Moord in Oudeliedentehuis
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De voorbereiding
Joegoslavië in lastig
parket
15 milliard nieuwe belastingen
45 urige werkweek
Hitier de afgod**
Het standpunt van
Roemenië uiteengezet
ZATERDAG
Voelf ge U bedreigd?
Nederland zal heden antwoorden
Minister Reynaud doet een beroep op het Fransche volk
Vrouw roet verbrijzelden
schedel gevonden
Naar afhankelijkheid van de as?
Dit nummer bevat 16 pagina's
vl/EERBERICHT
DE BILT SEINTt
Duitsche vliegtuigen
maken noodlandingen
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Uttg.Ml|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
22 APRIL 1939
67e JAARG. No. 8599
Nieuwe offers voorde Fransche
defensie!
Gisteren reeds konden wij melden,
dat Hitier langs diplomaticken weg
bij de Balkaneilanden had laten in-
formeeren, of zij zich door Duitsch-
land bedreigd gevoelen.
Latere berichten gewaagden er van
dat de vraag: „Voelt ge U bedreigd?"
I zou zijn gesteld aan alle landen,
welke in het bekende telegram van
Booscvelt aan Hitier en Mussolini
met name worden genoemd. Hieron-
I der zou zich dus ook Nederland be
vinden.
Ingewonnen inlichtingen geven vrijwel
zekerheid, dat de bewuste vraag inderdaad
ook aan onze regering is gesteld.
Men wenscht zich in Den Haag over deze
zaak echter nog niet uit te laten.
United Press seinde gisteren uit Londen,
dat aldaar, het bericht de ronde doet, dat
Nederland als eerste land op deze vraag van
Hitier heeft geantwoord. Dit antwoord zou
ontkennend luiden, doch daaraan zou 'zijn
toegevoegd: „Wij voelen ons voor het oogen-
blik niet bedreigd, maar wij weten niet ze
ker of dit gevoel van veiligheid van blijven-
den aard zal zijn."
l De Msb. heeft naar de juistheid van dit be
ril ht geïnformeerd, doch ter hevoegder plaat
se werden daar de bewoordingen, welke Uni
ted Press onze regeering in den mond legt,
als onjuist gequalificeerd. Naar men verze
kerde, zou dit ook blijken, wanneer omtrent
deze aangelegenheid nadere mededeelingen
kunnen worden gedaan. Dit was gisteravond
echter nog niet liet geval.
Uit Londen meldt men nader aan de Tel.
dat het Nederlandsche antwoord Hitier he
den zal bereiken.
Het doel duidelijk.
Het resultaat van doeze enquete kan geen
andere zijn, dan dat straks Hitier in zijn
rede, met trots ervan zal kunnen gewagen,
dat de door President Itoosevelt genoemde
landen uitdrukkelijk hebben verklaard, zich
niet door de „As-tanden" bedreigd te gevoe
len. Voor een klein land is het immers uiterst
moeilijk om Berlijn mede te deelen, dat men
vreest voor aanvalsdaden door het Derde
Bi.jk en de inhoud der antwoorden, welke
Hitlcr zal ontvangen, staat dus reeds bij
voorbaat vrijwel vast.
Zooals reeds aangekondigd, heeft de Fransche mi
nister van finantiën Paul Reynaud namens de regeering
een aantal diep ingrijpende maatregelen op economisch en
finantieel gebied bekend gemaakt. Onder andere zal een
bewapeningsbelasting worden ingesteld, en de arbeids
duur worden verlengd tot 45 uur. Reynaud beeft een drin
gend beroep op het Fransche volk gedaan om deze nieuwe
krachtsinspanning welke 15 milliard Francs zal kosten,
eensgezind te doorstaan.
werkweek van 45 uur
BROER VAN HET SLACHTOFFER
GEARRESTEERD.
Gisterochtend kwam de 45-jarige J. Wage
naar te Uithuizen bij de buren vertellen,
dat zijn zuster, de 63-jarige ongehuwde Cor-
nclske Wagenaar, die in het gereformeerde
Oudcliedcnhuis te Uithuizen woont, met
verbrijzelden schedel in den gang van baai-
woning lag.
Men vond inderdaad Mcj. Wage
naar dood op den grond liggen. Haar
schedel was, zooals bij nader, onder
zoek bleek, met een bijl ingeslagen.
Spoedig was de politie onder leiding van
den burgemeester, Mr. A. Brinkman, en de
justitie uit Groningen aanwezig om een
onderzoek in te stellen.
Men vond aanleiding om Wagenaar, die
zeer ongunstig bekend staat, te arresteeren.
De man is gehuwd en vader van zeven kin
deren. Hij leeft gescheiden van zijn vrouw
en leidt een zwerversleven. Eenigen tijd ge
leden gaf hij zich uit voor inspecteur dei-
werkverschaffing, waarvoor li ij zicli een
dezer dagen voor de rechtbank te Gronin
gen moest verantwoorden. W. is,, als ver
dacht van den moord, ter beschikking van
de justitie te Groningen gesteld.
Van zelfmoord geen sprake.
Nader vernemen wij, dat de Justitie aanvan
kelijk in de meening verkeerde, dat hier
sprake was van zelfmoord, doch bij nader
onderzoek kwam vast te staan, dat dit niet
bet geval was. Voorts is de justitie geble
ken, dat de oude vrouw in het water moet
hebben gelogen, omdat haar kleercn geheel
nat waren. De verdachte blijft hardnekkig
ontkennen.
EEN COMMUNIQUé.
Blijkens het na afloop van den minister
raad voorgelezen communiqué heeft de Fran
sche regeering wctsdecreten goedgekeurd,
welke o.a. het volgende inhouden:
Machtiging tot liet aangaan van verplich
tingen en de opening van credietcn voor be
talingen ten behoeve van de departementen
van oorlug, marine, luchtvaart en koloniën.
Bespoediging van betalingen en in het bij
zonder van betalingen, betrekking hebben
de op de nationale verdediging.
Organisatie der voedselvoorziening der be
volking in tijd van oorlog.
Medewerking voor een beroep op bezit.
Onmiddellijke controle op inkomsten, ten
einde belastingfraude tegen te gaan, automa
tische belasting van de zekere globale inkom
sten, strikte beperking der winsten van on
dernemingen, welke voor de nationale ver
dediging werken.
Instelling van een belasting voor de wape
ning en fiscale ontheffingen: instelling van
een belasting voor de wapening 1 op
betalingen, ontheffing van 20 op patent
rechten, aanpassing van liet belastingstelsel
aan de productie; vrijstelling van .belasting
op landbouwbezit.
Verschillende maatregelen tot interne be
zuiniging op de 'departementen; afvloeiing
van overtollig personeel.
Maatregelen inzake den arbeid en de glij
dende schaal, decreet inzake de werkzaam
heden bij de koopvaardij.
Maatregelen om hervatting van bouwwer
ken te vergemakkelijken.
De ministerraad heeft ten slotte een wets-
decreet aangenomen, waarbij propaganda
die gevoerd wordt met uit het buitenland
afkomstige middelen wordt bestraft..
EEN OPROEP TOT HET VOLK.
Onder de leuze: „liever een nieuwe
belasting dan valsch geld", waarme
de bedoeld werd een inflatie naar
Duitsch model heeft Reijnaud gis
teravond middels een radiorede een
beroep gedaan op het Fransche
volk. Ik richt mij, aldus ving de
minister aan, tot u allen, Franschcn
die den uitersten ernst van deze
uren begrijpt. Het is mijh harde
plicht nieuwe offers van u te vra
gen, omdat wij nieuwe feiten on
der oogen moeten zien. Het is uw
recht te verlangen, dat deze offers
redelijk zijn. Of wij willen of niet
wij zijn allen personen in het drama
dat het Europa van thans is. In het
westen zijn er bewonderenswaardi
ge kleine vrije volken, waarvan een
bereid is zijn land onder water te
zetten (waarmede Reynaud dus op
Nederland doelde) en een ander
verklaart dat het liever sterft dan
het hoofd buigt. Temidden van hen
staat Frankrijk, dat groeit naar
mate het ernstiger bedreigd wordt
Frankrijks kracht is nooit zoo noo-
dig geweest voor liet land zelf en
voor de wereld.
Wat zou Engeland kunnen doen, indien
Frankrijk morgen verdween? Wat zou zelfs
liet groote Amerika kunnen doen?
Eén partij, één plicht.
Er is in Frankrijk slechts één partij, die
van de Fransche kracht, en slechts één
plicht: de vergrooting van die kracht. Zon
der den terugkeer van het goud sedert No
vember, zonder het herstel van de productie
sinds vijf maanden, zonder de verbetering
in den toestand van de schatkist zouden
wij, aldus Reynaud, nooit met kalmte de
vuurproef tegemoet hebben kunnen zien,
die wij sedert 15 Maart ondergaan. Zoo is
een etappe de moeilijkste, omdat het de
eerste was afgelegd en de hervonden
kracht zal het overwinnen van de tweede
etappe mogelijk maken.
Uitvoerig zette de minister uiteen, dat
ondanks hetgeen reeds bereikt is nieuwe
maatregelen noodig zijn, maatregelen die
vijftien milliard francs.
zullen kosten. Echter aldus Reynaud, het
vinden van deze vijftien milliard beteekent
een krachtproef tuschen het totalitaire
stelsel en het stelsel van vrijheid, zooals
liet onze is. Ons stelsel, aldus de minister
beschikt over tal van hulpbronnen en wij
zullen deze krachtproef gaan winnen.
Niet nog wilde de regoering een 60-urige
werkweek invoeren én bepaalde levensmid
delen distribueeren. Als voorloopige maatre
gel aclit zij een normale
met gelegenheid tot overwerk, voldoende.
Met ingang van 1 Mei zal van alle ver-
koopen een wapeningsbelasting van cén
procent worden geheven. Als gij iets koopt,
vervolgde de minister, zal een honderdste
deel van hetgeen ge betaalt, dienen voor de
betaling van vliegtuigen en kanonnen. Den
kooplieden zal een compensatie worden ge
geven, door vermindering van de patentbe
lasting met 20 procent. Riynaud zeido hier
te hebben gekozen tusschen een nieuwe be
lasting en valsch geld. Hot is mijn plicht,
voegde hij hieraan toe, voor u het geld te
beschermen, dat blijkens de dagelijksche
uitspraak van de koopers van valuta het
eerste geld van Europa is geworden.
Het offer voor ieder even groot.
De minister gaf vervolgens een overzicht
van de maatregelen, die ben doel hebben het
offer voor elk even groot te maken: de strik
te beperking der winsten door ondernemin
gen, die voor de wapening werken, de be
strijding van belastingbedrag.
De thans genomen maatregelen zijn slechts
een nieuwe stap op den weg naar Frankrijks
herstel. Van een deflatiepofitiek, aldus Rey
naud, is geen sprake. Wij hebben slechts
orde op de zaken te stellen. En vooral rich
ten wij vandaag een oproep tot den arbeid.
Tot den werkman zeg ik: Ik maak het u
gemakkelijker overuren te maken, die be
taald zullen worden. Ook van den boer
vraag ik geen enkel geldelijk offer. Ik or
ganiseer slechts zekere landbouwstelsels op
hechteren grondslag en de boer zal daar
voordeel van blijven hebben, de dienst, dien
ik vraag van den koopman, wiens positie
ik weet het moeilijk en soms benauwend
is, breng ik in evenwicht door de onverwach
te verlaging van de patentbelasting. Den
consument vraag ik een bijdrage voor de
wapening te betalen naar verhouding van
de uitgaven, die hij zich kan veroorloven.
Revnautl verklaarde geen boeren, werk
lieden, kooplieden en consumenten meer te
kennen, maar slechts Franschcn, die hun
verantwoordelijkheid moeten aanvaarden.
In deze dagen, besloot hij, wordt de vrede
veroverd of verloren. Dat is de onmetelijke
prijs van de inspanning, welke van u ge
vraagd wordt. Verheft u boven uzelve. Denkt
aan het lot van uw kinderen, uw vaderland,
de vrijheid. Tezamen zullen wij den vrede
redden."
„Brood, dat de ziel noodig heeft",
„Controle-instantie van het gewe
ten".
„Het woord Gods".
ALDUS DE DUITSCHER BIJ HIT-
LER'S 50EN VERJAARDAG.
Dat Hitier voor velen in Duitschland een
Goddelijk persoon is geworden, mag als be
kend Verondersteld worden. Uitlatingen bij
gelegenheid van den verjaardag van den
Führer geven daar opnieuw een duidelijk
beeld van.
De redactie van „Das Schwarze Korps"
had zich, volgens de Msb., tot haar lezers
gewend met hot verzoek, te zeggen, wat de
„Führer" voor hen is en welke rol hij speelt
in hun geestelijk en materieel bestaan en in
hun gehcelc persoonlijke voorstellingswe
reld.".
De ontvangen antwoorden zijn buitenge
woon leerrijk.
Een vader van zeven kinderen schrijft,
dat de „Führer" voor hem alles is. „Hij is ons
geloof en hoop Hij is voor mijn kinderen
de zichtbare persoon, welke men ons vroe
ger als kinderen in God poogde voor te stel
len".
Een moeder verklaart, hoe de „Führer"
aan haar leven richting en doel gaf. „Be
hoef ik me thans nog, aldus schrijft zij, af
te vragen, hoe ik mijn kinderen opvoeden
moet? De „Führer" heeft met zijn heerlijke,
duidelijke woorden alle begrippen zoo won
derbaar omlijnd. Alle Duitsche bronnen heeft
hij opengelegd, zoodat ik mijn kinderen ei-
slechts behoef heen te leiden Godloos
zouden wij, Duitsche mensrhen, geworden
zijn? Nooit zag ik de goddelijke macht zoo
nabij als in de grootheid van den „Führer".
Een vrouw uit do Ostmark schrijft: „Wat
me de „Führer" schonk, is niet slechts een
politieke wereldbeschouwing, docli ook een
godsdienst! Hij schonk mij een geloof, dat ik
eigenlijk nooit, zelfs als kind niet, bezeten
heb.
liet is het geloof aan onszelf, aan onze
kracht, aan onze grootheid, het geloof aan
de geheimzinnige kracht van liet bloed, den
vaderlandschen bodem en de Duitsche na
tie".
Een andcr"kan zelfs met woorden niet be
schrijven, wat de „Fuehrer" voor hem is.
„Hij is mij, evenals allen eerlijken Duit-
Italië zal het land heden zijn
standpunt volkomen duidelijk
maken.
De dag van heden is voor Zuid-Slavië
van zeer groot belang. De Italiaansche mi
nister van buitenlandsche zaken, Ciano,
zal een onderhoud hebben met den Zuid-
Slavischen minister Markovitsj, en velen
beschouwen dit onderhoud beslissend in
de campagne welke de as beeft onderno
men om Zuid-Slavië onder haar invloed te
krijgen. Volgens de Daily Herald zou de
Italiaansche regeering de volgende voor
stellen doen:
1. Een krachtige Italiaansche garantie
van Zuidslavië's territoriale onschendbaar
heid, gepaard gaand met een soort mili
taire alliantie;
2. Hongarije doet afstand van al zijn ter
ritoriale eischen tegen Zuidslavië en sluit
daarmee een niet-aanvalspact;
3. Aan Zuidslavië wordt de kleine Itali
aansche haven Zara aan de Adriatische Zee
afgestaan, in ruil voor een paar eilanden in
die zee.
In welingelichte Zuid-Slavische kringen
acht men de geruchten over een non
agressie verdrag tusschen Hongarije en
Zuid-Slavië nog voortijdig. De betrekkingen
tusschen Boedapest en Belgrado zijn voor
treffelijk op weg naar verbetering, doch 't
is nog te vroeg, om deze in oen verdrag
vast te leggen. De toenadering tusschen
Hongarije en Zuid-Slavië moet, in verband
met do vriendschapsbetrekkingen tusschen
Zuid-Slavië en Roemenië, zich gelijk ont
wikkelen met de toenadering tusschen
Roemenië en Hongarije. Te Belgrado ver
klaart ment dat de toestand thans zoo
danig is, dat men een spoedig herstel van
de normale betrekkingen tusschen Boeda
pest, Boekarest en Belgrado mag verwach
ten,
„Zuid-Slavië niet overtuigd".
De officieele Italiaansche lezing over het
doel van de conferentie, die te Venetië
mmmm
Prins Paul van Joego-Slavië.
wordt gehouden, is, dat ondanks de na
drukkelijke verzekeringen, welke het on
middellijk na de bezetting van Albanië
heeft gegeven, Italië gevoelt, da( liet Bel
grado niet volkomen heeft overtuigd. Cia
no zal zijn bestekrachten richten op het
wegnemen van iederen twijfel.
In ieder geval moet worden vastgesteld
in hoeverre de in 1937 te Belgrado gesloten
verdragen tusschen Italië en Zuid-Slavië
van toepassing zijn op den nieuw, gescha
pen toestand in Albanië.
Dreigementen?
Volgcns het olk zullen de aanbiedingen
vergezeld gaan van de noodigc dreigemen
ten. Een weigering zal als een verklaring
van onvriendschappelijkheid jegens Italië
en Duitschland worden beschouwd, het
geen zeer onaangename gevolgen voor Zuid-
Slavië zou kunnen meebrengen. De Zuid-
Slavische regeering komt in een moeilijk
parket. De openbare meening in het land
is uitgesproken vijandig jegens de „as"-
mogendheden. Maar Ciano's dreigementen
zijn weinig minder indrukwekkend. Duitsch
land en Italië zijn economisch de beste
klanten van Zuid-Slavië.
En wanneer Belgrado mocht weigeren, is
er een heele reeks eischen achter de hand,
die de huren van Zuidslavië naar voren'
kunnen brengen.
Verwachting: Zwaar bewolkt tot
betrokken met eenige regen,
matige aan de kust tijdelijk
krachtige, wind uit Weste
lijke richtingen, koeler.
Alg. vooruitzichten voor Zondag
koeler weer.
schers, tot ons noodlot geworden, Kan een
inensch zijn noodlot beschrijven? Ik houd
het voor een vermetelheid!"
Een tweede lijkt het een profanatie, aan
een persoonlijke verhouding lot den „Fueh
rer" te denken. ,Er zijn dingen, die door
een poging, ze te verklaren van hun godde
lijkheid beroofd worden".
Verder zijn er uitlatingen, als „controle
instantie van het geweten, „brood, dat de
ziel noodig heeft", en andere.
Voor een zekeren Adolf R. uit Frankfort
beteekent de „Fuehrer": „dat, wat voor een
fanatieken en streng geloovigcn inensch het
woord God beteekent" en een Hans W. uit
Muenchcn verhaalt, dat een afbeelding van
den „Fuehrer, als mijn schepper zoowel in
zijn werkkamer als in zijn salon hangt en
dat iedere blik er op in hem dat bewerkt,
„wat vrome menschcn blijkbaar in diep
gebed ondervinden".
Kleine staten moeten de sfeer
van vrede scheppen, als de
groote landen dat niet kunnen
bereiken.
Heeft de Roemeensche minister-pre
sident Gafcncu te Berlijn de pers
geen enkel onderhoud toegestaan,
gedurende zijn oponthoud te Brus
sel, op doorreis naar Engeland
heeft hij een redacteur van het
Belgische telegraafagentschap ont
vangen. Tegenover dezen heeft Ga-
fencu het Roemeensche standpunt
duidelijk uiteengezet.
Na over de hartelijke verhouding tus
schen Roemenië en België gesproken te
hebben, zcide de minister o.a.:
„Het is mogelijk, dat in een nabije toe
komst de middelgroote en kleine staten van
Europa een belangrijke rol te spelen krijgen
voor de handhaving van den vrede.
„Zij zullen in deze gekwelde tijden, nu
men zoo vaak en ten onrechte spreekt
over agressieve en oorlogszuchtige omsinge
ling, welke niemand wenscht noch na
streeft, de eenige thans denkbare omsinge
ling kunnen organiseeren en ten uitvoer
leggen, de vreedzame omsingeling der vij
andige stroomingen, die in Europa op elkan
der botsen. Op deze staten kan de taak ko
men te rusten om die Europecsche taal ge
reed te maken, waarover eertijds gesproken
is en waarvan men tot dusverre noch de
samenstelling heeft kunnen voltooien, noch
de vervoeging der werkwoorden heeft kun
nen regelen.
Ken dergelijke taal zal op dit oogenblik,
daar ben ik zeker van, slechts uitdrukking
kunnen geven aan de eensgezinde afkeer der
naties van den oorlog."
De reis naar Duitschland.
Op vragen van zijn indrukken tijdens zijn
eis 111 Duitschland, antwoordde Gafenco:
„Ik geloot, dat de besprekingen, die ik
gevoerd heb .bijgedragen hebben tot de op
heldering van de betrekkingen tusschen
Duitschland en Roemenië. Het verheugt mij,
dat mijn reis mij binnenkort naar Londen en
anjs en Home zal leiden, waar ik bezoe
ken zal brengen aan de eminente staatslie
den, die voorzitten bij do pol i tiek dier lan
den, the steeds met Roemenie bevriend zijn
geweest J
Te Zoutkamp en bij Nijmegen.
Een Duitsch vliegtuig heeft gistermiddag
m de R ugezandtcspoldcr te Zoutkamp eeu
noodlanding gemaakt, omdat de piloot den
koers was kwijtgeraakt.
Bij de noodlanding kwam de machine met
den kop in een sloot terecht. Het toestel werd
zoo /waar beschadigd, dat. liet moet worden
gedemonteerd, doch het is door den bunze-
kamneiv C'\ ''C .pol.lticautol'iteiten van Zout
kamp voorloopig m beslag genomen.
Li waren drie inzittenden.
Een ander Duitsch vliegtuig liceft. srislpr-
middag tusschen Beuuingen en Neerbosch
rrf^clrk °,,;i
,Pt tons,cl sloc* daarll'i over den
kop en de eenige inzittende liep daarbii
eenige ontvellingen op. «aaraij
is gaan°dederZOek "aar deze aan«el^enheid