Alle grenswegen
hermetisch
gesloten
Duitsche vredesvoorstellen
aan Londen 1
vssffis. «•oüfïRjj ss
"saws-s;
Jeerbericht
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Drie dagen naar de grens
iz m*. m
De „Patrouille
des Doods"
DE BILT SEINT:
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 UJNEN)
D I N S DAG
67e JAARG. No. 8601
Dit nummer bevat 8 pagina's
Geen kanker-geest onder de grenstroepen
Berlijn zeer optimistisch
Proeven met oorlogsbrood
Optimisme te Berlijn.
Boomkransen
anti-tankgeschut
en mitrailleurs.
Verwachting: Zwaar bewolkt
met opklaringen en plaatse
lijke buien. Iets kouder dan
gisteren. Meest matige Wes
telijke wind.
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg. Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
25 APRIL 1939
(van onzen specialen verslaggever)
Wij zijn in wezen geen militair
volk.
En omdat wij dat niet zijn, moet
er heel wat gebeuren aleer ons
volk tot enthousiasme is te bren
gen over het Nederlandsche defensie
apparaat. Men heeft het altijd min
of meer beschouwd als een weliswaar
noodzakelijk, maar daarbij te kost
baar, kwaad. Liet de internationale
toestand een enkele maal wel eens
wat te wenschen over, dan was daar
tenslotte altijd nog de geest van
„We-kunnen-tóch-niets-doen".
Totdat de zaken ineens anders
werden. Toen enkele weken gele
den ineens the man in the street
wist te vertellen, dat 't bestaan van
Nederland op het spel stond, dat er
een natie was die een begeerig oog
naar Nederland opsloeg.
De schrik sloeg Nederland om 't
hart. Ineens realiseerde men zich
dat duurgekochte vrijheid wel eens
leelijk in den knel zou kunnen ko
men en dat moest, kost wat kost,
vermeden worden.
Troepen gingen naar de grens. Duizenden
militairen. Jonge knapen en kerels die zoo
uit hun werk of gezin gerukt waren.
De grens werd gesloten. Door stille dor
pen rolden mitrailleurs en kanonnen. Le
gerauto's denderden nacht en dag door ver
geten provinciestadjes en eindelooze troepen-
recruten trokken, ernstig kijkend, voorbij.
Naar de grens
Nederland wist ineens dat het noodzake
lijk was. Besefte ineens dat hier geen „sol
daatje" gespeeld werd, maar dat er hier
sprake was van bittere noodzaak. Omdat
het rommelde en rommelt in Europa en
het woord „oorlogsgevaar" sedert '18 een
gemeenplaats, weer een realiteit geworden
is.
Men begreep dat men zich thans moest
verlaten op de weermacht. De weermacht,
die al te veel verzaakt, al te stiefmoederlijk
bedeeld was gedurende vele, vele jaren.
Ergens aan de Oostgrens
Met zes-en-twintig journalisten en 6 film-
menschen zijn we, onder leiding van kapi
tein Paters van den Generalen Staf, er op
uitgetrokken. Met de belofte alles te zul
len zien, doch met de restrictie geen enkele
plaatsnaam of andere geografische aandui
ding te gebruiken.
Hetgeen te begrijpen is in dezen tijd,
waarin ieder grensond„rdeel voor een an
dere mogendheid van de 'grootst mogelijke
waarde kan zijn.
Ergens aan de Oostgrens. Waar de landen
ln den avondnevel liggen te dampen en
ïooken. Blauwig ligt in de verte de horizon.
Wazig. Alleen de kerktorens steken als syl-
houetten scherp omhoog.
Eerste pleisterplaats. Stijf kruipen we uit
de twee leger-busscn, die ons van Den Haag
naar hier, een grensdorp met een onbeken
den naam. gevoerd hebben.
Het is een „gat" en het is er stil. Alleen
in een sloot zit een vroege kikker te zwet
sen en mijlenweg slaat ergens een hond
aan.
Twee duizend meter verderop ligt de Duit-
sche grens. En nog een paar duizend meter
verder een barricade, wier naam een som
beren klank heeft: SiegMedlinie.
Dwars over den weg is een ver
sperring aangebracht en we krijgen
van den kapitein en een dienstplich
tig sergeant, die is aan komen hol
len, de eerste les in strategie. Ons
wordt gewezen de blokken die men
verscheidene meters diep in den
grond gegraven heeft. Daarin ijze
ren sleuven, en daarin weer de
asperge's". Een wonderlijke naam
voor de lange ijzeren balken, die
met de punten naar boven in een
hoek van 60 graden naar de grens
gericht zijn.
Tusschen de twee groepen „asperge's" is
een nauwe doorgang opengehouden. Een
auto kan zich er met een scherpe S-bocht
nog wel doorheen wringen, maar hij moet
eerst stoppen.
Doch er is meer dan een wegversperring.
Links en rechts flikkert prikkeldraad. Op
den weg, op honderd meter van de versper
ring, ziet men iets vreemds aan de boomen-
rijen links en rechts van den weg. Op on
geveer een meter hoogte hangen geel-bruine
kransen om de hoornen. En de kruinen der
boomen zijn met witte touwen verbon
den.
Boomkransen.
Het zijn de boom-kransen. Kransen
van vierkante blokjes trotyl spring
stof. Middels een vuurkoord zijn al
deze boomen twee maal twintig,
ook weer verbonden en ontsteekt
men het vuurkoord, dan zal men
zien hoe al deze boomen tegelijker
tijd geveld worden. Doordat de krui
nen verbonden zijn, vallen ze naar
elkaar toe en wordt een wegversper
ring aangebracht, waardoor tanks
en troepen in ieder geval gedurende
geruimen tijd opgehouden worden.
Daar blijft het niet bij. We gaan het land
in. Op tal van plaatsen achter boschjes, bij
boerderijen, bij slootjes, ziet men kleine ver
hoogingen op het land. Miniatuur terpjes
Aan weerszijden van de wegversperring.
Dat zijn de kazematten. Als we er een be-
De toegangswegen tot de bruggen over de
groote rivieren in Nederland zijn met z.g.n.
„asperges" bezet, welke palen een onover-
komenlijke hinderpaal voor gemotoriseerde
legerafdeelingen beteekenen.
kijken zien we in de schemering een glim
mende mitrailleur-loop naar huiten priemen
Ernaast liggen doozen met patronen. Een
ervan is geopend. Daarin zien we de ban
den patronen. Een man zit achter de mi
trailleur. Als zijn wacht om is komt een
ander. Dat gaat nacht en dag door. Perma
nente bewaking
Prachtig werk.
Dat is één punt van den weg. Van de Duit-
sche naar de Nederlandsche en van de Bel
gische naar de Nederlandsche grens voeren
vele wegen. Breede en smalle. Al deze we
gen zijn strategische punten. En bij al deze
wegen, bij al de punten waar een opmarsch
zou kunnen plaatsvinden, vindt men deze
versperringen. Ze zijn na de Paaschdagen
aangebracht. Nacht en dag heeft men er aan
gezwoegd. De soldaten en de officieren. Het
moest klaar zijn. Niet na een week, maar
na enkele uren. Er stond iets op het spel
Daar is prachtig werk verricht
door deze menschen. We hooren er
iets van. Van twee, drie dagen zon
der slaap. Van spouwen in den
grond, van graven, spitten, wroeten
in den harden bodem, om klaar te
zijn. De Nederlandsche grens is lang
Een bochtige lijn van dorp tot dorp,
van vlek tot vlek. Overal vindt men
de versperringen. Overal heeft men
gesjouwd en gepeesd en wat bereikt
is, mag gezien worden.
Het is een gordel van prikkeldraad en
weg-afsluitingen. Bijdt men met een auto
door liet grensland, dan is men nog niet ge
lukkig. Om het kwartier stuit men op de
betonnen versperringen cn moet men zich
legitimeeren.
Er is geen mogelijkheid om er door te ko
men. De consignes van de schildwachten
luiden streng en er wordt even streng de
hand aan gehouden. We rijden door. Komen
bij een brug. Een spoorwegverbinding over
een groote rivier.
Treinen denderen er over. Als de men
schen uit de coupé-raampjes naar beneden
zien, zullen ze niets bemerken. Ze zullen
niets zien van de achter boschjes en strui
ken verborgen kazematten, waar zware mi
trailleurs opgesteld staan. Ze zullen hoogs
tens iets bemerken van de groene daken der
gietstalen koepels, waarin anti-tankgeschut
opgesteld staat.
Anti-tankgeschut. Van zwaar kaliber. Be
diend door uitgelezen personen. Door jonge
kerels, die men dit uiterst belangrijke werk
kan toevertrouwen. Een eere-baan feitelijk.
En zoo beschouwen ze het ook.
„Voetzoekers".
Langs de rivier liggen de uiterwaarden.
Breede groene vlakten. In deze uiterwaar
den liggen de „voetzoekers". Dat zijn de
Rond de boomen van verschillende grens
wegen in Nederland zijn trotylladingen
aangebracht. De ontploffing daarvan splijt
den stam en doet de boomen op den weg
vallen, waardoor een hechte versperring
ontstaat.
patrouille's des doods". Drie geweerschut-
ters op, zoo op 't oog, willekeurige plaatsen
verspreid. Hun doel is eventueel opkomende
troepen tegen te houden. Zij worden gedekt
door de mitrailleurs.
Het lijkt ons niet plezierig voet
zoeker-dienst te doen. Tenslotte zit
men dan in de eerste vuurlinie. We
spraken een paar van deze jonge ke
rels. Vroegen hen hoe de post beviel.
„O, uitstekend, meneerwe lig
gen hier goed. Nou ja, een lolletje
is 't niet, maar dat is 't voor nie
mand. Maar we hebben tenminste
verlof in uitzicht. En da s een groot
ding, meneer!"
Merkwaardig, de goede geest, die onder
deze grens-soldaten schuilt. Er wordt niet
gekankerd. Er wordt niet gecritiseerd en er
is geen ontevredenheid.
Ze hebben niet veel. Ze liggen dag-
in, dag-uit in een vreemde omgeving
In een stuk land, waarvan ze den
geest der bevolking niet bijster goed
begrijpen. Het eten is vrij goed,
maar voor amusement is er geen en
kele mogelijkheid. Ze moeten elkaar
bezigheden inde vrije uren. Kapi
tein Paters informeert op onzen
tocht naar al deze dingen. Hij acht
den geest onder de menschen waar
schijnlijk van het grootste belang.
Ieder oogenblik hooren we „En ka
meraad... gaat het naar je zin...
heb je wenschen?"
Zóó moet het zijn!
Grensland
Vlak bij ligt Duitschland. Een kwartier
langs de smalle wegen en men staat aan
de grens.
Aan weerszijden liggen menschen.
Ze vormen de eerste linie, ter bescherming
van ons land in geval er iets mocht gebeu
ren. Ze weten het. Ze beseffen volkomen hun
positie als er iets mocht- gebeuren.
Maar er is geen sprake van een angst
psychose. Zelfs niet bij hen, die dag aan dag
achter een mitrailleur liggen, die belast zijn
met de bewaking van de bruggen cn water
wegen, die de spits af te bijten krijgen bij
een inval; bij hen wordt niet besproken
over oorlog. Komt hij, welnu, dan zal men
klaar zijn. Maar voorloopig is daar het meis
je, dat achtergelaten is, het pakje cigaret-
tcn cn de schotel dampende rats, die van
minstens even groote beteekenis zijn.
Grenslandmerkwaardig land.
Als het niet zoo ernstig was, zou men al
leen de romantiek zien van dit soldaten-le
ven in de afgelegen en verlaten streken van
Nederland.
HITLER WIL VOOR VRIJDAG
ZOOVEEL MOGELIJK POLI
TIEKE VOORDEELEN BEHA
LEN.
Tarwe, rogge en aardappelmeel.
Naar deN. R Ct. verneemt, worden op het
oogenblik in Den Haag proeven genomen
met brood, bestemd voor oorlogstijd, dat aan
een aantal personen, die zich daartoe bereid
hebben verklaard, ter keuring is toegezon-
Het brood is vervaardigd uit tarwe, rogge
en aardappelmeel.
Aan het eind van de proef zullen zij die
er aan hebben deelgenomen, hun bevindin
gen in rapporten neerleggen.
GENERAAL SNIJDERS IN HET ZIEKEN
HUIS.
Voor 't ondergaan van een operatie.
Naar de Tel. verneemt, is dezer dagen ge
neraal C. J. Snijders in het ziekenhuis te
Hilversum lot het ondergaan van een ope
ratie opgenomen. Hoewel er geen reden is
voor threcte ongerustheid, vormt de hooge
leeftijd van den patiënt toch een factor die
de geneeshaeren met zorg vervult.
De vraag waarom Hitier zijn rede
eerst op 28 April gaat houden en
niet in het vuur zijns toorns direct
na de rede van Roosevelt, is lang
zamerhand geen vraag meer. Het
is duidelijk, dat hij slechts tijd
heeft willen winnen, om inmiddels
politieke voordeelen te behalen.
Hendersons onverwachte terugkeer
doet, ondanks tegenspraak van
Chamberlain, allerlei geruchten ont
staan. Men veronderstelt zelfs, dat
Hitier Londen vredesvoorstellen
heeit gedaan, en Hendersons terug
keer het Britsche antwoord daarop
zou zijn.
Henderson zou er, naar verwacht
wordt, op wijzen, dat de aandrang
van de Britsche openbare meening
ten gunste van militairen dienst
plicht steeds toeneemt en dat het de
Britsche regeering alleen mogelijk
zal zijn aan dezen aandrang weer
stand te bieden, indien 't duidelijk
wordt, dat de opvattingen der Duit
sche regeering omtrent de door haar
te voeren politiek een grondige wijzi
ging hebben ondergaan.
Wat de mogelijkheid betreft om tot vreed
zame en practische oplossingen te geraken,
zal sir N'evile Henderson tevens duidelijk
maken, dat de Britsche regcering ten volle
het initiatief van president Roosevelt onder
steunt. Dit standpunt is trouwens ook in de
laatste dagen door Londen aan de Ameri-
kaansche regeering volkomen duidelijk ge
maakt.
Duitschland zou nu, aldus de Tel. enkele
„gebaren" hebben moeten maken als: het
terugtrekken van Duitsche manschappen
cn schepen uit Spanje, het staken van de
campagne in de Duitsche pers tegenover En
geland en een aanmerkelijke mate van de
mobilisatie van het Duitsche leger.
lijn11 verwacht^®11 Zvr optimis,isch. Ber-
Jocgoslav.ëL !P<$lge. toetreding van
Onitnf, 1 1 AaOkommternpact en het
den Rijksdag 'evenMjfs j'n'S^loge'tjer dlplo*
Stc houding der Britsche nnur^01' d" jonK'
wingen in het bock „Me^1Knf"etobteSril?U"
„Engeland" voorkwam 1 t0t nu toe
wenschefijk"adt "eet/e n° a°riIIWer
van Vrijdag as reeds te /«m'" ÏP 7'i|n rede
ren, zegt het Hsb zii J ciob''scheme-
voorloopig in ïe^voL y'anTeL dS S'fch,s
van harde woorden aan het adres 'Van'Pa!
D'middels ligt alles nog in schar™
's .fT eerst klaarheid, "5 ?n
Viijdagom twaalf uur 's middags géi?'
Ken, zijn rede zal hebben.gehouden SP1'C'
