Tweede Kamer accoord
met f 30 millioen voor
de werkverruiming
Waarschuwingstelegram
van Defensie ingetrokken
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Met de Indische
financiën gaat het
snel bergafwaarts
Regeering wil drie
slagkruisers bouwen
„Nogmaals de
omsingelaars"
Omvang der werkloosheid nog zéér groot
Koningin Wilhelmina
dankt Koning Lcopold
Zoekt Vaticaan toenadering
tot Duitschland?
Misdadig chauffeur nog in
bezit van rijbewijs
ZATERDAG
27 MEI 1939
67e JAARG. No. 8628
Volgens verscheidene
leden een hooger 0
crediet noodig 0
Voortmaken metdenZ.O.-polder!
Eerste Kamer
Onze Vorstin bij
Koningin Elisabeth
Per datum van heden
Dit nummer bevat 16 pagina's
OyEERBERICHT
DE BILT SEINT:
Dc ondergang van
dc Squalus
't Wordt ernst met den
Britschen dienstplicht
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT.78, DEN HELDER,*" TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De Tweede Kamer heeft verklaard, zich algemeen te
kunnen vereenigen met het uittrekken van f 30 millioen
ten behoeve van de werkverruiming. Verscheidene leden
meenen zelfs, naar wij in het zoo juist verschenen Voor
lopig Verslag lezen, dat, gezien den omvang der werk
loosheid, een belangi'ijk hooger bedrag had moeten wor
den aangevraagd. Alleen dan kan, huns inziens, een flink
tempo worden bereikt, en ook alleen dan zal de secundaire
werkverruiming van beteekenis worden en een blijvende
werkverruiming worden verkregen.
Wat den omvang der werkloos
heid betreft, constateeren de hier
boven aan "t woord zijnde Tweede
Kamerleden, dat de vermindering
van het aantal werkloozen met
30.000 voor het jaar 1939, vergeleken
met 1938 niet zooveel beteekenis
heeft daar de Defensie en het buiten
land vele werkloozen opnamen..
In 1938 is bij lange na niit verwerkt het
bedrag van f40 a f50 millioen, dat, vol
gens minister Colijn's toezegging bij de in
terpellatie-van Gelderen, in dat jaar zou
worden verbruikt. De vermeerdering in
1938 bedroeg nog niet de helft van die,
welke in het 'vooruitzicht was gesteld. Gaar
ne zouden de hier aan het woord zijnde le
den vernemen, waaran dit is toe te schrij
ven.
Voorts dringen zij krachtig aan
op bespoediging van de voorberei
dingen voor de inpoldering van het
zuidelijk gedeelte der vroegere Zui
derzee, den Z. O. Polder.
Nijpende toestand bij het onder
wijs.
Als noodzakelijke maatregelen om aan
de werkloosheid, welke nu gedurende reeds
méér dan zes jaren 300.000 personen du
peert, een einde te maken dringen boven
bedoelde leden nog met klem aan op ver
lenging van den leerplicht, welke ook den
nijpenden toestand in de onderwijzerswe
reld zou verbeteren; pensionneering van
oude arbeiders, bijv. op zestigjarigen leef
tijd; verdere beperking van overwerkvergun
ningen en vooral voor invoering van een
verkorte werkweek in een aantal bedrij
ven.
Vervulling van een belofte.
Verscheidene andere leden zien in het
wetsontwerp de vervulling van de belofte,
door de regeering gedaan bij de behandeling
van de interpellatie-Van Gelderen.
Weer andere leden vragen nogmaals de
bijzondere aandacht van de regeering voor
de bevordering van den export. Zij zien
daarin den besten weg tot bestrijding der
werkloosheid.
Cultuurtechnische werken.
Algemeen geeft men te kennen, zich in
beginsel met uitvoering van de cultuurtech
nische werken als door de regeering onlangs
voorgesteld, te kunnen vereenigen. Ver
scheidene leden achten het echter geens
zins uitgesloten, dat bij nadere uitwerking
van de plannen op dit gebied de bezwaren
grooter zullen blijken te zijn dan de voor-
deelen.
Zullen de gedachten, welke in het rap-
port-Westhoff omtrent de loonbepaling zijn
ontwikkeld, bij de cultuurtechnische werken
toepassing vinden? Zoo neen, hoe zullen de
loonen dan worden vastgesteld?
Eenige leden verklaren de loonen, die in
het rapport-Westhoff als de juiste worden
aanbevolen, veel te laag te achten. Bij zul
ke loonen kan nimmer een voldoende koop
kracht-verhooging worden bereikt.
Industrialisatie.
Met de plannen der regeering, de werk
loosheid teverlichten door nijverheid en
verkeer finantieel te steunen, betuigen ver
scheidene leden groote instemming.
Anderen echter achten een nadere toelich
ting van de plannen' op dit gebied noodig.
In de Memorie wordt voorts een aantal
van 50 a 60.000 krotten genoemd, die in het
kader van de voorgestelde krotopruiming
zouden kunnen worden opgeruimd.
Gevaar voor willekeur?
Tenslotte maken sommige leden, ernstig
bezwaar tegen de voorgenomen subsidiee-
ring van „particuliere objecten van alge
meen maatschappelijk nut" Deze objecten
zullen in hoofdzaak, zoo niet uitsluitend, uit
bouwproducten bestaan en het scheen den
woordvoerders niet mogelijk, een zoodanige
sufbsidieering te doen plaats hebben met
uitsluiting van willekeur.
VLOOTVERSTERKING WORDT NIET
LANGER UITGESTELD DAN NOODIG
IS.
Bij de behandeling van enkele naturalisa-
tieontwerpen in de Eerste Kamer, heeft de
heer Van Vessem (N.S.B.) o.m. opgemerkt,
dat, hoewel de N.S.B. tegen het opnemen van
te veel leden van den Joodschen stam in de
Nederlandsche volksgemeenschap is, zij
steeds behoorlijk tegen de Joden zal optreden.
Hierop interrumpeerde de heer Wiarda
Beekman (s.d.): „Noemt u het optreden in
de Rijnstraat te Amsterdam ook behoorlijk?
De heer Van Vessem zeide hierop, dat wan
neer hier geen sprake is geweest van nood
weer, en wanneer zonder onmiddellijke pro
vocatie leden der N.S.B. in den ijssaion zou
den zijn binnengedrongen, hij dit beschouwt
als een daad van ongeoorloofde eigenrichting,
die hij ten sterkste afkeurt.Jrlij zal zijn hou
ding nader bepalen na de rechterlijke uit
spraak.
Indië's finantién.
Met een rode van minister Weiter en
eenige uitvoerige replieken, die grootendeels
een persoonlijk karakter droegen, is gister
middag de behandeling van de Indische be
grooting voor 1939 beëindigd.
Wat de Indische financiën betreft,
constateerde minister Weiter, dat het
hiermede den laatsten tijd weer snel
bergafwaarts gaat De oorzaak zijn
de hoogere uitgaven, speciaal voor <lc
Defensie. Deze laatste zijn in drie ja-
en met ongeveer 90% gestegen. Spr.
was van oordeel, dat. niet alleen een
sterke defensie, doch ook de hand
having van een doeltreffend bestuur
noodzakelijk zijn voor de handhaving
van onze positie.
De minister ziet de primaire taak van de
Nederlandsche regeering in de bevordering
van de economische ontwikkeling, niet in
die van de politieke.
De vlootversterking.
Ten aanzien van de vlootversterking
zeide de minister, dat hierover nog
geen beslissing was genomen. Deze
zal niet langer worden uitgesteld
dan noodig is.
In antwoord op een vraag van een der le
den zeide de minister, dat het vijf jaren
duurt, eer een slagkruiser gevechtsklaar is
en de bemanning zal zijn opgeleid, indien
hiertoe heden besloten werd.
Wat klein materieel betreft, dit eisclit veel
meer gespecialiseerd personeel dan het
groote. Dc opleiding duurt daardoor veel lan
ger.
Het oppercommando.
De commandant van de Zeemacht, zoo
ging spr. voort, moet volledie ondergeschikt
zijn aan den gouverneur-generaal. Daardoor
zijn conflicten uitgesloten. In Indië moet de
verdediging op geografische gronden hoofd
zakelijk aan de vloot zijn toevertrouwd. Een
opperbevelhebber van leger en vloot is in
Indië een onlogische constructie. De eenig
logische oplossing is commando door officie
ren, voortgekomen uit leger en vloot, onder
oppergezag van den gouverneur-generaal.
Reeds tientallen jaren is de practijk, dat de
G.-G. wordt benoemd tot opperbevelhebber.
Dit is inderdaad een zware taak, doch daar
voor is men dan ook Gouverneur-Generaal.
Ook in Nederland beslist in laatste instantie
het burgerlijk gezag.
Na re- en duplieken, waarbij o.m. de hee-
ren de Savornin Lobman (c.h.) en Kranen
burg (v.d.) elkanders opvattingen ten aan
zien van dc verhouding van - Indië tot het
moederland bestreden, werd de begrooting
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
„Onvergetelijke dagen"
Gisteren heeft tusschen H.M. de Koningin
en Koning Leopold de volgende telegram-
menwisseling plaats gehad:
„Zijner Majesteit den Koning der
Belgen, Laeken.
Diep onder den indruk ben ik van de even
hartelijke als grootsche ontvangst die Uwe
Majesteit en het Belgische volk Mij bereid
hebben en in Den Haag teruggekeerd gevoel
Ik Mij gedwongen nogmaals tegenover Uwe
Majesteit uiting te geven aan Mijne groote
en bijzondere erkentelijkheid voor de onver
getelijke dagen bij Uwe Majesteit te mid
den van het Belgische volk doorgebracht.
Wilhelmina."
„Harer Majesteit de Koningin,
Den Haag.
Ik ben ten zeerste gevoelig aan het zoo
vriendelijke telegram dat Ik van Uwe Ma
jesteit ontvang. Zij weze overtuigd dat Haar
onvergetelijk bezoek Mijn volk en Mij hoogst
verblijd heeft. Deze dagen hebben de vriend
schap tusschen Onze beide "huizen en Onze
beide staten bekrachtigd.
Leopold."
Wie voor de opdracht in aan
merking komen.
Zooals minister Wclter de vorige weck in
de Mem. van Antwoord op het voorloopig
verslag van het afdeelingsonderzoek dei-
Eerste Kamer over de Indische begrooting
mededeelde, kan iederen dag de publicatie
worden verwacht van de regeeringsplannen
ten opzichte van de vloot uitbreiding.
Die betreffende de slagkruisers circulee-
ren op het oogenblik, naar werd bericht, om
advies bij de deskundigen. Deze- belangrijke
zaak is dus thans in voorbereiding, en in
zoo n stadium duiken allicht geruchten op,
niet voldoende gefundeerd
In één dezer beweringen worden reeds de
scheepswerven genoemd, waar de oorlogs
bodems zullen worden gebouwd.
Het Hsbl. verneemt nu, dat het
de bedoeling is het parlement voor
te stellen er drie te doen bouwen.
Zij zullen, wordt het doel der Re
geering bereikt, hier te lande wor
den gebouwd. En voor de regeerings-
opdraoht zal, behalve een tweetal
werven in andere gèdeclten des lands
stellig ook in aanmerking komen de
grootste in Nederland: die van dc
Nederlandsche Scheepsbouwmij. te
Amsterdam.
Het bouwen van dc twee andere slagkrui
sers zou dan worden verdeeld over Wilton-
Feijenoord te Rotterdam en de „Schelde" te
Vlissingen.
Want ook bij zulk een belangrijke op
dracht van dc zijde van Defensie wordt ge
rekend, aldus werd ons te bevoegder plaat
se verzekerd, met een gelijkmatige verdee
ling van de daaraan verbonden werkverrui
ming.
Iedere slag zal Duitschland met
een verdoovende klap beant
woorden!
Dc tegenstelling tusschen de twee Euro-
peesche kampen, aldus verkondigt Goebbels,
in zijn artikel „nogmaals de omsingelaars",
opgenomen in de Völkischer Beobachtcr",
ligt in hun aandeel in de rijkdommen der
wereld, d.w.z. dc cenen hebben alles, de an
deren niets.
De Engelschc politiek heeft steeds ver
klaard dat een splitsing van Europa in
twee tegengestelde kampen onwenschelijk is,
doch zonder twijfel heeft de Britsche poli
tiek tot deze betreurenswaardigon toestand
geleid. Engeland heeft thans geen duidelijk
politiek doel meer. De diplomatiek is thans
zuiver negatief, en is alleen ingesteld op
een aanval uit angst..
Goebbels vraagt zich af, wat het zooge
naamde democratische front in Europa
eigenlijk nog te maken heeft met de demo
cratie. De deelnemers hebben slechts één
doel, de autoritaire staten te verstikken
Hiertegen verzet zich evenwel in Duitsch
land en Italië een blok van 150 millioen
menschen, die bereid ziin hun nationaal be
staan tot het uiterste te verdedigen, wan
neer dit noodig zou zijn. Tenslotte merkt
Goebbels op, dat de omsingeling geen pijn
doet. Iedere slag van het omsingelingsfront
zal worden beantwoord met een verdooven-
de klap en wat de tenuwenoorlog betreft,
waarvan op hef oogpniblik wordt gesiproken.
Duitschland weet hiervan niets, doch wan
neer deize bestaat, dan zal Duitschland hem
winnen op grond van het hetere reclit, dat
steeds de betere zenuwen geeft.
In de vroege ochtenduren heeft H.M. de
Koningin zich gisteren naar Laeken bege
ven, om ten paleize aldaar afscheid te ne
men van H.M. Koningin Elisabeth. H.M.
Koningin Wilhelmina werd vergezeld door
baronesse van Tuyll, grootmeesteresse van
H.M., door jbvr. van Tets, eerste hofdame
en door graaf du Monceau, grootmeester van
Hare Majesteit.
MAATREGELEN BETREFFENDE DE
GRENS- EN KUSTBEVEILIGING BLIJ
VEN ECHTER VAN KRACHT.
De Regeeringspersdienst meldt:
De minister van Defensie heeft be
paald, dat het waarschuwingstele
gram, dat op 11 April 1939 is verzon
den en tot op heden nog steeds van
kracht is, met ingang van heden
wordt ingetrokken.
Van de maatregelen, welke op grond
van het waarschuwingstelegram
werden genomen, zijn enkele gehand
haafd, waardoor bij weder uitzen
ding van dit telegram de te verrich
ten arbeid tot een minimum is be
perkt.
Hieruit volgt, dat de schriftelijke
waarschuwing (in (Oranje-envelop
pen), welke zijn uitgereikt aan hen,
die bij voormobilisatie in werkelij-
ken dienst zouden moeten komen,
zijn vervallen.
Indien zulks onverhoopt noodig
blijkt, wordt een nieuwe schrif
telijke waarschuwing aan ieder der
betrokkenen uitgereikt.
Zij het ten overvloede, wordt hierbij
vermeld, dat intrekking van dit
waarschuwingstelegram niets veran
dert aan de getroffen maatregelen
betreffende de grens- en kustbeveili-
ging.
Kortgeleden zijn de Oostenrijksche bis
schoppen ie Rome bijeen geweest, waarbij
de toestand der kerk in Oostenrijk be
sproken werd. Nationaal socialistische
kringen in Weenen hebben met voldoening
den afstand gezien van 2000 H.A. grond
door liet klooster Klostcrncutourg aan de
Nat. Soe. autoriteiten. Dc overste was
kortgeleden naar Rome gegaan, waar de
transactie warm zou zijn aanbevolen in
strijd met bet ongunstig advies van de
nunciatuur te Berlijn. Nat. Soc. kringen
willen hierin een belangrijk getuigenis zien
van den wil van het Vaticaan om lot een
billlijke regeling tc komen met Duitsch
land.
Vragen aan den minister over
de aanrijding te Lonneker.
Het Tweede Kamerlid de beer Van Lith
de Jeude heeft aan den minister van Wa
terstaat de volgende vragen gesteld:
Acht de ministei het niet volstrekt onver
antwoord en ontoelaatbaar, dat een auto
bestuurder, die onder den invloed van ster
ken drank een aanrijding veroorzaakt, zoo
als op 18 Mei jl. te Lonneker plaats vond,
hetgeen niet minder dan vier menschen-
ievens kostte, in vrijheid moest worden ge
steld. met heboud van zijn rijbewijs?
Is de minister bereid, onverwijld de invoe
ring van de Wegenverkeerswet, zooals deze
gewijzigd werd bij de wet van 3 Decem
ber 1937 te bevorderen, waaraan dc bevoegd
heid kan worden ontleend, voor zulk een
hoogst ernstig vergrijp een meer afdoende
straf op te leggen?
Ook het Eerste Kamerlid, Jhr. von Bön-
ninghausen heeft zich inzake de ramp te
Lonneker schriftelijk gewend tot den mi
nister van Waterstaat en van Justitie. De
heer von Bönninghausen vraagt o.m.:
Zijn de ministers bereid op zeer korten
termijn een wetswijziging voor te bereiden,
waardoor de rechterlijke macht in staat
wordt gesteld om bij vonnis aan veroor
deelden gedurende hun leven of althans ge
durende een groot aantal jaren de bevoegd
heid tot het besturen van motorrijtuigen
te ontzeggen?
Verwachting: Half tot zwaar
bewolkt, overwegend droog
zelfde temperatuur als gis
teren, zwakke tot matige,
meest Westelijke wind.
Geen hoop op redding der 26 in-
geslotenen.
EEN INTERVIEW MET DEN
COMMANDANT.
Men heeft alle hoop opgegeven de 26
matrozen, welke nog in de duikboot „Squ
alus" zijn achtergebleven, te redden. De
duikers hebben geconstateerd, dat zij zich
in de onder water geioopen afdeeling be
vinden. Men zal trachten het vaartuig vlot
te brengen. Daartoe zou het noodig zijn de
boot op minder diep water te brengen.
Dit werk zal dagen, zelfs wéken, in be
slag nemen, waarbij de duikers den dood
en de verstijvende koude op 40 vaam onder
het zeeoppervlak trotseeren.
De 30 overlevenden hebben het hospitaal
verlaten. Zij hebben de strikte opdracht ge
kregen, de ramp niet te bespreken, zelfs
niet onder elkaar.
Een vertegenwoordiger van de „United
Press" is er intusschcn in geslaagd, den
commandant van den verongelukten onder
zeeër, luitenant Oliver Naquin, tc inter
viewen.
Luitenant Naquin vertelde dat hij op liet
oogenblik, dat de ramp zich voltrok, in dc
centrale controlekamer was.
Hij wilde niet ingaan op de tech
nische bijzonderheden, doch wel
zeide hij, dat zijn officieren en man
schappen voor 100 percent hun
plicht hebben gedaan.
„Geen oogenblik, aldus spreker, heb ik er
aan getwijfeld, dat wij niet gered zouden
worden, vooral toen ik hoorde, dat de
„Falcon" al onderweg was.
De „Sculpin" was het eerst boven ons
en verrichtte geweldig veel werk. Ik liet de
aanwezige boei losr om onze ligging aan te
geven.
De achterin het schip gelegen comparti
menten werden, naar mijn meening, on
middellijk door het water overstroomd. Uit
de positie waarin wij lagen, bemerkte ik
terstond, dat de in het achterschip gelegen
compartimenten onder water stonden.
Voo de eerste maal kregen wij water
binnen, toen wij na het duiken op een diep
te van 50 voet waren gekomen. Wij leegden
terstond alle beschikbare ballasttanks,
maar het schip kwam in een hoek van 30
graden en zonk vervolgens op den bodem,
waar het bleef liggen in een hoek van on
geveer elf graden. Wij konden niets doen
voor de menschen in het achterschip.
Wij deelden de Momsen-longen uit, doch
besloten dc „iongen" pas in het uiterste
geval te gebruiken.
Eén man redde alle overlevenden!
Aan den electricien Lloyd B. Manness
danken wij ons leven. Hij heeft namelijk
onmiddellijk de deuren gesloten naar het
achterschip, zoodat het water de controle
kamer niet kon bereiken. Dit werk ver-
eischte bovemmenschelijke kracht wegens
de scheeve ligging van de boot en door liet
binnenstroomende water".
3 Juni aanmelden bevolen.
Het Britsche ministerie van Anbedd heeft
gisteren de bijzonderheden gepubliceerd
van dc registratie der dienstplichtigen. De
jonge mannen van 20 en 21 jaar moeten
zich op 3 Juni melden bij het bureau van
de werkverschaffing in de buurt waarvan
zij zich op dien dag bevinden, tusschen
half twee en half negen, in alphabctische
volgorde. Zeelieden van de koopvaardij
en visschers kunnen, indien zij dit verlan
gen, dienst doen bij de marine-reserves.
Zij, die gewetcnsibezwaren hebben tegen 't
vervullen van militairen dienst moeten
zich wel melden, doch kunnen hierbij la
ten aanteckencn, dat zij gewetensbezwa
ren hebben.
