I
Zarah Leander in - „Verbannen"
Schepen in „Het Nieuwe Diep"
Goed spel van de Zweedsche actrice
en Victor Staal
Derde Blad
Zaterdag 8 April 1939
f P Z_ A A T~
Buitengewone spionnage-
film
„Ik geef een millioen!"
The Rhythm Sellers
ys. Mo»?sa S;
Wat geven de Bioscopen?
Rialto-theater
/y BE'óT
Voor de tweede maal in betrekkelijk korten
tijd draait in Den Helder, en wel in het Rialto-
theater een film, waarin de hoofdrol vertolkt
wordt door de vermaarde Zweedsche actrice:
Zarah Leander.
Het is de film „Verbannen" (origineele titel
„Zu neuen Ufern", die overigens duidelijker en
suggestievoller de symboliek van den inhoud
weergeeft), een van de eerste films waarin de
UFA-ster optrad, een film die ongetwijfeld een
groot publiek uit het hart gegrepen zal zijn.
De film is aan den zwaren kant: er komt een
zelfmoord in voor, enkele verloren liefde's en
een happy ending, hetgeen in de laatste meters
nog veel goedmaakt. Daartusschendoor heeft
men enkele uren kunnen genieten van een
prima mise en scène van een Australische
vrouwengevangenis, van het zingen van Zarah
Leander en van haar lijden. Voorts van eenige
niet geheel onschuldige flirtations in de kleine
society van Sidney.
Zooals gezegd, deze film zal velen uit het
hart gegrepen zijn. Voornamelijk gezien het
feit, dat men hier voortgeborduurd heeft op
een oud thema: het uitgesproken melo-dramati-
sche. Het is alles zeer triest en zeer droevig en
aan het einde van de film vraagt men zich ver
baasd af hoe dat alles toch in het reine moet
komen. Het is de kracht van de melo-dramati-
sche film, dat het inderdaad alles goed komt en
dat ge met een opgelucht gemoed het theater
verlaat.
Zarah Leander zingt verscheidene liederen in
deze film, en de bekendste zijn wel „Ich steh'
im Regen" en „Yes Sir". Ze zingt ze en ze
zingt ze voortreffelijk bovendien. Dit is het
genre waarin de Zweedsche diva, die een
uiterst charmante verschijning is en ongetwij
feld een klasse apart vormt, excelleert. Beter
dan in verwrongen klassieke liedjes, die haar
niet liggen en waarvoor haar stem zich niet
leent.
Haar spel is ook thans weer boven allen lof
verheven: uit alles blijkt, dat deze vrouw nog
tot groote dingen in staat is en inderdaad tot
het niveau kan komen van een Garbo.
Doch hier raakt men het kardinale punt: zij
mist de regisseur, die haar in een sfeer, een
kader kan brengen dat op haar talent, op haar
zeer speciaal spel is afgestemd. Zooals Garbo
haar Lubitsch had en Dietrich haar Von Stern
berg, zoo moet men wachten tot Zarah Lean
der den kunstenaar vindt die werkelijk ziet wat
er uit deze zeer intelligente en zeer mooie
vrouw te maken is. Wat de regisseur van deze
film doet is het vertellen van een niet onaardig
verhaal, waarin men Zarah Leander indivi
dueel ziet optreden, doch die een zekere filmi
sche rhythmiek mist, die voor het ontstaan van
een kunstwerk nu eenmaal noodzakelijk is.
Dat alles doet natuurlijk niets terzake dat
de film goed is, zelfs zeer goed en stukken
boven de gemiddelde film uitsteekt. Maar met
een dergelijk groot talent wil men tenslotte
zien, dat er mede gewoekerd wordt en dit is
namelijk niet het geval.
Of er dan in Duitsehland geen regisseurs van
formaat meer zijn. Ongetwijfeld en wij hopen
eerlijk, dat het voor Zarah Leander en de
Duitsche filmkunst gegeven is dat men er spoe
dig een vinde, opdat de ster van deze Zweed
sche actrice zal schitteren op de hoogte die
haar toekomt.
Utiite )3ioZico-o~p
Het programma, dat deze week in de Witte
Bioscoop wordt afgedraaid, heeft ons tot een
tocht naar dit theater genoopt. En inderdaad,
wij hebben er geen spijt van gehad. „Mademoi-
selle Docteur", de hoofdfilm is wel een van de
beste spionnagefilms, die de laatste jaren is
vervaardigd. De bioscoopbezoeker is verwend
waar het sensatiefilms betreft en het moet wel
iets heel bijzonders zijn, wil men over het ge-
bodene ten volle tevreden zijn, maar deze film,
die zoo dicht grenst aan de realiteit is niet
alleen wat spelcapaciteiten betreft een bijzonder
filmwerk geworden, maar tevens is het scenario
zoo boeiend van inhoud, als wij zelden zagen.
Het verhaal vangt aan in 19X2. Dan reeds
worden plannen van Frankrijk door Duitsche
spionnen naar het hoofdkwartier te Berlijn
overgebracht. Bij een van deze gevaarlijke
tochten wordt een officier doodgeschoten en
om hem te wreken, treed zijn verloofde toe tot
den Duitschen spionnagedienst. Wanneer dan
De -beide hoofdrolvertolkers uit de zeer bijzon
dere Fransche film „Mademoiselle Docteur"
die deze week in de Witte Bioscoop draait.
beste spionnen van Duitsehland. Tot in de
finesses behandelt de film de geraffineerde
trucs van deze spionne. Kalm, koelbloedig en
de wereldoorlog uitbreekt, wordt zij een van de
steeds op haar hoede verricht zij een taak, die
slechts enkelen, die beschikken over stalen
zenuwen, kunnen vervullen.
De filmis rijk aan prachtige opnamen en
geeft zonder de sensationeele momenten aan te
dikken een reëelen kijk op dit emotievolle, ge
vaarlijke werk.
Erich von Stroheim vervult de hoofdrol. Dit
op zichzelf zegt meer dan genoeg over de kwa
liteit van deze film. Hij toch is de man, die
zijn bekendheid op het witte doek te danken
heeft aan rollen, die ten nauwste in* verband
staan met spionnage. Als tegenspeler is Dita
Parlo hier volkomen op haar plaats. Met haar
interessant gelaat en kalme, natuurlijke wijze
van doen, komt zij hier volkomen tot haar
recht. Als mademoiselle Docteur vertolkt zij
een zoo uitbeeldingsvolle rol, natuurlijk weer
gegeven en goed aangevoeld, dat haar spel de
beheerschende factor van deze film is gewor
den.
Vervolgens draait nog de bizonder geestige
film „Ruzie 3 hoog achter". Een Duitsche film
vol met werkelijke humor, die toont dat het
leven op een bovenhuis door vele gezinnen be
woond, niet altijd koek en ei is. Kwaadspreken
en verdacht maken behooren tot de dagelijk-
sche bezigheden van de bewoonster en waar
dit toe kan leiden laat U de film zien.
Een programma, dat bijzonder goed ver
zorgd is.
Hikoii-threxileA
Er draait deze week in het Tivoli-theater
een Fox-film, die het aanschouwen meer dan
waard is. Het is een film, met in de eerste
rollen Warner Baxter, Marjorie Weaver en
Peter Lorre en tezamen zien zij, naast een
aantal mindere goden, kans een voortreffe
lijke film te creëeren, die met name door
Een scène uit de 20th Century Fox-film „Ik
geef een MilioenWarner Baxter, Marjorie
Weaver en Peter Lorre. (Tivoli-theater).
diegenen, die een hartig stuk humor weten te
waardeeren op volle waarde geschat zal wor
den. Het is een film, die werd geregisseerd
door Walter Lang, een jong regisseur, die
echter de eigenschappen bezit van zijn groo-
ten meester, Réné Clair.
Men kan zeer genieten van dit dwaas en
caricaturaal verhaal, van deze burleske en
uiterst, geestige geschiedenis, waarin een mil-
lionnair tot landlooper degradeert (op ver
zoek!) en de wereld van den anderen kant
gaat bekijken.
Een film waarmee men zich kostelijk kan
amuseeren, een chaplineske vinding van het
intelligente brein van Lang.
Als tweede hoofdfilm draait een sensatie-
werk, getiteld „Het Wetboek der Gestraften"
Heeft U ons Raadhuis al gezien?
Niet? Dan heeft U iets gemist.
En kent U De Toelast" consumptie?
Anders heeft U iets uitstekends
niet genoten.
in Casino.
Betreffende de beide Bands, welke geduren
de de Paaschdagen optreden in Casino, ver
zoekt men ons nog het volgende te melden:
Goede wijnWat de Rhythm Sellers be
treft is verdere aanbeveling overbodig, doch
van The Swing Papa's, welke hier voor het
eerst optreden, halen we enkele persregels
aan uit „de Jazz-wereld". Van een gegeven
Jazz-avond in Den Haag, waarbij 7 Bands
hun medewerking verleenden, waren de 2 mu
zikale hoogtepunten zonder eenigen twijfel
het optreden van The Swing Papas en Johny
Freseo's Band.
Bij The Swing Papas: muzikale overgave
en spontaniteit. Een groot succes verwierf
dit ensemble, dat onder onze Bands een
klasse apart vormde, op het Brusselsche con
cours. In de improvisatieklasse waren deze
Haagsche amateurs de wezenlijke meesters.
Zoo zeldzaam juist benaderd, zoo bezield en
zonder eenige aarzeling „gebracht" als in het
werk der Swing Papas, hoorden wij het nog
nimmer van Europeanen, zelfs niet van pro
fessionals.
Wanneer U soliditeit waardeert, moet U Uw
woning door een installatie van ons laten voorzien
DE VRIES
Centrale Verwarming
ALKMAAR ROTTERDAM
Tel. 3045 Tel. 44504
2 lijnen
aer Helder
Horlogerie Suisse
Speciaalzaak voor uurwerken
en eleclrische uurwerken
Koningstraat
Slag By poggersbank. 17*1
Van de schepen, die o.a. omstreeks 1780
ligplaats in de „Kreek bij de Helder" namen,
kunt U het type op bovenstaande teekening
van de slag bij de Doggersbank (1781) zien.
Het waren oorlogsfregatten, getuigd met
hooge masten, met ra's, met stengen en met
de vele andere onderdeelen; schepen met een
rijk versierde spiegel (zie teekening hieronder)
Aan stuur- en bakboord hadden ze één of
twee rijen luiken, waarachter de kanonnen
opgesteld stonden.
Deze kanonnen
boden op een af
stand van 100 150
meter wel eenige
kans op treffers.
Naar verhouding
van tegenwoordig
gerekend zou men
haast zeggen, dat
zoo'n zeegevecht als
in 1781 een genoeg
lijke gebeurtenis
was. Zoo gezellig.
Zachies bij dichies!
Wat hebben Krupp,
le Cresuot en Bofors
de wereld toch voor
uit gebracht! n.1. in
de verkeerde rich
ting.
De weg naar den Vrede hebben de men-
schen niet op de goede manier gezocht!
Zoutman was van het Marsdiep uitgevaren
om eenige koopvaarders, op weg naar de
Oostzeelanden door de Noordzee te convoiee-
ren. De Engelschen vielen de Nederlanders aan
met een overmacht van 25 terwijl ze
tevens de wind in het voordeel hadden.
Gedachtig aan hun plicht hielden de kapiteins
van de schepen der „Zeven Vereenigde Neder
landen" stand en wisten zelfs een Engelsch
schip in den grond te boren. Na 4 uren waren
de Engelschen genoodzaakt, "deerlijk gehavend,
hun eigen vlootbasis op te zoeken, zondier dat
ze een enkel Nederlandsch schip konden mee
voeren als buit.
Het was nog geen Engelsche hoofdmacht ge-
FRaGATyACKrnaaEevau
1M0
FREGAT ISJy
weest, die op deze onzachte manier met dé
Hollanders was slaags geraakt.
Maar de blijdschap over dit overwinmnkje
was in ons "land zoo kinderlijk groot, dat,
Velen vlogen naar het Marsdiep om de
teruggekeerde Schepen te bezoeken; maar met
welke verschillende aandoeningen werden zij
beschouwd.
Eenigen juichten luidkeels, en galmden uit
den lof onzer zeehelden.
Van anderen, lettende op de doorboorde
scheepshuiden, op de doorschoten Masten, op
de gebrooken' Raa's of op de bijhangende lap
pen d r Zeilen, biggelden de tranen over de
wangen, bewenende den dood van veele biaave
gesneuvelden, de wonden der nog levenden, en
eene zo fel beschooten Vloot; gevolgen van
eenen oorlog, zo ten onrechte ons aangedaan".
(Dit laatste was niet geheel juist gezien door
den geleerden Martinet te Zutphen, uit wiens
„Historie der Waereld" welke, in 1787 geschre
ven werd, deze aanhaling genomen is).
Men vergeleek dit gebeuren in onschuldige
uitgelatenheid met de slag bij Duins 1639,
waar Tromp en Witte de With de machtige
Spaansche vloot vernietigden, (van de 69
RADER BOOT 1830
schepen, konden er 9 ontsnappen), waardoor
de Nederlanders inderdaad voor eenige tien
tallen jaren de oppermacht ter zee verwier
ven, thans juist 300 jaar geleden.
Zóó was men in 1781 doordrenkt van week
heid en lafheid, dat men de daad van loutere
plicht van Zoutman en zijn kapiteins ophemel
de als een eerste klas overwinning!
Relatief bekeken stonden deze plichtsge
trouwe en moedige aanvoerders werkelijk ver
boven hun bewonderaars in hun satijnen ha
bijten met kanten lubben, met hun gepoeder
de pruiken en hun muskuslucht.
Ook Paul Jones, een Amerikaansch kaper
kapitein, die hier met twee buitgemaakte
Engelsche schepen in het Marsdiep kwam,
werd in 't heele*land als held vereerd.
Het rijmpje; „Daar komt Papl Jonas an,
't Is zoo'n aardig ventje"
stamt uit dien tijd.
Intusschen was in deze 4e Engelsche oor
log het belang van onze „haven in wording"
als steunpunt voor de marine wel heel duide
lijk aangetoond en zooals bekend kwam in
1785 de aanleg van de havendam en vangdam,
als ook het plaatsen der ducdalven klaar. De
blokkade ten gevolge van de oorlog zóó effec
tief, dat het hier en in het Oude Veer vol lag
met koopvaarders, die zich niet op zee kon
den wagen.
In 1780, het laatste vredesjaar, gingen er
nog 2000 Hollandsche schepen door de Sont.
In 1781 slechts 11.
In 1799 verdedigde Daendels Nd. Holland
tegen de Engelschen en de Russen.
Bij Bergen en Castricum kon hij standhou
den. Doch het Noorden viel de aanvallers in
handen; ook de vloot onder bevel van Story.
Horizontaal:
1. Fransche kolonie in Afrika
8. Ingewijde, volgeling.
9. Maangodin.
10. Lichaamsorgaan.
11. Inspannend karwei.
13. Deel van het gelaat.
16. Oude wijnmaat.
17. Groote boerderij.
18. Naam van een gebergte in
Slavonië.
19. Deel van den Bijbel.
20. Soort struisvogel.
21. Germaansche schrift tee-
kens.
22. Treurlied.
24. Voedingsstof.
26. Staat in Amerika.
27. Muzieknoot.
28. Godin der tweedracht.
29. Meisjesnaam.
30. Oude vlaktemaat (afk.)
31. Schoolterm voor laborato
rium.
32. Verdriet.
33. Smaad.
34. Wandeling.
35. Roofvogel.
36. Opgespaard geld.
Vertikaal:
1. Hetzelfde.
2. Op grooten
afstand.
.3. Voorzetsel.
4. Hoofdstad v. land
in Amerika.
5. Val.
6. Deel v. e. etmaal.
7. Soort eend
8. Gewoonterecht.
10. Winstdeelend
waardepapier.
12. Oorsprong.
14. Eiland (Fr.).
15. Keurstempel.
17. Toegestaan!
18. Kunstrubber.
20. Samengewarde
massa.
21. Moerasgrond op
Java.
22. Malle vent.
23. Rustdag.
25. Engelsch man
daatgebied.
27. Levenloos.
29. Tijdvak.
30. Cirkel- of bolvor
mig.
32. Een der vrouwen
van aartsvader.
33. Onderwereld.
De prijs werd gewonnen door den heer
L. CLOWTING, Molenstraat 66.
CORRESPONDENTIE.
T' en p- Dank voor uwe bijdrage.
Ze zün zeer goed bruikbaar en zullen t °- t
geplaatst worden,
OPLOSSING VORIGE WEEK.
Horizontaal. 1. lak; 3. in; 5. m.s.; 7. wat-
9. Madras; 13. dorpel; 16. B.W.- 18 pi- 19'
piket; 20 as; 21. N. N.; 22. ad; 24 kg- 26 el"'
27. M.O.; 28. der; 30. R.A.P.; 33. Han; 35. pern
36. Hegel; 38. la; 39. er; 40. komma- 42
Edam; 44. eppe; 45. Nethe; 46. hemel; 47.
palet; 51. baret; 56. acer; 59. peer; 60. nacht-
62. te; 63. en; 65. plebs; 67. s, h, t; 68 bek
69. rat; 71. tel; 72. ct.; 73. v.a. 74. hl- 76'.
M.O.; 77. ah! 78. de; 79. Malta; 80. er; 82.
o.z.; 84. polder; 86. ulevel; 89, muf; 90 st'-
91. mi; 92. als.
Verticaal. 1. lob (lub); 2. km; 3 ir 4
nap; 5. mot; 6. sr.; 7-, W.L.; 8. ton; 10. a'.P.-'
11. dik; 12. si; 13. de; 14. pal; 15 es- 17
wade; 21. norm; 23y degen; 25. gr; 26 en-'
27. Memel; 29. rede; 31. al; 32. paf; 33. het:
?5' pope' 36' harP°en; 37. lat; 40.
K.P.M.; 41. Antares; 43. M.H.; 44 Ee- 47
pacht; 48. acht; 49. Let; 50. er; 52. A.P.-'
53. rep; 54. eelt; 55. treem; 57. pél (vél) 58
,I3' Vel: 75' lev; 77- arm! 78. do; 79.
met, <9a A.R.; 79b. tu; 79c. alm; 81 re-
S3, zes; 84. p.f.; 85, cis.; 87, ei; 88. la,
§3. koning wille n nx iSFï
De Engelschen, die de Erfprins v. Oranje
aan boord hadden, namen de Bataafsche vloot
mee toen ze capituleerden en lieten dus onze
haven zonder oorlogsschepen achter.
De tijd van Napoleon daarna was voor de
zeevaart n et bevorderlijk. Engeland be-
heerschte immer de zee en blokkeerde het
groote Keizerrijk.
Maar toen Koning Willem de Eerste aan de
regeering kwam werd de zeevaart en de bui-
tenlandsche handel zoo veel mogelijk gestimu
leerd. Ook de oorlogsvloot werd langzaam aan
meer opgebouwd.
Hierbij ziet U de etekening van een fregat
uit dien tijd zooals onze haven er meerdere
heeft geherbergd.
Hieronder één van de eerste stoombooten.
Deze onderhielden voornamelijk de dienst
tusschen Engeland en het Vasteland en zul
len in „het Nieuwe Diep" wel geen geregelde
verschijning geweest zijn.
Zoo veel te meer schepen als de K. W illem 3,
in gebruik genomen in 1855 door de Kon.
Nederl. Stoombootmaatschappij, die alhier
haar kantoren bezat vanaf 1874. Deze maat
schappij had 5 van zulke booten in de vaart
op Nieuwediep. Ook het s.s. „Conrad" van de
„Stoomvaart Maatschappij Nederland" was '11
trouwe gast van onze haven, tot aan de ope
ning van het Noordzeekanaal.
In het 'jaar 1872 bezochten 418 zeilsche
pen en 157 stoomschepen onze haven. Teza
men maten deze 252638 ton.
In 1971 vestigden de Mijen. „Nederland"
en „Java" hier hun factorijen.
Tusschen de jaren 1867 en 1876 werd hier
gemiddeld per jaar zegge 1.928.000 ton steen
kool aangevoerd en 330 ton hout.
Dit was het 20e deel van alle steenkool,
die in ons land werd ingevoerd. (De Limburg-
sche mijnen waren toen nog van zeer weinig
belang voor de Nederl. kolen voorziening) en
het vijfde deel van het aangevoerde hout.
Na 1869 kon dit alles direct aan de spoor
lijn gelost worden. In dit jaar kwam de spoor-
haven (Bassin) klaar en de spoorverbinding
naar Amsterdam. (Na AmsterdamHaar
lem de eerste lijn, die aangelegd werd).
sr. «y .NtRtALAso
In 1873 werden er 3 zeesleepbooten in de
haven gestationneerd.
Daartusschen door had men nog de vis-
schersschepen en oorlogsschepen, waar we
het een andere keer nog wel eens over kun
nen hebben.
Een nieuw type koopvaarder, dat hier tegen
woordig nogal eens verschijnt is de motorkust
vaarder.
Dit is een modern en economisch varend
schip, waarvan veelal de schipper eigenaar is,
terwijl het tevens de woning is van zijn familie.
Als er ooit nog eens sprake zou kunnen zjjn
van een of andere vaste scheepvaartlijn op
onze haven maakt dit type wel een goede kans.
Het is mij niet geheel duidelijk waarom Den
Helder geen invoer van overzee zou kunnen
hebben van petroleum en andere massaproduc
ten ter distributie onder de 100.000 inwo
ners in de Noordhelft dezer provincie en onder
de 300.000 van Zuid Friesland en Overijsel
(Twente). In de tegenwoordige aanvoerhavens
Rotterdam en Amsterdam zijn de gronden
voor opslagplaatsen betrekkelijk schaarsch en
duur, terwijl die hier niet veel zouden behoeven
te kosten.
MOToQ KUSTVAAR DEtt. '93 3
Ook het eventueele kantoorpersoneel zou
hier in ruime mate, voordeelig beschikbaar
zijn Mulo-diploma's)
Misschien is er toch nog wel eens een kansje
dat de haven „het Nieuwe Diep" ook weer wat
meer voor de koopvaart in aanmerking komt.
Maar daar zou dan een haven ver lenging naar
het Zuiden aan te pas moeten komen.
Waarom kan Vlissingen DordrechtHar-
I in gen en Delfzijl wèl mee doen in het overzee
transport en waarom zou in Den Helder, dat
voor 60 jaar nog zulk een voorname rol speelde
in dit verkeer, achter moeten blyven?
r PORTRET ATELIER
JAC DÉ EJCER
OP- EN ONDERGANG VAN ZON
EN TIJD VAN HOOG EN LAAG WATER
Wintertijd
Zon
op: ond.: Hoogwater
6.47 io.35 22.55
April
Z 9
M 10
D 11
W 12
D 13
14
15
5.18
5.16
5.14
5.11
5.09
5.07
5.05
6.48
6.50
6.52
6.53
6.55
6.57
Laagwater
4.25 16.45
11.00
11.30
0.10
1.25
2.50
4.00
22.30
12.20
13.35
14.50
16.00
4.50
5.15
5.50
6.50
8.05
9.35
17.15
17.55
18.45
20.00
21.25
22.40
