Soldaten kwamen
en
gingen
SCHUDT UW LEVER
WAKKER
Spanning
Willem de Boer
overleden
AU GASTRONOMÉ
De stelling in een totaal gewijzigde
gedaante
jgMeMjei
Tweede Blad
Waarin voor Den Helder
een plicht schuilt
maar gezonde
H. Ms. „O 13" en „O 14"
naar de West vertrokken
Ernstige aanrijding
op den Rijksweg
Fusie Gemeente Belang-Nationaal
Herstel
Weer een Zeeridder
heengegaan
Hij hielp 105 menschen
het leven redden
Hoopgevende teekenen!
Voor 'n kop Koffie met Amandelbroodje
Mailverzending H. Ms- „O 13''
en „O 14"
Rijkspostspaarbank
100 procent verkoopswaarde!
Sedert enkele dagen heeft de Stelling Den
Helder een volkomen metamorphose onder
gaan.
Sedert enkele dagen is de stad ineens uit
haar voorjaarsdommel, waarin zij min of
meer geraakt was, ontwaakt en heerscht er
een bedrijvigheid en militair tempo, waarvan
de oudere garde zegt dat die alleen maar met
de mobilisatie van '14 te vergelijken is.
Het was inééns gebeurd.
Ineens werd de stad overstroomd met mi
litairen: ineens zag men in alle straten, op
alle wegen, zoowel binnen als buiten, de
groene legerauto's racen, overal marcheerden
secties soldaten, en in heel Den Helder deed
slechts één onderwerp van gesprek opgeld:
de komst van de militairen.
Op het Stationsplein.
Met name de Maandag zal niet spoedig
verbeten worden. Heel den morgen, den mid
dag en den avond dromden honderden samen
om de aankomst der „jongens" mee te ma
ken. De jongens, die uur na uur het station
uitstroomden. Zoovelen, dat de uitgang die
op een dergelijke capaciteit niet gebouwd is,
soms haast te klein bleek.
Uit alle deelen van het land arriveerden ze:
sommigen in burger, de meesten in uniform.
Jongens, die de verbazing nog op het gezicht
geschreven stond en waarbij er waren, die
kennelijk dit „uitstapje" naar Den Helder
niet als een prettige vacantie-trip beschouw
den.
Het was een interessant schouwspel,
daar op het Stationsplein. Een eindeloos
gaan en komen van luxe- en vracht
auto's, van ordonnansen, militaire- en
burgerlijke politie. Officieren kwamen en
gingen, bevelen kraakten over het em
placement en steeds maar spuwde de uit
gang de landsverdedigers naar buiten,
die aangegaapt werden door de Nieuwe-
diepsche burgers, en de jeugd, welke
beide categorieën, in dichte drommen aan
wezig waren.
Heel Den Helder sprak over één onderwerp:
de soldaten. Men giste daarbij, men fanta
seerde er lustig op los, de een had dit ge
hoord en de ander weer dat. De meesten za
gen de (zooals men thans weet, zuiver pre
ventieve!) maatregelen donker in en het was
waarlijk verbluffend te moeten constateeren
hoeveel geruchten, die kennelijk uit de lucht
waren komen vallen, opgeld deden.
Des avonds.
Des avonds werd het romantisch
Toen kwamen er nóg steeds treinen aan.
In de duisternis, voor het station, stonden
tientallen vrachtwagens, vee- en andere wa
gens. Auto's, die in normale omstandigheden
bloemkool en snijboonen plegen te vervoeren,
waren bevorderd voor soldatenvervoer. En
de een na de ander rolden die auto's maar
af en aan, tot des nachts toe.
De jonge meisjes gaven, natuurlijk, acte de
présence. Ze lachten en babbelden en vonden
de komst van de jongens uit vrijwel alle
deelen van het land reusachtig interessant.
Vol bewondering zagen ze op naar de lands
verdedigers, in hun groene uniform, met de
ransels en dekens op den rug.
Naar alle windstreken reden de auto's, in
alle forten rond Den Helder werden zij on
dergebracht, de soldaten, waarvan velen voor
het eerst deze stad zagen. Onheilspellend
daverden en ronkten de wagens langs de
wegen.
Problemen.
Het was een vreemde dag... niet in de
laatste plaats voor de soldaten. Het bleek
dat de incomste van zooveel militairen
op eenmaal de autoriteiten voor niet
geringe moeilijkheden plaatsten.
En zoo is het te verklaren, dat het
wel eens even duurde voordat de
jongens hun eerste kug voorgezet kregen
en voordat er een plaatsje gemaakt was
waar ze hun hoofd konden neerleggen.
Er waren er natuurlijk, die hierover min
der goed te spreken waren, doch verre
weg het meerendeel nam het van den
lakonieken kant op, begrijpende dat men
in dit geval niet alles tegelijk kon
eischen.
Waren de meesten in de forten en kazernes
gelegerd, velen kregen een plaatsje in ge
bouwen, waar men doorgaans iets anders
pleegt te verrichten dan militairen huisves
ten. Inderhaast was hier gezorgd dat er
stroo aanwezig was, opdat de soldaten niet
op den kalen grond behoefden te slapen.
Afscheid...
Heel dien dag was de stad in rep en roer.
Moeders en vaders brachten hun zonen naai
den trein, verloofden namen afscheid als
gold het een tropenreis en kinderen zwaaiden
op den Parallelweg en bij den Overweg hun
vader vaarwel.
Het was allemaal zoo plotseling gekomen,
dat men zich dit niet goed wist te realiseeren.
De een meende dat het een afscheid voor
eeuwig was, de ander mompelde over mobi
lisatie, terwijl weer anderen in de meening
verkeerden, dat dit alles maar énkele dagen
zou duren.
Stelling-beeld.
Ook gisteren kan men vrijwel overal nog
de grootste drukte constateeren. Op een
tochtje langs de buitenwijken van onze stad
bleek, dat de Stelling op tal van punten
afgesloten is. Overal ziet men soldaten op
hun post, al dan niet in gezelschap van leden
van de burgerwacht, men ziet de bekende
Spaansche Ruiters, en in en op de forten
hoort en ziet men de werkende soldaten.
In de stad zelf is een voort-racende motor
brigade een reeds alledaagsch schouwspel ge
worden, en eveneens de militairen, die zich
op het een of ander burgerlijk vehikel ver
plaatsen. Voorts zag men enkele malen, dat
militairen voertuigen, wagens of auto's (ook
luxe) „annexeerden", waarbij de eigenaars be
teuterd bleven staan kijken...
Zij hieraan nog toegevoegd, dat sedert
Dinsdagavond een tapverbod voor sterken
dran" is afgekomen.
Het is een beeld, dat de jongere generatie
nimmer gekend heeft en dat de oudere terug
doet denken aan de eveneens spanningsvolle
dagen van '14.
Geen oorlogspsychose meer.
Het is bij dit alles prettig te mogen
constateeren dat de „koortsstemming"
van de Paaschdagen thans min of meer
geluwd is. Weliswaar vertrouwt men den
toestand nog niet in zijn geheel, maar de
vrees voor direct gevaar is in belangrijke
mate afgenomen. En dat is maar goed
ook.
Of de bezetting der Stelling voor langen,
dan wel van korten duur zal zijn, kunnen wij
uiteraard niet bepalen. Dat hangt geheel af
van de spanningen in het buitenland, Mocht
het echter noodzakelijk blijken dat de opge-
komenen eenigen tijd alhier verblijven, dan
komt het ons voor, dat dit voor den mid
denstand geen schade zal beteekenen. Hoe
wel de soldaten geen kapitalen te verteeren
hebben, helpen ook in dit geval „alle kleine
beetjes".
Weest gastvrij!
En dan gevoelen wij ons gedrongen op nog
één punt in het bijzonder de aandacht te
vestigen.
De militairen; die thans hun eigen huis
hebben moeten verlaten en in Den Helder
ondergebracht zijn, hebben moreel recht op
onze gastvrijheid. Laat men voor deze men-
schen iets doen, opdat voor hen de zure appel
niet al te zuur blijkt te zijn.
Doet men dezer dagen een beroep op
TJw gastvrijheid, doet dat dan niet met
tegenzin. U zoudt het ongetwijfeld pret
tig vinden als anderen ook voor Uw eigen
zoon iets over hadden.
Den Helder is van ouds her een „Stel
ling" geweest. Een stad, die wist wat
een militair toekwam.
In dit opzicht hebben wjj een reputatie
hoog te houden.
Doe daarom iets voor onze gasten, die
wellicht slechts korten tijd hier zjjn. Uw
vriendelijkheid en gastvrijheid kan soms
met heel kleine dingen gedemonstreerd
worden.
Daarbij doet U dit voor hen, waarop
misschien eens heel ons volk zal moeten
vertrouwen.
In deze darjen, nu iedereen er op uit
schijnt te zijn zijn naaste met de meest
pessimistische en onheilspellende geruch
ten de stuipen op het lijf te jagen, doet
het verkwikkend aan een wandeling naar
een der sportvelden in de omgeving van
Den Helder te ondernemen. Op vrijwel
alle uren van den dag heerscht daar
óók spanning, maar een spanning die
zich uit door een massaal gebrul uit tri-
bune's, door het supporteren voor „de
eigen club" en door enthousiasme als de
eene club „er onder" en de ander „er
bovenop" komt.
In de weelde van zon, in de vreugde
van twee maal elf jonge menschen die
over de kort-geschoren grasmatten ren
nen, liggen een optimisme en een plezier
die iemand, juist in deze dagen, goed
doen en hem een hart onder de riem
steken.
In dit opzicht zouden wij dan ook alle
gedrukte, sombere en zwaartillende stad-
genooten willen adviseeren: wandelt
dezer dagen eens de richting van den
Sportlaan uit. Kruip eens in zoo'n tri
bune en laaft U aan een stortbad-
vreugde, zooals alleen het schoolvoetbal-
tournooi dat kan geven.
Zie daar hoe de jeugd, onder alle om
standigheden, zichzelf blijft en vjelk een 1
uitwerking dat op Uzelf heeft.
Er wordt de geheele week nog ge-
schoolvoetbald!
Onder meer dan gewone belangstelling had
gisterenmorgen het vertrek van de O 13 en
O 14 naar W.-Indië plaats. Misschien had
het prachtige lenteweer veel menschen naar
de Buitenhaven gelokt, misschien ook was
het de spanning van de laatste dagen, die de
belangstelling voor alle militair gebeuren
heeft doen toenemen. Er waren honderden
toeschouwers, o.w. wij opmerkten den vice-
admiraal v. Duim, vader van den comman
dant van Hr. Ms. O 13, den luit. ter zee der
le kl. J. v. Duim. Commandant van de O 14,
tevens groepscommandant, is de luit. ter zee
der le kl. H. Tichelman.
Om precies half elf was de inspectie van
den commandant der Marine, schout bij nacht
H. Jolles, die met den chef staf, kolonel J. C.
v. d. Berg, in gezelschap van den groeps
commandant een rondgang door de beide
schepen maakte, afgeloopen.
De schout bij nacht nam daarna met een
handdruk afscheid, van de officieren en den
chef d'équipage. Toen maakten de schepen
zich los van den wal en vingen de groote reis
aan.
Op Wierhoofd stond het stafmuziekkorps
opgesteld. Het volkslied werd gespeeld, ge
volgd door verschillende pittige marschen.
Een driewerf hoezee werd den opvarenden
toegeroepen, toen bogen de groene rompen
om Wierhoofd en richtten den steven naar
het Schulpengat om daardoor de Noordzee
in te varen.
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U zult 's morgéns „kiplekker"
uit bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal
in Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
stroom van gal onvoldoende is, verteert Uw voedsel
niet, het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt
verstopt. Uw lichaam is vergiftigd en U bent
humeurig, voelt U ellendig en ziet alles somber in.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
U moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de gal te doen stroomen.
Eischt Carter's Leverpilletjes bij apothekers en
drogisten, f. 0.75.
Gistermiddag om 4 uur heeft op den Rijks
weg, vlak voor het vliegkamp „De Kooij",
een ernstige aanrijding plaats gehad. De 12-
jarige Henk Doeleman, wonende in de Go-
versstraat, alhier, reed op een rijwiel naar
het vliegkamp. De jongen stak, zonder het
geven van een armsignaal, plotseling den weg
over, met het noodlottig gevolg, dat hij ge
grepen werd door een hem achterop rijdende
auto, waarvan de chauffeur niet meer bij
tijds kon stoppen. De jongen sloeg tegen den
radiator, over den motorkap heen, door het
voorruit van den wagen en werd toen over
den auto heengeslingerd.
Met een ernstige hoofdwonde bleef hij be
wusteloos op den weg liggen. Het rijwiel van
den jongen was totaal vernield, de auto aan
den voorkant vrij ernstig beschadigd.
Van het nabijzijnde vliegkamp werd oogen-
blikkelijk de ziekenauto gecharterd, waar
mee de jongen naar het Marine-hospitaal in
Den Helder vervoerd werd.
De chauffeur van den auto schijnt geen
schuld te treffen. Om den jongen te ontwij
ken gooide hij zijn stuur nog naar links om,
doch het was tevergeefs.
De candidaatstelling voor de
gemeenteraadsverkiezing.
In een gecombineerde vergadering van Ge
meentebelang en Nationaal Herstel is de can-
didatenlijst voor de a.s. gemeenteraadsverkie
zing als volgt samengesteld.
Uitgekomen wordt onder den naam: Ge
meente en Nationaal Belang.
De candidaten zijn:
1. Dr. P. Feenstra Kuiper; 2. A. Uithol; 3.
Dr. E. Loesberg; 4. H. Kwast; 5. J. Verfaille;
6. W. Th. H. Berndsen; 7. S. Jaring; 8. A.
van Straaten; 9. Ir. F. W. K. de Klerk; 10. K.
P. Pfeiffer.
Eergisteren is, in zijn huisje aan de
Vijzelstraat, waar hij een menschenieeftijd
gewoond heeft, overleden Willem de Boer,
oud-zeeridder, deel uitmakend van de be
manning der „Dorus Rijkers", gedurende
vijftien lange jaren, en lid van „Moed,
Volharding, Zelfopoffering". De Boer be
reikte den leeftijd van 64 jaar.
Willem de Boer overleden..
Misschien was hij in onze stad niet zoo
populair als de andere leden der garde,
maar dat beteekende niet, dat hij er minder
om was. Integendeel, De Boer was een van de
stillen in den lande, iemand die op „reclame"
allesbehalve gesteld was en het liefst over dat
gene wat hij daarbuiten de Harssens meege
maakt had, het zwijgen deed.
Willem de Boer, tientallpn jaren botter-vis-
scher en daarna lid van de kranige bemanning
van de „Dorus". Niet minder dan vijftien lange
jaren voer hij er mee uit, een der rechterhan
den (om het zoo maar eens uit te drukken)
van Coen Bot, die hoog met hem wegliep.
Klaas Bijl vertelt.
Wij zijn aangeloopen bij zijn vriend, Klaas
Bijl in de Vijzelstraat.
In het vriendelijke huisje, waar de proper
heid van afstraalt, heeft Bijl ons het een en
ander verteld van zijn makker. Van z'n maat
op de „Dorus".
„Vaste inventaris".
Hij maakte de allereerste reis van de
„Dorus" mee, en daarna sloeg hij vrijwel
geen enkele maal over. Hij hoorde feitelijk
bij den „vasten inventaris". Hij was een
levend onderdeel van dat kleine scheepje,
dat onder aanvoering van Coen Bot tot
zulk voortreffelijk werk instaat is.
Na enkele jaren als los-opstapper werkzaam
geweest te zijn, volgde zijn aanstelling tot vast
lid der bemanning, welke plaats hij 15 jaar
lang, tot Januari 1938, bleef bekleeden.
Prachtig werk.
De Boer heeft prachtig werk gedaan. Werk,
dat zoowel pleit van den naam van den Neder-
landschen zeeridder als voor dat van de Noord
en Zuid-Hollandsche Redding Maatschappij.
Zijn verdiensten bleven, ondanks zijn
haast spreekwoordelijke bescheidenheid,
niet onopgemerkt. En vandaar dat daar
in het huisje aan de Vijzelstraat, opgebor
gen tusschen het linnengoed, medailles
liggen, die ook na zijn dood zullen herin
neren aan zyn werk. Daar is de zilveren
medaille, geschonken ter gelegenheid van
de zware redding der „Shonga" (1928) en
de zilveren medaille van de „Perdreau"
(1926). Voorts de zilveren van de Noord
en Zuid-Holl. Redding Maatschappij.
In totaal maakte hij met de „Dorus" 28
tochten mee en hielp niet minder dan 105
menschen bjj 8 reddingen het leven red
den. Als bekendste noemen wij hiervan de
„Perdreau", de „Mcnja" en de „Sirenes".
Geziene figuur.
Het redden van menschen heeft De Boer,
evenmin als z'n maats, weinig geldelijk voor
deel bezorgd. Hij had het verre van breed. Ge
lukkig dat hij, na het pensioentje van de Maat
schappij, korten tijd geleden ook een uitkee-
ring verkreeg van de Zuiderzeesteunwet. In
totaal was het echter nog niet veel en met het
breien van netten en andere karweitjes moest
hij zich er doorheen slaan.
7 Januari 1938.
Persoonlijk mochten wij De Boer kennen.
Als den dag van gisteren herinneren wij ons
nog zijn afscheid aan de „Dorus" in hotel „Den
Burg" op 7 Januari '38. Toen hij, in bijzijn van
zijn vrienden en de heeren van de Redding-
Maatschappij gehuldigd werd, evenals z'n
vriend Klaas Bijl. Zoowel door den heer Tegel
berg als door den heer De Booy, respectievelijk
voorzitter en secretaris van de Maatschappij,
zijn zij toegesproken en het waren woorden
van louter hulde en louter waardeering. Een
zilveren sigarenkist met inscriptie werd beiden
aangeboden namens de Maatschappij.
Zaterdag teraardebestelling.
De Boer heeft niet lang van z'n leven-in-
ruste mogen profiteeren, noch van zijn siga
renkist. Te vroeg is hij weggenomen, te vroeg
wordt hij, naar menschelijke berekening, ge
bracht naar zijn laatste rustplaats.
Zaterdagmorgen te half twaalf vindt de
teraardebstelling plaats vanuit z(jn wo
ning in i'e Vijzelstraat, op het kerkhof
te Huisduinen. Deze begrafenis geschiedt
met corpseer van zijn Vereeniging „Moed,
Volharding, Zelfopoffering". Ook nu weer
gaat de stoet via het Helden der Zeeplein,
waar de stadsbeiaardier het carillon be
speelt.
De dag van heden kan een historische dag
worden. Vandaag zal Chamberlain in het
Lagerhuis het Engelsche standpunt uiteenzet
ten en heel de wereld ziet met spanning uit
naar het woord van den Britschen minister
president. Hebben de onderhandelingen van
de laatste dagen Chamberlain de vrijmoedig
heid gegeven het nog eenmaal met Italië te
probeeren? Er is weinig uitgelekt van de be
sprekingen, terwijl de actieve militaire maat
regelen een gevoel van groote onrust over
Europa hebben gebracht.
Toch meenen we, dat er dezen morgen
eenige hoopgevende teoekenen zijn. Het
feit, dat generaal Gambara, de opper
bevelhebber der Italiaansche legionnairs
in Spanje, aan den Duce rapport heeft
uitgebracht over de terugtrekking van de
Italiaansche vrijwilligers en den datum
van deze repatriatie, is van beteekenis.
Dit toch werd de laatste dagen als een
Britsche voorwaarde aangegeven om het
verdrag met Italië niet op te zeggen en
het niet als geschonden te beschouwen
door de Albaneesche verovering.
Er zijn kringen in Engeland, die het met
de tactiek van Chamberlain niet eens zijn.
Zij redeneeren: de minister-president is nu al
zoo dikwijls door de dictatoren bedrogen, dat
hij zich niet opnieuw te pakken moet laten
nemen. Chamberlain daarentegen wil voor
alles een wereldbrand voorkomen en wij kun
nen hem daar slechts dankbaar voor zijn.
Want hoe het zij, als er oorlog komt, is alles
verloren. Dat beteekent de vernietiging van
onze beschaving, van het eultureele leven,
van millioenen menschen Deze ramp te
voorkomen is het eenige doel van Chamber-
lains politiek, daarvoor doet hij telkens weer
water in den wijn, trotseert hij den spot van
zijn tegenstanders en zal ook waarschijnlijk
vandaag de critiek ondergaan van hen, die
meenen, dat alleen door de inwerkingstelling
van het militaire apparaat, het recht her
steld kan worden.
Wij meenen, dat we tenslotte alleen maar
waardeering kunnen hebben voor die politiek,
waarbij de vrede gehandhaafd wordt.
Behalve het feit van de mogelijke te
rugtrekking van de Italiaansche troepen
uit Spanje is er nog een feit, dat tot
eenig optimisme aanleiding geeft. De
krachtige houding van de Ver. Staten zal
voor Duitschland en Italië als een rem
mende kracht werken op een militair
avontuur, waarvan de uitslag zeer du
bieus is. President Roosevelt heeft dui
delijk en onomwonden te kennen gege
ven, dat Amerika niet buiten den oorlog
kan blijven, als in Europa de oorlogs
fakkel geworpen wordt. Aan welken
kant Amerika dan zal staan is niet twij
felachtig. Amerika zal zich stellen aan
de zijde van de democratische landen.
Ook Sowjet-Rusland zal zich niet buiten
den strijd l unnen houden, als er een ge
wapende botsing komt tusschen Engeland
Frankrijk aan den eenen kant en Duitschland
en Italië aan den anderen kant. En Rus
land beteekent een machtig stuk op het mili
taire schaakbord.
Al deze factoren tezamen: het terug
trekken van de Italiaansche troepen, het
partij kiezen van de Ver. Staten en van
Sowjet-Rusland, doen ons gelooven, dat
Duitschland en Italië het risico van een
oorlog niet aan zullen durven en dat de
vrede nog bestendigd zal blijven.
Wellicht weten we vanavond meer.
SPOORSTRAAT 94.
TELEF. 660.
Wij herinneren er nog eens aan, dat op 15
April gelegenheid zal bestaan voor het verzen
den van correspondentie voor opvarenden aan
boord H. Ms. onderzeebooten „O. 13" en „O.
14" te Casablanca. Laatste buslichting op 15
April Hoofdkantoor Kanaalweg, 21 uur.
Frankeering internationaal tarief.
Opgave betreffende het kantoor der poste
rijen te Den Helder.
In den loop der maand Maart 1939 werd aan
bovengenoemd kantoor op spaarbankboekjes
105.038 61
terugbetaald 134.177,36
Derhalve minder ingelegd dan
terugbetaald 29.138,75
droeg 85 m6UW uitgegeven boekjes be-
