SALON
HEDENAVOND 8 uur
OPENBARE VERGADERING
in „CASINO".
VERKIEZINGEN
Agenda
ERFTEHEUEr TABAK
MANSHANDEN
Maandag 12 Juni 1939
Prof. Vening Meinesz'
werk voortgezet op
de O 19
Tweede Blad
Geslaagde gymnastiek-
demonstraties van
„Pro Patria''
Noorder Kunstkring
medewerking van „KUNST AAN HET VOLK"
Openbare vergadering S.D.A.P.
Burgerlijke Stand van Den Helder
Vergadering der commissie voor
georganiseerd overleg zeemacht
De redder Gerhard Bruin ten
grave gedragen
Openingsconcours H.S.V»
ROOKT niET IN BOSCH OF HEI
llit het politie-rapport
Terreur of vergelding?
De belangen der cliënten gaan
vóór alles bij E S O N A
MacUtitiuuM
f
Naar Indië om de Kaap.
Naar „De Telegraaf" verneemt, zal dr.
W. Nieuwenkamp de opvolger van
prof. Vening Meinesz aan boord van
den nieuwen onderzeeboot-mijnenlegger
„O 19" de zwaartekrachtmetingen voort
zetten, welke lijj oorspronkelijk op „O 16"
gelijk prof. Vening Meinesz dat deed, zou
verrichten.
Dr. Nieuwenkamp.
De „O 19" zal om deze reden niet, zooals
«erst het plan was, den tocht naar Indië langs
de gebruikelijke route maken, maar via de
Kaap. De reis zal niet minder dan circa drie
maanden duren. Het plan is nog niet in fines
ses uitgewerkt, maar een globaal schema is
reeds vastgesteld. Het schijnt vast te staan,
dat een Portugeesche kustplaats zal worden
aangedaan, vermoedelijk Lissabon. Kaapstad
staat definitief op het programma. Het ligt in
het voornemen, tweemaal per dag te duiken.
Het kan gedurende deze reis voorkomen, dat
er vier weken zullen verloopen alvorens men'
een voet aan wal zet.
De juiste datum van het vertrek is nog niet
bepaald, doch het is wel zeker, dat de tocht
naar Indië, welke van groot wetenschappelijk
belang wordt, reeds eind Juli of begin uiterlijk
in de eerste week van Augustus zal aanvangen.
Eerst naar Scandinavië.
Aan deze eerste reis naar de tropen van de
„O 19" gaat nog een proeftocht vooraf naar
de Scandinavische kust, ter hoogte van de
oude vestingstad Horten. De oorspronkelijke
proefvaart naar de Schotsche kust is daarmee
dus vervallen. De fjorden aan de kust van
Noorwegen bieden n.1. een veel betere gelegen
heid voor het nemen van duikproeven. De on
derzeeër zal daartoe tot een diepte van 60
meter gaan. De proeftocht is bekort tot een
reis van 10 dagen. Onmiddellijk daarna wordt
naar Indië vertrokken. Daar blijft, zooals men
weet, de „O 19" voor het verrichten van regel
matige inspectietochten.
De voorbereiding van de belangrijke weten
schappelijke reis is druk aan den gang. Ver
schillende instrumenten zijn reeds aangebracht.
De belangrijkste metingen zullen in de nabij
heid van Tanger gedaan worden.
De bergruggen, nabij de kust van Marokko,
zullen volgens het voorloopige schema aan een
zeer zorgvuldig onderzoek worden onderwor
pen. Deze bergruggen, die zich nog ver onder
de zee voortzetten, zullen, althans zoo is de
verwachting, veel interessant nieuw studie
materiaal opleveren. Het is namelijk vast
staand, dat de zwaartekracht boven steen
massieven van anderen aard is dan die boven
andere aardsamenstelling. Het is thans moge
lijk door de te verrichten metingen vast te
stellen, of die massieven zich al dan niet on
der de zee bevinden. In de „O 19" wordt tevens
een apparaat opgesteld, dat zal dienen om de
golfbeweging in de oceanen op verschillende
diepten onder het waterniveau waar te ne-
De samenstelling van het reisschema en
vooral de plaats en het aantal malen, dat ge
doken zal worden ter uitvoering van de zwaar
tekrachtmetingen, zal in naw overleg met den
commandant van de „O 19" geschieden.
Regen als spelbreker.
De organsatoren troffen het niet erg met het
weder, want na dagenlang schoon weder, kwam
eindelijk in den vroegen Zondagochtend de
regen los. Regen die zeker gewenscht \vas
het land snakte er naar maar voor P.P. een
strop beteekende, want de belangstelling was
gering.
De 6 keurturners en hun leider, behoorende
tot de besten van het K.N.G.V., hebben met
recht een demonstratie gegeven van hoog
staand en correct turnwerk. Wat deze heeren
aan ringen en hoogrek lieten zien het wa
toen inmiddels droog geworden was gym
nastiek van de hoogste orde, die z®kcr r
zou hebben gehad op een uitverkocht He
terrein.
De dikwijls zware oefeningen werden met
een gemak uitgevoerd als gold het e
daagsch iets. Alles was fraai m stijl, zoowel
aan de ringen als aan het rek. „Pro Patria"
heeft er goed aan gedaan deze heeren naar hier
te laten komen. Ze gaven een prachtig voor
beeld wat er is te bereiken in deze mooie sport,
wanneer er serieus geoefend wordt en er de
ware liefhebberij voor is.
De Voorzitter van P.P. begon met een woord
van welkom te richten aan de aanwezigen; be
treurde het, dat de regen oorzaak was dat er
niet meer belangstelling was en riep voorts de
clementie van het publiek in als sommige oefe
ningen minder vlot zouden gaan.
Het geheele „Pro Patria" stelde zich daarna
op het middenterrein op, waarbij ook de keur
turners. Aan het hoofd de vaandeldrager. Ge
zamenlijk werd het Bondslied gezongen, waar
bij het vaandel neigde.
Na deze ceremonie werd een aanvang ge
maakt met het programma, dat een 14-tal
nummers telde.
Eerst traden de meisjes aan, wier touwtjes
oefening niet heelemaal van een leien dakje
ging. De jongens volgden daarna, die zich beter
weerden. De paardoefeningen door de keur-
ploeg lieten ons zien, dat deze turners het toe
stel niet ten volle vertrouwden. Men liet hierin
niet zijn geheele kunnen zien. Een 14-tal groo-
tere meisjes gaven daarna een demonstratie in
bankoefeningen. Een komisch intermezzo was
de estafette met hindernissen voor de jongens
van P.P., die men het niet gemakkelijk had ge
maakt. De beurt was daarna weer aan de ver
tegenwoordigers van het K.N.G.V., die aan de
ringen een demonstratie van kracht en lenig
heid lieten zien, die menige insider deed water
tanden. Een gracieus en bevallig programma
nummer lieten de dames van P.P. zien met hun
hoepels; dat was aardig gedaan en storende
fouten zagen wij niet. De heeren deden voor
de dames niet onder, die een goed geslaagde
oefening met een groote ring gaven, waarin het
terdege opletten was.
Het Rhönrad.
Daarna gaven 2 heeren van de K.L.M. aan
schouwelijk onderricht op het veel besproken
Rhönrad; een soort groot wiel, waarin een men-
schelijk wezen zich rondwentelt, op diverse
manieren. De kunst is er in te blijven en het
rad gaande te houden. Dat lukte dan ook door
gaans wel, ook toen men met z'ntweeën ging
toeren!
De demonstratie hoogrek was het hoogte
punt van den middag; we spraken hierover
reeds in den aanhef van dit verslag. Hieraan
ging eerst vooraf de oefeningen aan de brug,
ook door de keurturners. Ook dit nummer kon
zeker voldoen, al mislukte het afspringen wel
eens. Het paard-tremplinspringen was voor de
heeren van P.P. Op een vlotte wijze, terwijl de
opgave allengs moeilijker werd, werd deze oefe
ning afgewerkt. Het slot van de demonstratie
was een dans van de dames; op de tonen ^an
Strauss „Geschichte aus dem Wiener Wald",
zorgden deze meisjes voor een slot dat inder
daad pakte.
Aldus kwam het einde van dit onderdeel van
P.P.'s sportdag, welke ruim 2 uur gevergd
had.
HelderH.R.C. als voor 10 jaar!
Het slot van den middag werd besloten door
een partijtje voetbal tusschen de veteranen-
ploegen van H.R.C. en Helder. Het was weer
eens wat anders; „helden" van voorheen,
-althans de meesten, beproefden weer eens hun
talenten op het groene laken.
We zagen goed en slecht voetbal; mooie en
mislukte passes; zuivere en onzuivere schoten;
f ree-kick en buitenspel; net als in een „echte"
wedstrijd. Kortom, een match (van één uur),
waarin allen zich gaven, de animo er zeker
was, maar de techniek soms ook tactiek
overbodig waren in dit treffen. Scheidsrechter
H. Kwast was nog dezelfde referee als in vroe
ger jaren. Wim Beneker, Artz, Looienga, Die
denhoven, Augustein, Goudswaardt, Roobol, Jan
Dijkshoorn, Freeke, Dirk en A. Bak, Kiljan,
enz., enz., wij zagen hen nog eenmaal para
deeren.
Hoewel Helder het eerste kwartier met 10
man speelde, daar Dirk Bak er nog niet was,
bleef de score tot dien blank. Juist toen deze
voormalige Helder-rechtsbuiten in het veld ver
scheen, had H.R.C. de leiding genomen.
We zien dan 2 safes van den Helder-keeper,
die een luid applaus doen ontlokken. Er was
bijna een half uur gespeeld, toen Dirk Bak,
mede dank zij een blunder in de R.-achter-
hoede, de partijen op gelijken voet bracht.
Meteen was het uitblazen.
In de eerste minuten van de 2e helft groote
druk op de Racing-veste, maar Goudswaardt
weert zich als een duivel en Roobol en
Augustein geven evenmin krimp. Toen Jan
Dijkshoorn na 10 min. een vuurpijl afschoot op
den rooden doelmond, raakte Augustein zóó
van streek, dat hij den bal in eigen doel werk
te. Het was nu 21 voor Helder. Dat was de
Racers te veel. Weinig scheelde het of een der
Held.-backs had Augustein nagedaan, maar
diens poging misluktehet werd nu een
corner. Dirk Bak zien we vervolgens het ter
rein verlaten en een „rush" van Dijkshoorn
blijft zonder gevolg.
De Helder-linksbuiten waagt nogmaals een
kans, maar de bal gaat net over de lat en als
we Beneker dan zijn hoofd onder den bal zien
zetten, verwachten we den gelijkmaker, maar
ook nu bleek het doel te „klein". Zoo kwam het
einde van dit interessante treffen, wat menig
lachsalvo vanuit het publiek tot gevolg had.
Het was tevens het definitieve einde van den
sportdag van „Pro Patria", die zeker geslaagd
mag heeten, al werkten de elementen dan ook
niet mede. De demonstratie op zichzelf was er
niet minder om.
DAMES KAPPER HEEREN
Stakmanbossestr. 65 Tel. 514
Als morgenavond de tentoonstelling zal wor
den geopend, ziet alleen de ingewijde hoeveel
werk er is verzet, om alles gereed te krijgen.
Vanavond komen de werkende- hoe!
leden eendrachtig bijeen en sjouwen en tim
meren, overleggen en passen. Het zijn er van
beiderlei-kunne, ouden en jongen. Maar allen
enthousiast om deze hoogtij-week van den
Noorder Kunstkring te doen slagen.
En buiten de tentoonstellingszaal heeft een
affiche; een litho van den heer Broos, een der
pas aangekomen leden, de aandacht van het
publiek gevraagd voor deze tentoonstelling.
Bij vele winkels ziet men de litho voor de rui
ten en ongetwijfeld zal zij haar werk ver
richten.
Het ligt aan de Heldersche ingezetenen dit
te bewijzen.
Dinsdagavond is voor de genoodigden, maar
vanaf Woensdagmiddag twee uur wordt ieder
ingezetene in Musis verwacht.
I S. D. A. P.
Spreker: P. S. VAN DER VAART, Wethouder der Gemeente
OnderwerpDE S.D.A.P en de komende
Entrée: 10 cent: werklozen vrij.
Gelegenheid tot debat
Hedenavond in Casino.
Wij verwijzen naar een in dit nummer voor
komende advertentie betreffende een open
bare vergadering, die hedenavond 8 uur in
Casino zal worden gehouden en waar als
spreker zal optreden wethouder P. S. v. d.
Vaart over het onderwerp; „De S.D.A.P. en
de komende verkiezingen".
Men zie voor bijzonderheden de advertentie.
10 Juni 1939.
BEVALLEN: J. R. Verhoevevan Dam, z.;
P. CabboortMaat, d.
RIJKSPOSTSPPAARBANK.
Opgave betreffende het kantoor der poste
rijen te Den Helder.
In den loop der maand Mei 1939 werd aan
bovengenoemd kantoor op spaarbankboekjes
ingelegd147.439,39
en terugbetaald90.753,92
Derhalve meer Ingelegd dan
terugbetaald56.685,47
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes be
droeg 71.
's-Gravenhage, 10 Juni. Gisteren vergader
de de Commissie voor Georganiseerd Over
leg zeemacht.
In deze vergadering werden besproken een
voorstel om nadere aanvulling van bepalin
gen betreffende de blauwe werkjas der on
derofficieren, voorts een voorstel om de bo«
ven de sterkte geplaatst adjudant-onderoffi-
cieren-machinist niet te begrijpen in het aan
tal dat als sterkte in de rijksbegrooting
voorkomt.
Tenslotte werd nog besproken een voor
stel om den oudsten en hoogsten in rang zijn-
den onderofficier te doen optreden als hoofd
van de tafel der onderofficieren en om den
oudsten in rang zijnden korporaal de verant-
doording als baksmeester op te dragen.
Hollum, 10 Juni. Onder zeer groote belang
stelling' is Zaterdagmiddag het stoffelijk
overschot ter aarde besteld van het lid der
bemanning van de motorreddingboot „Abra
ham Fock", den 43-jarigen Gerhard Bruin.
Tijdens de October-stormen van 1938 nam
Bruin actief deel aan de redding van de in
nood verkeerende bemanning van de „Hoop
op behoud" en de „Johanna", in totaal 15
personen. Met zijn kameraden werd Bruin
hiervoor op 11 November d.a.v. gehuldigd
door de Noord-Zuid-Hollandsch Redding Mij.
Ondanks de minder gunstige weersomstan
digheden, die vooral Zendag de deelname
aan den wedstrncl weinig aanlokkelijk maak
ten, werd Zaterdag door 46 en gisteren zelfs
door 57 personen, waaronder één dame, deel
genomen.
Zondag, steeds draaiende wind en een on
ophoudelijk neerstromende regennee, het
weer heeft zich niet al te best gehouden. En
de visch De visch staakte Zondag, tot erger
nis der heeren hengelaars.
Dat was jammer en temeer daar zulk een
groot aantal fraaie prijzen waren uitgeloofd.
Om half zeven hielden de visschers een
reuni in de bovenzaal van het Militairen
Tehuis, Spoorstraat, om de prijzen te ver-
deelen.
Secretaris D. den Brasem heette de deel
nemers, bij verhindering van den voorzitter,
welkom en ried aan om het volgende con
cours in het Noordhollandsch Kanaal te vis-
schen, daar de Kromme Tocht als vischwater
was tegengevallen.
Eerste prijswinnaar was P. J. Blokhof, die
4 baarzen (59 cm) had weten te verschal
ken. Een paar stevige gummilaarzen waren
een even nuttige als fraaie belooning voor
deze prestatie. Tevens kwam een wisselbeker,
beschikbaar gesteld door de bierbrouwerij „De
Oranjeboom", voor de grootste baars in zijn
bezit.
2e, 3e en 4e prijswinnaars werden achter
eenvolgens D. den Brasem, H. v. Vuuren en
mevr. de Wolf, die als eenige dame had deel
genomen.
Op den controieursprijs wist G. v. d. Paal
beslag te leggen in wiens groep de meeste
visschen waren buitgemaakt.
Het is te hopen, dat het weer een volgend
concours wat meer meewerkt en daardoor
betere prestaties worden geleverd.
maakt men uit één boom, en... één
lucifer is al voldoende om 100.000
boomen te verwoesten
OPENBARE DRONKENSCHAP.
Gisterenavond werd iemand in bewaring ge
steld wegens openbare dronkenschap in de
Spoorstraat.
VECHTPARTIJ.
Vannacht 1 uur had een vechtpartij plaats
op den Parallelweg, waarbij van den gummi
stok gebruik moest worden gemaakt om de
vechtenden te scheiden.
HET OUDE LIEDJE.
Aangifte werd gedaan van diefstal van een
rijwiel, dat aan de Buitenhaven onbeheerd was
neergezet.
Het is weer hetzelfde schouwspel, dat
wtf nu al sedert verscheidene jaren in
sommige deelen van het Europeesche con
tinent gewend zijn. Weer het beeld van
vervolging, var. vergelding, van moord en
van maatregelen die niet alleen personen,
maar een geheel volk treffen.
Wij doelen op datgene wat er gebeurd is
in het stadje Kladno in Bohemen. Er is
ergens in de duistere hoeken van het protec
toraat een Duitscher vermoord en dus neemt
Rijksprotector Von Nuerath scherpe maat
regelen. Zeer scherpe zelfs. Er moet een
uiterst zware boete betaald worden, zooals
men leest voor het grootste deel doorde
Joden en voor een ander deel „door diegene,
die nog bekend staan als aanhangers van
het oude régime. Ja, ja, ook in politiek op
zicht kan men zeggen', dat de zonden der
vaderen zich wreken. En nog niet eens altijd
aan het derde en vierde geslacht
De Cechische regeering heeft een minutieus
onderzoek toegezegd en men kan zich dat
levendig voorstellen, gezien het feit, dat er
niet de minste reden is om aan te nemen, dat
het geen Duitscher geweest zou zijn, die den
Duitschen wachtmeester Kniest om het leven
gebracht heeft Dat wordt natuurlijk wel door
de Duitsche bevolking voorgesteld, doch uit
niets is dit kunnen blijken.
Men leest in de buitenlandsche pers, dat
het volk mort en het is te begrijpen. Eerst
nu voelen de Cechen aan den lijve wat het
zeggen wil een protectoraat te zijn onder ge
zag van het Derde Rijk. Er is een enorme
politiemacht uit Duitschland gezonden en de
Cechische politie is in het openbaar op het
marktplein afgezet. De leidende functies in
het land worden, de een na de ander, van de
Cechen afgenomen en men kan er zich van
verzekerd houden, dat het einde van dit lied
nog lang niet in zicht is. Duitschland zal niet
eerder tevreden zijn voor en aleer het de vol
ledige controle over geheel Cechië heeft en
als men op de thans gevolgde wijze doorgaat,
zal dit waarschijnlijk niet eens zoo bijzonder
lang meer duren.
Of de Cechen zich zonder meer zullen
laten overschakelen is een vraag die men
zich haast niet durft stellen. Nog steeds
is het onbegrijpelijk, dat men zich het
vorige jaar zonder slag en stoot heeft
laten inpalmen. Onbegrijpelijk, omdat
juist dit volk bestaat uit mannen die in
vrijheidsoorlogen opgevoed zijn, die eeuwen
lang gevochten hebben om hun grootste
goed, de vrijheid, te behouden en die een
dergelijken strijd als een Heiligen Strijd
plegen te beschouwen. Het was het' groote
raadsel van 1938, dat juist dit volk zich
bij de feiten neerlegde.
Nu mort dit volk. Niet overluid, maar in
de café's, in de vergaderzalen, in de huizen.
Het ziet wat het beteekent als men protec
toraat is. Het ziet iederen dag, dat men niet
meer is dan een ledepop die alleen mag han
delen in den geest van zijn meester.
Of dit op den duur het volk der Cechen
te zwaar zal vallen, en of hieruit een ernstig
incident geboren zal kunnen worden, wagen
wij hier niet te veronderstellen.
Doch dat er nog heel wat water door de
Moldau zal moeten stroomen voor en aleer
dit volk zich ook in den geest naar de
wil van den Duitschen meeester gericht zal
hebben, dat is een feit aan de juistheid waar
van men niet behoeft te twijfelen.
(auto- en bootdiensten)
Natuurhistorisch Museum, 2e Vroonstraat,
lederen Woensdag van 35 uur.
lederen Zaterdag van 710 uur.
Bovendien de eerste Zondag van elke maand
van 35 uur en de eerste Woensdag van
810 uur.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 9—1? en van 13.30—
Y7 u. Zaterdags van 912 uur.
Westgracht 80; Tentoonstelling Historisch
Genootschap „De Kop van Noord Holland"
Eiken werkdag van 710 uur.
Zaterdags van 3—5 uur en van 7—10 uur.
BIOSCOPEN:
Rialto, Spoorstraat half 8:
„Ochtendpatrouille".
Tivoli-theaterSpoorstraat, half 8:
„Alarm in Indië" („The Drum").
Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„De Geest van den Zwarten Piraat".
Heden
Casino 8 uur: Openbare vergadering SD.A.P.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 753.9
Temperatuur lucht: 10.5
Wind: richting N., kracht: 5
Temperatuur Zeewater 15.1
Licht op: 9.53
LU CHT-Z EILSCHIP.
Onlangs werd er in Amerika een internationale wedstrijd uitgeschreven voor het bouwen1
van luchtschepen. Deze jonge dame maakte het hierbovenstaand model, dat zij juist aan
de elementen toevertrouwd.
C
vJommige adverteerders zitten uren
op een pakkende tekst te „broeden", j
Verspil geen tijd:
laat ONS U voorlichten.
Het kost niets extra! j
t
