Bommen op Den Helder
LUCHTBESCHERHING5DIEH5T
DEN HELDER
Prfbihheurten
Aq&tida
Hoofd LBD
Strategische overval op de Marine-basis
Massale luchtaanval op het geheele
complex Den Helder
Zaterdag 13 Mei 1939
^&c0nETME^TE^EEr;'i
005TBATTERX
APRIL I9Ó9
Meldingsposten
Verklaring
Sirenen
Wijkhoofden
Wijk A
Wijk B
Wijk c
Wijk D
Wijk E
Tweede Blad
Den Helder
De verschijning van onze
krant op Dinsdag
.J
1. Ambachtsschool.
2. School Hertzogstraat.
3. „Parkzicht", Huisduinerweg.
4. B.L.O. School.
5. Tuindorpschool.
6. Mil. Teh. Julianapark.
7. Comeniusschool.
8. Gasfabriek.
9. Graanmalerij Binnenhaven.
10. Watertoren.
B. Brandweer.
G.G.D. Geneeskundige Dienst.
O. Opruimingsdienst.
H. Herstellingsdienst.
V. Verbindingsdienst.
O.G. Ontsmettingsdienst Gas.
Stoomsirene: Gasfabriek.
Wasscherij Roovers.
Electr. Sirene: School Oude Helder.
B.L.O. School.
Tuindorpschool.
Hoofdbureau v. Politie.
Storthuis Reiniging.
A. Jeugdherberg.
B. B.L.O. School.
C. Teh. Diaconie Oostslootstraat.
D. Verpleeghuis Jan in 't Veltstraat.
E. Politiepost Spoorgracht.
F. Huisduinen.
G. Julianadorp.
1. Spuithuis Middenstraat.
2. Voorm. Wasscherij Roovers, Paardenstr.
3. Garage Vatax Laan.
4. Ambonstraat.
5. Wasscherij Roovers, Ambonstraat.
6. Geneeskundige en Gezondheidsdienst,
Kerkgracht.
7. „Parkzicht", Huisduinerweg.
1. Spuithuis Tuindorp.
2. Garage Moorman.
3. Terrein „Helder".
4. Tererin „H.R.C.".
1. Spuithuis Molenplein.
2. Politiepost Molenplein.
3. Garage Kapperstraat.
4. Toonzaal De Vries en N. H. Diaconie.
5. Garage Goversdwarsstraat.
6. Padvindershuisje terrein Oortgijsen.
7. Hoofdbureau v. Politie.
1. Boxen Sperwerstraat.
2. Speelterrein Kemphaanstraat.
3. Politiepost Spoorgracht.
4. Geheelonth. Hotel Spoorgracht.
1. Politiepost Spoorgracht.
2. Boxen Ruijghweg.
3. Boxen Koekoekstraat.
4. Storthuis Reiniging.
Over de luchtbeschermingsoefening op a.s.
Dinsdag, kunnen wij nog het volgende mee-
deelen:
Aan deze oefening ligt een reëele basis
ten grondslag; aangenomen wordt, dat
de Marinebasis het doelwit is van een stra
tegische overval uit de lucht.
Achtereenvolgens zullen luchtaanvallen van
vijandelijke bombardementsvliegtuigen op ver
schillende vitale objecten plaats vinden. De
organisaties der Koninklijke Marine, van de
Koninklijke Landmacht en der gemeente Den
Helder komen daarbij in actie. Gelegenheid
bestaat daardoor van eikaars maatregelen
kennis te nemen en de onderlinge samenwer
king practisch te beoefenen.
Een massale luchtaanval op het geheele
complex Den Helder zal vervolgens plaats
vinden, waarbij alle diensten tegelijk en
volledig zullen worden ingeschakeld.
Des avonds heeft een verduisteringsoefening
plaats en zullen de vijandelijke vliegtuigen
met zoeklichten worden beschenen en vervol
gens door luchtdoelartillerie en mitrailleurs
worden bestreden. Deze deelname der luchtbe-
strijdingsmiddelen dient vooral ook om de bur
gerij van Den Helder een indruk te geven van
het geheele complex der luchtverdediging.
Hoe de luchtbeschermingsdienst
functionneert.
De leiding berust bij het Hoofd
diëtist. Deze ontvangt het bericht, dat j
delijke vliegtuigen gesignaleerd zijn v
militairen inlichtingendienst.
Het Hoofd doet dan direct de alarmeering
in werking stellen; deze geschiedt oo
del van 5 electrische sirenes met
(als de stro:m mocht uitvallen) 2 stoomsn in
terwijl door de H.R.C.O. een mstrumentje is
vervaardigd, waardoor men door de
distributie eveneens sirenengeloei kal
klinken, de radio (distributie) dient derhalve
te blijven aanstaan.
Door deze alarmeering worden dus de vrij
willigers van den luchtbeschermingsdienst
tevens gewaarschuwd, die zich naar de hun
aangewezen posten begeven.
De stad is verdeeld in 5 wijken (zie de
schetsteekening, A, B, C, D en E), boven
dien bestaat een organisatie in Huisduinen
en in Julianadorp.
Aan het hoofd van elke wijk staat een
wijkhoofd met een of meer adjuncten.
Deze wijkhoofden zijn ondergebracht:
A. Jeugdherberg. B. B.L.O.-School. C.
Tehuis Diaconie Oostslootstraat. D. Ver
pleeghuis Jan in 't Veltstraat en E. Poli
tiepost Spoorgracht en staan in recht-
streeksche telefonische verbinding met het
Hoofd van den Dienst.
Bomaanvallen.
Heeft een aanval plaats en worden dus
bommen op de stad geworpen, dan wordt de
plaats, waar deze invallen, vastgesteld door
uitkijkposten. Deze zijn geplaatst op de vol
gende gebouwen:
Ambachtsschool, School 8 Herzogstraat,
Parkzicht, B.L.O.-School, Tuindorpschool, Mi
litair Tehuis Julianapark Comeniusschool,
Gasfabriek, Graanmalerij Binnenhaven en
Watertoren, en staan eveneens in directe tele
fonische verbinding met het Hoofd van den
Dienst. Zij melden dus den uitslag en zenden
tevens 2 ordonnansen per rijwiel naar het
Hoofd met dezelfde melding (dit om ingeval
de telefoon defect mocht raken toch het bericht
zoo spoedig mogelijk te doen inkomen).
Het Hoofd waarschuwt dan de Wijkhoofden
telefonisch en deze nemen dirr et de noodige
maatregelen tot hulpverleenin/
Gasverker sers rukken uit.
Als eersten worden uitgezonden de zooge
naamde gasverkennersdat zijn personen, die
speciaal zijn opgeleid om te kunnen consta-
teeren of gas is uitgestrooid. Is dit het geval,
dan wordt de plaats bepaald en direct het
geheel afgezet om te zorgen, dat de hulp
colonnes niet aangetast worden. Mochten in
't met gas bestrooide gebied getroffenen zijn,
dam worden deze door speciaal uitgeruste leden
van den verplegingsdienst weggehaald en naar
het hospitaal vervoerd.
Het Wijkhoofd waarschuwt direct per or
donnans den dichtst bijgelegen post van zijn
wijk en deze zendt de noodige hulpcolonnes
uit. In die posten zijn ondergebracht: a. de
brandweer; b. de verplegingsdienst; c. politie;
d. de ontsmettingsdienst; e. de herstellings
dienst; f. de opruimingsdienst.
Een gevaarlijke taak.
De ontsmettingsdienst heeft tot taak om
met water, vegers en chloorkalk de ontsmet
ting van besmette straten en terreinen te doen
plaats vinden. Het behoeft geen betoog, dat
dit een zeer gevaarlijke functie is, zoodat het
daarmede belaste personeel zoodanig wordt
uitgerust, dat zooveel mogelijk besmetting
wordt voorkomen.
De herstellingsdienst heeft tot taak om alle
breuken, die in straten enz. zijn geslagen, in
de leidingen van water, electrischen stroom
en gas, zoo spoedig mogelijk te herstellen, in
de eerste plaats alles natuurlijk zooveel mo
gelijk af te sluiten.
De opruimingsdienst zal bij het instorten
van gebouwen, het versperren daardoor van
straten, enz., moeten optreden.
De politie heeft haar gewone taak, is ver
der bij de brandweer ingedeeld en is ver
sterkt met een 100-tal hulpagenten, die al-
geheele politie-bevoegdheid hebben en op ver
schillende kruispunten zijn opgesteld met de
bedoeling, dat zij zich vandaar zoo spoedig
mogelijk naar bedreigde punten begeven en
daar assistentie verieenen en de bevolking
steunen.
De brandweer beschikt over een automo
bielbrandspuit, twee motorspuiten, 5 hand
brandspuiten, 2 wagens van de reiniging,
werkende met een druk van 3 en 1% atmos
feer, 120 saval-brandbluschapparaten en bo
vendien een groot aantal standpijpen met
1500 meter slang.
De leden van den verplegingsdienst hebben
in den afgeloopen winter cursussen gevolgd,
door een zestal docenten onder toezicht der
artsen van den gemeentelijken geneeskundi
gen en gezondheidsdienst gegeven.
Voor den ontsmettingsdienst zijn 4 ploe
gen aangewezen.
Bij den herstellingsdienst zijn het personeel
der betrokken bedrijven, en de particuliere
gasfitters én electriciens ondergebracht.
De opruimingsdienst werkt eveneens met
het personeel der betrokken bedrijven en is
verder toevertrouwd aan verschillende aan
nemers uit de gemeente, die natuurlijk met
dit werk uit den aard van hun vak geheel
op de hoogte zijn.
Voorts wordt nog beschikt over een
transportdienst die tot taak heeft voor
het transport van verschillende dingen te
zorgen.
De organisatie beschikt thans over
pl.m. 200 man vast personeel en ruim
1000 vrijwilligers.
De oefeningen, die thans ontworpen zjjn,
vangen, zooals bekend is, 16 Mei a.s. na
1 uur namiddag aan.
De aanval wordt aangekondigd door sire
nengeloei, dan mag geen enkele burger zich
meer op straat vertoonen, zij worden ver
ondersteld in de schuilplaatsen te zitten.
Verschillende uitzonderingen zijn daarop ge
maakt (doktoren, geestelijken, enz.). Mocht
iemand op eenigerlei wijze hulp behoeven,
dan kan het hoofdbureau van politie (telefoon
no. 26) worden opgebeld en zal direct alle
mogelijke hulp worden verleend.
Het is van het grootste belang, dat de
burgerjj medewerkt en zich alle lasten
getroost, omdat thans de organisatie
moet worden getoetst om te kunnen vast
stellen hoe alles zal loopen.
De eerste aanvallen' hebben plaats tusschen
1 en 5 uur; dan wordt gepauseerd, daarna
kunnen tusschen 6 en 7 uur weder aanvallen
worden verwacht.
Het einde van een aanval wordt aangekon
digd door klokgelui
Van 5 tot 6 uur en van 7 tot 9 uur kan
ieder zich vrij op straat bewegen.
De avond is gewijd aan een verduisterings
oefening. Gedurende mobilisatie wordt alle
verlichting van openbare wegen gedoofd. De
burgerij heeft tot plicht te zorgen, dat uit
huizen en andere gebouwen geen licht uit
straalt. Dien avond wordt dat gecontroleerd
door de politie, daarbij geholpen door een
200-tal jongelui van de hoogste klassen der
verschillende inrichtingen van middelbaar
onderwijs en het u.l.o.
Men zorge elke lichtuitstraling te voor
komen, lette ook speciaal op dakraampjes,
raampjes van W.C., enz.
Reeds Maandagavond neme men een proef.
Het geheel uitdooven van de binnenverlich-
ting is niet juist; bij mobilisatie kan men
toch ook niet steeds in het donker zitten.
Wij herhalen: de oefening van 16 Mei
is van groote beteekenis, ieder heeft tot
plicht in het algemeen belang zoo goed
mogelijk mede te werken.
Nea. Herv. Oem. (Nw. Kerk, Weststraat)
's Morgens 10.30 uur, Ds. F. W. J. v. d.
PoeL
Westerkerk (Helden der Zeeplein)
Geen dienst.
Geref. Kerk (Julianapark)
's Morgens 9 uur: Ds. Veenhuizen.
's Morgens 10.45: Ds. J. Wagenaar, van
Willemstad (N.-B.).
's Middag 4 uur: Ds. Tollenaar.
's Avonds 6 uur: Ds. Veenhuizen.
Geref. Kerk (Rehoboth-Kerk)
's Morgens 10 uur: Ds. Tollenaar,
's Avonds 6 uur: Ds. J. Wagenaar.
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat)
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 uur
Ds. v. d. Poel, van Giessendam.
Clir. Geref. Kerk (Steengracht)
's Morgens 10 uur en 's avonds 5 uur
Leesdienst.
(Weezenstraat)
W. J. F. Meiners.
Herst. Evang. Luth. Gem.
's Morgens 10.30 u. Ds.
Doopsgezinde Gemeente (Kerkgracht)
's Morgens 10 uur: Ds. P. J. Smidts.
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 76)
Pastoor H. J. Verheij.
's Morgens 10 uur, H. Dienst.
Evangelisatie (Palmstraat)
's Morgens 10 uur: Ds. J. H. Jansen.
Gebouw Middenstraat 117
's Avonds 8 u., Evangelisatie-samenkomst
Evangelisatiegebouw (Vijzelstraat)
10 uur samenkomst.
Zondagmiddag 4 uur, Straatprediking
Tuindorp.
's Avonds 8 uur: Samenkomst. Spreker
de heer Landheer.
Leger des Heils N
7.30 u.: v.m. Bidstond.
10 uur v.m. Heiligingsdienst.
3.30 u. n.m.: Openluchtsamenkomst Julia
napark.
8 uur n.m. Verlossingssamenkomst.
5 u. n.m.: Jeugddienst.
Hersteld Apostolische Zending Gemeente
Sluisdykstraat hoek Schagenstraat.
Geen dienst.
Kerk van Jezus Chr.stus, Janzendw.str. 8
's Morgens 10 uur en 's avonds 5 uur.
Samenkomsten.
Ned. Herv. Gemeente
's Morgens 10 uur:
N ieuw-Leusden.
HUISDUINEN
Ds. G. Moen, van
JULIANADORP
Ned. Herv. Gemeente
's Morgens 10 uur: Ds. M. van Wichen.
H. Doop.
Zendingsgebouw „De Ster der Hope".
's Avonds 7 uur
De heer I. Kuiper van Bilthoven.
-¥■
Advertenties kunnen tot Maan
dagmiddag 6 uur aangenomen
worden.
In verband met de groote oefening
voor de luchtbescherming, op Dinsdag
a.s. zal onze krant Dinsdagmorgen
moeten uitkomen. Advertenties voor
het nummer van Dinsdag kunnen tot
Maandagavond 6 uur op ons kantoor
worden bezorgd.
DE AFGEBROKEN VERLOVING
Op deze bank heb ik m'n verloving
afgebroken en in „DE TOELAST"
is het weer aangekomen
Natuurhistorisch Museum, 2e Vroonstraat,
lederen Woensdag van 35 uur.
lederen Zaterdag van 710 uur.
Bovendien de eerste Zondag van elke maand
van 35 uur en de eerste Woensdag van
810 uur.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 91? en van 13.30
V u. Zaterdags van 912 uur.
Westgracht 80: Tentoonstelling Historisch
Genootschap „De Kop van Noord Holland"
Eiken werkdag van 710 uur.
Zaterdags van 35 uur en van 710 uur.
BIOSCOPEN:
Tivoïi-theaterSpoorstraat, half 8:
„Mannen met Vleugels", „Zigeunerbende".
Rialto, Spoorstraat half 8:
„De Onsterfelijke Wals".
Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„Zij trouwde den melkboer", „Zeven oor
vijgen".
Zaterdag 13 Mei.
Casino, 8,00 uur: Hohner Mondorgel-concert
avond.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder: 766.4
Temperatuur lucht: 10.7
Wind: richting: N.; kracht: 2
Licht op: 8 uur 11 min.
Temp. water X2
Bij het laatst gehouden examen slaagde
te 's-Gravenhage voor 2en stuurman Gr. Han
delsvaart de heer G. H. Kuipers.
