Gewapende steun
olen toegezegd
Z>
Slagschepenbouw
dringend noodzakelijk geacht
Hitier zal hard
terugslaan!
DAGBLAD VOOR DEN-HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
aan
Hitier zal zeer hard
terugslaan
O Indië verlorenrampspoed geboren
Ook de apothekers
op het oorlogspad
Japan legt beslag op de
Spratly-eilanden
%-90
ZATERDAG
1 APRIL 1939
De meening van gep. vice-admiraal
L. J. Quant
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
heldersche courant
KONINGSTKAAT 78. DEN HELDER.' lEUEOON 50 LI.ïmtm,
Uitgave der Ultg.-Ml}. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
67e JAARG. No. 8582
Chamberlains verklaring
wekt voldoening te
Warschau en scherpe
reactie te Berlijn
Chamberlain
De slag is gevallen: Engeland heeft zijn politiek van isole
ment, waarschijnlijk voor goed, prijsgegeven en Polen den
volledigen steun toegezegd van zijn gewapende macht voor
het geval Polens onafhankelijkheid zou worden bedreigd
en de Poolsche regeering zich tegen die bedreiging te weer
zou stellen. Een historische gebeurtenis van de allereerste
rangl De Fransche regeering heeft zich bij die verklaring
aangesloten. Feitelijk stellen Frankrijk en Engeland nu de
beslissing voor een Europeeschen oorlog in handen van
Polen, een bewijs, dat de toestand in Oost-Europa wel zeer
ernstig wordt geacht.
Te Warschau is de Engelsche garantie met vreugde
aanvaard
De reactie in Duitschland is een felle anti-Britsche
campagne. Zeer hard zal de Führer terugslaan, zegt men
te Berlijn. Wij deelden reeds mede, dat Hitier vandaag te
Wilhelmhaven spreekt.
DE VERKLARING VAN
CHAMBERLAIN.
Even na drie uur legde Chamberlain zijn
gewichtige verklaring af.
Zooals dit huis weet, wordt thans met an
dere regeeringen overleg gepleegd, zeide de
premier. Teneinde in den tusschentijd, alvo
rens dit overleg is geëindigd, het standpunt
der Britsche regeering volkomen duidelijk te
maken, moet ik het huis thans mededeelen,
dat gedurende die periode de regeering, in
geval van eenige actie die duidelijk de Pool
sche onafhankelijkheid bedreigt en waarte
gen de Poolsche regeering het derhalve van
vitaal belang acht zich met zijn nationale
strijdkrachten te verzetten, zich verplicht
zou voelen, de Poolsche regeering onverwijld
allen in haar macht staanden steun te ver-
leenen.
Ik heb de Poolsche regeering de desbetref
fende verzekering gegeven. Ik kan hieraan
toevoegen, dat de Fransche regeering mij
gemachtigd heeft, 't duidelijk te maken, dat
zij zich op hetzelfde standpunt stelt als de
Britsche regeering.
Op de verklaring volgde een levendig de
bat, waarin de oppositie zich aansloot bij de
thans genomen maatregelen. Kenmerkend
voor de eenheid welke thans het Britsche
,volk bezielt, was die van Thurtle;
„Er zou een andere minister kunnen zijn,
zei hij, om in dit ernstige uur de zaken van
dit land te leiden, doch, als de minister-pre
sident thans werkelijk en oprecht en zonder
eenig geestelijk voorbehoud, ervan overtuigd
is, dat het noodzakelijk is dat hij deze nieu
we politiek van het bijeenbrengen van de
vrienden van den vrede voortzet, en met
terugziet naar het doode verleden, dan ge
loof ik, dat hij. gezien zijn wereldreputatie
als man van den vrede, waarschijnlijk de
beste man voor dit ambt is
De zitting kreeg hierdoor een indrukwek
kend slot.
Nadere mededeelingen verwacht.
Het besluit van Engeland om de Poolsche
onafhankelijkheid met de wapenen te steu
nen in geval van een Duitschè agressie, al
dus een diplomatieke waarnemer, wijzig»
het aangezicht van Europa. Deskundigen
wijzen op den nadruk, dien Chamberlain
legde op het woord „onafhankelijkheid oa
de redenen bepaalt waarom Engeland zie i
gedwongen zou achten tusschenbeide^ te k -
men. Verklaard wordt, dat het aan
zal worden overgelaten te beslissen, .wat
feite zijn onafhankelijkheid zou bedreig
Men gelooft dat de Polen een afsta:öd van
Dantzig niet als een levensbelang op
zien, aangezien zij in zekeren zin f'c"
keer van Dantzig naar Duitschland e i<
ren geleden reeds voor geweest zijn n
aanleg van don haven Gdingen me^ 1
spoorwegverbindingen. Ook denkt
de Polen zouden kunnen loos temmen n den
aanleg van pen autoweg met
rechten tussehen Oost- fin .2 orenzen
gen alles echter, wat de Po. i."\, wor.
zou bedreigen, zou weerstand g(
dP$'en zegt, dat Chamberlain binnenkort een
meer omvattende verklaring zal afleggen,
waarin hij waarschijnlijk verwijzen zal naar
de medewerking van Roemenië en andere
Balkanlanden tegen een agressie. Het is be
kend, dat de diplomatieke Besprekingen
voortgezet worden met Roemenië, Turkije en
Griekenland. De houding van Zuidslavië
hangt grootendeels af van Italië, terwijl de
houding van Italië een van de Europeesche
raadselen is.
De krachtige vriendschap der laatste ja
ren tussehen Italië en Polen zou wel eens
de Achilleshiel kunnen blijken van de spil,
wanneer die op de uiterste proef gesteld
wordt.
Overleg met de Sovjet-Unie.
Kort nadat Chamberlain zijn verklaring
,iad afgelegd, bracht de Russische amba»
<adeur een bezoek aan het Foreiglin Offlo.
De Duitsche pers op haar ach
terste beenen.
„BEDROG VAN HET ERGSTE SOORT,"
Men gelooft, dat Hitier woedend is over
de wijze, waarop Engeland de Poolsche si
tuatie behandelt en over de aankondiging
van Chamberlain.
Alle welingelichte kringen zijn het
er over eens, dat Hitier zeer hard
terug zal slaan in zijn rede van he
den te Wilhelmshafen.
Officieele kringen waren gisteravond
uiterst voorzichtig en er is langdurig be
raadslaagd in het propagandaministerie,
over het uitgeven van Chamberlains ver
klaring aan de Duitsche pers. Het eerste
blad, dat de verklaring behelsde, was on
geveer acht uur gisteravond te krijgen.
Reeds vroeg in den middag was een he
vige anti-Britsche campagne in vollen gang.
De Duitsche regeering onderwerpt de ver
klaring van Chamberlain aan een zeer
nauwkeurig onderzoek. De zaak wordt zoo
belangrijk geacht, dat men eenig commen
taar weigert voordat men haar van alle
kanten heeft hekeken en een bestudeerd ant
woord kan geven.
In ieder geval gelooft men, dat Hit-
Ier zijn heden te houden redevoering
zal aangrijpen om de eerste offici
eele reactie van Duitsche zijde te
demonstreeren.In kringen, die in
nauw contact staan met de Wilhelm-
st'rasse verklaart men echter, dat
Duitschland in het bijzonder belang
hecht aan de tijdslimiet, die in de
Britsche garantie aan Polen gesteld
is. Men vraagt zich af, of deze ga
rantie onder alle omstandigheden
van kracht zal zijn of alleen gedu
rende die bepaalde periode.
De kracht van Chamberlain's verzekerin
gen tegenover Polen heeft, al zouden die
verzekeringen dan ook misschien van tijde-
li.jken aard zijn, in politieke kringen te Ber
lijn groote verrassing gewekt, aldus U. P.
HITLER.
Men had in politieke kringen te Berlijn
niet verwacht, dat de Engelsche garanties
aan Polen een zoo uitgesproken karakter
zouden dragen.
De Duitsche pers op haar achter
ste beenen.
De Duitsche pers staat op haar achterste
beenen over de verklaring van Chamber
lain, welke zij een belachelijke poging noemt
om wantrouwen te zaaien.
Chamberlain heeft zich daarmede in strijd
met zijn eigen bewering, dat er niet de ge
ringste verdenking bestaat voor een gewa-
penden aanval van Duitschland, genoopt
gevoeld de lijn, door de Britsche pers aan
gegeven, verder door te trekken, zegt het
D.N.B. Daaraan wordt ook niets veranderd
door het feit, dat hij verklaart, dat er niet
de geringste aanleiding is op het oogenblik
vrees voor de zelfstandigheid van Polen te
koesteren. Waartoe dient dan deze verkla
ring?
Bedrog van de ergste soort
noemt de Berliner Boersenzeitung de ver
klaring. Zoo erbarmelijk, aldus het blad, is
de Britsche staatkunde geworden, dat zij
zulke perfide methoden noodig heeft.
Ovêr het algemeen komen de conclusies
der Duitsche bladen neer op „stemmingma
kerij" en algemeen wordt door de bladen
ook het vermoeden uitgesproken, dat de
valsche berichten over beweerde Duitsche
troepenconcentraties ditmaal afkomstig zijn
van den Britschen militairen attaché in
Warschau, evenals het valsche bericht van
21 Mei 1938 over de zgn. Duitsche mobili
satie tegen Tsjech'o Slowakije uitgegaan is
van den Britschen militairen attaché in
Praag.
In politieke kringen te Berlijn noemt men
Chamberlain's verklaring een denkbeeldige
steun voor een nog denkbeeldiger geval.
Groote krachtsinspanningt onver
mijdelijk.
Naar aanleiding van de verschillen
de beschouwingen in de pers over
de beteekenis van slagschepen voor
de Nederlandsche vloot heeft de
gep. vice-admiraal L. J. Quant in
een onderhoud met een redacteur
van het A.N.P. zijn meening over
deze, thans zoo veler aandacht ge
vangen houdende kwestie uiteen ge-
Zöt.
Zonder eenigen twijfel zoo
verklaard de vice-admiraal is het
bouwen van snelle slagschepen ur
gent en een dringende noodzakelijk
heid, waaraan onder de tegenwoor
dige omstandigheden niet meer te
ontkomen is.
In verband met de maritieme verdedi
ging van ons koloniaal gebied, zullen ij
moeten overgaan tot den bouw van snelva
rende saschepen van zóódanige afmetingen
en militaire kracht, dat een dergelijke slag
vloot .Tapan bij een eventueele poging tot
aanranding van welk punt der kolomen
ook, noodzaakt om gelijkwaardige of krach
tiger schepen van de hoofdbasis uit te zen
den naar ons - drie duizend mijl van deze
basis verwijderd koloniale rijk. Alleen
dan kan het met deze schepen afrekenen.
Het moet zijn eventueele convooien ook
een dekking van soortgelijke of zwaardere
schepen meegeven.
In verhand met de meerdere con-
vooipn, die tegelijk zullen moeten
worden beschermd, als mede voor
de geheele bescherming van zijn
verbindingswegen over zee4 zou Ja
pan zonder eenige overdrijving dan-
minstens drie maal het aantal \an
zulke moderne schepen moeten
kunnen wegzenden van het moeder
land.
Ook al is er geen collectiviteit of bondge
nootschap, zoo zal de algemeen politieke
toestand onder die omstandigheden het wel
heel moeilijk zoo niet onwaarschijnlijk
maken, dat dit zou gaan gebeuren.
Onze slagschepen, zoo vervolgt vice-admi
raal Quant, moeten zoo sterk zijn, dat geen
tusschenklasse van de Japansche vloot vol
doende zou kunnen zijn om die convooien te
beschermen.
Niet zoo groot als de Japansche
slagschepen.
Hieruit volgt onmiddellijk, dat zonder af
metingen of kaliber van het geschut te noe
men, hetgeen de marine-staf wel zal uit
maken, geenszins schepen v. dezelfde groot
te en bewapening als de grootste Japansche
slagschepen noodig zijn. Zij moeten wel over
een groote snelheid beschikken van onge
veer 32 a 33 mijl.
Het zenden van een Japansche slagvlool
naar Indië is verder alleen mogelijk als
Japan absoluut geen rekening heeft te
houden met de belangen van Engeland of
Amerika.
De personeelskwestie.
De personeelskwestie aanroerend, wijst
de vice-admiraal er op, dat de groote achter
stand hierin, dank zij de krachtige leiding
van den tegenwoordigen minister van Dcfen
sio, reeds belangrijk is ingehaald. Er zal
nog een uitbreiding van maximum GOOO
man bijkomen, doch deze kan reeds nu door
de beslaande opleidingsorganisaties worden
opgevangen.
Het is echter verbijsterend, dat men zou
willen beweren, dat de slagschepen niet
moeten worden gebouwd, omdat wij het per
soneel niet bijtijds kunnen krijgen of ge
schikt maken voor zijn taak.
Men vergete niet, dat als binnen korten
tijd, zooals velen in den lande en in Indië
vurig wenschen, een beslissing genomen
wordt om tot den bouw van slagschepen
over te gaan, het moment dat zij moeten
worden bemand nog minstens vier jaar
verwijderd is. Zouden wij overigens in Ne
derland niet kunnen doen, wat thans over
al om ons heen wèl kan?
Offers en winst.
In werkelijkheid kan maar één bezwaar
in den weg staan. De regeering heeft hier
alleen over te beslissen, n.1. de financieele
mogelijkheid.
„Mijn persoonlijke meening is" aldus
vice-admiraal Quant „dat, welke offers
er ook gebracht zullen moeten worden, dit
bezwaar overwonnen móet en kan wor
den.
De inzet is het behoud van onze koloniën,
ook voor ons nageslacht. Nog altijd geldt:
„Indië verloren, rampspoed geboren".
Slagschepen als vlootkern.
Bij den overgang naar slagschepen behoudt
het bestaande materieel en het nieuwe in
aanbouw zijn volle waarde.
Al het op stapel staand materieel past
volkomen in een vloot, waarvan alsdan de
slagschepen de kern uitmaken. De har
monische samenwerking van alle onderdee-
len blijft volkomen ongeschonden, zoodat
geen der bestaande klassen kan vervallen.
Onze krachtsinspanning zal wellicht nog
grooter moeten zijn dan van wie ook, om
dat wij tot voor zeer korten tijd de
weermacht in Indië zoowel als hier te
land, fe water en in de lucht op de
meest schromelijke wijze hebben venvaar
ioosd. zoodat wij. behalve de groote spron
gen die men overal moet maken, nog een
^normen achterstand hebben in te halen.
Aldus een dubbele taak, waardoor uitstel
len of aarzelen of het nemen van halve
maatregelen dubbel gevaarlijk is.
Diep in den zak.
Vice-admiraal Quant besluit met het uit
spreken van de hoop, dat onze energieke
minister van Defensie, de voldoening moge
smaken om zijn mede-minister maar ook 't
Nederlandsche volk. allereerst het kapitaal
krachtige gedeelte daarvan, te overtuigen,
dat hef noodzakelijk is om diep in de zak
*e tasten, om het schip van staat ook in de
•oekomst door de moeilijkheden van dezen
tijd te brengen ten einde ons zelfstandig
volksbestaan onder de beproefde leiding
van Oranje te verzekeren:
i
-t
-t
Verwachting: Droog, helder tot
half bewolkt, zelfde tempe
ratuur als gisteren, zwakke
tot matige Oostelijke tot
Zuidoostelijke wind.
De Ned. Mij. tot bevordering der
Geneesk. werkt de belangen der
Mij. tot bevordering der Phar-
macie tegen.
De honoraria der apothekers te
laag in verhouding tot die der
artsen.
In een brief aan het hoofdbestuur der Ned.
Mij. tot bevordering der Geneeskunst en in
een Donderdagmiddag gehouden persconfe
rentie, heeft het hoofdbestuur der Ned. Mij.
ter bevordering der Pharmacie, waarin on
geveer 80 der Ned. Apothekers zijn ver-
eenigd, zijn standpunt tegenover het zieken
fondswezen uiteengezet.
De apothekers zijn er van overtuigd-
zoo werd uiteengezet dat hun honoreering
in de ziekenfondsen zoodanig is, dat daar
beneden niet loonend gewerkt kan worden.
Deze overtuiging is bij hen zoo rotsvast ge
vestigd, dat zij bereid zijn hun volle mede
werking te geven, mits de andere groepen
dat ook doen, om door een neutrale instan
tie te laten bcoordeelen, in hoeverre de te
genwoordige ziekenhuisfonds-honoraria van
alle belanghebbenden voldoen aan het bil-
lijkheidsstandpunt, leven en laten leven.
Zoolang een dergelijk onderzoek ten aan
zien van de honoraria van alle groepen niet
heeft plaats gehad zijn de apothekers van
oordeel, dat zij zich tegen een vermindering
van hun inkomsten uit de ziekenfondsen
zullen moeten verzetten.
De apothekers krijgen den indruk, dat men
de honorariumverlangens van de specialis
ten zal willen bevredigen, door inkomsten-
verlaging van den apotheker, waaraan de
Mij. tot Bev. der Geneeskunst haar medewer
king verleent. De apothekers wenschen in
geen geval hun honorarium te laten vast
stellen door ziekenfondsbelanghebbenden,
w.o. genoemde maatschappij. De houding der
apothekersorganisatie is wev te geven in
een aantal punten waarvan de voornaamste
zijn:
Zoolang geen overeenkomst is bereikt met
de Mij. voor Geneeskunst, behoudt de Mij.
tot bevordering der Pharmacie zich het recht
voor naar eigen inzicht met ieder ziekenfonds
overeenkomsten aan te gaan.
Het minimum honorarium van den apothe
ker bedraagt f 1.S0 per ziel per jaar tegen
over f3.per ziel per jaar voor den huis-
arts.
Wanneer een ziekenfonds de honoraria
der deelnemers niet kan betalen, stemmen de
apothekers toe in een honorariumverlaging,
echter uitsluitend op voorwaarde, dat tevens
de honoraria der huisartsen worden ver
laagd.
De apothekers zijn van overtuiging, dat zij,
als belanghebbende groep, vertegenwoordigd
moeten zijn in de ziekenfondsbesturen.
Eilanden met groote strategische
waarde.
Volgens Domei heelt de Japansche
regeering den Franschen ambassa
deur te Tokio medegedeeld, dat de
Spratly-eilanden wleke voor de Oost
kust van Fransch Indo-China lig
gen, en welke naar het heet reeds
langen tijd aan niemand toebehoo-
ren, onder beheer van de regeering
van Formosa rijn geplaatst.
De Spratly eilanden zijn kr -i
die geen economische, maar wf/ .j r
tegische waarde hebben. VOlie 1.2*
De Nederlandsche Nafoena-c
vinden zich op slechts 600 kml de DaSïArrf
van Spratly.
