eis over I ebek
M
IN PI
©LDIF^NTS'
MANNIN
Heide falyetii sn meiljel!
KindtWiiend
Oplossing raadsel vorige week
Nieuwe Raadsels
EDGAR RICE
BURROUGHS
Het meteorologisch istituut in de Bilt is
ook in de war. Al een week lang voorspellen
ze daar nu iedere dag hagel en regenbuien
en 4e. zon lacht de Bilt en alle weervoorspel
lingen uit, want die staat daar maar te
stralen aan de hemel alsof het midzomer
is.
Jullie hebt je schade ingehaald. Ik vind
vandaag een stapel briefjes op m'n bureau
om er een beetje de schrik van te krijgen,
omdat er zoveel ander werk ligt te wachten.
Maar ik zal kijken hoever ik kom.
Laat ik dus niet te lang babbelen en met
een vertellen wie het boek gewonnen heeft.
De gelukkige is:
NELLIE VISSER,
Goversstraat 24.
Gretha Garama, Vlaardinger Ambacht.
Als het weer je niet zo'n fijne Paaschvacan-
tie gebracht had, dan was er toch door de
mooie cijfers van je rapport veel zon in die
vrije dagen geweest, Gretha. 's Jonge, wat
een prachtig rapport. Blijf zo doorgaan.
Klaas Jellema. Ja, dat is een geluk,
dat je nog in de speeltuin terecht kan, nu
er bij de duinen en achter het kerkhof en op
zoveel andere plaatsen, soldaten met ge
weren staan, die je een halt toeroepen.
Gerard Jellema, Ik dacht, dat jullie op
de speeltuin een nieuwe apenkooi gekregen
hadden, maar ik zie uit je briefje, dat het
een klimkooi is. Wat is dat eigenlijk Schrijf
je het me volgende week eens precies, hoe
zo'n ding eruit ziet?
Truusje Kloosterman. 't Is nu fijn weer
voor die kleine Cor, Truusje, onze kleine
peuter staat tenminste heel veel in de voor
tuin en die Cor van jullie is bijna acht maan
den ouder en wordt morgen 1 jaar. Wel ge
feliciteerd, hoor.
Piet Oorburg. Zorg, dat je rapport goed
blijft, Piet, als het kan nog beter wordt.
Henny Peperzeel. Hoe vond je het in
Amsterdam, Henny? Natuurlijk prachtig, hè,
vooral 's avonds als er duizenden lichten
branden als de „rams als levende lichtguir-
landes door de straten slingeren en als de
Byenkorf lichtstrepen langs z'n gevel trekt.
Een fijn rapport had je.
Toina, Dientje en Martha Briars. 't Is
te hopen, dat die militaire bezetting gauw
afgeloopen is, want ze hebben niet alleen
beslag gelegd op de kazernes en inrichtin
gen, maar ook op onze duinen en dat gun
nen we ze eigenlijk niet erg best.
Loeki en Leon v. d. Wal, Wat een va-
cantie, Loeki, een nieuwe fiets van je vader
gekregen 't is om op je hoofd te gaan staan
van plezier, 't Zal je gebeuren en Leon jouw
fiets, zodat jullie nu met de hele familie
op stap kunnen. Nog wel gefeliciteerd met
Leon's verjaardag. Wat wordt hij al groot
en wat heeft z'n oma hem en jou weer ver
wend.
Martha Verstegen. Dat is te begrijpen,
Martha, dat wanneer je terugkomt van zo'n
fietstocht naar Callantsoog je meer moe bent,
dan toen je heenging. Het is anders een fijn
tochtje, vind je niet? vooral door de duinen,
al is de weg nu geen eerste klas.
Rienus Schievlnk. Daar is geen sprake
van Rienuus, als je een keer het raadsel
niet oplost of zelfs als je het een keer niet
inzendt, dat je dan geen raadselvriendje zou
kunnen blijven. Natuurlijk blijf je dat, zo
lang je me schrijft.
Gretha Blokker, Ik vind, dat jij een
fijne vacantie gehad hebt, Gretha. Dat kon
ook bijna niet anders met dat zomerweer,
't Is waar, Jan de wind in je rug is een goede
vrind, maar als je hem tegenhebt, dan kijk
je wat onvriendelijk naar hem.
Rika Ras. Je vader en moeder zullen
het wel niet leuk gevonden hebben, dat je
vader ook plotseling op moest komen, maar
ja, daar wordt niet naar gevraagd in die
spannende dagen, dan hebben we maar te
gehoorzamen.
Jacob Ras. Op een zonnige morgen ben
ik vorige week nog langs de Keizersgracht
gekomen, Jacob en heb ik geluisterd of ik
jou op je harmonica hoorde, maar nee, hoor,
er kwam geen toontje door. Is je vader nu
nog thuis of is hij alweer weg? Fijn, dat je
met je rapport 3 punten ooruitgegaan bent.
Mary Jurg. 't Is fijn om aan het werk
te gaan na een zonnige vacantie, Mary, en
als je nu om vier uit school komt heb je nog
een zee van tijd om te rpelen, want de zon
verlaat ons 's avonds om half acht pas.
Marry Dekker. In deze vacantie kon je
niet vervelen, Marry, het was iedere dag
weer feest, je had er geen tijd voor en boven
dien als alles buiten er zo vroolijk uitziet,
dan kan je niet in een onvriendelijke stem
ming zijn.
Marie Groothuis. Wat een bof was d,e
Marry, vond je niet Marie. Eerst wilde ze
niet insturen, toen deed ze het op jouw aan
dringen en daar gaat ze verdraaid nog met
de prijs schoot. Dat had ze vast zelf niet
gedacht.
Cor v. Bijnen. Ja, jij bent inderdaad
een geluksvogel, Cor, maar Annie en Bali
hebben toch zeker mee geprofiteerd van
jouw geluk? Toen de taart kwam zul je die
wel niet alleen opgegeten hebben en nu je
een boek hebt, zullen je zusjes het toch ook
wel mogen lezen. Dus boffen ze mee.
Tieni v. Strien. Heb je ook rode wan
gen van de zon gekregen en een blij hart
door al dat fijne weer, Tieni?
Marietje Weeda. Ik vrees dat ik je
kwijt raak, Marietje, na de vacantie. Als je
eenmaal op het Lyceum bent, zal je wel
geen tijd meer hebben. Het huiswerk vraagt
dan zoveel tijd, dat de briefjes en raadsels
er wel bij in zullen schieten. Misschien valt
het echter mee.
Antje Roossien, Wieringen. De jeugd
herberg op Wieringen ken ik wel, Antje.
Ik ben ook wel eens getrokken langs jeugd
herbergen. Oude kastelen, grote villa's in
prachtige parken. Als je nog een jaartje
ouder bent, mag je misschien ook wel eens
met een clubje mee, want je bent nu al van
school af en begint dus mee te tellen.
Henk Molenaar. Ja, dat zal een hele
drukte daar achter jullie huis zijn, Henk,
jullie zitten zo'n beetje midden in de solda
ten en het... prikkeldraad. Die prikkeldraad
fabrikanten maken tegenwoordig goede za
ken, geloof je ook niet? Jij vindt die mili
taire drukte zeker wel gezellig?
George Veer. Als vader en moeder over
je rapport tevreden waren, George, dan zal
het wel goed geweest zijn en als je dus nu
ook nog een beter cijfer voor je schrijven
krijgt, dan ben je helemaal klaar. Tjib had
ook geen best cijfer voor z'n schrijven, maar
ik geloof heus, dat jij het nog netter doet.
Hendrik Molenaar. Me niet in de steek
laten, hoor, Henk?
Rika Keyzer, Den Burg (T.). Wat zal
het een vrolijk gedoe bij jullie zijn, Rika.
Ik moet eigenlijk nodig weer eens naar
Texel toe. Vooral in deze tijd is het er zo
gezellig als de weilanden vol zjjn met het
jonge leven.
Jongens en meisjes, ik moet stoppen, er
liggen nog eenige briefjes van vriendjes, die
hun raadsels te laat inzonden. Ik hoop die
volgende week te beantwoorden. In verband
met enige dagen uitstedigheid in de volgen
de week moeten jullie me maar geen brief
jes schrijven. Ik zal vermoedelijk- wel geen
tijd hebben ze te beantwoorden. Volgende
week zenden jullie me dus alleen de raad
seloplossingen, behalve natuurlijk mijn
vriendjes en vriendinnetjes van buiten de
stad.
Horizontaal:
1. spaak; 5. club; 6. ha; 8. etsei; 10 rz;
11. re; 12. paardenmarkt; 17. aa; 18. v.o.;
19. ei; 20. krultang; 21. erg.
Verticaal:
1. scherm; 2. platzak; 3. au; 4. a b; 7. gre
tig; 9. erker; 12. pak; 13. aar; 14. rul; 15.
Eva; 16. non.
singen, Gretha Blokker, Martha Verstegen
Martha Briars. Henny v. Peperzeel, Piet
Oorburg, Teuntje en Ali Kloosterman,
Gretha Garama, Gerardus en Klaas Jellema,
Rika Keijzer, Den Brug, Mary Jurg. Jacob
Ras Rika Ras, Hendrik Molenaar, George
Veer Marietje Weeda, Cor v. Bijnen. Marie
Graathuizen en Marry Dekker, Marietje
Verbeek, Gerrit en Margretha v. d. Tak; F.
Strous. Vlissingen; Rika Koningstem; Frank
v. Reek.
Goede oplossingen ontvangen van t
Tini en Ida Scheepvaart, Nellie de Lan
gen, Henny Roeper, uen t,uig; P. Luiting,
Frida de Boer, Wijnand Kerstens, Jeanne
Reynhout, Truus Mol, Eduard v. d. Pol,
Henk de Vries, Ida Izeband, Maryke Wes-
sels, Lena Looyinga, Jo Verschoor, Loek en
Leon v. d. Wal, Tini v, Brederode, Hennie,
Beppie en Sientje Korbee, Nellie Visser,
Jan Bek, Jan Koomen, Annie en Loeki
Janssen, Marietje Kramer, Annie Visser,
George Veer, Tiny en Riek Hendrikse, Johan
v. d. Pol, Nelly Conijn, Sientje Izeboud, Jak
en Piet Doezie, Erna Meyer, Nelly Rotgans,
Bali en Annie v. Bijnen, Jan Strous, Vlis-
Ik draag een paarsrood ponneke,
Rondom rnjjn mager lijf.
Ik straal gelijk een zonneke.
Als ik mijn kopje wrijf,
Dan geef ik warmte.
Dat duurt een korte tijd,
Maar daarna ben ik meestal
Meteen mijn kopje kwijt.
II.
Een lijfje vierkant en wit,
Dat vol met oogen zit,
Geen handjes en geen voetjes.
Een hoofdje ook al niet,
Doe niets dan rollebollen,
En 'k wed, je raadt me niet.
UITVINDINGEN, WAAR MEN OM
LACHTE.
De uitvinders te vroeg geboren.
Er is een spreekwoord: Een profeet wordt
nooit in zijn eigen land geëerd. Het waren
door alle eeuwen heen vooral de uitvin
ders, die om hun nieuwe plannen en uit
vindingen bespot en uitgelachen werden,
tot er eindelijk iemand anders kwam,
meestal, pas jaren later, met dezelfde uit
vinding en daardoor dan plotseling be
roemd werd.
De stoomboot werd b.v. al meer dan 400
jaar geleden uitgevonden. In de 16de eeuw
beweerde een Spanjaard Garay, die op de
eerste ontdekkingstochten van Columbus
was meegegaan, dat men waterdamp kon
gebruiken om een schip of een machine in
beweging te brengen. Hij zei, dat het mo
gelijk was om een groot rad in een schip
door middel van waterdamp in beweging
te brengen en daardoor het schip zelfs zo
hard te laten varen, dat het niet langer af
hankelijk was van de wind. Garay was al
bijna 70 jaar en hij werd door iedereen
hartelijk uitgelachen.
Maar eindelijk lukte het hem om keizer
Karei V voor zijn uitvinding te interesse
ren en deze stond hem toe het eens te pro
beren. In een paar dagen tijd bouwde de
uitvinder een zeilschip, de „Trinidad" voor
zijn doel, om. Hij legde een grote as over
het dek en maakte aan de einden daarvan
een paar schroeven vast, waaronder een
stang op en neer ging. Die stang was met
riemen aan de as verbonden.
Nu kwam de keizer ook aan boord en de
proef lukte werkelijk! Het schip legde in 2
uur 8 zeemijlen af. De uitvinder kreeg een
grote beloning van den keizer, maar daar
na werd noch van den uitvinder noch van
de uitvinding ooit meer iets gehoord.
Een nieuw luchtschip.
In het jaar 1844 werd een verzoekschrift
bij het Engelse parlement ingediend, waar
in een maatschappij toestemming vroeg om
een nieuw plan te mogen uitvoeren, dat be
trekking had op de luchtvaart. Ze waren
namelijk door de „Vliegende Walvis" van
Nürnberg op het idee gekomen om een
geweldig grote vliegmachine te bouwen,
die, naar ze beweerden, de afstand Londen
Boinbay in twee dagen zou kunnen af
leggen. Deze vliegmachine zou twee reus
achtige grote vleugels krijgen van 450 voet
in het vierkant en een staart van 50 voet
lengte, die door een machine met een
sterkte van 4 p.k. in beweging gezet zou
worden. Er konden 12 reizigers mee en
bovendien nog eten en bagage. Bij het star
ten zou de machine van een grote stellage
van 500 voet hoogte, langzaam langs een
schuin aflopende baan glijden, totdat de
vleugels en de staart door.de kracht van de
stoommachine in beweging gezet zouden
worden. Ook van deze uitvinding werd
nooit meer iets gehoord, maar nog jaren
later heeft men diezelfde gegevens weer ge
bruikt en omgewerkt.
Natuurlijk hebben jullie allemaal wel si- 1
garen en sigaretten gezien. Jullie vader of
ooms roken zeker ook en dat vindt ieder
een heel gewoon. Natuurlijk moeten jonge
mensen niet roken, want dat is helemaal
niet goed en de meeste ouders verbieden
hun kinderen ook om te roken voor ze een
bepaalde leeftijd bereikt hebben. Dat is
heel goed te begrijpen, want roken kan je
meer kwaad doen dan goed, als je nog zo
jong bent.
Toch is het wel interessant om het een
en ander over tabak te horen. Niet velen
van jullie zullen weten, dat de tabak door
Columbus van Amerika naar Europa werd
gebracht. Toen hij in Amerika kwam, zag
hij daar mensen, die gedroogde bladeren
in een ander gedroogd blad rolden, toen
het ene einde aanstaken en aan het andere
einde zogen. Ze noemden die bladeren „ta-
baccos."
Zo leerden de Europeanen het eerst ta
bak kennen. Al gauw verbreidde de tabak
zich in de vorm van snuiftabak over heel
Europa en men meende zelfs, dat er een
geneeskrachtige werking van de tabak uit
ging, zodat men het zieken aanbeval. Maar
tegelijk met de mensen, die enthousiaste
rokers werden, kwamen er mensen naar
voren, die niets van de tabak wilden we
ten en zo ontstond een heftige strijd, die
eigenlijk nog steeds voortduurt. Want nog
zijn er heel veel mensen, die streng tegen
roken zijn.
Maar lang niet altijd was het werkelijk
„tabak", wat de mensen rookten. Overal
werden surrogaten aangetroffen. Zo is nog
steeds het „hennep-roken" in sommige stre
ken erg in trek. Dat roken niet alleen een
zaak van de laatste eeuwen is, bewijzen
vele geschriften, die wij van de antieken
over hebben. Zo vertelt de Griekse ge
schiedschrijver Herodotus, die omstreeks
het jaar 450 voor Christus leefde, ons, dat
de Scythen hennepzaden op gloeiende ste
nen legden en zich door de geur van die
brandende zaden lieten bedwelmen. Een
Latijns schrijver vertelt, dat de Thraciërs
hetzelfde deden. Ook uit opgravingen van
Germaanse gebieden blijkt, dat de hennep
daar welbekend was als genotmiddel.
Het staat dus wel vast, dat de mensen
al lang voor onze tijdrekening iets derge-
lijks als ons roken kenden en dat zij daar
In grote bossen worden de tabaksbladeren
te drogen gehangen.
plezier in hadden, hoewel pas na de in
voering van de Amerikaansche „tabak'' het
roken werkelijk tot een gewoonte werd ge
maakt.
Wie de tabakbelasting uitvond.
In Italië noemt men tabak wel „Herba
di stato" en dat betekent „Kruid van de
staat". Die naam is niet zo gek, want de
tabak brengt bijna alle staten heel veel
geld op. Degene, die het eerst belasting op
de tabak liet heffén, was helemaal geen
voorstander van de rooktabak, maar zelfs
een groot tegenstander. Het was de Engel
se koning Jacob I, die kort na 1600 een
belasting op de tabak hief om daardoor te
voorkomen, dat het tabaksverbruik zich te
snel zou uitbreiden. Maar enige tijd later
bleek al, dat de verbreiding van de tabak
niet te stoppen was en dat er zelfs heel
veel geld binnenkwam door de belasting.
En nu kwamen ook anderen op het idee
om geld te verdienen door de tabak. De
hertog van Mantua Gorgonza uit Italië was
de eerste, die een tabaksmonopolie voor
zijn huis stichtte en zo zorgde, dat de ta
bakcultuur onder toezicht van zijn eigen
familie kwam te staan.
Tegenwoordig zijn er heel veel staten,
die een tabaksmonopolie hebben, maar
toch zijn er nog steeds veel met een vrije
tabakhandel.
Het spreekt vanzelf, dat men ging onder
zoeken of het voordeliger is om een tabaks
belasting en monopolie in een staat te heb
ben, dan een vrije tabakhandel. Maar de
gegevens van de verschillende staten we
ken tot nu toe sterk van elkaar af en zo is
men op het idee gekomen om een tabak
congres te houden, waar alle landen aan
mee kunnen doen. De landen sturen hun
vertegenwoordigers naar het congres, dat
aan het eind van de maand September in
Bremen gehouden zal worden. Men zal
praten over de kwestie van het tab'aksmo-
nopolie en verder over verschillende vraag
stukken van het roken zelf. Het spreekt
vanzelf, dat de rookliefhebbers met span
ning dit congres tegemoet zien en erg be
nieuwd zijn tot welke resultaten men zal
komen.
DOOR
15.
Bij het aanbreken van den dag begonnen
Tarzan en Stanley Wood naar Gonfala te
zoeken. Tegen de middag ontdekten de
s herpe ogen van den aapman, voor wien de
natuur geen geheimen had, de resten van
een kamp het kamp van waaruit Spike
en Troll hun slachtoffers ontvoerd hadden.
Tarzan liet zich op een knie zakken en be
keek de plek scherp. Nu was hij een jungle
detective, die de sporen bestudeerde, welke
de booswichten in het woud hadden achter
gelaten. De verkoolde takken van het reeds
lang gedoofde vuur, het verschroeide gras,
alles had een boodschap voor zjjn in de jungle
getrainde hersenen. Het feit, dat men hier
had gekampeerd was voldoende, zelfs voor
Wood. Zijn bloed kookte, toen hij tot de con
clusie kwam. dat die mannen zijn geliefde
Gonfala hadden ontvoerd. „Zij is in handen
van die vervloekte schurken," raasde hij.
„En maar Tanzan viel hem in de rede.
„Er was minstens één blanke man, misschien
twee zei hij langzaam, „de rest waren in
boorlingen, zes of acht. Zij hadden geen
vuurwapenen, tenminste niet toen zij hier
kampeerden." De ogen van Wood gingen
wijd open van verbazing over de kunde van
den jungle-koning. „Hoe weet je dat?" sta
melde hij.
