Omwentelingssnelheid
van de „as"
STEMT Ns 2 LIJST
L R VAN LOO
Zeer dreigende toestand
in het Verre Oosten
Duitschland is overal
rs zijn
waar
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
VRIJZINNIG DEMOCRATEN
De uitdaging dient
aanvaard
nNieuwe actie eerder
dan verwacht werd? verhoogd
J
r
v..
Drie paradefrommen
voor het 21ste
BESCHERMEN t
vJ^EERBERICHT
Slechts een wonder kan oorlog
in 't Verre Oosten voorkomen
Gcen godsdienstoefeningen meer
over de Duitsche zenders
Nieuwe D.C. 3 voor de K.L.M.
Britsche concessie is gelijk een
eenzaam eiland
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT t
heldersche courant
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Ongewone bedrijvigheid in de periode die
als wachttijd werd beschouwd.
Zaterdagavond in Londen ontvangen diplomatieke in
lichtingen zouden erop duiden, dat Duitschland en Italië
sterk in de verleiding komen, om voordeel te trekken uit
het Engelsch-Japansche conflict door den Europeesche cri
sis te verhaasten. Engeland en zijn bondgenooten hebben
steeds geloofd dat Hitier en Mussolini den herfstoogst zou
den afwachten, alvorens een nieuwe actie te ontketenen,
doch thans schijnt men rekening te houden met de moge
lijkheid, dat het offensief van de as eerder zal komen,
indien Engeland dieper verwikkeld raakt in de moeilijk
heden in het Verre Oosten.
Zooals de situatie zich Zaterdagavond liet aanzien,
Schijnt, aldus U.P. uit Londen, slechts een wonder nog een
ernstige wending in de gebeurtenissen, voorzoover deze be
trekking hebben op cfe Britscli-Japansche spanning ten
minste, te kunnen afwenden.
ZES EISCHEN VAN HITLER.
De diplomatieke redacteur van de Sunday
Dispatch maakt melding van te Londen
ontvangen berichten uit goede bron volgens
welke Hitier voornemens zou zijn, voor het
einde van dit jaar zes eischen te tellen,
welke op de volgende punten betrekking
hebben:
1. Inlijving van Dantzig bij Duitschland.
2. Engeland moet afzien van elk politiek
of economisch belang in Midden-Europa en
op den Balkan, welk gebied „Lebensrauin"
van Duitschland wordt.
3. Terugkeer van Gibraltar naar Span
je.
4. Wijziging van het statuut van Dji-
boeti ten gunste van Italië.
5. Wijziging in het beheer over het Su-
ez-kanaal.
6. Bestudecring van de Duitsche koloni
ale eischen.
Om aan deze eischen kracht bij te zetten,
aldus het blad, zou Duitschland de vol
gende plannen hebben:
1. Tenuitvoerlegging aan het einde der
maand Juli van een „permanente" semi-
mobilisatie.
2. Versterking van de Siegfriedlinie in
het Westen.
3. Concentratie van Duitsche troepen in
Oost-Moravic en Slowakije en verbetering
van de Duitsche versterkingswerken in Slo
wakije.
4. 'Voltooiing van de verdedingslinies
langs de Duitseh-Poolsche grens.
Een bewijs dat deze geruchten niet on
gegrond zijn vormt ander nieuws, waar
uit blijikt dat de „as" voor het oogenblik
meer dan normale bedrijvigheid ontwikkelt.
Het Slowaaksch telegraaf agentschap be
richt dat volgens mededeeling van de Duit
sche legatie te Bratislava het verkeer tus-
sclien Slowakije en het protectoraat Bohe-
men en Moravië tot nader order is gestaakt
Deze maatregel zal niet lang duren. Op het
oogenblik worden reizen in Slowakije slechts
toegestaan in zeer dringende gevallen.
Er zijn berichten over Duitsche troepen
concentraties in Slowakije. Deze berichten
worden echter officieel en categorisch ver
zonnen genoemd.
Italiaansche vlootmanoeuvres.
Ook' het bezoek van het Italiaansche vloot-
eskader aan Spanje trekt zeer de aandacht.
Te Rome verklaart men dat deze kruis
tocht geenszins een buitengewoon karakter
draagt en deel uitmaakt van een sedert lang
opgesteld program .Men voegt hieraan toe,
dat de Italiaansche schepen de meeste Mid-
dellandschc-zeehavens van Spanje alsmede
Lissabon en Tanger zullen aanloopen. Aan
den anderen kant doet men duidelijk uit-
Om technische redenen tot ver
lichting van het programma.
De uitzending van godsdienstoefeningen
door de Duitsche radiozenders op Zonclag is
biet meer toegestaan. Zij zullen worden ici
vangen door programma's tot nationaal-so-
cialistische opvoeding. Met ingang van giste
ren zenden de Duitsche zenders op de uren,
vvaarop vroeger godsdienstoefeningen o h
Kieuse toespraken werden uitgezonden, mu
ziek uit, of wol herdenken zij de dooden
van de nationaal-socialistisclie Pal''l-
Aan een luisteraarster, die aan he
slation te Berlijn vroeg, waarom de uitzen
ding van godsdienstoefeningen wera
staakt, werd geantwoord, dat dit w
daan om „technische redenen tot veilicnung
van het programma.
komen, dat het bezoek der Italiaansche vloot
aan de Spaansche havens aansluit bij de be
zoeken van Suner en generaal Kindelan aan
Italië, en evenzoo een uiting is van de soli
dariteit en broederschap tusschcn Spanje en
Italië, welke het bezoek van Franco aan
Rome zal wijden.
De htaliaansche bladen melden, dat het
eerste Italiaansche eskader gisterenochtend
vroeg van Napels voor een reis naar de
Spaansche, Portugoesclie en Marokkaanschc
wateren is vertrokken. Tot het onder bevel
van admiraalRiccardi bestaande eskader
behooren twee pantserschepen, 10 kruisers
van 10.000 en 8.000 ton en een twintigtal tor
pedojagers, waarvan de gezamenlijke beman
ning' uit 1.000 officieren en 20.000 minderen
bestaat. Deze kruistocht zal ongeveer twee
weken duren.
De Popoio .d'Italia meldt verder nog, dat
het tweede Italiaansche eskader binnenkort
voor een kruistocht naar het Verre Oosten
zal vertrekken. Deze reis valt volgens het
blad onder het normale programma der ma
noeuvres van de Italiaansche vloot.
Naar wij vernemen heeft de K.L.M. ter
verdere uitbreiding van haar luchtvloot bij
de N.V. Nederlandsche Vliegtuigcnfabriek
Fokker te Amsterdam wederom een Döu-
glas D.C.-3 in standaard uitvoering voor 21
passsagiers, besteld. Dit toestel wordt uitge
rust met Wright-Cyclone G. 102 A-motoren
en zal in September a.s. worden geleverd.
Een ■plechtiqheid te Amersfoort.
Het 21ste regiment infanterie te Amers
foort is Zaterdagmorgen verrijkt met een
drietal paradetrommen, met bijbehoorende
wit lederen bandoulieres en handschoenen,
aangeboden door de reserve-officieren van
het regiment, ter gelegenheid van het 125-
jarig bestaan in Januari j.1.
De aanbieding geschiedde voor het front
van de troep, die zich om elf uur op het
voorplein van de kazernes aan den Leusder
weg hadden opgesteld, onder commando
van den majoor J. P. Breit.
De plechtigheid werd bijgewoond dooi
den burgemeester van Alkmaar, jhr. mr. F.
II. van Kinschot, en de gep. luitenant-gene
raal jhr. E. J. M. Wittert van Hoogland,
voorzitter van het Genootschap voor mili
taire Traditie en Uniformkunde.
De burgemeester van Alkmaar was aan
wezig, in verband met het feit, dat het regi
ment grootendeels bestaat uit bewoners uit
de omgeving van Alkmaar.
Nadat de regiments-commandant, luite
nant kolonel J. de Vries het regiment had
geïnspecteerd, bood de reserve-kapitein w
Denker uit Amsterdam het geschenk na
mens de commissie, uit reserve-officieren
samengesteld, met een rede aan.
Zijn toespraak werd beantwoord door
overste de Vries. Nadat een drietal tamboe
ren gelegenheid was gegeven kennis te ma
ken met den fraaien toon van de aangebo
den trommen en de troep voor den regi
ments-commandant, de commissie uit reser
ve-officieren, als mede den burgemeester
van Alkmaar en luitenant-generaal Wittert
had gedefileerd, werd met de zoojuist over
gedragen geschenken, onder commando van
overste Briet, een korte marsch door de
stad gemaakt.
Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
MAANDAG
19 JUNI 1939
67e JAARG. No. 8646
Feitelijk heeft Japan den oorlog
reeds verklaard, meent Britsch
Generaal.
Admiraal Sir George Keyes heeft in de
Londensche voorstad Hornsey een rede ge
houden. waarin hij over den toestand te
Tientsin o.a. verklaarde: „De gebeurtenis-
se te Tientsin en de steun, die Duitschland
en Italië aan Japan verleenen komen in
werkelijkheid neer op een oorlogsverklaring
aan het Britsche Rijk. Dit is een uitdaging,
die moet worden aangenomen".
Hij sprak als zijn oevrtuiging uit, dat, in
dien Engeland zich vastbesloten en stand
vastig zou betoonen en aan de geheele we
reld zou laten zien, dat het bereid was tot
den strijd en hierbij gebruik zou maken van
al zijn rijkdommen, zijn geheele industrie
en al zijn menschenmateriaal. het den oor
log zou kunnen winnen zonder de wapenen
teg ebruiken. „Als wij echter aarzelen, zal
zeker de vernedering volgen en wordt de
oorlog onvermijdelijk".
Alle voedseltoevoer afgesneden. -
Britsch-Fransch contact.Ameri
ka nog gereserveerd Verrassin
gen op til?
De toestand in het Verre Oosten is sinds
Zaterdagmorgen nog veel slechter geworden
dan hij reeds was. De Britsche en de Fran-
sclie regeering hebben het noodig geacht
hun vlootvoogden in het Verre Oosten tegen
Donderdag a.s. te Singapore bijeen te roe
pen. Besproken zal o.a. worden:
le. Het onder één commando brengen
van de Britsche en Fransche strijdkrachten
in het Verre Oosten met Singapore als vloot-
basis.
2e. De methodes, welke zouden moeten wor
Felle rede van Goebbels te Dant
zig. Polen lijdt aan politieke pu.
berteitsverschijnselen.
NATIONAAL-SOCIALISME ZAL
DANTZIG REDDEN.
Ik ben gekomen, aldus sprak Goebbels, de
Duitsche rijksminister van propaganda gis
teren te Dantzig, om u te sterken in uw
vastberadenheid. Ik verlang van u, dat gij
ook in de toekomst, moedig, dapper en op
recht blijft. Duitschland is overal, waar Duit-
schers staan en dus ook bij u".
Deze rede van Goebbels werd telkens door
luid gejuich onderbroken. Steeds weer rie
pen de toehoorders: „De Fuehrer moet naar
Dantzig komen", Wij willen terug in liet
rijk" en „Een volk, een rijk, een Fuehrer".
GOEBBELS.
Een ontelbare menigte stond voor de stads
schouwburg, waar Goebbels zijn rede hield.
Hij begon met de groeten van den Fuehrer
over te brengen. Vervolgens zeide hij, dal
de Dantzigers dezelfde taal spreken als de
Duitschers en stamden uit hetzelfde ras, zij
zijnd oor 't zelfde lot gebonden en derhalve
moeten zij terugkeeren tot het rijk. Hun ver
langen hiernaar is groot en slechts een we
reld, waarin nijd, afgunst en wanbegrip
hcerschen. kan willen pogen zich te verzet
ten tegen dezen drang.
Hierdoor is evenwel de stad een interna
tionaal probleem geworden. Hij heeft het
ongeluk aan de monding van de Weichsel te
liggen en volgens de mooie theorie van War
schau hooren steden, welke liggen aan ri
viermondingen steeds tot de landen, waar
door do rivieren stroomen.
Volgens deze theorie hoort ook Rot
terdam tot Duitschland, want het
ligt aan de monding van den Rijn
en de Rijn is een Duitsche rivier.
Goebbels noemde een dergelijke rede-
neering humoristisch.
Dc Poolsche chauvinisten verklaren ver
der, dat zij de Duitschers in een veldslag bij
Berlijn in de pan willen hakken. Goebbels
verklaarde hierover geen woorden vuil te
hoeven maken. Voor in de pan hakken zijn
twee noodig, een die hakt, en een die zich
laat hakken, doch op het oogenblik ziet spr.
geen van beiden, in ieder geval niet bij
Berlijn. Men neemt derhalve deze Poolsche
grootspraak le Berlijn niet ernstig, het zijn
eigenlijk politieke puberteitsverschijnse
len.
Goebbels gaf voorts dc bekende tirades
ten beste over het sterke eensgezinde Duitsch
land, en zeido verder dat het gevoel van
saamhoorigheid bij de Dantzigers niet van
roccnten datum is, zooals de Engclschc cn
Fransche leugenpers belieft te veronderstel
len, doch leeft sedert den dag van het groote
onrecht van de scheiding van het rijk.
„Weest overtuigd, dat ieder in Duitsch
land uw wenscnen kent en deelt en met ge
lijke trouw naast u staat, waarmede gij aan
het rijk hangt. Wat wij in Duitschland wil
len, is eveneens duidelijk. De Fuehrer heeft
het in zijn jongste rede in den rijksdag ge
zegd op een wijze, welke niet voor misver
stand vatbaar is, toen hij verklaarde: „Dant
zig is een Duitsche stad en zij wil terug tot
Duitschland". Dit moet de wereld begrepen
hebben en de wereld moet ook uit het ver
leden hebben geleerd, dat de Fuehrer geen
holle woorden gebruikt. Zij vergist zich op
gevaarlijke wijze, wanneer zij meent dat hij
terugschrikt v. dreigementen of voor pres
sie kapituleert. Daarom kunnen dn Dantzi
gers rustig in de toekomst blikken, het natio
naal-socialistisclie rijk slaat aan hun zijde.
Verwachting: Zwaar tot half
bewolkt, enkele plaatselijke
regenbuitjes of onweers
buien, koeler dan gisteren,
meest zwakke veranderlijke
wind.
den gevolgd, om de plaatselijke superioriteit
van de Japansche marine te bestrijden.
3e. De positie van Hongkong, dat ge
makkelijk geisoleerd kan worden.
4e. De houding van de neutrale mogend
heden, voornamelijk van de Vereenigde Sta
ten, Siam en Nederland.
5e. De bescherming van de handelsma
rine en de handhaving van de verbindin
gen met het Westen.
In de omgeving van de Japansche am
bassade te Berlijn zinspeelt men reeds op
mogelijke verrassingen.
Nog rustig in Tientsin.
Het is nog rustig in Tientsin. Het optreden
der Japanneezen te Tientsin is nog een stap
verder gegaan, aangezien patrouillevaartui
gen op de rivier de Ilai alle schepen met
levensmiddelen teruggezonden hebben. De
toevoer van vleesch, visch en groenten is
thans volkomen afgesneden en de bewoners
van het belegerde gebied hebben hun voor
raden verduurzaamde levensmiddelen moe
ten aanspreken. Rijst en meel zijn nog in
ruime hoeveelheid aanwezig. In elk geval
zijn de Britten in de concessie vastbesloten
ondanks de blokkade stand te houden.
Bij alle posten waar voorbijgangers ge
fouilleerd worden zijn thans luidsprekers
opgesteld, welke aanvallen op Engeland
rondbazuinen. Overal in het onder Japan
sche controle staande gebied zijn wederom
anti-Britsche strooibiljetten rondgedeeld,
terwijl de campagne in de plaatselijke Ja
pansche bladen tegen de Britsche politiek
in China nog feller is geworden.
Nog geen 300 voetgangers, of zeven
percent van het gewone voetgangers
verkeer, zijn gisteren langs de zeven
posten rondom de Britsche conces
sie gepasseerd Met de effectieve blok
kade door de Japanneezen wordt de
Britsche concessie practisch een een
zaam eiland. Drie vrachtwagens met
versche groenten zijn gisterochtend
naar de Fransche concessie gezon
den om het tekort aan groenten aan
te vullen.
„Geniepige Britsche politiek" moet
gedwarsboomd worden.
Tsjcn Tsjocn, de minister van binnenland-
sche zaken der onder Japansch toezicht
staande regeering te Nanking, heeft een tele
gram aan den burgemeester van Tientsin
gezonden, waarin hij dezen aanmoedigt, „de
blokkade van dc Britsche concessie voort te
zetten, teneinde dc geniepige politiek van
Engeland te dwarsboomen".
Tegelijkertijd heeft Lcin Yoe, de minister
van buitenlandsche zaken van de Nan-
kingregeering een proclamatie gepubliceerd,
waarin hij van Londen verlangt, dat het zijn
politiek van stcunvcrlecning aan Tsjang Kai
Sjek prijsgeeft.
Britsche kabinet wacht af.
Het Britsche kabinet wacht af, maar naar
verluidt zijn de volgende maatregelen in
voorbereiding:
Ten eerste: Het schrappen van Japan van
de lijst van mcestbegunstigde landen.
Ten tweede: Het opzeggen van het Britsch-
Japanschc verdrag van 1011, waardoor
Japan zijn groote markt op de Britsche
kroonkolonies zou verliezen.
Ten derde: Het verhoogen van de rechten op
Japansche goederen.
Amerika gereserveerd.
De regeering der Vereenigde Staten, zotf
meldt Havas uit Washington, blijft ten aan
zien van den toestand in het Verre Ooslen
een gereserveerde houding aannemen. De
volgende redenen zouden haar hierbij lei
den:
1. De wensch om door besprekingen
met Londen en Parijs de werkelijke bedoe
lingen van Engeland en Frankrijk uit te
vorschen.
2. De vrees om door een fe haastig ge
baar het in het congres gerezen conflict
door de bespreking der neutralitcitswet te
compliceeren.