De jubilaris 75 jaar lang van
groote beteekenis
Voor het muziekleven in het Noorden
van Noord-Holland
Concert „Oranje
Harmonie-kapel
J. VAN 0E WITTE
Vrijdag 31 Maart 1939
Tweede Blad
De Stafmuziek
Louis Leistikow de directeur-manager
De Jubileumdag
AFHALEN wordt niet
H. Ms* „Tromp" terug
in Nieuwediep
30 Jaar verpleegster
Burgerlijke Stand van Den Helder
Geen retireeren
EFN VERLOVINGSRING KLAAR
KEIZERSTRAAT 103
Massief 14 k.goud,
reeds vanaf
f 6,00
Uet Staf muziekcorps der Koninklijke Marine, dat morgen zijn 75-jarig bestaan herdenkt, en de dirigent, de heer L. H. F. Leistikow.
„Ende desespereert niet". Met deze leuze
voor oogen trachtte de Muziekcommissie in
samenwerking met het Comité Marineconcer
ten en den Directeur der Kapel, aan de inzin
king der bezoeken te ontkomen en werd mid
dels de pers menig bericht gelanceerd om den
toestand van letargie, waarin het muziekmin-
nend publiek verstard leek, van deze af te
nemen.
Ook de Regeering, hoewel met andere be
doelingen, gaf onwetend hare medewerking.
Er was namelijk een Bezuinigingscommissie
benoemd die, buiten het Korps Mariniers, ook
de Stafmuziek van de Marine in haar rappor
ten vermeldde om in aanmerking te komen
om opgeheven te worden.
Groote en heftige verontwaardiging aller-
wege!
Gelukkig is het niet doorgegaan. Maar
aan de bedoelingen van de diverse Com
missies werd een goede duw in de ge-
wenschte richting gegeven. De Staf stond
wederom in het teeken der belangstelling.
Die periode zijn we voorbij. Overal in het
land maakt men thans van de Kon. Marine
kapel gebruik. Op Landdagen van de B.V.L.,
te water laten van groote schepen van Hol-
landsche en vreemde nationaliteit, de Vier-
daagsche Afstandsmarschen te Nijmegen,
Opening van de Staten-Generaal, de ver-
eerende opdracht ter verzorging van de diners
en gala-avonden ten Paleize in Amsterdam,
en nog zoovele medewerkingen en vertegen
woordigingen meer, altijd is de Stafmuziek op
haar post ter versteviging van haar popu
lariteit.
Ook droeve plechtigheden vragen eenige
malen achter elkaar hare diensten.
De bijzetting van een geliefd Vorstin, onze
Koningin-Moeder op 27 Maart 1934 en van
Z.K.H. Prins Hendrik op 11 Juli 1934, waren
dagen van Nationale rouw; en de Marine
kapel kweet zich op serieuze wijze van haar
taak om op haar manier de rouw van de
Koninklijke Marine te vertolken. Het treur
lied „De laatste eer", gecomponeerd door den
heer Leistikow, werd met toestemming van
H.M. de Koningin gespeeld bij de Nieuwe Kerk
te Delft.
De kapelmeester
Leistikow wanhoopte althans niet.
Met een geweldig élan slaat hij aan het
componeeren en alle Vlootvoogden, die we tot
nu toe gehad hebben, werd een marsch opge
dragen die immer in dank werd aanvaard.
Ook de tocht van de ,,K 18" trok de aan
dacht van geheel de wereld en van het Neder-
landsche Volk in het bijzonder, en de heer
De uitnoodigingen strikt persoon
lijk. De gelegenheid tot compli
menteeren.
Om misverstand te voorkomen, verzoekt men
ons mede te deelen, dat de gezonden uitnoo
digingen een strikt persoonlijk karakter dra
gen en geldig zij voor een persoon. Er zal
Zaterdagavond gelegenheid zijn het jubilee-
rende korps te complimenteeren. Zij, die
daarvan gebruik wenschen te maken, worden
verzocht zich dien avond, voor den aanvang
van het programma, even op te geven in de
kleine zaal van Casino.
De Casino-zaal zal om 8.20 geopend worden.
Voorts vestigen wij er de aandacht op, dat de
vier corpsen, na afloop van de serenade voor
het stadhuis niet de genoodigden naar het
Casino brengen. Om 8.45 vertrekt men indivi
dueel daarheen, terwijl de corpsen via de
Kerkgracht naar het Stationsplein trekken,
alwaar de ontbinding plaats heeft.
Tenslotte nog dit: aan de buurtverenigin
gen is verzocht Zaterdag de vlag uit te
steken, opdat hierdoor de stad dien dag een
feestelijk karakter zal dragen. Wij zouden er
de aandacht op willen vestigen dat het pret
tig zou zijn indien met name de bewoners der
straten en wegen, waarlangs het corps des
middags zal marcheeren, de vlag uitsteker
gveneens ter opluistering van het geheel.
Leistikow kwam prompt uit met de thans zoo
bekende Vlootrhapsodie.
Vele symphoniën, symphonische „Dichtun-
gen", walsen en marschen heeft Leistikow met
veel goeden smaak en groote kennis van het
vak, voor zijn Korps gearrangeerd. Optreden
voor de radio is een steeds terugkomende ge
beurtenis en de Picolo-polka, welke door hem
opgedragen werd aan den heer Vogt van de
Avro, werd vereeuwigd op de Odeongramo-
foonplaten.
Nederlandsche groote toonkunstenaars
deden ook blijk geven van hun sympathie
voor de Kon. Marine Kapel en Dr. Peter
van Anrooy droeg de zeer bekende „Piet
Hein Khapsodie" op aan de Kapel.
Ja, waarde lezers, wat de Dienst betreft,
ging het thans als gesmeerd, maar het groote
zorgenkind van onze Comité's en Directeur,
vroeg herhaaldelijk de aandacht vöor honderd
procent.
Daar moest toch iets op gevonden worden
om de verminderde belangstelling in deze
concerten weer aan te wakkeren.
Het groote belang voor Den Helder en om
streken van deze muzikale prestatie mocht
rfiet ten onder gaan aan eenige lauwheid.
Door het laten optreden van solisten van
den eersten rang in de muziekwereld, vroeg
men weer de aandacht van het publiek.
Groote artisten werden geëngageerd.
Louis Zimmermann, Helène Cals, Gerard
Hekking, de jonge violist Theo Olof, Sam
Swaap, Pierre Palla, om maar eenige te
noemen. Zij allen passeerden de revue op
de Heldersche planken tijdens de Marine
concerten.
Wat Zimmermann getuigde.
Louis Zimmermann, de groote concertmeester
van ons Amsterdamsch Concertgebouw Orkest,
kwam naar Den Helder.
Misschien denkende een militair orkestje te
vinden.
Hij vond het Symphonie-orkest van de Staf
muziek der Koninklijke Marine Kapel. Hij
speelde Mendelssohn. Zijn vrouw was mee
gekomen en zat op het balcon van de Con
certzaal Casino. De laatste noten waren nau
welijks gemaakt, of de deur naar het tooneel
ging open en mevrouw Zimmermann kwam
ontroerd op haar man af en zei: „Louis, zoo
mooi heb je nog nooit gespeeld". Zimmermann
wendde zich tot den directeur Leistikow, com
plimenteerde hem spontaan met „Zoo'n
Orkest" en gaf de volmondige verzekering:
„Ik kom vast terug". Nadien is hij nog drie
maal geweest. Het tweede concert speelde hij
Bruch, daarna Mozart en de laatste maal
het prachtig mooie vioolconcert van Beet
hoven, al deze concerten directeur en orkest
spontaan deel laten nemende aan de klette
rende ovaties van het dankbare publiek.
Ook de helaas te vroeg overleden Helène
Cals trok met het orkest volle zalen, alle
artisten waren unaniem in hun opmerkingen
ten opzichte van directie en begeleiding. „Het
is af".
Waar op het oogenblilc wederom eenige
teruggang geconstateerd wordt betreffende
het bezoeken der Marineconcerten, is boven
staande zeer zeker een aansporing om niet
weg te blijven van die concerten, daar toch
artisten van naam en internationale bekend
heid zoo vol lof spreken over de onberispelijke
begeleiding en de programma's, die daar zoo
ver in het Noorden het publiek aangeboden
worden door de Kon. Marine Kapel.
De radioprogramma's bieden tegenwoordig
het beste van het beste, daardoor het publiek
verwennende, maar de radio mag toch zeer
zeker niet de oorzaak zijn', dat deze zoo mooie
concerten hun eigen dood zouden sterven.
Hoe groot de populariteit is buiten de
Marine om en buiten de gemeente Den
Helder, mag wel blijken uit de begiftiging
van twee groote steden met de eere
medaille, daardoor niet alleen den Direc
teur, maar ook het Korps Stafmuziek als
zoodanig vereerende.
Tijdens de Wereldtentoonstelling te Ant
werpen werd de Kapelmeester vereerd met de
,Gouden eeremedaille der stad Antwerpen" en
tijdens de laatste Vierdaagsche te Nijmegen
met de „Gouden eeremedaille der stad Nijme
gen".
Kapelmeester Leistikow mocht persoonlijk
nog in ontvangst nemen „De gouden eere
medaille met de Zwaarden van H.M. de
Koningin".
De „Kleine Kapel" repeteert onder leiding
van den onderkapelmeester Kreijger, welke
voortreffelijk muzikant als trombonist en
cellist al jaren aan het orkest verbonden is.
Gezien de groeiende belangstelling waarin
onze Marine zich mag verheugen, de aanbouw
van nieuwe schepen, de aanneming van nieuw
personeel en de daarmee gepaard gaande rui
mer vloeiende geldmiddelen, is het ook een
verheugend feit, dat ook onze Stafmuziek
deelt in deze ruimere ter beschikking stelling.
Vooral den laatsten tijd, kunnen we vele
nieuwe gezichten waarnemen als de Kapel ons
voorbijtrekt.
Het bloed in ons Korps wordt langzamer-
Jianfl vervarscht door aanneming var» artisten
uit de grootste orkesten van óns 'land en
welke musici voor het meerendeel in het bezit
zijn van het Diploma Conservatorium.
Wat dat zeggen wil kunnen de wintercon-
certen van het aanstaande seizoen U leeren.
De Koninklijke Marine Kapel heeft de vol
gende bezetting als harmonie-orkest:
2 fluiten, 2 solo es-clarinetten, 4 eerste, 2
tweede en 2 derde clarinetten, 2 hobo's, alt
en tenor- en bassaxophones, 2 pistons, 2
bugels, 3 trompetten, 3 corno's, 2 tenorhoorns,
4 trombones, 2 tuba's, 2 es- en 2 bes-bassen
en slagwerk.
Totaal is het orkest 45 man sterk.
Wij besluiten hiermede onze artikelenreeks
met de beste wenschen voor het Stafmuziek
van de Kon. Ned. Marine.
berekend door ESONA
(Auto- en Bootdiensten).
Reeds gistermiddag op de reede
gekomen.
Op 9 Januari j.1. vertrok H. Ms. flot
tieljeleider „Tromp" uit de haven van
Nieuwediep, ter aanvaarding van zijn
voorjaarsreis naar het Zuiden, die heden
morgen is beëindigd. Een reis, waarop
vele havens werden aangedaan en een
groot aantal oefeningen verricht zijn.
Om precies 9 uur vanmorgen kwam de
flottieljeleider, na reeds gistermiddag om
3 uur ter reede gekomen te zijn, de haven
in, geassisteerd door de sleepbooten
„Amsterdam" en „Stentor" van Bureau
Wijsmiiller. Slechts enkele belangstellen
den woonden de aankomst bij, die door
het prachtige voorjaarsweer een alleszins
vroolijk karakter droeg.
Het was de scheepskapel van de „Tromp",
die aan het havenhoofd voor de welkomst
klanken zorgde.
De „Tromp", onder commando van
kapitein ter zee L. A. C. M. Doorman,
neemt vanmiddag ligplaats aan den stei
ger van de Atjeh-loods.
Na het kolenladen.
Hertzworm als Kapelmeester der „Scheepskapel" van H. Hs. „Heemskerck"
Een uitvoering met veel afwisseling.
Gisteravond heeft in het Casino de „Oranje
Harmoniekapel", onder leiding van de heer
D. H. Steinroth, haar tweede winterconcert in
dit seizoen gegeven. Deze uitvoering was goed
bezocht, terwijl wij een woord van waardee
ring willen laten hooren ten aanzien van de
afwisseling, die het bestuur in dit programma
had weten aan te brengen.
Het Concert.
De kapel ving aan met het spelen van Psalm
84, waarna volgde de bekende marsch „Kraft
und Treue" van Frohlich. Goed combinatie
werk kenmerkte dezen marsch. Clarinetten en
hoorns mochten gehoord worden, terwijl het
rhythme eveneens naar behoren verzorgd
bleek.
Minder enthousiast kunnen wij zijn over de
ouverture „Franz Schubert" van Suppé. Hier
in werd nogal eens gederailleerd door prak
tisch alle partijen, niet het minst door de clari-
netten-vestfe, die maar niet op dreef bleek te
kunnen komen. Voorts had de geheele vertol
king iets stijfs en schools, zoodat van een
succesvolle weergave van dit nummer moeilijk
gesproken kon worden.
De kapel nam echter revanche met de fan
tasie „Tannhauser" van Richard Wagner. Zeer
muzikaal, en doorgaans opvallend zuiver,
werd deze muziek ten gehoore gebracht, waar
bij met name het bekende „Lied aan de Avond
ster" een bijzonder mooie weergave kreeg.
Onze hulde voor dirigent en muzikanten. Het
bewees waartoe de kapel in staat is.
Na de pauze kreeg men het corps te hooren
in de Bach-romance „Frühlingserwachen", een
vlot gespeeld nummertje, en in den imposan-
ten „Fakkeltanz" van Meyerpeer. Ook hierin
kon men enkele malen verschillende partijen
hooren excelleeren, iets dat door een hartelijk
applaus van het auditorium hoorbaar op prijs
gesteld werd. Tenslotte nog een tweetal mar
schen, die beide een zeer voldoende weergave
verkregen. Alzoo: een concert niet zonder ge
breken, maar dat het beluisteren méér dan
waard was. In dit opzicht houdt dan ook het
dirigentschap van den zoo energiéken direc
teur, den heer Steinroth, een belofte in.
De entr'acte.
Wat het overige programma betreft, hier
van noemen wij in de eerste plaats het optre
den van „Turnlust, onder leiding van den heer
Kramer. Voor de pauze kwam de damesafdee-
ling voor het voetlicht met een vrije oefening,
die naar behooren uitgevoerd werd. Na de
pauze nog eens de dames, in charmant sport-
kleedij en knotsoefeningen uitvoerende. Dit
rhythmisch werk zat er goed in en verkreeg
een dankbaar onthaal. Hetgeen verdiend was.
Van de meisjesafdeeling zagen we een „Bal
en Springspel", dat eveneens een aardig num
mer bleek te zijn.
Tenslotte was daar het duo W. Bruul, xylo-
phoon en Dick de Leeuw, accordeon. Tot twee
maal toe vergastten dezen de aanwezigen op
een drietal nummers, die elk voor zich een
storm van enthousiasme verwierven. Hetgeen,
gezien de wijze waarop gemusiceerd werd, be
grijpelijk was. Het zou ons niet verwonderen,
indien wij deze combinatie nog eens een reprise
zagen brengen op een concert van de kapel.
Zij nog vermeld, dat de heer Beye het con
cert opende en sloot en dat aan het einde een
verloting georganiseerd werd, waarvoor een
keur van prijzen beschikbaar was gesteld.
YVij willen dit verslag niet eindigen, al
vorens een woord van protest te hebben
geuit voor de wijze waarop een deel van
het publiek meende zich hoorbaar te moe
ten weren tijdens het spelen van de kapel.
3Ien schijnt er niet het minste besef van
te hebben welk een ergernis zooiets direc
teur en leden moet schenken, die hun best
doen iets goeds te brengen en vrijwel
voortdurend afgeleid worden door een
uiterst hinderlijk gepraat en gefluister.
Dit verwijt slaat uiteraard slechts op een
deel van het publiek; het deel, dat toch
wel een zeer slechten dienst aan zijn ver-
eeniging bewijst
Jubileum Zuster J. M. Vermeulen.
Morgen viert Zuster Vermeulen, de
directrice van het Rusthuis in de Dijk-
straat, haar 30-jarig jubileum als ver
pleegster.
Zij begon haar loopbaan in 1909 in Bergen
op Zoom als wijkverpleegster, is later werk
zaam geweest in groote ziekenhuizen in
Utrecht en Rotterdam. Van Rotterdam ver
trok Zuster Vermeulen naar Haarlem, waar
zij als hoofdverpleegster en operatiezuster van
wijlen prof. van Rooy gewerkt heeft en in
deze periode richtte zij de wijk-kraamverple-
ging in Heemstede op.
Ook in Amsterdam heeft zij in het Tessel-
schade Ziekenhuis en het Wilhelmina Gast
huis haar beste krachten aan de verpleging
gegeven en was in laatstgenoemd ziekenhuis
gedurende eenige jaren waarnemend hoofd
verpleegster.
Zooals algemeen bekend is, werd door haar
het Rusthuis te Den Helder in 1932 opge
richt, waar alle bewoners een voorbeeldige
verzorging genieten en een gezellig tehuis
hebben.
Van harte wordt Zuster Vermeulen toe-
gewenscht, dat zij nog lange jaren haar werk
mag voortzetten en dat morgen vele blijken
van waardeering en genegenheid haar ten
deel zullen vallen.
30 Maart 1939.
GETROUWD: A. N. Krispijn en T. J. D.
Kuiper; J. Louwinger en M. T. Tromp; H. C.
Augustijn en G. Bos.
BEVALLEN: C. J. Schouwvliegervan
Arnhem, d.
OVERLEDEN: P. Botter, (m), 79 jaar.
Het voorloopige antwoord van Engeland
en Frankrijk is in een anderen vorm ge
komen, dan men verwacht had, maar het
kwam wel tegelijkertijd en was een woord
tot de wereld (tot Hitier en Mussolini)
van den onverzettelijken wil, geen gebieds-
afstand te zullen tolereeren.
Waardig, maar met kracht heeft Daladier
gisteren op de rede van Mussolini geantwoord.
Zijn woord was niet voor tweeërlei uitlegging
vatbaar. Het was glashelder, maar snijdend
scherp en het heeft Mussolini en den ande
ren dictator ongezouten de waarheid gezegd.
Daladier verklaarde, dat als belangrijkste argu
ment van Italiaansche zijde voor opzegging van
het accoord van 1935 naar voren was gebracht,
dat de vorming van het Italiaansche imperium
nieuwe rechten zou hebben geschapen ten op
zichte van Italië.
Op dit waandenkbeeld heeft Daladier zeer
juist geantwoord, dat wanneer Frankrijk of
welke mogendheid ook, nieuwe gebieden zou
afstaan, Italië daarin opnieuw recht zou vin
den zijn eischen te stellen, omdat een eeuwig
durende verandering, die eischen onbegrensd
zou maken.
Inderdaad, zoo is het! Hitier zingt ongeveer
op dezelfde wijze als Italië en het is meer dan
noodig, dat aan beide heeren duidelijk gemaakt
wordt, dat dit inzicht verkeerd is. De onrecht
matige inbezitneming van een of ander gebieds
deel geeft niet het recht om nieuwe eischen te
stellen. Het kan slechts voor de anderen aan
leiding zijn om hun eischen te stellen aan den
veroveraar. Niet andersom.
Scherpe dingen heeft Daladier aan het adres
van Hitier en Mussolini gezegd:
In de wanorde der tegenwoordige we
reld, zoo zei de Fransche premier, worden
nieuwe levens-definities voorgesteld aan
de benarde volkeren om daarmede de oud
ste praktijken en de oudste lapmiddelen
te verhullen. Slavernij noemt men vrij
heid; onderwerping noemt men vrijwillige
instemming; wanhoop noemt men levens-
trots; vernieling der mensehelijke waar
den noemt men vooruitgang. Men beweert
de mensehen te redden, terwijl men ze
naar den ondergang leidt.
Laat men U uit naam van Frankrijk zeggen,
dat de wérkelijke dienst aan vaderland en
menschheid, nooit bestaat in vergeefs menschen
op te offeren, nooit in ze te verpletteren onder
dienstbaarheden van trots of van geweld, maar
daarin, dat onder beschermende behoeding van
het vaderland de menschen leven naar eigen
wil, gelooven naar eigen hart, denken naar
eigen verstand, handelen naar eigen geweten.
Dat is duidelijke en ware taal. Hier spreekt
het hart van den democraat. Italië kan deze
woorden niet op tweeërlei manier uitleggen
en dat is goed, want slechts klare wijn moet
aan de heeren dictatoren geschonken worden,
al zal het voor Mussolini moeilijker zijn den
weg terug te vinden. Voorloopig zal de Ita
liaansche pers wel gaan schetteren tegen
Frankrijk en... Engeland.
Want ook Engeland heeft zijn maat
regelen aangekondigd tegen verdere
agressie van Duitschland en Italië. Al is
het niet met die woorden gezegd, het feit,
dat de Engelsche regeering besloten heeft
het territoriale leger, dat thans 130.000
man telt, met handhaving van het vrijwil-
ligerssysteem, terstond t-ot oorlogssterkte
uit te breiden, tot 340.000 man, spreekt een
duidelijke taal.
Moge men het woord van Engeland en
Frankrijk over de grenzen van Duitschland en
Italië worden verstaan niet als een dreige
ment aan de totalitaire staten, maar als den
ernstigen wil van twee democratische vol
keren, die willen spreken over onrechtvaar
digheden, maar die geen onrechtvaardigheden
meer zullen tolereeren.
Vandaag wordt de belangrijke verklaring
van Engeland en Frankrijk verwacht ten op
zichte van eventueele verdere agressies.
VOOR IEDER PAAR
LIGT B ij ONS
Graveeren gratis
Bij het gehouden examen op Dinsdag 21
Maart j.1. slaagden voor het diploma aan den
gemeentelijken cursus in machineschrijven de
dames G. Helder en J. Zander.
