De Britsche leeuw
laat zijn tanden zien
Vuurzee te Hoogwoud
Prins Bernhards jaardag vroolijk gevierd
Maar toch: een kans voor den vrede
Moordaanslag te
's~Hertogenbosch
Inzet van de volle militaire kracht bij
verdere aggressie
Drie huizen in de asch gelegd
Het rijdend postkantoor in
dienst
Nederland als voorwerp
van garanties genoemd?
j «SÉ*1
iT
„Engeland moet beginnen
met ontwapenen
Een vierdaagsch
Spoorwegabonnement
Opnieuw elf arbeiders
met mosterdgas besmet
HALIFAX SPREEKT.
Gisteren heeft de Engelsche minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Lord
Halifax tijdens het jaarlijksche di
ner van het Instituut voor Interna
tionale Aangelegenheden een zeer
belangwekkende rede gehouden.
Deze rede komt hier op neer, dat de
Britsche politiek berust op twee
grondslagen van doelstelling, waar
van de een is de vastberadenheid om
weerstand te bieden aan geweld en
de tweede de erkenning van het ver
langen der wereld om voort te gaan
met het constructieve werk van op
bouw van den vrede.
OM INTERNATIONAAL RECHT.
Na verwezen te hebben naar de re
cente overeenkomsten tot onderlinge
verdediging, gesloten met Polen en
Turkije, en den gewaarborgden bij
stand voor Griekenland en Roemenië,
zeide Halifax:
"Wij zijn thans aan het onderbandelen met
Sowjet-Rusland. Ik hoop, dat deze onderhan
delingen binnen zeer korten tijd tot een suc
cesrijk einde mogen worden gebracht, ten
einde Rusland bij ons aan te sluiten ten be
hoeve van de verdediging van de staten in
Europa, wier onafhankelijkheid en neutra
liteit bedreigd zouden kunnen worden.
Wij hebben verplichtingen op ons geno
men en bereiden ons er op voor nog meer
verplichtingen te aanvaarden, met volledig
begrip voor hare consequenties. Wij weten,
dat wanneer de veiligheid en onafhankelijk
heid van andere landen zouden verdwijnen,
onze eigen veiligheid en onafhankelijkheid
ernstig bedreigd zullen zijn.-Wij weten, dat
wanneer het internationale recht en de orde
behouden willen worden, wij bereid moeten
zijn te vechten voor hun verdediging.
De historische lijn.
In het verleden hebben wij ons al
tijd verzet tegen pogingen van welke
afzonderlijke mogendheid ook om
Europa te overheerschen te koste
van de vrijheden van andere naties
en de Britsche politiek volgt derhalve
slechts de onvermijdelijke lijn van
haar eigen historie, wanneer een der
gelijke poging opnieuw zou worden
ondernomen.
Ons leger werd ééns belachelijk
gemaakt.
De onmetelijke krachtsinspanning, die het
land ten uitvoer legt bij zijn uitrusting voor
de verdediging ter zee, in de lucht en te
land, is zonder weerga in vredestijd. Wij heb
ben een vloot, die niet getart kan worden,
onze luchtmacht ondergaat nog een uitbrei
ding, die alle verwachtingen van enkele
maanden geleden te boven is gegaan en heeft
thans niets te vreezen van welke andere ook.
Ik twijfel er niet aan, dat het personeel der
luchtmacht in geest en vaardigheid superieur
is aan alle andere. Ons leger werd eens be
lachelijk gemaakt, doch het is blijven be
staan om zijn waarde te bewijzen.
Achter onze geheele militaire krachtsin
spanning staat het Britsche volk, meer een
drachtig dan ooit tevoren en met te zijnen
dienste zijn rijkdom en zijn industrieele hulp
bronnen. Niets van deze ontzaglijke krachts
ontplooiing zal in werking gesteld worden
behalve ter verdediging tegen agressie; geen
slag zal worden geslagen, geen schot afge
vuurd.
Ieder moet het begrijpen.
Wat voorts thans volledig en alge
meen aanvaard wordt in dit land,
maar wat wellicht nog niet even
goed elders begrepen wordt, is, dat
in geval van een verdere agressie wij
vast besloten zijn om terstond onze
geheele kracht te gebruiken, om on
ze verbintenissen tot het bieden van
weerstand daaraan na te komen.
Met wrok lezen wij de kwaadwillige
verkeerde voorstellingen van onze
daden en beweegredenen, wetende,
dat zij valsch zijn en wetende, dat
degenen, die ze opstellen, het ook
weten. Ik kan terstond zeggen, dat
Groot-Brittannië niet bereid is te
wijken hetzij voor laster hetzij voor
geweld.
Geen omsingeling.
Nadat Halifax met kracht de oude
vormen van het fatsoen, met name de eer
biediging der rechten van den medemenseh
heeft, verdedigd en gezegd heeft, dat met 'n
vertrapping van die vormen, de democra
tie zou sterven, herhaalt hij, dat Engclands
eerste besluit is, de agressie te stuiten.
Onze aansluiting bij andere landen is,
aldus, aan de kaak gesteld als had zij ten
doel de isolatie of omsingeling van Duitsch-
land en Italië en alsof zij ertoe bestemd was
deze landen te verhinderen de levensruimte
te verwerven, die noodig is voor hun natio
naal bestaan. Er wordt ons gezegd, dat on
ze motieven zijn het isoleerpn van Duitsch-
land binnen een ring van vijandelijke sta
ten ten einde zijn natuurlijke uitgangen te
verstikken en het bestaan zelf van een groo-
te natie te benauwen en te smoren.
Duitschland isoleert zich zelf.
Wat zijn de feiten? Zij zijn eenvoudig
en ieder kent ze. Duitschland isoleert zich
zelf en doet dit hoogst succesrijk en vol
ledig.
Het laatste wat wij wenschen is echter te
zien, dat individueele Duitsche mannen,
vrouwen en kinderen lijden onder ontberin
gen, maar wanneer dat geschiedt ligt de
fout niet bij ons, en hangt 't van Duitsch
land en van Duitschland alleen af of dit
proces van isolatie voortgaat of niet. Want
het kan iederen dag beëindigd worden door
een politiek van samenwerking.
Het is goed, dat dit ronduit gezegd wordt
opdat er geen misverstand, in dit land of
elders, kan zijn.
Halifax' opvatting van „levens
ruimte".
Vervolgens sprekende over „levensruimte"
zegt Halifax: „Iedere ontwikkelde gemeen
schap staat tegenover het vitale probleem
der levensruimte, maar het probleem wordt
niet eenvoudig opgelost door de verwerving
van meer gebieden.
Het kan alleen worden opgelost door een
wijze ordening van zaken van een land
naar binnen en door aanpassing en verbete
ring van zijn betrekkingen met andere lan
den naar buiten. Naties breiden haar rijk
dom uit en verhoogen haar levensstandaard
door vertrouwen te verwerven van haar
naburen en daarmede de uitwisseling van
goederen onder elkaar te vergemakkelijken
Juist het tegenovergestelde zal waarschijn
lijk het gevolg zijn van een actie door een
natie, die het onafhankelijk bestaan van
haar kleinere, zwakkere naburen onder
drukt. Wanneer het begrip levensruimte in
dien zin moet worden toegepast, verwer
pen wij het en moeten wij weerstand bie
den aan zijn toepassing. Opmerkelijk is,
dat deze eisch naar levensruimte naar vo
ren gebracht wordt op een oogenblik, waar
op Duitschland een land voor immigratie
is geworden, dat arbeiders in goote getalen
invoert uit Tsjecho-Slowakije, Nederland en
Italië om tegemoet te komen aan de be
hoefte van zijn industrie en landbouw. Hoe
kan Duitschland dan beweren overbevolkt
te zijn?
Pleidooi voor samenwerking.
Door samenwerking wat ons be
treft, wij zijn tot samenwerking be
reid is er groote ruimte om tot
alle naties de gelegenheid uit te brei
den van een breeder oeconomisch le
ven met alles, wat dat beteekent,
en dat opgesloten ligt in het woord
levensruimte. Wanneer de wereld ge
organiseerd zou zijn volgens derge
lijke richtlijnen, zouden Duitschland
noch Italië behoeven te vreezen voor
hun eigen veiligheid en geen natie
zou in gebreke blijven te profiteeren
van de onmetelijke materieele voor
deden, die de algemeene toepas
sing der wetenschap binnen alge
meen gebruik heeft gebracht. Doch
om dit te bereiken, zou de leer van
het geweld verelaten moeten worden
Het koloniale probleem.
De koloniale kwestie besprekend, merkte
Halifax op:
Wat ook de moeilijkheden van het kolo
niale probleem mogen zijn, of van ieder
ander, ik zou er niet aan wanhopen de we
gen te vinden tot een regeling, wanneer
eenmaal ieder den wil heeft tot regelen
Tenzij echter alle landen in feite een re
geling wenschen, zouden besprekingen meer
kwaad dan goed doen.
Het is bovendien onmogelijk te onderhan
delen met een regeering, welker verant
woordelijke woordvoerders een bevriend
land brandmerken met woorden als dieven
en afpersers, en zich overgeven aan dage
lij ksche monsterachtige lasteringen over
de Britsche politiek in alle deelen der we
reld.
Maar wanneer die geest, die duidelijk on
vereenigbaar is met iederen wensch tot een
vreedzame regeling, mocht wijken voor
iets anders, zou de Britsche regeering be
reid zijn haar beste gedachten te voegen bij
die van anderen, teneinde den huidigen
staat van politieke en economische onzeker
heid te beëindigen.
Onze eerstvolgende taak zou zijn een we
deropbouw van de internationale orde op
een breeder en hechter grondslag.
In de huidige sfeer wordt de wereld ech
ter gebrandschat met militair geweld, zoo
besluit de Engelsche stalman, en onze on
middellijke taak is dan ook weerstand te
bieden aan agressie.
Een Labour-stem.
Na Halifax nam de Labour-afgevaardigde
A. V. Alexander het woord. Hij zeide o.m.
te denken dat het jammer was, dat de door
Halifax omlijnde politiek niet krachtig door
gezet was te Stresa of zelfs in Berchtesga-
den.
Brandweerpersoneel niet op de
hoogte met de werking der spuit.
Er had echter toch niets gered
kunnen worden.
Gistermorgen omstreeks half 10 werd
brand ontdekt bij bakker M. A. Wit
op de Gouwe. In minder dan geen
tijd stond de bakkerij in vlammen
en aangewakkerd door een felle
Z.W. wind, was het spoedig duide
lijk, dat ook het woonhuis en win
kelhuis niet meer te redden was. Het
vuur sloeg over naar de boerderij
van den heer P. Koeman, die aan de
overzijde van den weg was gelegen,
en de met riet bedekte boerenplaats
was in korten tijd één groote vlam
menzee. Inmiddels hadden ook een
tweetal arbeiderswoningen van de
gezinnen J. Hop en D. Bakker vlam
gevat, die naast de bakkerij van Wit
zijn gelegen.
De brandweer was intusschen ter plaatse
gekomen.
De opperbrandmeester en de brandmeester,
die de moderne motor-brandspuit op hun
duimpje kenden, waren echter niet aanwe
zig en het overige personeel bleek niet ge
heel op de hoogte te zijn hoe de spuit werk
te. Zij konden de spuit tenminste niet op
gang krijgen en voor het gelukt was de des
kundigen op te sporen, ging er ongeveer een
kwartier verloren.
Hierbij dient evenwel te worden opgemerkt,
dat ook al had de spuit direct water gege
ven, er toch niets te redden viel bij een
gelijken vuurzee.
Toen de deskundigen op de plaats van den
brand Verschenen waren, was het voor hen
een oogenblik werk om de brandspuit, die
ditmaal voor het eerst in ernst beproefd werd,
op gang te stellen en krachtige waterstra
len spoten toen in de vuurmassa.
Alles ging zoo snel in zijn werk, dat van
den inboedel van deze woningen niets kon
worden gered. Gelukkig, dat het vee van den
heer Koeman in de weide liep. anders zou
het zeer moeilijk geweest zijn dit te redden.
Van bakker Wit zijn nog een tweetal varkens
verbrand, terwijl ook nog twee tortelduiven
en een kat in de vlammen zijn omgekomen.
Daar de palen van het electrisch net en
van de radio-centrale vlam vatten, was het
noodzakelijk de stroom uit te schakelen.
Omtrent de oorzaak van den brand is niets
bekend. Waarschijnlijk is hij in den schoor
steen van de bakkerij begonnen.
De schade vordt op ongeveer f25.000.—
a f 30.000.geschat. Verzekering dekt hiei
de schade, ook is bakker Wit verzekerd te
gen bedrijfsschade.
Een en ander trok enorme belangstelling.
liet autopostkantoor der P.T.T. zal voor
de eerste maal dienst doen op 1 Juli a.s. tij
dens de T.T.-races te Assen. De aldaar ge
poste correspondentie zal van het speciale
stempel van dit rijdend postkantoor worden
voorzien. Genoemd stempel zal voortaan bij
elke werkzaamheid van het auto-postkantoor
worden toegepast, waarbij alleen de plaats
naam wijziging zal ondergaan.
Meer dan ooit moeten wij onze
zelfstandigheidspoliHek hand
haven.
Naar aanleiding van het artikel van
Zjdanow, lid van den hoogsten Sovjet in
de „Pravvda", (zie elders in dit blad), be
vestigt de Londensche correspondent van de
N.R.Crt., dat er bij de onderhandelingen
tusschen Engeland, Frankrijk en Rusland
ook over Nederland gesproken is, ook al
blijkt te dien aanzien nog geen definitieve
oplossing te zijn bereikt.
Van officieele zijde zijn we, al
dus het blad, gemachtigd mede te
deelen, dat de Engelsche regeering
daarvan nooit iets aan de Neder-
landsche regeering heeft medege
deeld. Onze regeering staat uiter
aard volkomen buiten deze bespre
kingen, met het bestaan waarvan
zij niet bekend was en welke voor
haar verborgen waren gehouden.
Dat men, zoo voegt de N. R. Crt. daar
aan toe, buiten ons om ons land tot een
voorwerp der besprekingen heeft gemaakt
zonder daarvan mededeeling te doen, is
maar al te vanzelfsprekend, omdat men
weten kon, dat een dergelijke mededeeling
onmiddellijk gevolgd zou worden door het
antwoord onzerzijds, dat wij geen voor
werp van besprekingen en garanties wen
schen te zijn. De Nederlandsche buiten
landsche politiek is algemeen bekend en
onze zelfstandigheidspolitiek staat niet toe,
dat wij er ooit onze toestemming aan zou
den geven zelfs maar het voorwerp te zijn
van garanties, welke een bepaalde moep
landen elkaar onderling zou willen geven.
Voor de naleving van dit principe zal nu
meer dan ooit gewaakt worden.
Uiteraard za lmen moeten afwachten, wat
deze besprekingen, waarvan onze regeering
slechts door de pers kennis heeft gekregen
en waarvan zij, het zij nogmaals herhaald
onkundig is, zullen opleveren. Zonder twij
fel zal de regeering dan haar standpunt in
overeenstemming met onze beproefde zelf
standigheidspolitiek onmiddellijk bepalen.
't Was reeds lang hommeles tus
schen man en vrouw.
Gisteravond om zes uur heeft een ze
kere van D .te 's-Hertogenbosch zijn
vrouw, met wie hij in onmin leefde,
na een woordenwisseling met een
mes aange allen en eenige steken
toegebracht, tengevolge waarvan zij
ernstig werd gewond.
Het was tusschen van D. en zijn vrouw
reeds vaker tot oneenigheid gekomen. Hoe
wel beiden nog samenwoonden, liet de ver
standhouding zeer te wenschen over. Toen
van D. gisten.ïiddag zijn woning betrad,
vond hij zijn vrouw niet thuis. Hij toog er op
uit om haar te zoeken en ontmoette haar op
den hoek van de Arnout Gelderstraat en Mo-
liusstraat.
Er ontstond een hevige woordenwisseling,
waarbij de man zich zeer opwond. Plotseling
haalde hij een mes te voorschijn en bracht
zijn vrouw daarmede een tiental steken toe
in borst en rug. Zwaar gewond wist de
vrouw, ondersteund door voorbijgangers, een
slagerswinkel te bereiken. Men liet onmiddel
lijk een geneesheer komen, die de vrouw
naar het Groot Ziekengasthuis te Den Bosch
liet overbrengen.
De man kon ter plaatse worden gearres
teerd.
De beide Prinsessen,
zwemwedstrijden bij.
wonen
De verjaardag van Prins Bernhard is over
al in den lande met kleur en fleur gevierd.
Vooral in de Residentie, de hoofdstad en op
Soestdijk werd druk gevlagd, terwijl kin
derspelen on muzikale optochten de bewo
ners in feeststemming brachten.
Koningin Wilhelrnina arriveerde in den
loop van den ochtend op Paleis Soestdijk,
waar zij verder den geheelen dag verbleef.
Het hoogtepunt van den dag was
voor hen, die in de omgeving van het
Paleis vertoefden, wel het feit, dat
het geheele Prinselijk Gezin de
zwemwedstrijden te Baarn in de ri
vier de Eem bijwoonde.
De komst van de Prinses was voor
de vele aanwezigen een verrassing,
daar alleen Prins Bernhard had toe
gezegd aanwezig te zullen zijn. En
toen aan het eind van de wedstrijden
ook freule Feith met de kleine prin
ses Beatrix ten tooneele verscheen,
steeg de vreugde ten top. Het publiek
juichte uitbundig de Koninklijke ba
by toe.
De aankomst van den Prins te Baarn.
De Prins tracteert.
Het personeel dat werkzaam is aan den
Rijksweg BaarnAmersfoort, werd door den
jarige op sigaren getracteerd. De te Amers
foort gelegerde troepen hebben des mor
gens voor den Prins gedefileerd.
Ook Indië viert feest.
Op het Waterlooplein te Batavia werd
gistermorgen een parade gehouden, welke
bijzonder is geslaagd. Alle huizen rondom
het Waterlooplein waren met vlaggen ver
sierd.
De parade werd besloten met de aanbie
ding van het geschenk der burgerij van Ba
tavia aan de bataljons, die kort geleden hun
eeuwfeest vierden, bestaande uit parade-
trommen, tamboermajoorstaven met oranje
vaantjes.
Aan de parade werd, aldus de N.R.Ct.,
deelgenomen door troepen van de garnizoe
nen te Batavia en Meester-Cornelis en de
groep Glenn Martins, welke op Tjililitan is
gestationneerd
Hoe de Duitsche pers reageert
op Halifax' rede.
Over de gisteravond uitgesproken rede
van Lord Halifax, zie elders in dit blad,
schrijft de „Deutsche Dienst" onder meer:
Men moet nu eindelijk de pogingen op
geven om de Britsche buitenlandsche poli
tiek in de oogen van het Duitsche volk vre
delievend të doen schijnen, vooral dan wan
neer men tegelijkertijd hoopt, dat de onder
handelingen met een nieuwen partner voor
de omsingelingspolitiek afgesloten kunnen
worden. Voor de zooveelste maal hoort men
nu in een vloed van redevoeringen, dat de
Britsche buitenlandsche politiek vastbeslo
ten is de agressie tegen te gaan. Daarente
gen stappen de verantwoordelijke staatslie
den thans zonder bezwaar heen over de on
afhankelijkheid van neutrale staten, om de
ze tot voorwerp van politieke zaken te ma
ken.
De vermindering van de voorbereidingen
die den oorlog tot doel hebben, ligt geheel
in de handen van Engeland. Wat Lord Ha
lifax over de definitie van de levensruimte
heeft verklaard, vormt slechts een bewijs
daarvoor, dat Engeland er nog niet in ge
slaagd is de kern van deze vitale Europee-
sche kwesties te vatten.
De kwestie der beperking van de bewa
pening is in elk geval van Duitsche zijde
opgeworpen en door Groot Britannië her
haaldelijk afgewezen.
JULIANADORP
DE ORANJEVEREENIGING.
De onlangs alhier opgerichte „Oranjever-
eeniging KoegrasJulianadorp" is thans
bezig met het aanwerven van leden door
geheel „Het Koegras". De bedoeling van
deze vereeniging is om telkenjare een Oran
jefeest te organiseeren zooals dat het vo
rige jaar het geval is geweest, indien mo
gelijk nog grootscher van opzet.
ER WERK DRUK GEVLAGD.
In verband met den verjaardag van Z.
K.H. Prins Bernhard woeien alhier van ve
le gebouwen de nationale kleuren. Dat was
vroeger anders!
W1ER1NGEN
Vastrechttarief?
De directeur der Ned. Spoorwegen, prof.
dr. ir. J. Goudriaan heeft gisteren te
Leeuwarden op het congres van de ANVV
een rede gehouden, waarin spr. o.m. zeide:
dat de eigenaardige kostenstructuur van het
spoorwegbedrijf voor het publiek voelbaar
gemaakt moet worden, door voor hen, die
per jaar eenmaal een zeker bedrag aan
spoorkaartjes hebben betaald de gelegen
heid te openen, het verdere vervoer tegen
aanzienlijk verlaagden prijs te verkrijgen.
Verder deelde prof. Goudriaan mede, in
voering van een vierdaagsch abonnement
gewenscht te achten.
Bij het blussclien van een brand, die deze
week in een der houten loodsen op het ter
rein van de Artillerie-inrichtingen aan de
Hembrug woedde, zijn, naar het Vlk. meldt,
elf arbeiders met mosterdgas besmet. De
besmetting had plaats tijdens het vervoer
van eenige vaten met mosterdgas, waarbij
gemorst werd. De arbeiders hadden in de
haast tijdens dit transport geen rubberlaar
zen of -handschoenen aangetrokken. De
meesten hunner kregen leelijke brandbla
ren aan handen en voeten, doch hun toe
stand is niet van emstigen aard.
DEN OEVER.
KRANIGE RIJKSVELDWACHTERS.
Dezer dagen hebben de hier aan Den
Oever gestationneerde rijksveldwachters, de
heeren Schelvis en van de Beek deelgeno
men aan de selectie-trainingsmarschen die
te Arnhem zijn gehouden voor de aanstaan
de vierdaagsche afstand-marschen. Deze
marsch die bestond uit twee maal vijftig
K.M. hebben bovengenoemde heeren schitte
rend geloopen. Wij wenschen deze sportie
ve politiemannen veel succes bij de aan
staande vierdaagsche.
DE MILITAIREN DEFILEEREN.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
Z.K.H. Prins Bernhard hebben de op Oost-
Wieringen gelegerde militairen gistermor
gen een marsch door Oosterland en Den
Oever gehouden. Dit voor de bewoners van
Oost-Wieringen ongewone schouwspel trok
veel belangstelling. Alles gaf een vroolijk
aanzien, te meer daar door de burgerij
druk gevlagd werd. Oorspronkelijk scheen
het de bedoeling geweest te zijn dat de
Kon. Muziekvereeniging „Harmonie" deze
marsch zou opluisteren, doch een en ander
kon op het laatste nippertje geen doorgang
vinden. Op verzoek van den eerste luite
nant der Genie, den heer Rijkes, stelden
zich toen spontaan een viertal tamlboers
van de muiziekvereeniging „Apollo" be
schikbaar, welke heeren de trom geweldig
heibben geroerd. Het viel ons op hoe goed
de verhouding tusschen burgerij en mili
tairen op Oost-Wieringen is.
EIERVEILING SCHAGEN, 29 Juni.
Aanvoer: 55.000 kipeieren 3.40—3.90 per
100 stuks.
HELDERSCHF. EIERVEILING, 29 Juni.
Aangevoerd: 27665 kipeieren: 5254 Kg.
2.80, 55—57 Kg. 3—3.50, 5S-60 Kg. 3.20-
3.50, 61—63 Kg. 3.30—3.S0, 6470 Kg. 3.60-
4, 490 eendeieren 2.302.40 per 100 stuks.
NOORDSCHARWOUDE. 30 Juni.
Schotsche muizen 44.60, export 3.i
grooten 4.export 33.20, drielingen 2.50
—2.90, kleine 11.30, zilvernep 9.80.
BROF.K OP LANGENDIJK, 30 Juni.
Voorl. bericht. Schotsche muizen 4—
4.10, export 3—3.30, drielingen 2.50—2.00,
kleine 1—1.40, 20 Kg. snijboonen 30.—, 320
krop sla 0.60, roode kool 3.80—4.20, 20
komkommers 3.90, 170 st. bloemkool 8.50, 2e
goort 5.70.