ertog van Windsor pleit voor den vrede DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Ernstig beroep op de leiders der volkeren Engeland licht Japan in Inkrimpen van steunverleening Hollarjdsche melkknecht in Duitschland vermoord Moordaanslag na echtscheiding Economische samenwerking met onze Oost KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 30 (2 LIJNEN) 9 M E I 1939 67e JAARG. No. 8613 Gezantschap der Sovjet-Unie te Boekarest? Opnieuw een Sovjetambassadeur te Warschau Duifsch-Ifaliaansch blok omvat 150 millioen menschen Duitschland weerlegt „onthullingen" Wederom Amerikaanscbe vliegers voor de K.L.M. Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT E LDERSCHE COURANT Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderlcwarti er PCte*TJeo'*K4lder DINSDAG De Hertog van Windsor (ex-koning van Engeland) heeft gisteravond vanuit Verdun een radiorede gehouden tct de Vereenigde Staten. Nu ik, zoo zeide hij o.m.. van deze histo rische plaats tot us preek, ben ik mij diep bewust van de tegenwoordigheid van het groote gezelschap der dooden en ik ben er van overtuigd, dat zij, zoo zij hun stem konden laten hooren, met mij zouden zijn in wat ik ga zeggen. Ik spreek voor niemand dan mij zelf en zonder voorkennis van eeni- ge regeering. Ik spreek alleen maar als soldaat uit den laatsten oorlog, wiens vurigste bede is, dat zulk een wreede en vernietigende waanzin zich nooit meer van de menschheid mees ter zal maken. Ik verbreek mijn vrij willig stilzwijgen thans alleen in verband met het duidelijk aanwezige gevaar, dat wij alleen nader kunnen komen tot een herhaling van de gru welijkste gebeurtenissen, die zich een kwart eeuw geleden hebben voorge daan. De ernstige spanning in den tijd, waarin wij leven, dwingen mij, mijn stem te ver- heffen, om uiting te geven aan het alge meen verlangen, verlost te worden van de vrees, waarin wij leven en terug te keeren tot normale omstandigheden. Ik kan mij niet beroepen op bijzondere staatsmanskennis, doch ik heb tenminste het groote geluk de wereld te bereizen en zoodoende de menschel ijke natuur te kun nen bcstudeeren. Deze waardevolle ervaring heeft bij mij de diepe overtuiging gewekt, dat er geen land is. welks volk oorlog wenscht. Ik geloof, dal dit geldt voor de Duitsche natie, zoowel als voor de Britsche natie, waartoe ik behoor en de Fransche na tie, op wier vriendeiijken grond ik thans woon. De vraagstukken, die ons op dit oogcnblik bezig houden, zijn slechts de weerspiege ling op grooter schaal van de afgunst en achterdacht van het alledaagsche leven. In ons persoonlijk contact streven wij er allen naar, in harmonie met onze medemenschen te leven, anders zou de moderne beschaving nooit ontstaan kunnen zijn! Gaan wij thans die beschouwing ver woesten, door internationaal niet te doen, wat wij individeuel geleerd hebben wel te doen? Na gewezen te hebben op het ontmoedi gende van alle schadelijke propaganda en zijn leedwezen te hebben uitgesproken over het gebruik van woorden als omsingeling en agressie, besloot de hertog, dat in bree- deren geest dan van zuiver persoonlijke of' nationale belangen naar vrede moet worden gestreefd. Uit naam van hen, die in den laatsten oorlog vielen, doe ik een dringend beroep, zeide hij, op alle politieke leiders, zich vastberaden van deze taak te kwijten. Ik doe een beroep op hen uit naam van de levenden, wier bestaan en geluk in hun handen is en ik doe in het bijzonder een beroep op hen uit naam van de heden- daagsehe jeugd, met al haar onschatbare mogelijkheden van toekomstig nut voor de menschheid! Potemkin heden te Warschau. Na het bezoek van den plaatsver- vangenden volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken der Sovjet Unie aan Boekarest, wordt in wel ingelichte kringen aldaar vernomen, dat de Sovjctregeering binnenkort een gezant te Boekarest zal benoe men. Sinds een jaar worden de zaken der Sov jet Unie te Boekarest door een zaakgelas tigde geleid. Hedenavond wordt Potemkin te Warschau verwacht. Het is niet buitengesloten, dat hij nog den zelfden avond een onderhoud zal hebben met Beek. Morgenochtend zal Potemkin zijn reis naar Moskou voordzetten. Omtrent den stand der Engelsch- Russische onderhandelingen. Engeland heeft Japan volledig in gelicht over den huidigen stand der En gelsch-R ussische onderhandelin- SGn- Men hoopt nu, dat Japan deze be leefdheid zal beantwoorden door Engeland mede te deelcn, wat er precies aan de hand is met de leven dige politieke en militaire bespre kingen van Japan met Duitschland en Italö. Lord Halifax, de Britsche minister van buitenlandsche zalven, heeft den Ja|'a,nsch™ ambassadeur Sjigcmitsoe, kort geled P het ministerie ontboden en met he lang gesprek gevoerd, waarin beide staat» lieden uiting gaven aan hun wede Sjigemitsoc zou zich volgens U.P. beklaagd hebben over den Ewtelschen steu aan China. Hij betoogde, dat de regeern g van Tsjoeng King, die door En* nancieel gesteund wordt, onder d n staat van Sovjet Rusland. Hu z.ou z, men vertelt, de staking van den steun aan China gevraagd hebben. Pit dan den weg vrij moeten maken verbetering van de Engelsch—Japansclie trekkingen. Arita, de Japansi-i" minister van buiten landsche zaken, heeft inmiddels te Tokio een rede gehouden, waarin hij zeide, dat Japan de Britsche onderhandelingen met Rusland niet kan negeeren, ondanks de uit sluiting van het Verre Oosten daarbij. Hij voegde er aan toe dat de anti-komintern versterking behoeft, omdat Japan het hoofd moet kunnen bieden aan de komende inter nationale ontwikkelingen, ofschoon een on middellijke verslechterig van de Europeesche situatie onmogelijk is. Roosevelt's boodschap was naar Arita's meening bestemd voor binncnlandsch ge bruik in Amerika, doch tevens om de we reld op te zetten te^en Duitschland en Ita lië. Een direct effect tegen de anti-komin- ternstaten was echter niet bedoeld. Begin van toenadering tusschen Rusland en Polen? Tot ambassadeur der Sovjet-Unie te Warschau is de vroegere gezant te Athene, Charonoff benoemd, waar mede de sinds het najaar van 1937 leegstaande post weer bezet is gewor den. Voorspeld wordt, dat een toenadering tus schen Polen en Rusland de volgende stap zal zijn in Oost-Europa, om het hoofd te bie den aan een mogelijke herleving van Hitlcr's „Drang nacli Osten". In diplomatieke kringen hecht men, vol gens een V.P. bericht, veel beteekenis aan het beozek van Potemkin aan Warschau en aan de benoeming van een nieuwen Russischen ambassadeur te Warschau, een post, die reeds bijna anderhalf jaar vacant was. Men acht dit in het bijzonder van belang na den val van Litwinoff, omdat Polen dik wijls heeft beweert, dat Litwinoff verant woordelijk was voor de slechte verhouding tusschen Polen en Rusland. Niet alleen werd Litwinoff's politiek van collectieve veiligheid te M arschau afge keurd, maar bovendien bestond er een sterke persoonlijke afkeer tusschen Beek en Litwi noff. Uit Moskou wordt intusschen zoowel door het ministerie van buitenlandsche zaken als door de Poolsche ambassade het. bericht te gengesproken, dat de Russische ambassadeur te Warschau reeds officieel benoemd zou zijn. - Het strekt zich uit van Oostzee tot Noord-Afrika. Duitschland verontwaardigd dat de wereld zoo weinig verrast is. De speciale correspondent van de „Deut sche Allgemeine Zcitung" te Milaan schrijft Jat het Duitsch-Italiaanscne verbonu in de geschiedenis bekend zal zijn „als hel ver bond van Milaan, Iet zal waarschüjnlijk te Berlijn geteekend worden en de onder- teekening zal de gelegenheid bieden voor nieuwe samenkomst van de staatsman nen der beide staten'' De minister van buitcmandsche zaken graaf Ciano. is intusschen vanmiddag hier uit Milaan te Rome teruggekeerd, waar hij door een groote menigte'werd toegejuicht. In hun commentaren op het pact van Milaan, schrijven de Romein- sche bladen, dat de alliantie de per manente vorming beteekent van een blok van volkeren, dat zich uit strekt van de Oostzee tot de kusten van Noord-Afrika, bestaande uit 130 millioen menschen, waarbij men nog kan voegen de tien millioen burgers van Hongarije en de tien millioen van het Italiaansche koloniale rijk, tezamen dus 150 millioen menschen. Met dit formidabele blok moeten de mogendheden, die het hebben uitge lokt, rekening houden, zoowel in vredes- als in oorlogstijd. Voor alle in Milaan bestudeerde vraag stukken en vooral voor de netelige kwesties der Duitsche en Italiaansche eisclien, is een handelwijze overeengekomen, welke geïn spireerd wordt door een sterken wil naar vrede en samenwerking. Daarom is behal ve de alliantie van Milaan, geen enkel nieuw uitzonderlijk feit aangekondigd dat de rust in Europa zou kunnen verstoren. Echter zouden de verschillende verant woordelijke regeeringen zich sterk vergis sen, wanneer zij die^ politieke rust van Ita lië en Duitschland uitlegden als een uit- noodiging om de vraagstukken welke een oplossing vereischten in liet archief te ber gen, of als een aanmoediging tot provoca ties. Zal Zondag Mussolini spreken? Er loopen geruchten, dat Mussolini in een Zondag te Turijn te houden rede de Itali aansche eischen zou willen herhalen. Het is duidelijk, dat de twee ministers te Milaan wel degelijk ook over het Poolsche vraagstuk hebben gesproken; dat Italië daarbij verzoenend is opgetreden, staat, volgens het ITsb., buiten twijfel en juist in de omstandigheid, dat het verdrag wordt aangekondigd, zou men een bewijs mogen zien, dat de Italiaansche verzoeningspogin gen ook wel succes hebben gehad. Immers, dat het initiatief om tot een mi litair verdrag te geraken van Duitsche zij de uitging, zal wel niemand betwijfelen en dat Mussolini niet lichtvaardig een verbond zal aangaan, dat hem morgen in een oorlog zou kunnen verwikkelen om een voor Ita lië zoo weinig beteekenend vraagstuk als Dantzig, mogen wij ook aannemen. Duitschland beleedigd. In Duitschland is men er slecht over te spieken, dat het buitenland betrekkelijk zoo weinig notitie neemt en zich niet verrast toont door het militaire verbond met Rome. De Duitsche bladen houden zich in groote opmaak met het verbond bezig en gaan door materiaal te verzamelen over mishandelin gen van Duitsche burgers in Polen. De Poolsche pers beweert, dat Duitschland het accoord met Italië noodig had om zich op een nieuw succes te kunnen beroepen, ge zien de vele nederlagen welke het den laat sten tijd geleden heeft. Berlijn wilde den Duitschers bewijzen, dat men op Italië kan rekenen. Het lijdt geen twijfel, dat Italië geen oorlog wil en om Dantzig geen catastrophe wil riskeeren. De socialistische „Dziennik Lidove", ziet in het pact een poging tot in timidatie en bedreiging jegens de wereld, dus jegens Polen. Ook Polen was niet zuiver op de graat.... De Nationalzeitung keert zich legen ze kere „onthullingen" als zou Duitschland aan Polen bepaalde voorstellen gedaan hebben inzake het herstel van een onafhankelijke Oekraine, waarbij Polen tot werktuig eener agressieve Duitsche politiek zou worden. Het blad zegt, dat men in Warschau eerder had kunnen onthullen, dat Polen in vroe ger tijden niet ongenegen was af te zien van thans zoo belangrijke gebieden als den cor ridor, wanneer het zich aan Litauen had kunnen schadeloos stellen. In verband met arbeidsmogelijk heden in land- en tuinbouw. Voor de provincie Friesland is thans door den minister van Sociale Zaken machtiging verleend om, evenals in voorgaande jaren, in verband met den voorjaarsarbeid in land- en tuinbouw, in 'n groot aantal ge meenten personen, die in werkverschaffing of steunverleening zijn opgenomen, gelei delijk te doen afvloeien, dan wel in een en kel geval de plaatsing geheel stop te zetten. Zeer binnenkort zullen ook in sommige andere provincies overeenkomstige rege lingen worden getroffen. Thans negen buitenlanders in dienst. Naar het Hsbl. meldt zijn op Schiphol twee Amerikaansche vliegtuigbestuurders aan gekomen, die deze week in dienst zullen treden van de K.L.M., zulks in verband met het tekort aan vliegers bij deze maatschap pij. Het zijn de heeren August H. J. Rose, van de T.W.A., en Richard A. McMakin. van de United Airlines, die ieder ruim 1000 vlieg uren op de Douglas-vliégtuigen hebben. In totaal heeft de K.L.M. thans zes Ame rikanen, een Zweed, een Duitscher en een Deen in dienst, waarmede, naar men ons mededeelt, althans voorloopig een leemte in de personeelsterkte iS aangevuld. Gruwelijk misdrijf in Westfalen. Een Nederlander is in Duitschland het slachtoffer geworden van een laaghartigen moord. De verslagene is de 38-jarige melkknecht Jacobus van Dam uit Gouderak, op wien in het Westfaalsche plaatsje Vóllern nabij Munster een roofmoord is ge pleegd. Zaterdagmiddag vervoegde zich bij de ou ders van het slachtoffer, die aan den IJsel- dijk vlak hij Gouderak een boerderijtje heb been, een man. die, aldus de Tel., kwam in- formeeren of Jacobus van Dam thuis was, dan wel of de ouders wisten, waar hij zich bevond. De bezoeker was iemand uit 't Zand in Noordholland, die als melkknecht in Duitschland werkt en met Van Dam bevriend was. Deze Nederlan der was sinds kort met verlof naar ons land gekomen en hij had op zich genomen naar zijn vriend te infor- meeren, omdat deze vermist werd. Hij was Van Dam sinds ecnige dagen kwijt en daarom was afgesproken, dat de vriend tijdens zijn verblijf hier te lande zou trach ten te weten te komen waar de vermiste was, terwijl een in Duitschland achtergeble ven kameraad daar een onderzoek zou in stellen. Van deze laatste had de met verlof gegane arbeider Vrijdagavond bericht ont vangen, dat Van Dam nog niet terecht was, doch dat naar de verdwijning een gerechte lijk onderzoek werd ingesteld. Een ontstellende gewaarwording. De vriend kwam bij de ouders, G4 en Gó jaar oud zijnde, op het oogenblik, dat de familie juist in de krant gelezen liad, d^t een Nederlander, Jacobus van Dam, in Völlern was vermoord. Wel stond de woon plaats er niet bij, maar 't bleek aanstonds uit de bijzonderheden van het krantenbe richt, dat het slachtoffer de vermiste melk knecht was. Het was uiteraard een ont stellende gewaarwording voor de ouders, die het droeve nieuws alzoo van buiten af moesten vernemen, want in Duitschland hadden zij, hoewel hun zoon al sinds 21 April vermist werd, en de moord, blijkens een courantenbericht, al eenige dagen moest zijn uitgekomen, geen enkele mede- deeling ontvangen. Chantage. De feiten, zooals zij werden gepubliceerd, luidden, dat van Dam op 20 April uit huis was gelokt door een Nederlander B. en een zekeren K., wiens nationaliteit niet vermeld is. B. vertelde Van Dam, dat hij van hem eenige dingen wist, die voor den verslage ne zeer onaangename gevolgen zouden hebben indien ze bekend werden. Als prijs voor stilzwijgendheid werd de motorfiets gevraagd, welke Van Dam korten tijd gele den in Duitschland had gekocht. Van Dam weigerde op deze chantagepoging in te gaan waarop B. te zamen met K. hem met een bijl den schedel moet hebben ingeslagen. Het lijk hebben de daders in een vijver la ten zinken. Het slachtoffer werden de schoenen uitgetrokken, die K. aandeed. De voeten van het lichaam van den vermoor de hebben de daders verzwaard met een gewicht van 20 Kg. Daders gearresteerd. Toen Van Dam op 24 April nog niet te recht was en zijn vermissing naar buiten bekend werd, volgde een onderzoek van de justitie, dat na eenige dagen tot de aan houding van B. en K. leidde. Nadat contact was gezocht met de Duit sche autoriteiten, ontvingen de zwaarbe proefde ouders gisterochtend een telegram, dat vermeldde, dat liet lijk vrijgegeven was en naar Holland kon worden gebracht. Van Dam was gehuwd en vader van twee kinderen, doch leefde gescheiden. Hij was een eigenaardige man en niet ten volle bij zijn verstand; vroeger is hij in een gesticht .verpleegd geweest, DE BILT SEINT: Verwachting: Iets warmer dan gisteren, gedeeltelijk be wolkt, droog weer, zwakke tot matige Noordelijke tot Oostelijken wind. Alg. vooruitz.: Aanhouden van het droge weer. Drama in de hoofdstad. Gistermorgen om zeven uur heeft een 46- jarige petroleumventer te Amsterdam, die sedert eenigen tijd van zijn 48-jarige vrouw gescheiden leeft, zich via 'n raam toegang verschaft tot een woning in de Boomstraat, waar zijn echtgenoote thans verblijf houdt. Hij had zich daartoe in hgt bezit gesteld van een ladder, welke hij tegen den gevel van het huis plaatste. Nadat de man was binnengeklom men, begaf hij zich naar de kamer, waar de vrouw zich ophield. Er ont stond een ernstige twist tusschen den petroleumventer en zijn hevig geschrokken vrouw, tijdens welke de man eensklaps een bijl te voor schijn haalde en de vrouw te lijf ging. De vrouw werd slechts even geraakt Zij zag kans naar buiten, de straat op te vluch ten, waar zij een surveilleerend agent aan hield, die zich met de vrouw naar de wo ning begat. De petroleumventer had inmiddels echter het huis verlaten en bevond zich in de Boomstraat, toen de agent kwam aanloopen De man, die zich tijdens de afwezigheid der vrouw in de polsen had gesneden, bloedde ernstig en werd, nadat de agent den G.G. en G.D had laten waarschuwen, naar het Wilhelminagasfhuis overgebracht. „Geen crisismaatregelen, maar een onderdeel van onze econo mische politiek". Aan de ministers van Koloniën en van Economische Zaken is uitgebracht het rap port van de commissie-Hart over de economi sche samenwerking tusschen Ned.-Indië en Nederland. De commissie acht blijkens dit rapport, den tijd niet rijp voor een alomvattend en slui tend stelsel van economische samenwerking tusschen beide gebiedsdeelen; zij volstaat daarom met eenige voorstellen tot verbete ring van den huidigen toestand. Haar algemeene conclusie is, dat be doelde samenwerking niet langer een geheel van crisis-maatregelen dient te zijn, doch een blijvend onderdeel van de economische politiek van het Koninkrijk. Wij lezen in het rapport, dat er thans geen aanleiding bestaat tot de invoering van nieuwe con tingen teeringen en van de thans geldende contingenteeringcn enkele in aan merking komen voor opheffing na een zeke ren overgangstermijn. Voor die opheffing zal dan de overweging gelden, dat voor die ge vallen het belang van Indië van een zoo laag mogelijk prijsniveau zwaarder dient te we gen dan het belang, dat de hierbij betrokken landen hebben bij de bescherming van hun afzet in onze Oost. De nijverheid. Wat de Indische nijverheid betreft, dient buitengewone bescherming te worden ver meden en is voor speciale protectionisti sche tarieven van invoerrechten geen plaats. Het zal kunnen voorkomen, dat de ont wikkeling van de Indische nijverheid on vermijdelijk mede brengt, dat invoer in In- die ook invoer uit Nederland wordt vervangen door Indische productie. De medewerking van Nederlandsch kapitaal en Nederlandsche werk kracht aan de industrieclc ontwik keling van onze overzcesche gewes ten is overigens een groot en veel zijdig belang, zoowel voor de Indi- sche nijverheid op zichzelf, als voor de Nederlandsche industrie, die zoo doende haar arbeidsveld eer vergroot zal zien dan verkleind. Bij de Nederlandsche deelneming aan proo- tere Indische bedrijven is ook een moeder- landsche exportbelang betrokken, o.m. met het oog op een mogelijke toekomstige co ördinatie. Het rapport geeft voorts een aantal maat regelen aan, om de organisatie van de eco nomische samenwerking (iissehen o*>s land en den Archipel te doen slagen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1