Diplomaten I
den Balkan!
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Voelt gij U door
ons bedreigd?
Conferentie tusschen Rome en Belgrado
Drie dagen naar de grens
Anti-Duifscbe opwinding
in Polen
Een vredesgebaar
van Engeland
Zware gevechten
om Kaifeng
24 APRIL 1939
67e JAARG. No. 8600
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
'strijden om
„De pers verklaart
den volgenden oorlog"
Moeilijkheden
in het Memelgebied?
Katholieke volkspartij
opgericht
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Nationaal Socialisme
wet der wildernis
Studiefonds
voor werkverruiming
ArMTOI
Van-wei j
Vkiangsi VÏTSJt
HELDERSCHE COURANT
MAAN DAG
Prins Paul van J oeg o-Slavië naar Italië
De bezetting van Albanië door Ita
lië en het garandeeren door Enge
land en Frankrijk van de onafhan
kelijkheid van Griekenland, Roeme
nië en Turkije, hebben nog eens
duidelijk doen uitkomen, het voort
duren van den drang naar het Oos
ten der asmogendheden en daarte
genover de vastbeslotenheid der
groote democratieën om hieraan
paal en perk te stellen.
Als Londen en Parijs echter meenden,
met hun garant.ieverkiaringcn de opmarsch
van de dictatoriale staten te hebben ge
stuit, zullen zij door het houden van de
conferentie te Venetië tusschen Ciano en
Markowitsj, resp. minister van. buitenland-
sche zaken van Italië, en Joego-Slavië, wel
uit deze zoete droom zijn ontwaakt.
De „as" zet door!
Joego-Slavië is door de bezetting van Al
banië geheel overgeleverd aan de willekeur
van de dictatoriaal geregeerde landen.
In het zuiden en westen grenst het aan
Italië, in het noorden aan Duitschland en
Hongarije, in het oosten aan den Duitsch-
landvriend Bulgarije en het is dus begrijpe
lijk, dat men in Belgrado zeer soepel is
jegens Italië, blijkbaar van de gedachte
uitgaand, dat de eventueele garanties van
de verafliggende democratieën veel minder
waard zijn dan de, zij het duur gekochte,
toegenegenheid van de zwaah bewapende
buurlui.
Het doel van Italië is duideVjk. Rome
tracht'door het vormen van een blok: Hon
garije, Joegoslavië, Bulgarije 'n tegenwicht
te vormen tegen het Engelsch-Fransclie
Balkan-maaksel, Roemenië, Turkije, Grie
kenland.
Dat in het kader der Italiaansche plannen-
op den duur Roemenië de tol zal moeten
betalen, is duidelijk. Zoowel Bulgarije als
Hongarije maken aanspraak op gioote dee-
len Roemeensch grondgebied, dat dit land
na den wereldoorlog annexeerde.
Dez et van Rome is daarom wel 'n vrij
sterke. Het eenige zwakke punt daarin is de
beslist anti-Ilaliaansch-Duitsche gezindheid
van het Joego-Slavische volk, welke zich in
de laatste dagen nog weer duidelijk uitte.
De Sokols op de bres voor de on
af hankelij kheid.
Zoo heeft de jaarvergadering van de Zuid-
Slavische Sokols gisteren een motie aange
nomen, waarin de Sokols verklaren op ieder
oogenblik bereid te zijntot hun laatsten
druppel blocds „ieder stukje van het Zuid-
Slavische grondgebied en de rechten der
Zuid-Slaven" te zullen verdedigen. Zij doen
verder een beroep op alle Zuid-Slaven „de
les te trekken uit het tragische lot van an
dere staten en alles te doen wat in hun
macht is om een billijke overeenkomst tus
schen Serven en Kroaten te verwezenlij
ken".
Betooging voor de democratie.
Zaterdagavond hebben tienduizend jonge
Zuidslaven tijdens een massabetooging in
de Universiteit van Belgrado verklaard, aan
den kant der democratie te staan. Zij deden
een beroep op de regeering om niet een hei
melijke adhaesie met don aanvaller te be
dekken met den mantel der neutraliteit. De
vergadering eischte de verdediging van
iederen duimbreed grond van Zuidslavisch
gebied. De vertegenwoordigde organisaties,
die niet allen uit universitaire kringen kwa
men, omvatten iedere meeningsschakeering.
Er werden drie stampvolle parallel-vergade
ringen gehouden, waar de redevoeringen per
luidspreker ten gehoore waren gebracht, en
toch moesten nog velen naar huis gezonden
worden.
Vrede en vriendschap!
Nadat Ciano en Markowitsj gisterochtend
te Venetië een tweede onderhoud van bijna
twee uur hadden gehad, is een officieel com
munique uitgegeven, waarin gezegd wordt,
dat gesproken is over verschillende kwes
ties, die de beide bevriende staten onder de
huidige internationale omstandigheden en
vooral met het oog op de jongste gebeurte
nissen in Albanië, interesseeren. Hierbij
werd eens te meer de bijzondere hartelijk
heid bevestigd van de tusschen Italië en
Joegoslavië bestaande betrekkingen, die se
dert de totstandkoming van het pact van
Belgrado, dat den vrede in de Adriatische
zee en de eerbiediging van dc wederzijdsche
belangen verzekert, op elk gebied en in elk
opzicht verstevigd en versterkt is.
Wat de betrekkingen met Hongarije betreft
hebben de beide ministers van buitenland-
sche zaken den toestand bestudeerd, die
door de jongste gebeurtenissen ontstaan is,
en zij hebben met voldoening vastgesteld,
dat zij den weg hebben geëffend voor een
vruchtdragende verstandhouding tusschen
de beide regeeringen te Belgrado en Boeda
pest.
Voldoening in Italië over verloop
der besprekingen met Joegoslavië.
Het verloop der tusschen Ciano en Mar
kowitsj gevoerde besprekingen, heeft groote
voldoening gewekt in Italië, waar men van
oordeel is, dat Joegoslavië zich definitief
heeft ingeschakeld in het systeem van de
as. De kwestie der toenadering tusschen
Belgrado en Boedapest, zoo zegt men, kan
als geregeld worden beschouwd. Reeds
spreekt men van een a.s. reis van Csaky
naar Belgrado, waar een Ilongaarsch—Joa-
goslavisch niet-aanvalspact zou worden op
gesteld, waarvan de onderteekening tegen
eind Mei zou kunnen geschieden. Hierna zou
Joegoslavië toetreden tot het anti-komin
ternpact en zijn uittreden uit den Volken
bond aankondigen. Dit zijn tenminste voor
uitzichten, waarover men in Italiaansche
kringen openlijk spreekt.
Veelbeteekend is voorts een commentaar
in de Popoio di Roma, welk blad schrijft
dat, als Hongarije eenmaal zijn betrekkin
gen met Joegoslavië heeft geregeld, het met
grootere veiligheid den blik naar Roemenië
kan wenden.
Prins Paul van Joegoslavië zal
officieel bezoek aan Rome bren
gen.
Prins-Regent Paul van Joegoslavië zal
tegen de tweede helft van Mei een officieel
bezoek aan Rome brengen.
Het programma van dit bezoek, dat beoogt
de hechtheid van de banden tusschen Joego
slavië en Italië te onderstrepen, is vastge
steld in den loop der gisteren tusschen Cia
no en Markowitsj gevoerde besprekingen.
Duitsche aanvallen op de Britsche
pers scherper dan ooit!
De Duitsche bladen wijzen in hun avond
edities met bijzondere scherpte op de „inter
nationale het.z- en leugencampagne" tegen
de autoritaire staten, waaraan, vooral ,het
Angelsaksische deel der wereldpers" zich
zou schuldig maken.
Daarbij memoreeren zij de woorden van
Hitier, dat zoolang hieraan geen halt wordt
toegeroepen, er geen werkelijke vrede onder
de volkeren kan ontstaan.
Wie een Engclschc of Amerikaansche
krant opslaat, aldus de Duitsche pers, gaat
gelooven, dat wij reeds midden in den we
reldoorlog staan. De oorlogshetze is in deze
weken zoo versterkt, dat de Eng.elschen ze
nuwachtiger zijn dan ooit. De „City" is zoo
wild geworden, dat de „Business" er onder
lijdt. De „Angriff" neemt tot opschrift het
woord van Caillaux. „De pers verklaart den
volgenden oorlog" en doet een beroep op de
staatslieden der geheele wereld in te grijpen
voordat het te laat is. „Beteugelt een hetze,
die u zelf zoekt te verstrikken. Ge hebt dan
een historische prestatie volbracht, voor den
vrede der wereld."
IS NEDERLAND PARAAT?
Bevinden onze grenzen zich mo
menteel in voldoende staat van ver
dediging'?
Hoe maken de jongens het, die
na Paschen plotseling opgeroepen
werden en met de grootst mogelijke
snelheid naar de grens gedirigeerd?
Ziedaar een drietal vragen, waar
in onze lezers momenteel het grootst
mogelijke belang stellen.
Het verheugt ons in dit opzichl
te kunnen berichten, dat onze re
dactie dezer dagen een uitnoodi-
ging van den Chef van den Gene
ralen Staf ontvangen heeft, waar
hij een onze redactieleden in de ge
legenheid gesteld werd een repor
tage van den toestand aan de Ne-
derlandsche lands- cn zeegrenzen te
maken, onder leiding van stafkapi
tein Paters.
In een drietal artikelen, waar
van morgen het eerste verschijnt,
zal onze medewerker van zijn bevin
dingen, gedurende drie dagen aan
de grenzen, vertellen.
Duitsche pers noemt bescher
ming der Poolsche regeering on
voldoende.
Het Duitsche'Nieuwsbureau bericht, dat
uit alle plaatsen in het industriegebied in
Oost-Oppersilezië berichten over aanvallen
van Polen op Duitschers worden ontvangen,
welke in den nacht van Vrijdag op Zater
dag voornamelijk door leden van den Pool-
schen Jeugdbond zijn gepleegd. In de dor
pen werd met steenen naar de huizen van
Duitschers geworpen en talrijke Duitsche be
woners werden aangevallen en mishandeld.
I-Iieraan wordt toegevoegd, dat de anti-
Duitsclie ophitsing van dag tot dag erger
wordt cn dat de maatregelen van de Pool
sche autoriteiten tot bescherming niet vol
doende blijken te zijn.
Niet naar het Duitsche paradijs
terug.
He Poolsclie blad de „Kurjer Warzawski"
kondigt aan, dat gisteren twee Duitsche sol
daten in uniform getracht hebben te deser-
teeren en de Poolsche grens over te steken.
Een van hen werd door Duitsche douane-be
ambten doodgeschoten, de tweede wist hoe
wel zwaar gewond, Poolscli gebied te berei
ken. Hij verklaarde aan de Poolsche autori-
teitenfliever onder de meest slechte omstan
digheden in Polen te wonen, dan verplicht
te worden naar het Duitsche'„paradijs" te
rug te keeren.
Poolsche berichten over molesta
lies van boeren. Een Duitsche
tegenspraak.
De Poolsche bladen melden, dat vijf Li-
tausche boeren tijdens een incident, dat
zich in het Memelgebied heeft afgespeeld,
zijn doodgeschoten.
Een delegatie van boeren was onderweg
naar Popeggen bij Memel om dc terug
roeping te verzoeken der Duitsche commis
sarissen, die controle uitoefenen op hun
grondbezit. De delegatie werd echter dooi
de Duitsche politie gearresteerd, waarna
vrijwel alle boeren uit den omtrek kwamen
eischen, dat zij zouden worden vrijgelaten.
•Dc politie gelastte de betoogers uiteen te
gaan en toen zij dit weigerden, maakte de
politic van haar vuurwapens gebruik, waar
bij vijf boeren gedood werden en verscheide
ne anderen verwondingen opliepen. De gear
resteerde betoogers werden in een concen
tratiekamp opgesloten.
Niet waar!
Het Duitsche nieuwsbureau spreekt de be
richten der Poolsche bladen tegen, volgens
welke boeren tegen de politie in opstand
zijn gekomen. In het Memelgebied, aldus
het D.N.B., heerscht volkomen rust en te
vredenheid en onlusten hebben zich niet
voorgedaan.
Henderson keert naar Berlijn te
rug.
Henderson, de Britsche ambassadeur, te
Berlijn, die na de bezetting van Tsjecho-
Slowakije door Duitschland bij wijze van
protest, naar Londen ontboden was, om ver
slag uit te brengen over den toestand, is
thans weder op weg naar Berlijn.
Oud-leden der Kath. Dem. bond
vereenigen zich.
Gisteren is te Soest de eerste vergadering
gehouden van het door een aantal oud-leden
van de opgeheven Katholiek dem. partij op
gerichte Katholiek democratische verbond.
Besloten werd de nieuwe groepeering onder
den naam „Katholieke Volkspartij" voort te
zetten.
Vrijwel alle landen antwoorden
ontkennend op Duitschlands
vragen. - Zwitserland laat zich
niet positief uit.Amerika neemt
de vragen niet ernstig.
Beeds Zaterdag srpaken wij het vermoe
den uit, dat de meeste landen op Duitsch
lands vragen of zij zich bedreigd gevoelen,
ontkennend zouden antwoorden. In een deel
van onze oplage konden wij Zaterdag nog
mededeelen dat Nederland te kennen heeft
gegeven zich niet bedreigd te gevoeicn. Ook
de Finsche rcgcering heeft geantwoord, dat
Finland zich niet door Duitschland bedreigd
acht en dat het de boodschap van Roosevelt
voor de publicatie niet kende.
Denemarken verklaart hetzelfde. De re
geering van Littaucn heeft verwezen naar
de oevreenkomst van het afstaan van Me
mel, waarbij Duitschland heeft verklaard
nooit geweld te zullen aanwenden tegen
Lithauon.
Dc Duitsche gezant heeft den Zweedschen
minister van buitenlandsche zaken monde
ling gevraagd, of Zweden zich bedreigd
achtte, waarop Sandler ontkennend heeft ge
antwoord.
Het schijnt dat Duitschland tot dus
ver Joego-Slavië nog niet officieel
gevraagd heeft, of het zich door
Duitschland bedreigd voelt. In be
voegde kringen verklaart men ten
minste niets van een dergelijken stap
te weten Men voegt hieraan toe dat de
politiek van Joego-Slavië sedert ver
scheidene jaren en vooral sedert den
Anschluss, gericht is op het onder
houden van goede betrekkingen met
Duitschland. Het zou dus een mis
kenning zijn van al deze politieke po
gingen, thans te spreken van een be
dreiging van dezen kant, temeer daar
de Duitsche bewindslieden herhaal
delijk Joego-Slavië formeele verzeke
ringen hebben gegeven ten aanzien
van de eerbiediging van zijn integri
teit en onafhankelijkheid.
De bondsraad van Zwitserland heeft ver
klaard.
1. De Bondsraad wist niet van het voor
nemen van President Roosevelt een vredes
oproep te richten tot de regeeringen van
Duitschland en Italië.
2. De Bondsraad vertrouwt op de eerbie
diging van de door de eigen weermacht van
het eedgenootschap verdedigde neutraliteit,
welke door Duitschland en de overige na-
buurstaten nadrukkelijk is erkend.
Op de vraag of het zich bedreigd
gevoelt, geeft Zwitserland dus geen
direct antwoord.
Een manoeuvre.
noemt men in Amerika de vragenstellerij.
Men beschouwt de ondervraagde landen aïs
menschen, die bedreigd worden met een re
volver en wie men vraagt of zij zich in ge
vaar voelen. Bij voorbaat toont men zich
derhalve reeds gereserveerd over de ant
woorden.
Wat ook het antwoord van Hitier zal zijn,
de openbare meening in de Vereenigde Sta
ten zal de pogingen der democratie blijven
steunen, zegt men.
JAPANNERS LIJDEN
LIJKE VERLIEZEN.
AANZIEN-
Hoewel de krijgsiberichten van Japansche
en Chineesche zijde moeilijk te controleeren
zijn, en elkaar op tal van punten tegen
spreken, wordt het toch wel duidelijk, dat
de Chineezen terrein veroverd hebben. Voor
de dorde maal in twee weken hebben zij,
volgens een bericht van het Chineesche te-
legraafagent schap uit Loyang, in den och
tend van den 20cn dezer een aanval op
Kaifeng ondernomen. Hoewel het Japan-
sche garnizoen inmiddels aanzienlijk ver
sterkt werd, hebben de Chineezen na ge
vechten, die verscheidene uren duurden,
en in den loop waarvan meerd an 200 Ja-
panneezen werden gedood, het aan de
westelijke poort van Kaifeng gelegen
spoorwegstation heroverd. Nadat de Chi
neezen de in het station aanwezige leger-
yoorraden in brand hadden gestoken, trok
ken zij zich terug.
Felle strijd om Tsjengsjing.
Uit Kweilin meldt het Chineesche pers
hui eau, dat de laatste drie dagen bij ver
woede gevechten om Tsongsjing 60 K.M.
ten oosten van Kanton, meer dan 2000 Ja-
panneezen gedood zijn. Tsengsjing ~is vol
gens dit bericht nog steeds in handen der
Chineezen.
Nieuw Chineesch offensief in
Oost-China,
Uit Tsjangsja wordt gemeld, dat de Chi
neezen thans ook aan het driehoekige front
in Oost-China het offensief hebben hervat
en op het oogenblik in drie richtingen
langs den weg NankingHantsjau opruk-
Verwachting: Nu en dan regen
zwaar bewolkt tot betrokken
met tijdelijke opklaring,
matige tot krachtige N.W
tot Z.W. wind, iets zachter
Baldwin over de Britsche garan
tieverklaringen.
Baldwin heeft aan de universiteit
van Toronto een lezing gehouden,
waarin hij o.m. zpidc:
„Tenzij de menschheid voor altijd
onderworpen wil worden aan de
wet van de wildernis, zullen wij moe
ten terugkeeren tot het volkenbonds
handvest of iets van dien aard, tel
kens en telkens opnieuw".
Sprekende over de oorlogsdreiging zeide
Baldwin:
„Ik verklaar, dat de Britsche regeering
volkomen gelijk had met het afleggen van
haar verklaring van 31 Maart (de belofte
aan Polen), En wij weten thans, dat, mocht
een uitdaging komen, wij aanwezig zullen
zijn. De beschaving kan ten onder gaan ten
gevolge van een oorlog maar zij zou stellig
ten onder gaan tengevolge van een natio
naal socialisme, dat zou zegevieren buiten
de grenzen van het land zijner geboorte.
Aan welke ideologie een volk zichzelve ook
moge onderwerpen dat is een zaak, die dat
volk alleen aangaat, Wanneer echter die
ideologie wordt opgelegd aan andere,'vrije
volken, dan is dat een zaak van alle vrije
menschen".
Stichting van vertegenwoordi
gers uit het Nederlandsch be
drijfsleven.
Op instigatie van Z.K.H. Prins Bernhard
heelt dr. J.'Eijkman, directeur der Amster-
damsche Maatschappij voor Jongemannen
(A.M.V.J.) te Amsterdam, een groep gevormd
van vertegenwoordigers uit het Nederland-
sclie bedrijfsleven, die zich bezig zal houden
met de bestudeering van plannen voor de
evrruiming van de werkgelegenheid hier te
lande, als ook met de voorbereiding van en
de medewerking bij de uitvoering dezer
plannen in overeenstemming met den ge-
dachtengang, aangeduid in de memorie van
toelichting op het wetsontwerp tot verhoo
ging van het 7e hoofdstuk B. der rijksbegroo-
ting voor het dienstjaar 1939 (verhooging
crediet voor werkverruiming).
i PlUt^WGFOE i
Sj>M
IEHGKWAU6
WON AÏ
\_J0FWIUG(
V
f Sj
T0EH^|kU&
tsl
r
50HbjMIK| i
JUWJAUG
Sl&WGJAUG
HOEPE^
ISlUJAHG
Femgjaug
mikou «l qAUKUJG
AiKj.,.
ClIAl-l t
fUAUTSJAUG
ken, respectievelijk in de richting van Nan
king, Woesjing of Hoatsjau en Hangtsjau.
Japanneezen laten versterkingen
aanrukken.
Uit Loyang wordt gemeld, dat de Tsieng-
taispoorweg in de provinsie Sjansi en cle
spoorweg Peiping-Hankau in 'de provincie
mdnrifpl? va" de JaPansche militaire
autoiiteiten voor den tijd van drie weken
voor passagiers- en vrachtvervoer gesloten
vin'/™ verband 'net groote verplaatsingen
van troepen int Noord China naar Kaifeng
cn layoean. Dit wijst er volgens het Chi-
df/p tC Py-rshureau op, dat de tegenwoor
dige sterkte der Japansche troepen niet lan
ger voldoende is om het hoofd te bieden aan
den toestand, die door de jongste successen
der Chineezen aan het froit is ontstaan
Moorddadig Japansch bombarde
ment!
Tsjihkiang in West Iloenan is, naar een
EÜm b0ncht mcldt' 21 dezer voor
Je helft verwoest hij oen luchtaanval door
Vliegtuigen, ingevolge waar
van 400 burgei's gedood werden.