Ons Indisch hoekje
Jaarvergadering Ned. Ver» tot
bescherming van vogels
k prcbihbcurten
Woensdag Mei 1939
Derde Blad
^e/xzLbcA nieuim
Luchtbeschermings
oefening
AAAAAAAAAAAAAA
Jaarverg. van 't Départs
„Texel" van het Nut
De diepste grond
AFHALEN wordt njet i#
Begrafenis D» J. Compas
Lepra-bestrijding
mm - gü an
'•"'is!
De Algemeene Jaarvergadering van boven
genoemde vereeniging werd ditmaal op Texel
gehouden, n.1. in het Badhotel te De Koog.
Daar heden aan de te houden excursies, die ge
woonlijk aan deze vergadering zijn verbonden,
pl.m. 140 personen deelnamen en het meeren-
deel der deelnemers reeds op Texel was aange
komen, viel de bijeenkomst, die ruim 1 y2 uur
later begon dan was aangegeven, een best be
zoek ten deel. De bijeenkomst werd geopend
door den Vice-Voorzitter, den heer Van Tien
hoven, die van de vergadering toestemming
vroeg om de notulen, wegens het late uur van
aanvang, zonder lezing goed te keuren, hier
tegen had niemand bezwaar. De Voorzitter
deèlde nog mede, dat de vereeniging tevens
haar 40-jarig jubileum vierde in deze vergade
ring. Daarna volgde lezing van een uitvoerig
jaarverslag van den secretaris, den heer J.
Drijver, waarin een overzicht werd gegeven
van hetgeen in de afgeloopen 40 jaren op het
gebied van Vogelbescherming is bereikt, ook
werden de verschillende wetten besproken, die
in den loop der jaren op jacht, enz. z(jn tot stand
gekomen. Het gevolg is geweest, dat vele vogel
soorten, die zoo goed als uitgestorven waren,
weder sterk in aantal zijn toegenomen, terwijl
ieder jaar bijna, vogels die hier niet voorkwa
men, ons land tot broedplaats hebben gekozen.
Het nieuwe gevaar voor onzen vogelstand is
evenwel, dat men het euvel der werkloosheid in
ons,land dikwijls gaat beteugelen, door in cul
tuur brengen van woeste gronden en moeras
sen, waardoor boschjes, enz. verdwijnen, die
onze vogels zoo noodig hebben als broedplaat
sen. Gelukkig breidt jaarlijks het aantal na
tuurreservaten in Nederland zich uit, ook grijpt
de regeering op andere wijze in. Hulde werd
gebracht aan politie en marechaussee's die zoo
krachtig medewerken aan de bescherming van
vogels. Terwijl dikwijls grove overtredingen op
dit gebied zeer zwaar worden gestraft. Voor
het verstoren van een ooievaarsnest in Drente
werd o.a. 100.boete opgelegd.
Kievit
Het Jaarverslag gaf verder een uitvoerig
overzicht van de zaken waarmede de vereeni
ging- zich thans bezig houdt. Hierbij deelde de
heer Drijver nog mede, dat de kolonie van Gr.
Sterns op de schorren van de Eendracht op
Texel zich heeft uitgebreid tot 15002000
paren. Tot slot vroeg de heer Drijver mede
werking van de leden met de pogingen om het
ledental der vereeniging uit te breiden. De
Voorzitter merkte op, dat de heer Drijver,
blijkbaar met opzet in zijn Jaarverslag heeft
verzuimd melding te maken van zijn 25-jarig
jubileum als secretaris der Vereeniging waarin
hij zulk een groote werkkracht ontwikkelt. Wij
hebben hem op 1 Dec. gehuldigd en een gouden
horloge met dito ketting geschonken, zei de
heer Van Tienhoven. Ik stel voor, dat dit feit
nog in het Jaarverslag zal worden opgenomen.
Uit de Rekening van den penningmeester
bleek, dat het aantal giften dit jaar niet groot
is geweest, wel werden weder enkele legaten
aan de vereeniging geschonken. De Boekhou
ding was gecontroleerd door de heeren Kroon
eh Pittloo, die alles in orde hadden bevonden.
Ook voor het loopend jaar werden deze heeren
als rekening-nazieners aangewezen.
i i
"Z i LVt CPLEVIOE
De aftredende bestuursleden, de heeren Jhr.
de Beaufort, E. D. v. Dissel en L. Gelderman
werden bij acclamatie herkozen.
Vervolgens werden eenige meüedeelingfen
gedaan over de excursie's voor rieden. Door
het groot aantal deelnemers zullëin 6 groe
pen worden gevormd, die onder leiding zul
len staan van de heeren P. Dros Albz., A.
Epe, J. Drijver, N. Drijver, W. H. ,Lap en J.
Strijbos. Om half vijf zuilen allen te De Koog
terug zijn.
Bij de rondvraag verzocht burgemeester
Kamp het woord, die, na even gewezen te
hebben op het groote Natuurreservaat, dat
feitelijk het eiland Texel in zijn geheel is, en
op den plicht, die de bewoners hebben om dit
in stand te houden, de aandacht vestigde op
het natuur-historisch en Texelsch Museum.
De inzendingen daarvoor zijn zoo groot, zei
spr., dat de zolders kraken, wij stellen ons
voor om het over te plaatsen naar D e Koog,
en aldaar een nieuw gebouw hiervoor fte stich
ten, waar dan tevens het Vogeltrekstaition en
studiecellen voor Nederlandsche studenten
zouden kunnen worden gesticht. Dit brengt
evenwel groote financieele offers met zich
mede en ik maak daarom van deze gelegen
heid gebruik om uw aandacht eens hierop te
vestigen, wellicht zullen er in uw verejeniging
wel eenigen zijn, die ons daarbij willen steu
nen.
De voorzitter merkte op, dat deze mede-
deeling een verrassing voor hem was, doch
men krijgt soms plotseling van die veijrassin-
gen, die later van groote beteekenis xjjn. Ik
geloof wel, dat vooral nu U nieuwe perspec
tieven opent, dit verzoek op de juiste plaats
is gedaan.
Verder deelde de voorzitter nog het een en
ander mede over de nieuwe Vogelbestcher-
mingswet in Engeland, die hoofdzakelijk be
trekking had op Watervogels, ook werden
aan de hand van een artikel in een Engielsch
blad hierover enkele mededeelingen geaaan.
De vergadering werd omstreeks kwart
over elf gesloten.
Gisterenmiddag werd ook hier onder leiö'ing
van den Burgemeester een uitgebreide lUfcht-
beschermingsoefening gehouden. Het gaf een
groote sensatie onder de bewoners, vooral on
der de jeugd.
De oefening ving aan met sirenegeloei, de
geheele vrijwillige luchtbeschermingsdienst
was in werking gesteld.. De verschillende af-
deelingen bevonden zich in het gemeentege-
bouw aan den Hallerweg, waar al spoedig per
telefoon bericht kwam, dat op twee plaatsen
brand was ontstaan, een kleine brand op den
Waalderweg, waarvan aangenomen werd, dat
hij door de omwonenden kon worden ge-
bluscht. Voor een grooteren brand, die bij de
U.L.O.-school was ontstaan, werd de geheele
blusschingsdienst in actie gesteld. Ook de oilf-
smettingsdienst enz. zouden daar in actiie
komen.
Het gymnastieklokaal in de Molenstraat
was ingericht voor ziekenhuis, ledikanten, ver
bandmiddelen, enz. waren daar aanwezig. De
geheele verplegingsdienst was daar in actie
gesteld, om de gewonden", die ook uit vel
schillende andere dorpen daarheen vervoerd
werden, te verbinden. Na afloop van den aan
val werd de klok geluid.
Te zes uur des avonds werd een groote aam-
val van vliegtuigen verwacht, het was daarern
den inwoners van Texel absouuut verbodfer
zich tusschen 6 en 7 uur op den openbaren weg
te bevinden. Om zes uur waren de straten ge
heel verlaten, in de verte hoorden we het ge
ronk van vliegtuigen, een paar waren hoog in
de lucht waar te nemen, maar verder viel er
niets bijzonders te zien. Eenige daartoe aan
gestelde personen hielden op straat contrciie
en eer men het wist begonnen de klokken weer
te luiden en was deze oefening afgeloopen.
Het behoeft niet vermeld, dat de klok nau
welijks de eerste klanken had doen ohoren, of
weljjks de eerste klanken had doen hooren, of
wat er was voorgevallen, vooral de kinderfan
renden de straten op. Een uur gedwongen 5n
huis zitten is voor velen zeer moeilijk.
Iedereen wil natuurlijk graag krach
tig en gezond blijven - het dagelijk-
sche kauwen van WRIGLEY'S P.K.
is hierbij op de meest natuurlijke
wijze behulpzaam. Bovendien bevor
dert het de spijsvertering.
P.K. kauwen sterkt de zenuwen en neemt
dat drukkende gevoel na den maaltijd weg.
Het schept nieuwe levenslust en verhoogt
de werkkracht. Houdt steeds enkele pakjes
bij de hand.
M T 1.
Veel genot voor ueinig geld: 5 eent.
DONDERDAG 18 -MEI (Hemehaartsdag):
Ned. Herv. Gemeente.
Den Burg, v.m. 10 u. Ds. Visser.
Oosterend, v.m. 10 u. Ds. Kok.
Den Hoorn, v.m. 10.30 u. Ds. Wesseldiik.
De Cocksdorp, v.m. 10.30 u. Ds. Salm.
D e K o o g, v.m. 10 u. Ds. Van 't Hooft.
Oudeschild, v.m. 10 u. Ds. Tinholt.
Doopsgezinde Gemeente.
Geen dienst.
Geref. Kerk.
Den Burg (Geb. Fanfare), v.m. 10 u. Cand.
Wouda.
O os t e r e n d, v.m. 10 u. Ds. v. d. Leer.
Ger. Kerk H.V.
Oosterend, v.m. 10 u. Leesdienst.
De Voorjaarsvergadering van het Depart.
Texel van het „Nut van 't Algemeen", die
Maandagavond in hotel „De Lindeboom" is ge
houden, viel als gewoonlijk geen best bezoek
ten deel. De bijeenkomst werd geopend door
den Voorzitter, den heer Kraai, die de aan
wezigen welkom heette en direct het woord
gaf aan den secretaris, den heer J. G. Visser,
voor lezing der notulen. Deze werden onver
anderd vastgesteld. Hierna kwamen enkele in
gekomen stukken aan de orde, o.a. de beschrij
vingsbrief van den Algemeenen Vergadering
van het Hoofdbestuur, die op 31 Mei in Am
sterdam wordt gehouden. Hierbij was het ver
zoek gericht aan afdeelingen, die niet moeilijk
financieel rond kunnen komen, om zelf de reis
kosten naar deze vergadering te betalen. De
afd. Texel evenwel verkeert niet in goede
financieele omstandigheden, zoodat men de reis
kosten wel zal berekenen. Als afgevaardigden
werden benoemd de heeren Remmers en Van
Ingen-Schenau, waarvan één de reiskosten zelf
zal vergoeden.
Hierna yolgde Rekening penningmeester De
partement. Hieruit bleek, dat in totaal was
ontvangen 298,83, uitgegeven 308,52, zoo
dat er een nadeelig saldo was van 9,69. De
penningmeester, de heer Jb. Roeper, ontving de
dank voor zijn gehouden beheer.
Van de Nutsbouwstichting bracht de heer
Jonker verslag uit. Het bleek, dat men met het
verhuren van de drie blokken Nutswoningen in
het afgeloopen jaar niet gelukkig is geweest. De
totale exploitatie-rekening sloot dit jaar met
een tekort van 1268,43. Men hoopt ook nu
weder, dat het Rijk en de Gemeente dit bedrag
zullen aanzuiveren.
Vervolgens bracht de heer J. C. Roeper ver
slag uit over de Bibliotheek. Het bleek, dat de
Nutsbiblotheek, dank zij de gestadige vernieu
wing, die vooral dit jaar van beteekenis is ge-
geweest, zeer in bloei is toegenomen. De reke
ning sloot met een voordeelig saldo van 55,84.
Het aantal vaste lezers was geklommen van 43
tot 98. Vorig jaar waren pl.m. 800 boeken uit
gegeven, nu 1881. Het was op de dagen van
uitgifte zeer druk. De heer Roeper bracht in
verband hiermede bizonderen dank aan den
heer Van Ingen-Schenau, die herhaaldelijk het
bestuur ter zijde heeft gestaan. Besloten werd
ook nu weder nieuwe boeken aan te schaffen
en een actie te voeren onder de burgerij voor
het verkrijgen van jongens- en meisjesboeken,
omdat deze afdeeling dient te worden uitge
breid. De heer Broekman bracht hierna verslag
uit over het gehouden financieel beheer van
de Nutsbewaarschool. Het bleek, dat voorna
melijk omdat tijdens de uitvoering van U.d.I.
geen verloting van de school was gehouden, de
rekening sloot ditmaal met een nadeelig saldo
van 98,57. De heer M. Kikkert, die dit jaar
al de boekhoudingen van de Nutsinstellingen
met den heer A. J. Eelman had gecontroleerd,
gaf in overweging om te trachten de vaste in
komsten van de school wat te verhoogen, b.v.
door opvoering der donateursgelden, enz. Spr.
was ook van meening, dat de huur wel iets
verlaagd kon worden. Over deze zaak ontspon
zich een langdurige bespreking, waaruit bleek,
dat de school, wat het aantal leerlingen betreft,
bloeiend is: er bezoeken thans ongeveer 70 kin
deren de school. Een aantal, dat in de maand
Mei, nog niet is bereikt. Besloten werd om
volgens voorstel van den heer Kikkert om
pogingen te doen door middel van een circu
laire het aantal donateurs op te voeren.
Aan de orde was nu bestuursverkiezing. De
heeren J. C. Visser en Jb. Roeper, resp. secre
taris en penningmeester, meenden, dat nu den
tijd was gekomen om hun bestuursfuncties aan
jongeren over te doen. De heer Kraai bracht
beide heeren, die vele jaren in het bestuur zit
ting hadden, dank, voor hetgeen voor 't Nut i3
verricht. Na eenige stemmingen werden tot
bestuursleden gekozen de heeren Van Ingen-
Schenau en Van de Ban.
De rondvraag leverde niets op, waarna de
vergadering werd gesloten.
NkeiMier
Maandagavond heeft de eerw. pater Henri de
Greeve, de Deroemde radioredenaar, in Pen's
Schouwburgzaal te Den Burg, een rede gehou
den over „Den diepsten grond". De groote zaal
was tot in de verste hoeken gevuld, niet alleen
met katholieken, doch ook met vele personen
van andere richtingen.
De Z.Eerw. heer J. Brinkman, pastoor te Den
Burg, leidde den spreker in, die direct daarop
met zijn rede een aanvang maakte. Onder
ademlooze stilte van de aanwezigen werd de
begaafde spreker gevolgd. Het is ondoenlijk
ook maar bij benadering een kort verslag te
geven van het gesprokene. In het kort kwam
het betoog hierop neer, dat de Godsdienst de
diepste grond is, die helaas bij velen in den hui-
digen tijd ontbreekt, waardoor afval zoo ge
makkelijk wordt. Op schitterende wijze voerde
Pater de Greeve zijn toehoorders nu eens naar
de catacomben te Rome dan weer naar de be
roemde Dom te Milaan, om vervolgens weer in
Duitschland te verblijven of in de groote steden
van ons eigen land. Bijzonder bracht spreker
de onkunde op het gebied van godsdienst in de
groote steden naar voren, waar hem dikwijls is
gebleken, hoe personen, die in het huwelijk wil
len treden zelfs de eenvoudigste geloofswaar
heden niet meer kennen. Van de opvoeding door
dergelijke personen kan nooit veel terecht
komen. De woorden vloeiden den spreker als
het ware uit derf mond. Zonder eenige onder
breking sprak pater De Greeve van half negen
tot half elf, waarna even werd gepauzeerd, om
daarna de rede nog tot elf uur voort te zetten.
Het publiek hing hem als het ware aan de lip
pen, geen woord ging in de groote zaal ver
loren. Pastoor Brinkman dankte aan het einde
Pater De Greeve met een kort woord. Het was
een schitterende avond, waarin ongetwijfeld
alle aanwezigen volop genoten hebben.
berekend door ESONA
(Auto- en Bootdiensten)
Een advertentie in de Heldersche
Courant komt onder
duizenden oogen.
I Ook UW advertentie!
Gisterenmorgen is het stoffelijk overschot
van den marinier eerste klasse D. J. Compas,
die de vorige week te Hoek van Holland, ten
gevolge van een ongeluk met een revolver
om het leven is gekomen, met militaire eer
op de algemeene begraafplaats Crooswijk ter
aarde besteld. Op de begraafplaats waren o.a.
de commandant van het korps Mariniers, ko
lonel Von Freytag Drabbe, de commandant
van de afdeeling Rotterdam, overste Lugt, de
kapitein plaatselijk adjudant J. L. Vrij, te
vens als vertegenwoordiger van den garni
zoenscommandant, een deputatie van het 15e
regiment grenstroepen, onder commando van
luitenant C. de Jong, uit Hoek van Holland
en de afdeeling Rotterdam van het Korps
Mariniers. De stoet, welke groote belang
stelling heeft getrokken, werd geopend door
de tamboers en pijpers der mariniers, met om
floerste trommen: mariniers le klas fungeer
den als slippendragers. Zij gingen ter weers
zijden van den lijkwagen. De kist was met de
nationale driekleur bedekt. Op de vlag was
de pet van wijlen Compas gelegd. Er waren
zeer veel bloemstukken en kransen. Achter
den lijkwagen volgde het vuurpeleton en
een detachement van het Korps Mariniers.
Volgrijtuigen met familieleden sloten den
stoet.
Nadat de kist in de groeve was neergela
ten en het vuurpeloton enkele salvo's had
gelost, heeft overste Lugt woorden van af
scheid gesproken, mede namens den com
mandant van de Marine, schout bij nacht
Jolles te Willemsoord. Spreker heeft in de
eerste plaats woorden van rouwbeklag ge
sproken tot de weduwe en de familie, waarbij
hij de verzekering gaf, dat zij nimmer ver
geefs een beroep op het korps zullen doen.
Tot de manschappen zeide hij o.a., dat dit
tragische ongeluk een harde les is geweest.
Den korpsmakker Compas zal men niét ver
geten: hij ruste in vrede.
Ds. J. D. van Hof heeft daarna het woord
gevoerd. Hij herinnerde aan het woord van
Salomo: De Heer heeft gezegd, dat Hij in
donkerheid zal wonen. Wij kunnen het waar
om der dingen vaak niet begrijpen, maar wij
weten, dat die donkere wolken een kern van
licht bevatten. Maar de Heer heeft ook ge
zegd: Zie op Mij; Ik wil u sterken.
Voorts hebben een zwager van den over
ledene en de vader van den marinier, die met
zijn revolver het ongeluk heeft veroorzaakt,
het woord gevoerd. Een familielid heeft voor
de belangstelling dank gezegd.
Er is in Europa een tijd geweest, dat geen
familie door de vreeselijke
lepra werd gespaard. De
herinnering er aan is nog
niet verdwenen! Ze leeft
voort in het woord: lazerus,
waarvan wij allen de betee
kenis kennen. Hoe de ziekte
is verdwenen, is niet be
kend. Vermoedelijk speelden
verbeterde voeding, wo
ning, kleeding, zindelijk
heid, meer hygiëne, de
groote rol.
In Indië komt ze op ver
schillende plaatsen nog voor
hier weinig of niet, daar
meer. Het is een geluk, dat
de ziekte zoo weinig be
smettelijk is.
De bevolking kent de
verschijnselen meestal heel
goed. Werd ze als zoodanig
herkend bij een dorpsge
noot, dan werd deze in de
Bataklanden het dorp uit
gezet. Hij kreeg als woning
een hutje en de familie ver
zorgde hem zoo goed en
zoo kwaad als het ging.
Soms vond ze dit hinderlijk
en werd het huisje in brand
gestoken met den lijder er
in. Deze kwam dan jam
merlijk om!
Een dergelijk geval is de
aanlijding geweest tot de
stichting van het dorpje:
„Lao Si Momo" het „Dorp
der Hoop". Daar leven de
stakkers in een omgeving,
die geheel is aangepast aan
hun levenswijze in de oude
dorpjes. Al het mogelijke
wordt gedaan hun het lijden
te verzachten. Het schijnt, dat na verloop van
langen tijd sommige lijders genezen. Deje
worden ontslagen, maar zij blijven onder
controle, omdat men het nooit beslist zeker
weet, of de genezing afdoende is geweest.
Op een der foto's ziet u twee lijders. Hun
vingers znij geheèl of gedeeltelijk verdwenen,
de handen zijn tot stompjes vervormd.
Twee lepra-iyders, wier vingers b\jna
geheel zjjn verdwenen.
De vriendelijke woning van den „burgemeester".
De andere foto stelt voor het vriendelijk huisj®
bewoond door den „burgemeester" van het
dorp, waarmee de toenmalige beheerder, zen
deling van Eelen, en praatje maakt.
Op tal van plaatsen in Indië hebben zending
en Missie zich het lot der stakkers aangetrok
ken. H, F. TILLEMA.
V;..
