GOUD
IIFsS Pi
©ILMIMTI'
M
Heide ionyeni en mehjel!
Oplossing raadsel vorige week
Nieuw' Raadsel
ffi/.
De ringen in de knoop
EDQAR RICE
BURROUGHS
Volgende week krijgen jullie vacantie dat
is te zeggen, jullie mogen de raadsels oplos
sen goed oplossen liefst en je mag die
raadsels inzenden en je mag meedingen
naar de wekelijkse prijs, dat vandaag een
taart, volgende week een boek is Maar
Jullie mogen volg nde week geen briefje
schrijven, want ik ben Donderdagavond laat
weg en dan heb ik Vrijdag heus geen tijd
om briefjes te beantwoorden. Over twee
weken krijg ik dus weer briefjes en over
vier weken krijgen jullie van mij grote
vacantie, twee maanden lang... Dat zal fiin
zijn. J
De taart is gewonnen door:
MARTHA BRIARS.
Mary Jurg. Gefeliciteerd, Mary 't is
wel wat erg vroeg voor volgende week
Woensdag, maar als ik het vandaag niet
doe, dan is die verjaardag van jou al tien
dagen oud en zie je alweer naar de volgen
de uit. Leuk, dat je neefje ook een briefje
schreef.
Rika Koningstem. Dus jij was geen lui
lak, de Zaterdag voor Pinksteren. Nu, ik
eigenlijk wel, want als je na zessen opstaat,
dan ben je de luilak, en het was zeker wel
kwart over zessen. Je hebt je wel geamu
seerd in al die draaierij daar op Huisduinen.
Was je ook bij die 850 schoolkinderen?
Piet Oorburg. Dat was nog eens een
markt in Rotterdam, Piet, wel twintig keer
zolang als de onze. Vind je het niet reuze
gezellig op zo'n markt, die drukte en dat
gedrang, dat geschreeuw van kooplui aan
alle kanten, dat horen en zien je vergaat
Rika Ras. Fijn zeg, zo'n orgeltje; nu
kun je allerlei versjes spelen en dan laat je
je moeder erbij zingen! Dat gaat natuurlijk
prachtig. Ik zie, dat je goede vorderingen
maakt, met twee handen spelen is al een
hele kunst. Speel je al van: „Jan daar ligt
een kip in 't water..."
Lizelot Lafèber. Ook „Kaboutertjes"
zijn welkom in ons midden; maar weet je
wel, dat kaboutertjes heel verstandig en
heel wijs zijn? Dus Lizelot, denk er om, dat
je die kabouter-eer hoog houdt, en altijd
voor goede oplossingen zorgt. Afgesproken?
Goed.
Martha Briars. Waar zo'n speeltuin al
niet goed voor is, hè. Die heeft jullie toch
inaar een fijne middag op Huisduinen be
zorgd. Wat zal het druk geweest zijn met al
die joelende, pretmakende kinderen. En wat
zal het een werk geweest zijn om jullie alle
maal een „ijsie" en een oliebol te geven.
Maar 't zal wel erg lekker zijn geweest.
Gerardus en Klaas Jellcma. Jullie
schrijven allebei, dat je zo fijn getrakteerd
bent door met de speeltuin naar de kermis
te mogen gaan. Je hebt er natuurlijk koste
lijk vermaakt, alles zul je wel geprobeerd
hebben, nietwaar De draaimalens, de Turk
se schop en wat er verder nog meer te
proberen was...
Cornelia Graafland. Ja, ik heb je een
week gemist, Corrie, je moet altijd je brief
jes zo vroeg mogelijk insturen. Wat een paar
mooie vacantiedagen hebben jullie gehad.
Jammer, dat de Pinkster zelf niet zo mooi
was, maar de dagen er na waren prachtig.
Je bent dan ook zeker wel uitgeweest, naar
Texel of Bergen... Daar moet je me toch
eens iets van vertellen.
Henk Molenaar. Niet zo afgeven op
ons mooie Timorpark hoor, (zeg Henk, je
schrijft geen tiemor, maar Timorpark), als
je rustig loopt zal je gerust niet zoveel last
hebben van dat witte rommeltje" op de
paden. Maar ja, als je hard gaat lopen, of
ravotten, dan wordt je overal vuil dus zeker
in het Timorpark
Tinie Groothuis. Jammer dat die dikke
goudvisch nu dood is; goudvissen zijn altijd
zulke vrolijke dieren, ze z-jn altijd in bewe
ging, en je vindt het altijd naar als je dat
levenslustige beest, wat gisteren nog zo
dartel rondzwom 's morgens dood op zijn zij
boven ziet drijven... Weet je wat je moet
doen. Je gaat met wat brood naar de Don
kere duinen, en als je er dan zo'n hele grote
op afkomt, pak je hem, en dan stop je die
in de viskom, is dat geen goed idee?
Marie Groothuis: 't Zal wel een fijne
fietstocht geweest zijn, zo met dat mooie
zonnige weer naar Schagen. Dan kun je
echt genieten van de zon, en de groene,
frisse weilanden van al het bonte vee, en
de zingende leeuwerikken hoog in de lucht.
Dan merk je, dat we eigenlijk al midden in
de zomer zijn...
Tini v. Brederode. Hoe kun je nu zo'n
mooie tijd uitzoeken om ziek te worden, dat
begrijp ik niet: de Pinkstervacantie, en mooi
■weer, nou dat is dom, hoor. Maar je bent nu
zeker al weer 't bed uitgewipt, om buiten te
springen en te spelen.
Marietje Weeda. Of ik al ben wezen
zwemmen. Nee, dat nog niet. Brr, 't water
lijkt me nog wat al te fris, en al is het bui
ten nu lekker warm weer, al schijnt de zon
nu nog zo vriendelijk, het water blijft nog
lang koud. Dat heeft veel meer tijd nodig om
een beetje op temperatuur te komen. Hoe
veel graden is eigenlijk nu de temperatuur?
Matthijs Plaisier. Wat een gezellige
naam heb jij, Matthijs. 't Spijt me werkelijk,
dat je maar zo kort meedoet en vanavond
alweer uit Den Helder vertrekt. Waar woon
je? Hoor ik nog eens wat van je? Nu, veel
plezier, Matthijs Plaisier.
Sijvert Roos. Ik ben blij, dat ik van dat
gesjouw op luilak niet veel van jullie ge
hoord heb, Sijvert, want anders kreeg je nou
nog een knorrige brief van me, dat je ook
meegedaan hebt. Nu, als het alleen bij een
„slepie" blijft, vind ik het niet zo erg hoor.
Bep van Rijswijk. Ja, de omgeving van
Velsen is prachtig, Bep, maar het zal niet zo
lang meer duren, of ook Den Helder is rijk
aan groen. Je moet de nieuwe wijken maar
eens zien, 't is nu al een genot om er door
te rijden. Je kent die oude doodse eentonige
straten niet meer terug.
Jetty But. Ja, dat heb ik ook gezien,
Jetty, dat de sparren in de Donkere Duinen
allemaal met levende kaarsjes prijken, 't Is
een prachtig gezicht.
Teuntje Kloosterman. Dat is jammer,
dat jullie niet naar de Donkere Duinen ge
weest zijn, want het viel heus erg mee, 't
was de Pinksterdag wel niet zo lekker warm
als de dagen ervoor, maar in de luwte van
de bomen was het heerlijk en om te wande
len was het ideaal weer.
Marietje Verbeek. Ik kan je toch nooit
kwalijk nemen, dat je de raadsels niet kent,
Marietje. Doe je best, anders kan ik je niet
aanraden. Kom, kom, niet zo mopperen, over
de Pinksterdagen, hoor, ik vond dat het best
ging met het weer.
Henny v. Peperzeel. Heb ik je vorige
week in de steek gelaten, Henny, dat is toch
onopzettelijk gebeurd, hoor. Ik denk, dat je
briefje niet onder m'n oog geweest is.
Jannie Sehadee. Wat een gezellige
meester heb jij, Jannie, zo leuk, dat je af en
toe je buik vast moet houden van het lachen,
't Spijt me, dat ik vroeger niet bij hem in de
klas gezeten heb.
Annie en Corrie v. Hoek. Ook al een
teleurstelling? Ik begrijp er niets van. Vorige
week heb ik toch alle briefjes beantwoord,
dus moet dat van jou ook niet op m'n bureau
gekomen zijn.
Tea Geus. Het enige wat ik van luilak
gehoord heb, was 's morgens om 7 uur, toen
ik naar kantoor ging, Tea. Toen liepen er vier
peuters, van drie turven lang, met een sleep
over de Singel sjouwen, maai dat is ook alles
Jan Strous, Vlissingen.Ik zou toch heel
graag eens in Vlissingen en omgeving kijken
Jan, maar dan zal deze zomer waarschijnlijk
wel niet veel van komen, 't ligt teveer uit de
route. Wat een fijne fietstocht hebben jullie
gemaakt en al gezwommen ook. Nu, ik loop
ook met plannen rond om te water te duiken.
Maar wanneer dat zal zijn weet ik nog niet.
VLIEGMACHINE.
Goede oplossingen ontvangen van:
Jan S., Vlissingen; Tea G., Annie en Corrie
v. H., Jannie S., Hennie v. P., Marietje v. B.,
Teuntje en Alie K., Jettie B., Beppie v. R.,
Sijvert R., Mary J., Martha B., Lizelot L.,
Jacob en Rika R., Piet O., Marietje W., Tini
v. B., Balie, Annie en Cor v. B., Marie J. G.,
Tine G., Henk M., Cornelia G., K. en G. J.,
George V„ Jan W., Loek en Leon v. d. W.,
Tillie en Ellie B., Mary D., Beppie V., Jan
K„ Nellie de L„ Jan B., Hennie S. Corrie B.,
Nellie V., De Bengeltjes; Marietje K.. Tine
ke K., Corn. R„ Wijnand K., Ida I., Sientje
I., Jac. B., Hennie, Beppie en Sientje K.,
Rika K.
CIJFEK-RAADSEL.
Mijn geheel bestaat uit 11 letters en is een
verblijfplaats voor huisdieren.
6, 8, 1 soort boom.
4, 3, 2, 1 knol-gewas (eetbaar).
11, 10, 9 smal stuk hout.
7, 6, 9 middel om dieren te vangen.
5, 3, 4 insect.
11, 2, 4, 6, 7, plaats in N.-Holland.
1, 6, 7, schrijfgereedschap.
8, 2, 1 vocht.
Goud! Goud klinkt als een toverwoord
en we denken daarbij direct aan iets heel
moois en heel kostbaars. Ringen worden
van goud gemaakt en andere sieraden. Er
bestaan gouden dozen en de kronen van
koningen en koninginnen zijn van goud.
Goud is het metaal, dat altijd als het mooi
ste en kostbaarste is beschouwd door alle
tijden heen. Ieder heeft wel eens gehoord
van de „Gold rush", de wedstrijd die in
gebieden, waar goud in de grond zat, werd
gehouden. Als bekend werd gemaakt, dat
ergens een goudaartje in de grond was ge
vonden en dat er misschien wel meer goud
zat, gingen de goudzoekers aan. het werk.
Ieder probeerde een zo groot mogelijk ter
rein voor zichzelf te krijgen en daarvoor
sloeg hij stokken in de grond. Het land
binnen die stokken was dan van hem. Zo
werden er hele gevechten geleverd om een
stukje grond, waarvan men meende, dat
het goud in de bodem verborg.
Tegenwoordig is er veel veranderd, hoe
wel op sommige plaatsen alles nog onge
veer bij het oude is gebleven. Maar grote
maatschappijen hebben nu het gouddelven
in hun hand en er worden steeds weer
nieuwe expedities uitgezonden om nieuwe
goudvelden te vinden.
Een dief zou een grote zak goud niet
kunnen wegdragen.
Goud is een edel metaal, d.w.z. dat het
door verschillende chemische stoffen niet
wordt aangetast, waardoor andere metalen
wel worden aangetast. Daarom is het dan
ook van veel belang en zijn er verschil
lende dingen, die bij voorkeur van goud
gemaakt worden. Zilver is niet meer zo
duur tegenwoordig, maar goud blijft toch
altijd nog een kostbaar metaal. Het bijzon
dere van het goud is o.a. dat het een hoog
soortelijk gewicht heeft. Velen van jullie
zullen wel weten, wat dat betekent. Het
S.G. van goud is 19.2, met andere woorden
is goud bijna 20 maal zo zwaar als water.
Het S.G. van ijzer is 7.5, dus goud is on
geveer 2V2 maal zo zwaar als ijzer. Weet je
wat dat betekent? Dat wil zeggen, dat een
gouden gewichtje, dat zo groot is als een
kilogewicht ijzer, 2i/2 maal zo zwaar is en
dus 2t/2 kilo of 5 oönd weegt. Als je dus
een gewichtje van goud wilt maken, dat
precies 1 kilo weegt, zou je er een krijgen,
dat bijna even groot was, als twee ijzeren
gewichtjes van 200 gram. Men zou dus ge
rust een groot bedrag aan goud kunnen la-
Een goederenwagen met een maximumge
wicht aan kolen en aan goud.
ten staan, want een dief zou met geen mo
gelijkheid een grote zak goud weg kunnen
slepen. Natuurlijk is men toch wel zo
verstandig om het goud veilig achter slot
en grendel op te sluiten.
Als men goud in dunne platen zou smel
ten om het zo in een spoorwegwagon te
laden, dan moet je eens bedenken, dat een
gewone wagon ongeveer 20.000 kilo kan
dragen. In kolen uitgedrukt is de wagon
bijna helemaal vol met dit gewicht. Dus er
gaan ongeveer 20.000 kilo kolen in een wa
gon. Maar in goud? Goud is 20 maal zo
zwaar als water en 20.000 kilo goud nemen
dus evenveel plaats in als 1000 kilo of 1000
liter water. Als nu de oppervlakte van een
wagon ongeveer 20 vierkante meter is, dat
is dus gelijk aan 2000' vierkante dm., dan
is een waterstand van i/2 dm. of 5 cm. ge
noeg om de wagon met 1000 liter water te
vullen. En een spoorwegwagon kan dus tot
Uit 16 kilo goud zou een draad gesponnen
kunnen worden, die de hele aardbol zou
omspannen.
y2 dm. of 5 cm. hoogte met platen goud
worden gevuld. Als we er meer in zouden
leggen, zou de wagen het gewicht niet meer
kunnen dragen.
Nu kan goud ook geplet worden en tot
heel dunne draden worden getrokken. Dat
gebeurt door goudblaadjes en gouddraden
nog eens heel fijn te verwerken. Tenslotte
geeft dan 1 gram zuiver goud een ragfijn
draadje van 2i/2 k.m. lengte. Jullie weten,
dat de omtrek van de aarde 40.000 km. is,
dat is dus 16000 maal zolang en uit 16000
gram of uit 16 kilo goud zouden we een
draad kunnen maken, die we om de hele
aardbol zouden kunnen heenleggen.
Maar 16 kilo goud zien er ongeveer zo
uit als 5 kilo ijzer!
Die goudblaadjes waar we zo juist over
spraken zijn maar het 10.000ste deel van
een m.m. dik. Dus een boek van 50 m.m.
dikte, dat van die goudblaadjes was ge
maakt, zou 50 maal 10.000 is 500.000 bladen
hebben of een millioen kantjes.
Als de bladzijden van goud waren, zou het
boek 500.000 bladzijden hebben.
Duitse goudsmeden uif de middeleeuwen
beroemden zich erop, dat ze met één gram
goud een heel ruiterstandbeeld konden ver
gulden.
Tot slot willen we nog zeggen, dat men
zich over het algemeen een heel verkeerde
voorstelling maakt van het goud, dat op
de hele aarde wordt gewonnen. Alles bij
elkaar zou dat, als het werd samengesmol
ten, misschien een blok zijn met een lengte
van 10 meter.
„Zien jullie deze witte ring? En deze drie
rode ook? Ja? Wil dan één van jullie
even hier komen? Goed Betty, kom jij
maar. Zo, nu heb ik hier een touw. Het is
een heel gewoon touw en er is niets bij
zonders aan, zien jullie wel? Wil jij nu
die witte ring ongeveer in het midden van
het touw vastknopen, gewoon met een en
kele knoop. Juist ja.Nu doe ik de rode
ringen los aan het touw. Gezien allemaal?
Zo en wil nu nog iemand hier komen?
Ja Bob, dat is goed. Nu moeten jullie ieder
een eind van het touw vasthouden, dan zal
ik een doek over het touw Hangen en
straks zullen jullie zien, dat de witte ring
los is en de rode ringen vastgeknoopt zijn.
Hans legde een doek over het touw met
de ringen en bewoog daar wat onder. Hij
kon de ringen niet van het touw afhalen,
want Bob en Betty hielden de einden vast.
Ze keken allemaal aandachtig, wat er ge
beurde. Na een tijdje trok Hans zijn han
den terug en zei: „Wil nu iemand het doek
oplichten?"
Barend tilde het doek op en.de rode
ringen zaten met een knoop aan het touw
en de witte ring was vrij! Ze keken alle
maal heel ongelovig, maar ze hadden toch
zelf gezien, dat Bob en Betty de uiteinden
vasthielden en dat Hans dus onmogelijk, de
ringen eraf kon schuiven.
„Zit er een knoop in het touw of zijn het
twee stukken touw?" vroeg Hanneke.
„Nee kijk zelf maar", antwoordde Hans. En
ja, het was een heel gewoon touw zonder
knoop. Het was zelfs vrij stevig.
„Hoe heb je dat gedaan?" vroegen ze nu
allemaal door elkaar.
„Ja, als jullie dat nu eens wisten", plaag
de Hans. „Zijn jullie erg nieuwsgierig?"
Dat kon hij heus wel aan hun gezichten
zien!
„Nu, dan zal ik het jullie maar vertellen.
Maar daarvoor zal ik het even op papier
tekenen, anders begrijpen jullie er toch
niets van."
Daarna tekende hij op het papier, hoe hij
de witte ring in het touw had geknoopt en
de rode ringen tekende hij er ook bij (zie
afbeelding). „Nu moeten jullie eens goed
opletten", zei hij. „Ik zal hier een paar
pijltjes bij zetten, dan zie je het vanzelf.
Eerst heb ik de witte ring zó langs het
touw bewogen als de pijltjes aangeven en
zoals je zelf kunt zien, komt die ring dan
los te zitten. Je schuift hem dus gewoon
onder de knoop door. Daarna heb ik de
rode ringen precies in tegenovergestelde
richting langs het touw bewogen en op die
manier kwamen die vast te zitten. Snappen
jullie het nu? Het is heel eenvoudig, je
moet het alleen maar weten!"
Ze vonden het allemaal een erg leuk
kunstje en probeerden het zelf ook een
paar keer. „Ik ga het thuis ook doen", zei
Bob. „Maar hoe kom je aan die ringen?"
„O, je neemt gewoon een paar houten of
benen ringen en verft die of je beplakt ze
met gekleurd papier. Je zult zien, dat nie
mand begrijpt, hoe je het doet."
unittd" :'t'kviajc va"
DOOR
43.
„Je kunt er op rekenen, dat Tomos je op
de een of andere manier zal doden", ver
klaarde Gemnon, „en ik ben hier om. je te
redden, als ik kan, maar ik heb nog geen
plan. Een van mijn vrienden is vannacht ka
pitein van de wacht, maar als ik je deur
openlaat en je ontkomt, dan wordt mijn
vriend morgen door Tomos terecht gesteld."
„Ik zie nu ook nog geen mogelijkheid om te
ontkomen," zei Tarzan, „en jjj moet nu
gaan. Je brengt je leve. 'n gevaar door hier
bij me te blijven. Geef me slechts je dolk,
misschien zal ik die nodig hebben." Gemnon
verdween en Tarzan sliep spoedig weer in.
Hij had meer het temperament van een wild
dier dan van een mens. Als naar gewoonte
ontwaakt: Taizan bjj het aanbreken van de
dag. Daarna zat hij rustig te wachten. Hij
was er an overtuigd, dat hij die dag het
lot zou leren kennen, dat Tomos, zijn doods
vijand. voor hem had bestemd. Hij had er nog
geen idee van op welke wijze hg zou kunnen
ontvluchten. Ongeveer een uur voor de mid
dag hoorde hij voetstappen. Misschien bracht
de wacht hem voedsel en water. Maar toen
ze binnentraden, zag de aapman, dat ze
slechts wapens in hun handen hadden. Wat
had een mens, die ter dood veroordeeld is,
trouwens ook aan eten en drinken?
