't HOEKJE
OUDERS
De heksenketel van de
oude wereld
tvcw-it!
Door alle eeuwen Europa's zorgenkind
00*'
VOOR DE
De Balkan, een oude haard van onrust en verdeeldheid
Geeft den jongens een
doel!
POLëU
ROEMëfJ/E
Strtje^el S.
cxieKCHitNO
schiedde op bevel van dit geheime genoot
schap, was als de lont in een kruithuis. De
wereldoorlog brak los over Europa.
Vier jaar later bracht het einde van den
oorlog Bulgarije den vernederenden vrede
van Neuiüy, waarbij zoowel Servië als
Griekenland met den buit gingen strijken;
het laatste had echter niet lang plezier van
zijn buit, tengevolge van den kort daarop
uitbrekenden Grieksch-Turkschen oorlog.
Een bufferstaat.
Wij deden in ons summier overzicht
slechts hier en daar een greep uit de bewo
gen historie van den Balkan. Hier, waar
Westersche en Oostersche cultuur en le
vensbeschouwing elkaar raken, moet zich
noodwendig een overgangsgebied vormen,
een bufferstaat, die van beide zijden de
klappen opvangt. Daarbij komt dat men
hier een ongelooflijk mengelmoes van ras
sen aantreft, menschen, die over het alge
meen maar in één opzicht aan elkaar ge
lijk zijn, namelijk in hun grenzenlooze ar
moede. Maar overigens is de verdeeldheid
op elk gebied sterk doorgevoerd. Wanneer
men dan bovendien nog in aanmerking
neemt dat de Turksche overheersching elke
vorm van ontwikkeling heeft belet, en dat
daarvan het gevolg is een ontzaggelijke
cultureele en economische achterstand,
dan zal duidelijk zijn dat hier voor de vei
ligheid en den vrede van Europa een meer
dan denkbeeldig gevaar schuilt. Temeer
daar in den laatsten tijd de Balkan niet
alleen met zijn interne moeilijkheden te
kampen heeft, maar ook verschillende groo-
te mogendheden zich met hen gaan be
moeien.
De stemming op den Balkan kan men
voor het oogenblik het beste kenschetsen,
door te zeggen dat zij onbehaaglijk is, een
gedrukte atmosfeer, die maar al te sterk
doet denken aan de jaren 1908, 1912, 1913
en 1914. Twee landen staan tegenover el
kaar met hun aanspraken: Hongarije en
Bulgarije. Tusschen hen schijnt een con
flict nauwelijks nog te vermijden; bevredi
ging van de eene partij, beteekent het voor
het hoofd stooten van de andere groep.
Ook Macedonië en de Dobroedsja, zooals
wij terloops reeds opmerkten, zullen een
belangrijke rol spelen in een eventueelen
nieuwen oorlog. Macedonië wordt, ondanks
het feit, dat het de kernprovincie van Ser
vië vormt, bewoond door vele groepen:
Grieksch Katholieke Serviërs, Bulgaren,
Grieken, Turken, Albaneezen, Aromenen,
Meglenieten, Tsjerkessen, Armeniërs en
Zigeuners.
Mede de jongste politieke gebeurtenissen
in Europa zullen niet nalaten invloed uit te
oefenen op den toestand van den Balkan.
Tsjecho Slowakije, een der garanten van
den status quo is niet meer, Oostenrijk dito,
Albanië is een vazalstaat van Italië gewor
den, Bulgarije en Hongarije wenschen her
ziening van de vredesverdragen.
Inderdaad, op den Balkan vragen nog
heel wat moeilijkheden om een oplossing.
GAAT MET UW TIJD MEE.
Verzet de bakens als het gety
verloopt.
Wanneer de economische toestand ver
andert, moet de handelaar een anderen weg
inslaan.
Het te kennen geven van zijn verontwaar
diging over de veranderde omstandigheden
zal hem niet veel geld in het laadje brengen.
De waarheid van dit feit werd ten volle
ingezien door een firma, die hoofdzakelijk
daken voor nieuwe huizen vervaardigde.
Momenteel zijn er heel wat minder men
schen, die huizen laten bouwen, dan drie
jaar geleden. Maar het is noodzakelijk om
ongeveer om de tien jaar het dak van een
bestaand huis te laten vernieuwen. De be
wuste firma legde een statistiek aan van de
huizen in haar stad, waarvan de daken in
de 8 10 jaar niet vernieuwd waren, en
zocht contact met de eigenaars van die hui
zen. Bovendien verminderde zij reeds in het
begin van de malaise haar productie, en
wist ook haar verkoop- en propaganda-kos-
ten te verlagen. Deze maatregelen maakten,
dat deze firma niet overvallen werd door de
malaise, zooals zooveel handelshuizen, die
hun verkoop hadden ingericht op een schier
onuitputtelijke toevoer van geld.
In den herfst van het vorig jaar veran
derde de firma X haar werkplan in een plan
met vijf werkdagen per week. De admini
stratie werd vereenvoudigd; slechts éénmaal
gedurende de laatste twee jaar heeft de
Directie een niet belangrijke salarisverla
ging vastgesteld.
Deze Directie zag in, dat het, zoodra ver
meerdering van productie of verhooging
van prijzen onmogelijk wordt, hard noodig
is om de geheele organisatie te herzien op
een verstandige basis.
De firma X heeft een afdeeling, die voort
durend werkt aan het samenstellen van
nieuwe soorten dak-bedekking. Deze ver
nieuwing geldt zoowel het materiaal als de
teekening van daken.
Smaakvolle daken in verschillende kleu
ren, die tevens tegen een stootje kunnen,
worden vervaardigd om te voorzien in een
groeiende vraag. 60 70 van de geheele
winst-marge van deze firma wordt gemaakt
op het leveren van daken voor bestaande
huizen.
In den gulden tijd van vóór de malaise
was er genoeg te verdienen door nieuw-
aangebouwde huizen van daken te voorzien,
maar toen de malaise de aanbouw gedeel
telik stopzette, kromp deze bron van in
komsten aanzienlij1', in. Maar de firma X
liet zich niet uit het veld slaan, maar zocht
met kalm overleg een nieuwe aanknoopings-
mogelijkheid en vond!
Dr. JOS DE COCK.
de vroege Middeleeuwen. Hun machtige
vijand was de Macedonische keizer Basi-
lius 11, bijgenaamd „Boelgaroktonos", wel
ke Grieksche toevoeging zooveel beteekent
als de „Boelgarendooder". Tot 1180 wist het
Byzantijnsche, of Oostromeinsche Rijk zich
te handhaven, met den val van Constanti-
nopel stort het Rijk al spoedig ineen en lost
zich op in tallooze kleine staatjes. Servië
en Boelgarije worden onafhankelijk. De
rijke koopmansrepubliek Venetië legt be
slag op de Dalmatische kust en de meeste
eilanden in de Adriatische Zee. Onder Iwan
Asen 11 werd opnieuw een Groot Boel-
gaarsch Rijk gesticht, dat zich uitstrekte
van Adriatische Zee tot Zwarte Zee, een
goede eeuw later is het een Groot Servisch
Rijk, dat aan het bestaan van de Boelgaar-
sche heerschappij een einde maakt. Men
ziet hoe in betrekkelijk korten tijd de Bal
kan vele malen van heerscher veranderde.
Intusschen ging het land aan deze verdeeld
heid langzaam maar zeker te gronde.
De kat het spek op den bek
Wanneer de Grieken de Turken als be
vrijders in den nood te hulp roepen, besef
fen zij daarmede niet dat dit gelijk staat
met de kat het spek op de bek binden. De
Turksche ruiterstam van de Osmanen ma
ken een handig gebruik van de verdeeld
heid op den Balkan en bezetten achtereen
volgens verschillende punten. In 1356
wordt Gallipolix Turksch, waardoor de Os
manen de Dardanellen beheerschen, tegen
het einde van de veertiende eeuw verslaan
zij de Serven in den slag bij Kossowopolje.
Boelgarije was inmiddels al onderworpen,
vervolgens vallen het hertogdom Athene en
Albanië, dat nog lang verzet had weten te
bieden. Alleen het dappere, kleine volkje
der Montenegrijnen wist zich staande te
houden, dank zij hun ontoegankelijke ge
bergten, waarin zij zich verschansten en 'n
uitputtende guerilia voerden. Op een goe
den dag verschenen de Turken evenwel
voor de poorten van Weenen en zoo de in
vasie hier niet tot staan gebracht zou zijn,
Het bekende Grieksche klooster op den
berg Athos.
De Balkanoorlogen.
RUSLAND
1USLAND
provinciën werden gevormd en de infiltra
tie van de Romeinsche kolonisten, die zich
meestal langs de heerwegen vestigden, be
werkte een ingrijpende Romanisatie van de
stammen der Illyriërs en de Thraciërs.
De Slaven komen.
Was er door de heerschappij van de Ro
meinen eenige vastheid gekomen in den
toestand, begon inderdaad de Balkan iets
dat geleek op een stevig geconsolideerde,
staatkundige eenheid, te worden, het ge
heele aspect verandert in de vierde eeuw
door een toevloed van Slavische volksstam
men, die de vlakten, welke voor een ge
deelte ontvolkt waren, bezetten. De oor
spronkelijke bewoners, niet bestand tegen
een dergelijke invasie, moesten de wijk ne
men naar de bergen. Zoo stammen bijvoor
beeld de Koetzo-Walachische stammen van
de Thraciërs af. De reeds genoemde Illy
riërs stonden veel sterker en wisten zich.
tot in het midden van de zevende eeuw te
handhaven; zij zagen kans op de Slaven
Noord Griekenland en West Macedonië te
heroveren. Van hen stammen de tegen
woordige Albaneezen af.
De oorsprong van de tegenwoordige be
volking van Boelgarije, de Boelgaren, gaat
voorzoover zij op den Balkan woonden,
terug tot omstreeks het begin van de acht
ste eeuw. Zij behoorden voordien tot de
ONGETWIJFELD zullen binnenkort
aller oogen gericht zijn op den Bal
kan. In de broeierige sfeer van de
afgeloopen maanden is den laatsten tijd al
lerminst verbetering gekomen, veeleer zijn
de tegenstellingen toegespitst. Wij merkten
in deze inleiding reeds op dat de landen
van den Balkan practisch geen eeuw van
blij venden vrede hebben gekend. Het voor
recht van een vredig bestaan, van niet di
rect bedreigde rust, het is voor hen als een
sprookje. Want gaan wij enkele eeuwen
terug, dan zijn het de Turken, die, eeniaal
te hulp geroepen door Griekenland, zelf de
baas gaan spelen op het Balkan Schier
eiland en omstreeks 1600 het groote Otto-
maansche Rijk stichtten. In dien tijd wer
den de Slavische stammen door hun be
strijders danig onderdrukt en het duurde
geruimen tijd eer men zich geheel van de
Turken kon losmaken.
De oudste stammen, die hier gewoond
hebben zijn waarschijnlijk de Illyriërs, de
Thraciërs en de Grieken. Maar dat waren
slechts denkbeeldige groepen, meer door de
ethnologen ingedeeld naar bijzondere ken
merken, dan dat zij werkelijk een eenheid
vormden. Want reeds onder deze stammen
heerschte een groote verdeeldheid; vrijwel
elke stad, elke nederzetting vormde een
groepje op zichzelf. In den loop van de eer
ste eeuw onzer jaartelling werd er door de
Romeinen voor het eerst eenige orde ge
schapen in deze woestenij van staten en
Stadjes van groepen en groepjes. Zeven
verdeeldheid. Deze vier kaartjes geven een ïnte-
Van Ottomaansche heerschappip laatste eeuwen op den Balkan. De Turken
ressant overzicht van de ontwl 'Hat zjj eens voor de poorten van Weenen hadden
zijn thans nagenoeg verdrongen, nao* u m0eten verlangens en eischen bevre-
gestaan. Maar thans heerscht hier .vater en vuur, en waaruit ongetwijfeld binnen
digd worden, die ^SareL tyd' complicaties zullen voortvloeien.
Nog slechts betrekkelijk kort geleden
werden de Turken geheel van den Balkan
verdrongen. Deze verdrijving kreeg zijn
beslag in de beide Balkanoorlogen van
1912 en 1913. Wij behoeven het verloop van
die oorlogen hier niet in finesses na te
gaan de bijzonderheden liggen velen
nog te versch in het geheugen. Het resul
taat van deze oorlogen was echter alles be
halve eensgezindheid. Ieder land kwam
met zijn eischen voor den dag, eischen, die
dikwijls gegrond waren op een schijnge-
zag, dat zij uitgeoefend hadden voordat de
Turken, zes eeuwen geleden, het land wa
ren binnengedrongen. Bulgarije eischt Ma
cedonië en een gedeelte van de Aegeische
kust; hierdoor ontstaat een conflict met
Servië en Griekenland, die eveneens aan
spraken op deze gebieden doen gelden. Bij
den vrede van Boekarest moest Bulgarije
de Doeroedsja afstaan aan Roemenië.
Daarop maakt het nu weer aanspraak, ge
lijk men uit recente berichten heeft kun
nen vernemen.
Aan den vooravond van den wereldoor
log bleef nog de Balkan een haard van on
rust en intrigues. Nu de openlijke strijd
voorloopig beslecht was, maar het doel der
staten individueel niet bereikt, begon men
met geheime genootschappen te werken,
waarvan de „Zwarte Hand" wel een van
de gevaarlijkste was. Hun devies was „een
heid of dood" en die leuze had betrekking
op de stichting van een groot Servisch rijk,
dat zich uit zou strekken tot de Adriati
sche Zee. De moord op aartshertog Franz
Ferdinand en diens gemalin, welke ge-
RUSLAND
De opvoeding der rijpere jeugd en
eigenlijk geldt dit voor de opvoeding van de
gansche jeugd moet er steeds op bedacht
zijn, dat doelloosheid de grootste remming
beteekent. M.a.w. bij het opvoeden moet
gezorgd worden voor doelstelling en idealen.
In vorige bijdragen heb ik reeds een en
ander over de beteekenis van de doelstelling
en het ideaal opgemerkt en ik volsta thans
met enkele practische raadgevingen. Erva
ring heeft herhaaldelijk bewezen, dat het
gedrag van een lastigen jongen totaal ver
anderde, toen de opvoeders ontdekt hadden,
welk ideaal op den jongen vat had. Ik her
inner me een geval van een jongen, die
buitengewoon veel belangstelling had voor
technische dingen en door het feit, dat zijn
vader een ander doel met hem voor had,
weerspannig en weerbarstig werd. Dit werd
zelfs zoo erg, dat met den jongen op school
niets te bereiken viel en de ouders ten einde
raad het advies moesten inwinnen van een
ervaren psycholoog. Deze haweldra de
oorzaak ontdekt en toen het hem gelukt
was den vader te overtuigen, dat het beter
voor zijn jongens was hem naar een am
bachtsschool te zenden, bleek ook het ge
drag van den knaap merkbaar in gunstigen
zin zich te wijzigen.
Dit eene geval kan met vele aangevuld
worden. In vele gevallen zal het echter niet
eens noodig zijn, dat we lang zoeken moeten
naar den grond der onhandelbaarheid van
de jongens. Het is n.1. zoo, dat in de dage-
lfjksche kleine voorvalletjes telkens en
telkens weer vergeten wordt, dat ook het
kind recht heeft te weten, welke bedoeling
achter een bepaalde opdracht schuilt, wat
men van hem wil en waarom men het van
hem wil. Hoevele ouders verzetten zich
tegen iedere uitlegging aan het kind van de
bedoeling hunner opdrachten, Men vindt dit
niet noodig en redeneert, dat het kind
slechts te gehoorzamen heeft. Zeker, het
kind heeft ook te gehoorzamen, maar het
kind wil ook graag weten, waarom hij iets
zoo en niet zus mag doen. Het komt her
haalde malen voor, dat niet-ouders van een
kind, thuis als lastig bekend, alles gedaan
krijgen. En het geheim schuil dan dikwijls
in dit eenvoudige feit: de niet-ouders zien
in het kind een mensch zij het een
klein mensch en gaan met deze kinderen
anders om dan de ouders, voor wie het kind
zoo dikwijls te veel kind blijft. Men versta
mjj goed: ik bedoel niet, dat we steeds het
De parel van den Balkan. In het Zuidwesten van Joego-Slavië ligt ver verwijderd
van het groote verkeer het Ochridameer. Aan de oevers ligt het klooster Sveti Naum.
kind de bedoeling van iets moeten of kun
nen vertellen. En zijn dingen, welke het
kind zonder vragen naar den zin ervan te
vervullen heeft. Er is evenwel een groot
verschil tusschen redetwisten met een kind
en rustig bespreken met een kind.
Ik raak hier aan het 'raagstuk der ge
hoorzaamheid. In samenwerking met Dr. H.
H. Hamaker heb ik in een binnenkort te
verschijnen boek dit probleem uitvoerig be
handeld. Wij hebben er 1dit werk op ge
wezen, dat absolute gehoorzaamheid slechts
sporadisch voorkomt en mogelijk hoogstens
een procent van de ongehoorzaamheid uit
maakt. Dit wil al weer niet zeggen, dat
onze kinderen,, en vooral de rijpere jongens
en meisjes nimmer ongehoorzaan zijn. In
tegendeel. Ik geloof, dat de ongehoorzaam
heid er in vele gevallen is, maar zij is voor
genezing vatbaar. Zij is niet steeds aange
boren. Zij is, wanneer we de oorzaken ont
dekt hebben en weggenomen, meteen ver
dwenen. En nu is het de taak van ouders
en opvoeders, steeds te zoeken naar de reden
van de aanwezige ongehoorzaamheid van het
kind.
Zij moeten zoeken naar de oorzaken, welke,
het zij nadrukkelijk opgemerkt dikwijls vele
zijn, het gedrag van het kind bepalen. En
bij het nagaan van deze oorzaken vinden we
telkens weer de groote oorzaak: de kinde
ren misten een ideaal, een doel. En zoodra
de opvoeders het kind warm wisten te ma
ken voor een ideaal, verdween het ongun
stige gedrag. Dit is dan ook het geheim van
de geboren jeugdleiders. Zij geven de jon
gelui een doelstelling, zij zorgen voor idea
len. En wanneer we voor ons zelf nu eens
nagaan de verschillende idealen, welke in
de jeugdbeweging aan den dag treden, ko
men we tot de ontdekking,, dat deze in
sommige opzichten afwijken kunnen van
onze levens- en wereldbeschouiwng. al valt
dit heusch wel mee, maar een en hetzelfde
kenmerk dragen: zij hebben vat op de jeugd.
Ze zijn in overeenstemming met de zielkun
dige gesteldheid van het kind.
Voor dfe ouders blijft oe moeilijke taak,
het kind, de rijpere jongens en meisjes te
doen opnemen in een jeugdbeweging, welke
èn naar de ideeën der ouders èn die der
kinderen is. In de praktijk valt dit mee,
aangezien in alle groepen van ons volk
(groepeeringen naar wereld- en levensbe
schouwing) de jeugdbeweging gevonden
wordt. Er is keuze genoeg!
Finsch Oegrische Mongolen, maar assimi
leerden zich al spoedig aan de Slaven, zoo
dat zij zich tot op den huidigen dag in dit
gebied hebben kunnen handhaven. Het zijn
vooral de Boelgaren geweest, die grooten
invloed hebben uitgeoefend op den Balkan,
in het bijzonder onder hun vorsten Simeon
en Samuel.. Daarmede zijn wij beland in
ongetwijfeld zou de jonge, christelijke cul
tuur en beschaving van het Westen ten on
der gegaan zijn. Dat de Turken bij Wee
nen verslagen werden, beteekende voor ge
heel Europa de redding.
Hoewel de Turken zich bijna vier eeuwen
hebben weten te handhaven in den Zuid-
Oostelijken hoek van Europa, was hun
heerschappij niet bestemd om ten eeuwige
dage voort te duren. Oostenrijk begon zijn
macht uit te breiden en maakte zich mees
ter van Servië. In 1820 kregen Servië en
de Donauvorstendommen Walachije en
Moldavië, dank zij den Russisch-Turkschen
oorlog zelfbestuur; het jaar daarna werd
Griekenland onafhankelijk. Nu volgen suc
cessievelijk ook de andere staten, meer en
meer worden de Turken terug gedrongen.
Oostenrijk-Hongarije annexeerde Bosnië
Herzegowina. In het begin van de twintig
ste eeuw was de toestand zooals het twee
de kaartje laat zien. De daarop aangege
ven jaartallen geven de jaren aan, waar
in de landen hun onafhankelijkheid ver
wierven.
