DE
WERELD
over Hitiers
rede
DE WERELD
«»vr ie b™;
weinig
woorden
1 Mei - Dantzig aan
Duitschland?
Beleedigende plaat
van Hitier
Een kwarteeuw garantie
verrassing voor
Polen
Zware straffen
voor pakjesdieven
Zaterdag 29 April 1939
Derde blad
Amerika
Engeland
Polen
Frankrijk
Rusland
Duitschland en Italië
Andere landen
„Koop je nog van
de N.S.B.~ers Tf
Gemeente-ontvanger
pleegt frande
Burgemeester De Vlugt
als scheidsrechter
LroatBeneStemncenpOVer, h6t acc°ord met de
PUBLICATIE
PESSIMISTISCHE GELUIDEN OPZEGGING
DER VERDRAGEN MET ENGELAND EN POLEN
WAS VERWACHT, MAAR ONRECHTVAARDIG
GEACHT.
tenlandsche de c?miuentaren op Hitiers rede in bui-
pessimistisch Men wiiftng8n.ien ln 116 democl'atische wereldpers vrij
dehtkepogmg oln l.i ?n t^^lachtikheid, eenerzijds een dui-
soort ultimatum aan Pofen i Ti !e komen' anderzijds een
is, zooals voor enk-oio ,,.,i P land, aldus tot oordeelen bevoegden,
te der Euronee se h e voPv en 'Spa 11Jethans de toetssteen voor de sterk-
eenige uittreSs ni,ve.rohoudln?cn. Wij geven nu achtereenvolgens
ge uittreksels uit de mcemngen in verschillende landen.
York ^'noerrrTde ^ml^^vrede^ievend.geldllandcl en beurswezen te New
een Lpuntaib>eu'nSStegen k-11 °.nderdeclen van punten tot meer dan
nnHvfkkim I R en b'jzondere koopdrang, maar bij de opening
De koersstijging0tp dan,den laals'"1 tdd «ebruikelbk waf
en werkte de koopfust in d^hand d° 8Cn g°Cd°n SteU"
nen^tedeSdepn,fn0n1otn0<!mden de rcde ..bluffend", maar velen mee-
n-f' deur nie.t voor verdere onderhandelingen gesloten blijft
^lTe«Sf.mdrUkken- Latel' °|J den daR werd de stemmi'ng
dat de fpfrir<?8rheiCi der fmerikanen is echter verontwaardigd door-
ha LwPPt8 Poging van Roosevelt zoo categorisch van de
hft toch dat TT11' Zo1? °P de toekomst vooruit te loopen, schijnt
noit riP ?Penbaro meening en politieke kringen meer dan
Wrschf,™ u-nf ZIJn to^edaan, dat Hitier vastbesloten is zijn over-
n 2Sl tek voort te zetten met alle middelen; 2. alle hoop
°v ,t°~ndehngP.n .°Pode,n KrondslaK van de boodschap van Roosc-
1 opgegeven schijnt; 3. de eenige kans op veiligheid voor alle na-
VrtfiP -n versterking van het weerstandsfront; 4. de beginselen van
n,1.et m overeenstemming kunnen worden gebracht met een
stabilisatie van den vrede.
Officieel commentaar is nog niet gegeven. Te Londen had men
opzegging van het vlootverdrag venvacht en wijst men er op, dat dit
een onrechtvaardige, incorrecte daad is, omdat het verdrag geen clau
sule inzake opzegging behelst.
Zij, die de vlootaangelegenheden bestudeeren, zijn van oordeel,
dat het opzeggen van het verdrag practisch weinig verschil zal ma
ken, gezien de voorsprong, welke de Britsche vloot heeft is het voor
Duitschland practisch onmogelijk de Britsche vloot in te halen.
ln Polen bracht de opzegging van het verdrag van 1934 al even
min verrassing.
De opzegging van de overeenkomst, aldus meent men te War
schau, wijzigt den toestand, noch de veiligheid van Polen in geen
enkel opzicht. Men voegt hieraan toe, dat de Poolsche politiek haar
veiligheid nimmer baseerde op eenig verdrag of pact, doch uitsluitend
op haar eigen kracht.
In Poolsche politieke kringen verwacht men niet, dat Polen nieu
we voorstellen zal doen inzake de regeling van Poolsch-Duitsche
vraagstukken en in het bijzonder van het probleem-Dantzig. Men
herinnert er aan, dat de Poolsche pers de laatste dagen duidelijk het
standpunt der Poolsche regeerinfg over deze kwesties te verstaan
heeft gegeven.
De rede van Httler heeft in Fransche politieke kringen geen ver
rassing gewekt en ook geen groote reactie teweeggebracht, omdat de
groote lijnen van de rede waren zooais men verwachtte.
De opzegging van het vlootverdrag heeft vrijwel geen practische
beteekenis, zegt men, daar de Britsche vloot een aanzienlijken voor
sprong op de Duitsche heeft. Do rede heeft, hoewel ze meer dan dyna
misch was, geen wijziging van beteekenis in den internationalen toe
stand gebracht, aldus kan de indruk in Fransche kringen worden
samengevat.
De rede van Hitier heeft te Moskou geen verrassing gewekt. De
groote lijnen waren in de Sovjet pers voorspeld en men betoogt, dat
de opzegging van het Britsch-Duitsche vlootverdrag en van het
Duitsch-Poolsche nietaanvalsverdrag, opnieuw de waardeloosheid van
overeenkomsten met Duitschland demonstreert. De rede toont slechts
aan, aldus zegt men, hoe gebiedend een nauwe samenwerking voor
de vredelievende landen is.
De Duitsche pers verwelkomt de rede van Hitier met een groote
eenstemmige geestdrift. De bladen schrijven, dat de situatie opgehel
derd is. In buitcnlandsche politieke kringen is men daarentegen pes
simistisch. Een diplomaat zeide tot Reuter: „de vraag is niet, of er
oorlog zal komen, maar wanneer
Bij het publiek heeft het in de eerste plaats verlichting teweeg
gebracht, dat Hitier zegt den vrede te wenschen en dat er nog geen
oorlog is uitgebroken. De gewone man hoopt, dat de rede dien oor
log niet naderbij zal brengen.
In breeden kring ziet men in de rede de aankondiging, dat Hit-
Ier het besluit genomen heeft de kwestie Dantzig op zijn eigen
wijze te regelen, ofschoon hij weet, dat het lot van Europa af
hangt van de manier, waarop hij dat doet.
Velen vergelijken de procedure ten aanzien van Polen met, die te
gen Tsjechoslowakije in 1938. Als er inderdaad wnBvrowlj^hMd be
staat zal de volgende stap naar men gelooft, bestaan in het stellen
van Verder strekkende en krachtiger eischen aan Warschau.
De eerste reactie in Italië is, dat de rede van Hitier het werk van
een staatsman is; maar dat de rede geen verandering in den inter
nationalen toestand brengt.
Wat de Balkan betreft, verwacht Roemenië een verhaasting van
de Poolsch—Roemeensche samenwerking. Men heeft den indruk, dat
de rede niet bijdraagt tot vermindering der spanning in Zuidoost-Europa
en cfat het gevolg zal zijn, dat het streven van de Sovjet-Unie haar in
vloed in de Balkanstaten uit te breiden, wordt bevorderd.
Tn Rultrariie wordt de rede van Hitier algemeen beschouwd als een
antwoord op het Britsche streven naar het opbouwen van een verde
digingsstelsel in O.-Europa. De Bulgaarsche pers is een campagne voor
de territoriale aanspraken van Bulgarije begonnen.
Roosevelt niet de seak Zuid-
Slavië is.
In Hongarije wijst men er echter op, dat de rede van Hitier de deur
h e e ft o v e rgda te n K
fdeal^oplossing voor de Ilongaarsche regeering, die bevriend is met de
beide mogendheden.
I ittnnen ziet -een vermindering van de spanning, omdat een toe-
Littauen ziet geem v -n„ verwikkelingen in Oost-Europa
nemend Duitsch-Poolsche spani naar de markten der
zou kunnen doen ontstaan. II 1p - ^cn aanwijzing voor den Duit
randstaten, wordt hier lipositie in den buitenlandschen han-
schen wensch een overheerscnenue py „m-kri ia-en
del van Littauen en andere randstaten te veik jg.
OF EEN MOREELE UITPUT
TING
ENGELAND ZOU POLEN HEB
BEN BEÏNVLOED.
Hitiers verzekering, dat Dantzig
een Duitsche stad is, die tot het rijk
wil terugkeeren, hegft te Dantzig
zooveel indruk gemaakt, dat de na
tionaal socialisten, in de vrije stad
al spreken van den lsten Mei als
datum van hereeniging.
De stedelijke autoriteiten zouden de ex-
verloven van politie, S.S. en S.A. hebben
ingetrokken. S.S. en S.A. zouden voortdu
rend in staat van gereedheid gehouden
worden.
De reactie in Poolsche kringen.
In Poolsche kringen bewaart men intus-
schen zijn kalmte. Men gelooft, dat de
Duitsche leiders niets zullen forceeren,
maar de voorkeur geven aan een moreele
uitputting van hun tegenstanders. Ook in
handelskringen gelooft men niet, dat er een
staatsgreep in deze dagen te verwachten is.
Men verneemt, dat de nationaal socia
listische formaties in de maand Juni groo
te oefeningen zullen houden.
De Engelsche garantie.
In Engelsche politieke kringen is men het
niet eens, met de wijze, waarop Duitschland
de Engelsche garantie aan Polen, kort na
de bezetting van Tsjecho Slowakije gegeven,
interpreteert.
Deze garantie zou nl. Polens krachtige
houding tegenover Duitschland beinvloed
hebben. In Londen verklaart men echter, dat
de garantie gegeven werd, terwijl Polens af
wijzende houding tegenover de Duitsche
eischen reeds vaststond.
Polen onwrikbaar.
In een klaarblijkelijk geïnspireerd artikel
onder het opschrift: „De puntjes op de i, in
zake Dantzig", schrijft de „Express Poran-
ny" o.m.:
Indien Duitschland, zonder rekening te
Londen met het verdrag van 1934, waarbij
wordt bepaald, dat geen toevlucht tot ge
weld zal worden genomen, een wijziging zou
willen brengen in het statuut van Dantzig,
welke niet in overeenstemming is met het
Poolsche belang, dan moet het wel weten,
dat de Poolsche houding onwrikbaar is en
blijft.
Inval bij de R.S.A.P. te Amster
dam. Huiszoekingen op groote
schaal.
De Justitie te Amsterdam heeft in
den loop van gistermiddag huiszoe
kingen op groote schaal verricht.
Op niet minder dan tien plaatsen
in de oude zoowel als in de nieuwe
stad zijn invallen gedaan om een
uitgebreid en nauwkeurig onderzoek
in te stellen naar den vervaardiger
en drukker van een plaat, die be-
lecdigcnd is voor het hoofd van den
bevrienden staat, Duitschland.
De huiszoekingen zijn in vollen gang en
staan onder leiding van vier rechter-com-
missarissen en het hoofd van het Parket, den
officier van Justitie Mr. Dr. J. A. van Thiel.
Voorts waren aanwezig eenige substistuut-
officieren en een inspecteur van politie.
Betreffende de resultaten van de
huiszoekingen vernemen wij, dat bij
den inval in het kantoor van de
R.S.A.P. (Rev. Soc. Arb. Partij), aan
de Jacob van Lennepkade eenige cli-
ché's in beslag zijn genomen.
Men zoekt echter nog naar drukker, ver
spreider en teekenaar van de plaat. De plaat
werd eenige dagen geleden verspreid in
een formaat van een kwart van de afmeting
van een dagblad. Gisteren zijn ook huiszoe
kingen gedaan te Haarlem, Den Haag en
Rotterdam.
Voor de rijksdagzitting was van
een niet-aanvalspact niets bekend.
Het feit, dat Hitier onder de tot Polen
gerichte voorstellen genoemd heeft voor
stellen betreffende een niet-aanvalspact
voor 25 jaar en een gemeenschappelijke ga
rantie van Polen, Hongarije en Duitschland
aan Slowakije, heeft verwondering gewekt
in Poolsche politieke kringen. Uit bevoeg-
deb ron wordt door het Poolsche telegraaf-
agentschap vernomen, dat dergelijke voor
stellen de Poolsche regeering niet bekend
waren vóór de Rijksdagzitting van heden!
Handelsagent veroordeeld wegens
oneerlijke concurrentie.
De rechtbank te Amsterdam heeft gis
teren vonnis gewezen in de strafzaak tegen
den handelsagent A. S., die terecht heeft
gestaan wegens oneerlijke mededinging.
Hem was ten laste gelegd, dat hij in twee
gevallen tegen afnemers tan een fabriek
van papierwaren had gezegd: „Koop je nog
van die menschen, dat zijn N.S.B.-ers" of
woorden van gelijke strekking.
De rechtbank veroordeelde verdachte tot
een voorwaardelijke gevangenisstraf van
twee maanden met een proeftijd van 3 jaar
en tot een geldboete van f 500, subs. vijf
maanden hechtenis. Bovendien gelastte de
rechtbank de openbaarmaking van deze
uitspraak in dier voege dat de naam van
den verdachte, de bewezen verklaring en
de straffen zullen worden opgenomen in
een dagblad en in „Het Cartonnagebedrijf",
officieel orgaan van de Vereeniging ;yan
Cartonnagefabrikantcn, zulks op kosten
van den verdachte, begroot op. f 50.—.
Ten aanzien van de bijkomende straf
overwoog de rechtbank, dat openbaarma
king wordt gelast, teneinde de benadeelde
firma eenige genoegdoening te geven voor
de minderwaardige manier, waarop ver
dachte haar heeft benadeeld.
Negenhonderd gulden uit werk-
loozenkas vermist.
In de raadszitting van de gemeente Hoek
in Zeeuwsch-Vlaanderen van gistermorgen is
de gemeente-ontvanger W. C. van P. in zijn
functie geschorst wegens fraude bij de plaat
selijke werkloozenkas.
De ontvanger is inmiddels voortvluchtig.
De fraude is ontdekt door een ambtenaar
van den rijksdienst. Er is een tekort van on
geveer negenhonderd gulden. De gemeente
kas is in orde.
Het geschil hisschen de Amster-
damsche specialisten en de zie
kenfondsen beslecht.
Gistermiddag heeft de burgemeester van
Amsterdam, optredende als arbiter in het
geschil tusschen de Maatschappij tot Bevor
dering der Geneeskunst en de Amsterdam-
sche ziekenfondsen inzake het honorarium
van de specialisten, uitspraak gedaan.
Overeenkomstig die uitspraak zijn de Am
sterdamsche ziekenfondsen gehouden, gere
kend te zijn ingegaan 1 April 1939 voor spe
cialistische hulp een honorarium van f 1.25
per ziel per jaar te voldoen, terwijl de
Maatschappij tot Bevordering der Genees
kunst daartegenover de internisten en al-
lergisten tot het specialistencontract heeft
loe te laten en een stelsel van bezuiniging
op de receptuur moet toepassen, overeen
komstig het voor de huisartsen geldende
systeem De nieuwe overeenkomst geldt
zooals levens door partijen was overeenge
komen, tot 1 Juli 1940.
De jeugdgevangenis is geheel
vol.
De Officier van Justitië van de
Amsterdamsche Rechtbank heeft
gisteren tegen drie Amsterdamsche
pakjesdieven zware straffen geëischt.
Tegen een 21-jarigen los-werkman
en een 30-jarigen kellner vorderde
hij twee jaar gevangenisstraf, tegen
den derden verdachte, een 33-jarigen
man met een verre van blanco straf-
register, drie jaar, evenals in de
andere gevallen met aftrek van de
voorloopige hechtenis.
Het drietal stond voor de rechtbank te
recht wegens vijf pakjesdiefstallen, in ver
eeniging gepleegd. In totaal hebben zij meer
dan tien van deze diefstallen gepleegd en
voor een waarde van honderden guldens
gestolen van expeditie-auto's en bakfietsen.
Volgens een opgave van de politie al
dus de Officier van Justitie in zijn requi
sitoir zijn in een tijdsverloop van twee
maanden 72 pakken en pakjes gestolen. Dit
drital ging zeer geraffineerd en omzichtig
te werk. De één „vermonde" zich als expe
ditieknecht, hij stak zelfs in een van zijn
borstzakken een pak vrachtbrieven om
den indruk te wekken, dat hij als knecht
werkzaam was bij een dier vele expeditie
bedrijven in het centrum van de stad. Soms
hielp hij zelfs een handje mee bij laden en
lossen om dan op een onbewaakt oogen-
blik met een pak spoorloos te verdwijnen.
Een van zijn medeverdachten stond op uit
kijk, terwijl de derde zich meestal belast
te met in ontvangst nemen van de gestolen
goederen en den verkoop aan de helers.
Tenslotte zijn zij op heeterdaad betrapt. Het
aantal pakjesdiefstallen is na de arresta
tie van deze werkzame bende aanmerkelijk
veiiimiderd. Ten aanzien van den jongsten
verdachte overwoog de Officier dat' hij mis
seinen in aanmerking zou komen voor
plaatsing in de jeugdgevangenis, ware het
met, dat hij door zijn houding daar een
ongunstigen invloed zou uitoefenen. Boven
dien is op het oogenblik de jeugdgevange
nis geheel vol en kan er de eerste maanden
niemand worden geplaatst.
De rechtbank zal 12 Mei vonnis wijzen.
Dat is niet waar, zegt Roosevelt. Roose
velt heeft verklaard, dat het bericht in de
New York Times, volgens hetwelk hij Hit-
Ier en Mussolini zou hebben voorgesteld,
op een neutraal eiland een conferentie te
houden, onwaar, doch overigens interes
sant en goed geschreven is.
Fransche oorlogsbodems te Gibraltar.
Gisterochtend zijn nog vijf Fransche^oor
logsbodems, het slagschip „Provence", de
kruiser „Emile Bcrtin" en drie torpedo
jagers te Gibraltar aangekomen, terwijl
andere schepen worden verwacht. Op het
oogenblik liggen in de haven van Gibral
tar drie Fransche slagschepen, een krui
ser en vijf torpedojagers, terwijl andere
schepen in de nabijheid liggen.
Frankrijk bouwt vier lichte torpedobooten.
Het Fransche ministerie van Marine
deelt mede, dat de minister de opdracht
heeft onderteekend, vier lichte torpedo-
booten op stapel te zetten. De schepen zul
len een waterverplaatsing hebben van 1000
ton. Zij zullen de volgende namen dragen:
„Le Corse", „Le Tunisien", „LAlsacien" en
„Le Breton."
Volkstelling in Polen. Het nationaal sta
tistiekbureau publiceert het resultaat van
de jongste volkstelling in Polen. Op 1 Ja
nuari 1939 bedroeg de bevolking in Polen
35.080.000 zielen. De toename van de be
volking in 1938 bedroeg 370.271 zielen.
Duitsch vlieger in Egypte gearresteerd.
De Duitsche recordvlieger Aufermann, die
eind Maart van Essen was opgestegen
voor een vlucht over drie werelddeelen,
en op 25 April na een vlucht over Tunis,
en Libye, in Cairo was aangekomen, is
gisteravond, zonder opgave van redenen,
door de politie gearresteerd. Het Duitsche
gezantschap heeft bij de Egyptische auto
riteiten geprotesteerd.
De dictatuur in Bolivia. De president van
Bolivia heeft nadat hij, zooals bekend,
zichzelf tot dictator heeft gepromoveerd,
verboden nieuwe denkbeelden te propagee-
ren, welke de sociale orde in gevaar bren
gen of paniek kunnen zaaien op financi-
eel-economisch terrein. Het leger is on
derworpen aan de militaire wetten van
den staat van beleg, overtredingen kun
nen met den dood worden gestraft.
Jodenwetten in Hongarije aanvaard. Het
Hoogerhuis heeft de Jodenwetten aangeno
men met de wijzigingen, welke er in zijn
aangebracht door de gemengde arbitrage
commissie.
Rebellen in Transjordanië verslagen. De
Transjordanische troepen hebben, gesteund
door de luchtmacht, tweehonderd rebel
len, die naar Transjordanië gevlucht wa
ren, bij het dorp Koera verslagen. De op
standelingen leden zware verliezen. Vol
gens niet bevestigde berichten zouden de
chef, Aboe Mahmoed, en zijn plaatsver
vanger, gesneuveld zijn.
Roosevelt antwoord Hitier nog niet. Be
secretaris van het Witte Huis heeft ver
klaard, dat Roosevelt in de toespraak,
welke hij Zondag bij de opening van de
wereldtentoonstelling te New York zal
houden, niet de gisteren door Hitier ge
houden redevoering zal ter sprake bren
gen.
Italië roept luchtmachtpersoneel op. Het
ministerie van luchtvaart heeft voor een
oefentijd van 60 dagen de subalterne of
ficieren van het hulpcorps en de onder
officieren-vliegers, die gedurende 1937,
19óS en 1939 geen oefeningen hebben mee
gemaakt, opgeroepen. De oproeping geldt
niet voor personen boven de 45 jaar.
Britsche studenten voor den dienstplicht.
De „Oxford Union", de bond van stu
denten van de universiteit van Oxford
heeft met 423 tegen 326 stemmen een re
solutie aangenomen, waarbij de invoe
ring van den militairen dienstplicht
wordt goedgekeurd.
De meeste critiek richtte zich niet zoo
zeer tegen den dienstplicht als wel te-
gen de regeering.
Potetnkin in Ankara. Qm kwart over 9
de ?ussische zaakgelastigd-
aangekomen op het in de Turksche
BOLDOOT VERJAARDAGSKALENDER.
Het 150-jarig bestaan van Boldoot, waar
over wij gisteren tallooze bijzonderheden
vermeldden, was voor de Directie van ge
noemde firma eveneens aanleiding tot ver
spreiding van een magnifieke verjaardags
kalender.
De zes bladen, ieder met plaatsruimte
voor twee maanden, zijn in veelkleurige off
setdruk uitgevoerd en versiert met artis
tieke prentjes uit de jaren: 1789 (datum van
oprichting der eerste apotheek van J. C Bol
doot), 1810, 1830, 1870, 1900 en 1939.
Door een moderne bindwijze samenge
voegd, geeft, het geheel een beschaafd ca
chet, dat zoo bijzonder goed bij de Boldoot
producten behoort.
Men zal er ongetwijfeld veel succes mee
oogsten.
t-, tvwdib uver
!fanffliuü Russische zaakgelastigde
aangekomen op het in de Turkscl
\n,tfnfa HkleUre!} ^'ersiei'd® station van
Ankara. Hij werd begroet door den mi-
£ötino T Bui,enlandsche Zaken, Sara-
cn voi'r, Cn, aml'assadeur der Sovjet-Unie
vele andere hooge autoriteilen,
Ua. tT ~-^C "P°Pol° di Roma" schrijft
dat Italië zich verheugt over het tot stand'
gekomen accoord tusschen Serven en Kro-
aten, naet slechts wegens de ha min
vrl«.p, Rome en Beftd,
hinden, maar ook en vooral omdat een vrer
is
STEUNVERGOEDING ERWTEN EN
VELDBOONEN.
m?a°kt bekenddat°de stov.kkerbo"Yccntra,e
erwten van den oogS T V°nr
van 24 t.m. 29 April 1930 fj, *edenatu™erd
Per 100 kg vom' Zdl 'dragen f 1.60
delaren gedenatureerd e^ToM; d°H°r hHn'
het standaardmonster van u ?-* aan
C en f 1.10 per 10n 1L kwaliteitsklasse
gedenatureerd door teters°°r vo.edprerwten,
zelf hebben geteld. ",f> dfiZe mvten
den oogst 1938'rn'gl'noend0j"ijurhLhT1Pn Vnn
of handelaren gedenalurcerH °rtolers
aa» de kwa 1 iteHseischen zai t1
kg. bedragen.- zal 1 k5° Per 100
's-Gravenhage, 28 April 1939. (XdvJ
