperen de veronderstelling, dat Roosevelt's vrees voor verwikkelingen op een rapport van dit on derhoud is gebaseerd. In officieele kringen wordt deze uitleg ging, aldus de N. R. Ct„ met stelligheid van de hand gewezen. Er wordt op gewezen, dat Lord Halifax den Amerikaanschen gezant geenerlei reden voor alarmeerende rappor ten heeft gegeven en dat daar ook niet de minste aanleiding toe bestaat, daar de inter nationale situatie van Londenu it gezien, vooralsnog geen belangrijke veranderingen ten goede of ten kwade toont. De verklaring voor Roosevelt's sombere bcoordeeling van de onmiddellijke toekomst is dan ook niet te Londer te zoeken. Waar de president zijn informaties wel vandaan heeft, dat blijft een raadsel. Fabrieken ingeschakeld. Naar het „Nieuws verneemt, heeft de dienst voor de luchtbescherming een voor stel bij de regeering ingediend tot instelling van een organisatie, die zich voornamelijk zal bezighouden vet den verkoop van volks gasmaskers. Bij deze organisatie zullen niet alleen de fabrieken Ngagel te Soerabaja en de doch termaatschappij der Singapore Rubber Works te Bandoeng, doch ook verscheidene importhuizen, die reeds gasmaskers geim- porteerd hebben, worden ingeschakeld. Beide genoemde fabrieken zullen binnen niet al te langen tijd naast legergasmaskers ook volksgasmaskers moeten vervaardigen, waarmede reeds proeven zijn genomen. De prijs van deze gasmaskers zal de f3. niet te boven gaan. De Duitsche dreiging openlijk als motief voor de millioenenverslin- dende Britsche bewapeningscam pagne genoemd. Wij hebben snel de productie ver hoogd, zeide Sir John Simon giste ren tijdens de debatten in het Brit sche Lagerhuis en deze is in vre destijd nooit zoo groot geweest. Met cijfers ontstellend hooge cijfers toonde de minister dit aan. Wij publiceerden ze reeds eerder: lee- ningsbevoegdheid uitgebreid tot 800 millioen pond, totale uitgaven boven de 1500 millioen. De oppositie zeide openlijk, dat al dit geld wordt uitgegeven wegens de Duitsche drei ging en drong op afdoende verdediging en practische werkwijzen aan. Laat de regee ring, aldus zei men, niet bevreesd zijn het huis eventueel de middelen te vragen voor den bouw van diepe bomvrije schuil plaatsen. Toestand ernstiger dan in 1914. De toestand is in vele opzichten ernstiger dan .voor den oorlog voor wat aangaat de landstrijdkrachten, omdat wij weten, aldus Seeley na mens de liberale oppositie, dat de vredessferkte van het Duitsche le ger ongeveer 1 millioen man be draagt. Wij dienden te weten of wij een leger zullen hebben, dat in sa menwerking met een continentaal leger in het buitenland zal optre den. Wij weten, waar de dreiging is en in het witboek staat dat niet vermeld. Na gesproken te hebben over de bedrei ging met duikboofen zeide Seeley van mee ning te zijn. dat de vergrooting der bewape ningen niet de volledigst mogelijke veilig heid zou brengen. In het witboek stond niet het laatste woord over de verdediging. Er moet iets beters en meer gecoördineerd wor den gedaan en wel langs de lijnen der col lectieve veiligheid. Sir John. Simon gaf een overzicht van het Witboek. Iedereen, die het witboek heeft bestu deerd. is zoowel onder den indruk van de geweldige resultaten, die bereikt zijn als door de enorme verscheidenheid daarvan. Na een overzicht te hebben gegeven van de drie diensten, die reeds in het witboek in bijzonderheden zijn vermeld, zeide Simon, dat er geen twijfel bestaat dat de luchtmacht gedurende het jaar zeer versterkt is. zoowel door de recruteering van vele duizenden recruten als door de uitbreiding met groote aantallen vliegtuigen van de nieuwste ty pen. Voorts zijn vele belangrijke stappen ge daan om de productiebronnen nog verder uit te breiden. Als gevolg daarvan neemt de vliegtuigproductie van maand tot maand toe, 30.000 MAN ITALIAANSCHE TROE PEN MEER IN LIBYë. De Britsche Labourafgcvaardigdcn hebben heftig geprotesteerd tegen 1 feit, dat Libyë de Italiaansche troe pen in Libyë met 30.000 man gaat versterken. Henderson noemde dit een inbreuk op de Britsch-Italiaan- sche overeenkomst. Onderstaatssecretaris Butler deelde mede, dat de Britsche regeering krachtens de BritschItaliaansche overeenkomst volledi ge inlichtingen over deze troepenbeweging zal ontvangen. De Italiaansche regeering heeft de versterking gemotiveerd met de veiligheid van Libyë. De overeenkomst tot het verminderen der troepensterkte is nagekomen. Attlee stelde vervolgens de vraag, of de vermindering dan in de overeenkomst bedoeld was als een, die weer ingehaald kon worden. Daarop antwoordde Butler, dat de over eenkomst is nagekomen. Bij het sluiten van het accoord was het niet de bedoeling, dat de bepaling voortdurend geldig zou zijn. Hij gaf toe, dat de sterkte van het Ita liaansche garnizoen na aankomst van de 30.000 man bijna even groot zou zijn als ten tijde van het sluiten der overeenkomst. Henderson verklaarde, dat hij het ant woord als onbevredigend beschouwde en bij de eerste gelegenheid op de zaak zou terug komen. Maarschalk Badoglio is inmiddels in Tri polis aangekomen. Hij werd verwelkomd door den gouverneur van Libyë, maar schalk Balbo. „De Slikken" worden ingedijkt. Gistermiddag is met eenige plechtigheid, in tegenwoordigheid van een groot aantal belangstellenden, de eerste spade in den grond gestoken voor de uitvoering van de indijkingswerken van circa 400 ha. vrucht baar land, gelegen achter Pieterburen (Gr.) onder de gemeente Eenrum en ressorteeren- de onder het buitendijksche waterschap „De Slikken", welk werk ook van groote betee kenis moet worden geacht voor de tijdelij ke werkverschaffing. Binnen een tijdsverloop van anderhalf jaar zullen deze werken, waarmede een be drag van 1.5 millioen gulden gemoeid is, gereed komen. In deze kosten wordt door ingelanden van het waterschap voor een half millioen bijgedragen, terwijl het rijk 1 millioen voor zijn rekening neemt. Bij deze indijking zullen niet min der dan 1200 a 1300 man te werk worden gesteld, waarvan ook de stad Groningen een niet onbelangrijk aantal zal kunnen leveren. Ook ge durende den winter 1939'40 zal hier nog een 300-tal arbeiders werk kunnen vinden, welk aantal in het voorjaar van /940 tot 600 a 700 zal kunnen worden verhoogd. Men hoopt in het najaar van 1940 met het geheele werk gereed te zijn. EEN TWINTIG-MINUTEN- DIENST. Zooals bekend overwegen de Ned. Spoor wegen het aantal treinen, voornamelijk op het middennet met den a.s Zomerdienst uit te breiden. Er zou dan een halfuurs-dienst komen, wat zou beteekenen verdubbeling van het aantal electrisehe treinen en voor Utrecht, dat het middelpunt van het mid dennet is, een vermeerdering van bijna 80 treinen. Thans loopen tusschen Utrecht en Amster dam 84 reizigerstreinen, nl. 42 in elke rich ting. Hierbij zijn voor elke richting 19 elec trisehe Zou het aantal van deze worden ver dubbeld. dan zou er dus 61 maal (hierbij zijn de D- en stoptreinen medegerekondl gelegen heid zijn per spoor van Utrecht naar Amster dam en evenzoovele malen gelegenheid om van Amsterdam naar Utrecht te gaan, het geen dus neerkomt op ongeveer één trein per twintig minuten. Tusschen Den Haag-Rotterdam en Utrecht loopen thans, aldus de Msb.. in elke richting 35 treinen. Bij verdubbeling van het aantal electrisehe zou het totaal worden opgevoerd tot 54. hetgeen dus ook hier niet ver is van een twintigminutendienst. Een enorme vooruitgang dus. die op het middennet het spoorboekje vrijwel overbodig maakt. Naar verluidt, zou echter juist aan den reisgids, waarvan de inrichting velen niet naar den zin was. ditmaal buitengewone zorgen worden besteed en grondig worden bekeken hoe men dit onontbeerlijke uitrus tingsstuk zoodanig kan maken, dat het een iedgr bevredigt» t Verwachting: Zwakke W. tot Z. W. of Z. wind, aanvankelijk helder tot licht bewolkt, la ter toenemende bewolking, droog weer, later in het W. eenige kans op regen, tem peratuur om het vriespunt of lichte vorst in den och tend, overdag zelfde temp. Vooruitz.: toenemende Z.W. tot Z. wind, overdag zacht met later kans op regen. Pierlot geslaagd - Heden de of ficieele bekendmaking. Pierlot heeft geweigerd de namen zijner toekomstige medewerkers aan de pers mede te deelen. Omstreeks half twaalf des avonds werd de volgende ministerlijst, die het Ha- vas-bureau onder alle voorbehoud publiceert als waarschijnlijk aangegeven: Minister-president zonder portefeuille: Pierlot (kath.) Financiën: Janssen (kath.) Landbouw, middenstand en economische zaken: graaf 'd Aspremont Lynden (kath.) Justitie: Schrijver (kath) Binnenlandsche zaken: Marck (Christen democraat) Nationale verdediging: Generaal Denis (extra-parlementair) Buitenlandsche zaken: Soudan (social.) Koloniën: Wauters (social.) Openbare werken en vervoer: Ekelers (social.) Arbeid en sociale voorzieningen: De Lat- tee (social.) Openbaar onderwijs: Blanquaert .(social) De demissionnaire minister van financi ën, Janssen, had tot nu toe geweigerd deel uit te maken van het nieuwe ministerie, dooii zou op het allerlaatste oogenblik, zwichtend voor den aandrang door Pierlot op hem uitgeoefend, de uitnoodiging hebben aanvaard. Een verklaring. Om half tien gisteravond heeft de kabi netsformateur, Pierlot, een verklaring afge legd, zeggende: De ministerlijst is practisch gereed. On voorziene omstandigheden voorbehouden zal het ministerie morgen gevormd worden. Wanneer gij mij vraagt, of het een za kenkabinet is, zal ik daar bevestigend op antwoorden, want het zal de zaken des lands verdedigen. In meerderheid zullen er parlementsleden zitting in hebben, maar ook een belangrijk aantal persoonlijkhe den, die gekozen zijn op grond van hun competentie,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1