Ingezonden Ayenda 1 9ncUicA tejj-en. „Achter de rasters" AU GASTRONOME Een week naar de kou HOLLAND'S NOORDERKWARTIER in!300. Bedrijfsbeelden Burgerlijke Stand van Den Helder Zomerpostzegels „Mensen zonder geld" 20 weken thuis met rheumatiek GARNALEN CROQUETTEN IKr 1 rr<>"ih f1"' e^.r^^sferenav°'ad xn „Casino" na-gevierd, werd een eclatant dat onze lezers sedert ™™nden zoo vertrouwd is geworden. Naast en achter hen de verdere medespelenden aan den non-stop feest-avond. (foto „Modern"). U zult, lezers, vooral van oudere menschen, wel eens gehoord hebben: „die woont achter de rasters". Om u dat duidelijk te maken, moeten we heel wat jaren teruggaan en wel tot 1300 ongeveer. In dien tijd bestonden de duinen reeds langs de geheele Nederlandsche kust en ook hier in deze streek, n.1. van Cal- lantsoog tot aan Huisduinen. Zij waren zeer breed, wel een paar honderd meter breeder dan nu, maar niet zoo hoog, laat ons zeggen, heel gewone lage duintjes. Dwars door die duinen liepen groote ope ningen, zoogenaamde kreeken, bü Huisduinen het Haersdiep, bij Callantsoog het Oogmers- gat en bij Petten het Zijpergat. Bij vloed stroomde het Noordzee-water naar binnen en bij eb liep het er weer uit en zoo bleef dat ja ren en jaren doorgaan. Het achter liggende land was dus steeds onder water en moerassig. In 1610 werd door de Staten van Holland en Westfriesland besloten een dijk te maken van het dorp Callinghe (later Callantsoog genoemd) tot aan Huisduinen. Dat is de Oldenbarneveldsdijk, in den volksmond de Zanddijk genaamd, ten onrechte evenwel. Als ge bij Duinoord staat, de uitspannings plaats van Klop, nabij „de Donkere Duinen" en g>. loopt den zeeweg op naar het strand, dan kunt ge, bovenaan den zeeweg zijnde, de Oldebarneveldsdijk zien, want ze ligt voor U. Deze groote dijk is lang ongeveer 6 Kilome ter en is uitsluitend met kruiwagen en schop gemaakt, in ieder geval niet met spoortjes of dergelijke, want die bestonden nog niet. Een ontzaglijk werk! Het water kon er niet meer in en het moeras werd geleidelijk aan: „land" Huisduinen en Den Helder lagen, wat het niveau betreft, iets hooger, zoodat deze beide dorpen niet overstroomden. Dit was dan de z.g. Oude Helder. Het oostelijk gelegen moeras de tegenwoordige Marinewerf en omgeving, werd door den aanleg van den vorengenoem den djjk, ook: land. Van wien hoorde dit land? Van niemand eigenlijk. Ja, toch, de Staat der Nederlanden legde er beslag op en het werd ondergebracht ib(j „Domeinen". Totdat in 17701780 pogin gen in het werk werden gesteld tot de stich ting der haven „Het Nieuwediep" met de daarbij later gevestigde gebouwen. Het groote etablissement „Marinewerf" ontstond. Rondom dat etablissement werden grachten gegraven, het tegenwoordige Werfkanaal. Rondom die grachten werden straten ge projecteerd met een laan, gevormd door twee ryen iepen boomen. Deze straten zijn de Zuid straat, de Weststraat en de Hoofdgracht. Dat men niet bepaald zuinig behoefde te zijn met de grondoppervlakte, kan men thans nog zien uit de groote breedte van deze straten, die vanaf het Werfkanaal tot aan de rooilijn der woningen niet minder dan twintig meter be draagt. Men moet respect hebben voor de ontwer pers van dien tijd, ongeveer een 140 jaar geleden, voor hun doorzicht van de, in de toekomst, te verwachten bebouwing. Ten einde de Marine-werf geheel af te slui ten van de openbare straten werden langs de Zuidstraat, Weststraat en Hoofdgracht hek werken gemaakt, geheel bestaande uit ras- trwerk. Vandaar de naam: „hij woont achter de rasters." Jaren later werden deze hekwerken gesloopt en werd de Marine-werf beschermd door het korps mariniers, wier leden „wacht liepen langs het Werfkanaal. Daartoe werden op sommige punten schildwachthuisjes geplaatst, terwijl het centrale punt zich bevond in de z.g. Marinierswachtpost, staande tegenover de Nieuwe Kerk aan de Weststraat. Nog weer eenige jaren later werden dezé militaire wachten opgeheven en thans wordt het toezicht des nachts op de Marinewerf ver richt door de beambten van de Werf-politie door middel van vernuftige tijdklokken, waarop het juiste tijdstip van controle wordt aangegeven. Eenige jaren geleden werden de bestaande boomen aan de Binnenhaven verwijderd, even als de vermaarde Laan aan de Zuidstraat, Weststraat en Hoofdgracht. In plaats daarvan werden ten behoeve van het veeleischende verkeersvraagstuk geasfalteerde straten ge projecteerd, benevens trottoirs, rijwielpaden en parkeer-strooken. In één woord, de Gemeen te Den Helder heeft door deze vernieuwing hoofdverkeerswegen gekregen zóó schitterend, zóó royaal verzorgd, dat menige gemeente er jaloersch op kan zijn. (Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie. Niet geplaatste stukken worden niet teruggezonden.) MONUMENTEN IN ONZE STAD. Men hoort wel eens zeggen: ..Die zijn er ook niet veel bij jullie." Ja, is dan het ant woord, daar heb je gelijk in; we zijn ook niet in Duitschland, waar bijna elk stadje zijn „Krieger-denkmal" heeft. Gaat maar eens mee, dan gaan we ze eens bezien en dan brengen we een bezoek aan het Marine-monu ment op het Havenplein. Oorspronkelijk met schouder-ophalen begroet, heeft het toen malige bestuur met zeer veel doorzettings vermogen zijn doel bereikt. Wat is er niet aan getornd, om het Marine-monument in Den Haag te doen verrijzen! En wat ziet men nu? Er is bijna geen enkele gebeurtenis, b.v. bezoek van een buitenlandsch Marine-vaar tuig, bezoek van de buitenlandsche leden der Jamboree, enz. enz. of er wordt een officieel bezoek aan het Marine-monument gebracht. Huldebetuigingen legio. Het zelfde doet zich voor bij het Redders monument. Wat trekt dat niet een bezoek! Het Carillon wordt bespeeld bij het overlijden van een menschenredder, behalve dat dit Carillon ook dienst doet bij nationale feesten. Het bestuur voor het op te richten Redders monument weet er van mee te praten, hoe veel moeite het heeft gekost om het hier in onze gemeente te houden. „Hier in Den Hel der zou het niet voldoen; het moest in Den Haag of Scheveningen staan". Eer aan dat kloeke Bestuur, dat met hand en tand aan het oorspronkelijke plan vasthield! Behalve deze beide prachtstukken van monumenten kunnen wij ook wijzen op de sierlijk uitgevoerde Herinneringsbank van den Luitenant ter zee De Jongh, staande aan de Buitenhaven. Een klein monumentje vinden we voorts in het Julianapark n.1. vlak tegenover het Station van de Hollandsche Spoor, een herinnering aan het 25-jarig regeeringsjubileum van H.M. de Koningin op 31 Augustus 1923. Een soortgelijk vinden we in Huisduinen bij de Huisduinerkerk, een herinneringsteeken, een groot model bloemvaas, aldaar geplaatst voor het zooveel jarig bestaan van de Ver- eeniging voor Vreemdelingenverkeer. De datum is mij op het oogenblik niet bekend. Wij hebben er niet veel, maar die we heb ben zijn dan ook goed en hebben geen kritiek, daar ze van algemeenen aard zijn. Die kritiek Pethem bi der li, Pethe) dit Honds foshiet Scoirte krijgt men wel bij de zoogenaamde borstbeel den, een verheerlijking van bepaalde personen. In deze gevallen hoort men vaak uitingen van persoonlijken aard, soms niet bepaald schitte rend voor den persoon in quaestie. Een en ander geeft mij het volgende in de pen: Men vraagt over een geschenk ter eere van het 75-jarig bestaan van het Marine-muziek korps, ons korps, zeggen we dan. En terecht. We zijn er gek op, hoog en laag. Ik behoef er waarlijk niet verder over uit te wijden. Mag ik het comité dan eens iets in overweging geven? In het Julianapark ligt een vrij groot grasveld, dat zich bevindt bij de woning van Notaris Engelmann en bij de woning van den Tandarts Schreuder. Het terrein is eigendom van den Staat (Staatsspoorwegen), maar het park zelf is in onderhoud van de Gemeente. Het is vrij groot, lang en breed 25 meter. Louter gras, verder geheel naakt. Wel aar dig, maar niet mooi. Kaal, in elk opzicht. Er staat geen bloemetje in. Welk bezwaar zou er zijn om die kale gras vlakte te wijzigen in een rotonde, op dezelfde wijze als de rotonde, die zich bevindt tegen over het Spoorstation? Of die banken, die in de bestaande rotonde zijn, gebruikt worden? Een bezoekje aldaar op een eenigszins zon- nigen dag geeft het antwoord. Het is een zuivere sociëteit van alle mogelijke menschen, vooral van gepensionneerden. Je kunt er met goed fatsoen geen plaatsje krijgen. Er zijn banken te weinig! Daar wordt politiek behan deld, daar kom je wat aan de weet, het is er hacl amusant, ievi en avie zit zich er te amu seeren! Vermakelijk. Dat terreintje bij Notaris Engelmann en Tandarts Schreuder leent zich er uitnemend voor. Het kost niet veel van wijziging. Men zou b.v. in het middenstuk een eenvoudig ge- denkteeken voor het Muziekkorps kunnen maken, dan heeft men iets blijvends, waaraan iedereen wat heeft. Wat een prachtige gelegenheid voor het Gemeentebestuur en voor het Comité om het Marine-Muziekkorps, ons Korps, op uit nemende wijze eer te betuigen. K. F. O. Het ligt in het voornemen van den Pers- en Propagandadienst P.T.T. van tijd tot tijd ge- illustreerde beschrijvingen van belangrijke on derdeden van het Staatsbedrijf uit te geven- Deze zullen in den vorm van kleine boekjes verschijnen onder den verzameltitel „P.T.T.- Bedrijfsbeelden. Wij ontvingen de eersteling dezer uitgifte, een beschrijving van ontstaan en ontwikke ling van het Rijksradiozendstation te Koot wijk. Het boekje is in de eerste plaats bedoeld als een gids en aandenken voor de bezoekers van het Radio-station. Ook hen, die niet zelf naar Kootwijk kunnen reizen, biedt het waardevolle lectuur, welke met tal van foto's en twee kaartjes is toegelicht. Het geschriftje geeft achtereenvolgens een vleugje radioge schiedenis, een rondgang over de terreinen, doel, beteekenis en werking van het station, waarbij ook het enkel-zijband-ssteem wordt toegelicht, terwijl enkele bladzijden over de bqteekenis, van de radiobedrijfscentrale te Amsterdam het boekje besluiten. De druk is door de Algemeene Landsdruk kerij verzorgd. De prijs der boekjes is 0.25. Bestelling kan geschieden bij de Rijksuitgeverij te 's-Gravenhage. van 16 Maart 1939. GETROUWD: G. Kansen en A. H. Zijl stra P. H. ter Bruggen en S. Vellinga. BEVALLEN: M. K. BukkensBöning, z. In verband met de verlaging van de post- tarieven, waardoor voortaan een briefkaart in interlocaal verkeer niet mee 4, maar slechts 3 centen zal kosten, is ook wijziging gekomen in de zomerpostzegels, die dit jaar uitgegeven zullen worden. De. postzegel van 4 cent komt te vervallen en in de plaats daarvan treedt een postzegel van 2V2 cent. De geheele serie zal dus nu bestaan uit: 1% (met toeslag 3) cent, met beeltenis van Mathijs Maris; 2'2 (5) cent, Anton Mauwe; 3(6) cent, Gerard van Swieten; 5 (8) cent, Nicolaas Beets; 12y2 (16) cent, Pieter Stuyvesandt. Een reclameplaat wordt vervaardigd naar een ontwerp van den heer H. Nijgh. Naar aanleiding van een beschuldiging, ver schenen in „De Groene Amsterdammer", als zou de heer Mens, wiens roman „Mensen zon der geld" met de Kosmos-Eerstelingen-Prijs 1938 bekroond werd, de jury misleid hebben door te verzwijgen, dat hij reeds vroeger onder pseudoniem een roman had uitgegeven, stelt de jury van de K.E.P., na een onderzoek er prijs op het volgende te verklaren: De heer Mens heeft het bestaan van een boekje „Rafels", onder pseudoniem J. Rebel niet verheimelijkt. Het boekje bevat 34 reeds eerder in een blaadje verschenen schetsen van werklozen-milieus, die door een uiterst dunne draad tezamen hangen. Het heeft in wezen niets met een roman te maken. Wil men deze onderlinge samenhang der schetsen toch laten gelden, dan is het naar omvang en karakter niet meer dan een novelle te noemen. Het pro gramma van de K.E.P. vermeldt o.m.: „Publi catie van gedichten, essays en novellen sluit deelneming aan deze prijsvraag niet uit". De heer Mens gaat dus geheel vrij uit. HAVEN VAN NIEUWEDIEP. Aangekomen van Londen en vertrokken naar Harlingen het Eng. s.s. „Mavis". Alhier is aangekomen om proef te stoomen, het Ned. s.s. „Batavia", bestemd voor de K.P.M. Vrouw, dacht, dat haar man nooit meer zou kunnen werken. Toen haar man 20 weken thuis was geweest met rheumatische pijn in zijn rug, begon deze vrouw te vreezen, dat hij nooit meer zou kun nen werken. Ten einde raad probeerde hij Kruschen en de verandering was „als een wonder." Lees haar brief: „Mijn man heeft rheumatiek en leed vreeselijke prjnen in zijn rug.. Eenigen tijd geleden was hij 20 weken thuis. Ik dacht werkelijk, dat hij nooit meer zou kunnen werken. We probeerden alles, wat we maar bedenken konden en niets hielp. Toen nam hij Kruschen en sindsdien weten we, dat Kruschen z\jn gewicht in goud waard is. De verandering die het teweeg bracht is als een wonder." Mevr. B. Twee bestanddeelen in Kruschen zijn de meest werkzame oplossingsmiddelen van urinezuur, die de wetenschap kent. Het urine zuur en andere schadelijke afvalstoffen wor den door Kruschen Salts langs de natuurlijke kanalen uit het lichaam verwijderd, waardoor de pijnen spoedig zullen afnemen om tenslotte geheel te verdwijnen. Kruschen Salts is uit sluitend verkrijgbaar bij alle apothekers en erkende drogisten. (Adv.) SPOOKSTKAAT 94. TELEF. 660. Westgracht 80: Tentoonstelling Historisch Genootschap „De Kop van Noord Holland" Eiken werkdag van 710 uur. Zaterdags van 35 uur en van 710 uur. Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek geopend: dagelijks van 91? en van 13.30 1" u Zaterdags van 9—12 uur. Natuurhistorisch Museum, 2e Vroonstraat, lederen Woensdag van 35 uur. lederen Zaterdag van 710 uur. Bovendien de eerste Zondag van elke maand van 35 uur en de eerste Woensdag van 8—10 uur. BIOSCOPEN: Tivoli-theaterSpoorstraat half 8: „De Geluksvogel" en „Veldslag in New- York". Rialto Spoorstraat half 8: „Die verduivelde Waarheid" en „Lord Jeff". Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8: „Jongens van de Tuchtschool" en „Welkom Vreemdeling". Zaterdag 18 Maart. Tivoli. 3.00 uur: Film Nat. Hist. Museum. Casino, 8.30 uur: Dansavond. Zondag 19 Maart. Casino, 8.15 uur: Revue „Lach iederen Dag". Maandag 20 Maart. Casino, 8.15 uur: Revue „Lach iederen Dag". Opgenomen om 8 aur hedenmorgen Barometerstand Den Helder 757.8 Temperatuur lucht 2.5 Wind: richting: N.O., kracht: 7 Licht op 6.37 WMM - gg^g 1 Alvataf Melorini no. IIff Neen, onze medewerker A. G. van Kampen, die in samen werking met den heer W. G. Reinders een fantastisch „goochelnummer" uitvoerde. (foto „Modern"). Reizen in Indië niet duur - Bezoek aan een krater Bandoeng een sprookje 28 Februari 1939. Hallo Lien. Langer dan m'n plan was, heb ik je ditmaal op een brief laten wachten. Maar onder- tusschen heb ik een fijn uit stapje naar Bandoeng achter den rug. Ja, een weekje de kou in, welk een zaligheid welk een ongekend genot voor ons Soerabaianen. Er waren heel wat piekerans aan vooraf gegaan. Wat met de kinders aan te vangen, thuis te laten, uit te besteden of mee te nemen, doch daar was spoedig een oplossing voor ge vonden. Je hebt hier n.1., even als in de meeste plaatsen in Holland, een huisvrouwenver- eeniging. Deze biedt haar leden, behalve een maandelijksch tijdschrift, hetwelk je op de hoogte houdt van diverse passarprijzen en an dere aardige bijdragen, ook vele andere voor- deelen. Zij stelt haar leden in staat tegen kleine vergoedingen baby-weegschalen, gras machines en dergelijk materiaal te huren. En zoo bestaat er ook gelegenheid in geval van ziekte of, zooals dit nu bij ons het geval was, dat je voor een weekje uit logeeren wilt gaan, betrouwbare Europeesche hulp bij de kinders te krijgen. Natuurlijk tegen vergoeding, wat ook alweer naar verhouding van je salaris ge regeld wordt. En zoo is ons huishouden op de normale manier door blijven gaan en heb ik van dit besluit geen spijt gehad. De kosten voor zoo'n lange reis vallen betrekkelijk mee. Want als je nagaat, dat je voor den afstand SoerabaiaBandoeng, die ongeveer 600 km bedraagt, derde klas per ééndaagsche maar tien gulden en voor tweede klas het dubbele betaalt, is dat in vergelijking met Hollandsche prijzen, toch zeker niet veel. Bovendien is de tweede klas reeds air-con- ditioning, eerste klas vanzelfsprekend, maar een bezwaar is, dat de raampjes nu ook gedu rende de geheele reis daar niet open mogen. En door de windvang is het dan in de derde klas vaak net zoo koel, maar schrik niet, als je aan het einde van zoo'n 3e klas reis ont dekt, dat je door en door zwart bent en vaak meerdere dagen noodig hebt, voordat al het roet van je afgewasschen is. Tien jaar geleden was het onmogelijk, dat je derde klas tusschen de inlanders kon reizen. Voor langere afstanden zijn er nu speciale wagens voor Europeanen aan toegevoegd, maar op korte trajecten zie je het nog zelden. Het slot was dus, dat ik al deze drukte voor een weekje gaarne over had. Om kwart voor zes 's ochtends van hier vertrokken kwamen we om precies vijf uur 's middags in Bandoeng aan. De hitte was enorm geweest en we verlangden havig naar een bad. Maar als je hier het water uit S. ge wend bent, sta je toch wel even te hikken, als je zoo'n Bandoengsche douche over je heen krijgt. Nu ik het toch over baden heb, wil ik je meteen nog eens vertellen, hoe wij in den regel hier baden. Juist omdat ik vroeger daar zelf zoo'n heerlijken flater mee begaan heb, lijkt het me geschikt jou daar even voor te waarschuwen. Je hebt hier dan behalve de douche, die je in S. zelden gebruikt, omdat het water, dat eruit komt zoo warm is, een wit betegelde bak, die in nieuwere huizen vaak maar een afmeting van y2 m3 bedraagt, maar in oudere huizen veel en veel grooter is. Deze bak nu staat in den regel vol met water, erbij behoort een klein emmertje, hetwelk we hier gajoeng noemen, en gooien daarmee het water om ons heen. En daar bestaat nu hier het baden uit. Zit- of ligbaden, zooals we die in Holland ge wend zijn, ken je hier niet, althans het is een zeldzaamheid. En toen ik nu voor het eerst in zoo'n badkamer kwam en niet beter wetende, ben ik kalm daarin gaan zitten, inplaats van dat water eruit te scheppen en mij ermee te sirammen. Maar ik dwaal af, ik zou je wat van m'n vacantietrip vertellen. Op het programma stond ditmaal een bezoek aan de Tangkoeban Prahoe. Het is een vulkaan, een uurtje van Bandoeng af en geheel met de auto te berei ken. Het was een prachtweg er naar toe en brj helder weer een zeldzaam uitzicht over geheel Bandoeng. Het is een dubbele krater, bestaande uit de Kawah Ratoe en Kawah Oepas, zij bevatten talrijke solfataren en an dere stikgassen. Op verren afstand reeds begin je de zwavel te ruiken, een benauwde en door dringende lucht. Aangekomen bij den krater rand en naar beneden kijkende, zie je inder daad ook allerlei rookkolommetjes opstijgen. Een enorme diepte heeft dat ding, we hebben er heelemaal omheen gewandeld. Het geheel was indrukwekkend. Verder hebben we eens een kijkje genomen in den Bandoengschen dierentuin. Het ziet er daar stukken aardiger uit dan de Soerabaia- sche. Het geheel is beter opgezet, aanvankelijk was het dan ook het Jubileumpark, hetwelk met origineele ideeën in een gezellige dieren tuin veranderd is. Verder diverse zwembaden bezocht en ons hart opgehaald aan dat koude water. Maar dat valt om den drommel niet mee. Vooral waar de buitenlucht daar als de zon schijnt, toch haast even warm is als hier. En in den beginne, als je pas in het water duikt, is het precies of je aan alle kanten door spelden geprikt wordt. Maar zoo'n bad kan je inderdaad verfrisschend noemen. Ja, wat was er nog meer waar we van genoten hebben en de moeite van het vertellen waard is. O ja, de tocht naar het meer van Telaga Patengan. Schitterend, trouwens de omstreken van Ban doeng zijn allemaal even mooi, die villawijken buiten Bandoeng en de landhuisjes daar bij Tjimoeloewiet. Je waant je, ik weet niet waar. In heel Indië heb ik trouwens nog niet zulke mooie buitenwijken als daar ontmoet, Tegen de 'reis terug, die in den regel nog warmer is, zag ik wel even op, maar ditmaal viel het mee, wan tal heel' vlug begon het te regenen. En in het begin heb je oogen te kort om alles waar je langs en doorrijdt in je op te nemen. Want die treinreis door de Preanger is onvergetelijk mooi. De diepe ravijnen, waar je over en de bergen, waar je om heen rydt. De een vergelijkt het met Zwitserland, maar ik vind het weer heel anders mooi. Maar dat, als je zoo'n treinreisje over Java maakt, je van Indië houden moet, dat staat vast. En nu, Lien, kan jij nog eens te verlangen der zijn om dit zelf ook eenmaal eens met eigen oogen te komen aanschouwen. Tot zoo ver. Hartelijke groeten van huis tot huis, je IRA.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 5