Familiebezoek per
trein wordt
goedkoop!
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Drielandenprofest
te Dantzig
Dantzig staakt de
betalingen
Een besparing van 8 tot 14 procent
Nieuwe complicaties
in Moskou
kL/EERBERlCHT
Vanaf a.s. Vrijdag
ge zinste tours
verkrijgbaar
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
WOENSDAG
5 J U L I 1939
67e JAARG. No. 8660
De gezinsretours zijn niet geldig, ook niet
tegen bijbetaling van vracht of toeslag, in
D-treinen en evenmin in een beperkt aantal,
treinverbindingen, voornamelijk niet liet zui
den des lands.
Een meer optimistische toon
Dit nummer bevat 8 pagina's
Het onderzoek
naar de Thetisramp
HELDERSCHE COURANT
De Nederlandsche Spoorwegen kwamen, dank zij onze
rechtspraak triomfeerend te voorschijn uit den strijd met
de wilde bussen, maar nu moeten zij ook toonen, de zege
waardig te zijn! En zij dóen dat! Onder de voortvarende
leiding van prof. Goudriaan wordt alles in het werk ge
steld, opdat het publiek de goedkoope busreisjes zoo spoe
dig mogelijk vergeet en met animo naar de loketten dei-
spoorwegstations snelt, teneinde zich tegen steeds zach
tere prijsjes van spoorkaartjes te voorzien. Het laatste
snufje op het gebied der spoorwegtariefsverlaging wordt
ons vanaf Vrijdag 7 Juli a.s. gepresenteerd.
Vanaf dien datum zullen nl. gezinsretouren verkrijg
baar zijn, en wèl voor 5 tot en met 9 tezamen reizende per
sonen, dus ook voor kleine gezelschappen, die zoowel de
lieen- als de terugreis tezamen afleggen. Deze retours
worden op naam gesteld en zullen geldig zijn voor de
tweede en derde klasse.
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Speciaal voor groote gezinnen.
Deze maatregel zal speciaal een tegemoet
koming beteekencn voor cle groote gezinnen,
waarvan de kinderen den leeftijd van 10
jaar reeds hebben overschreden.
Zooals bekend is, reist een kind beneden
de 4 jaar voor niets, terwijl voor een kind
beneden de 10 jaar half geld betaald dient
te worden.
Natuurlijk zal het voor velen op den duur
niet gemakkelijk zijn te bepalen op welke
wijze men het goedkoopst gebruik zal kun
nen maken van de spoorwegen. In dit opzicht
kan men volledig rekenen op de service der
spoorwegen, omdat de ambtenaren aan de
loketten dit voor ieder geval afzonderlijk met
de grootste welwillendheid zullen uitzoeken,
zoodat men zich daarover geen kopzorgen
zal behoeven te maken.
De biljetten behoeven niet tevoren te wor
den besteld, doch worren op aanvraag on
middellijk verstrekt.
De geldigheidsduur.
De gezinsretours hebben denzelfden geldig
heidsduur als gewone retours, hetgeen dus
zeggen wil, dat gezinsretours die tusschen
7 Juli en 7 Augustus genomen worden, een
maand en die op 7 Augustus en later geno
men, t.m. 5 September 1939 geldig zijn.
Met ingang van 5 September 1939 wordt de
geldigheid een dag, indien genomen op
Maandag t.m. Vrijdag en 3 resp. 2 dagen, in
dien genorpen op Zaterdag resp. Zondag
(weekeindgezinsretours).
Met de gezinsretours wordt beoogd de bin-
nenlandsche verplaatsing van gezinnen te
vergemakkelijken, b.v. door familiebezoek.
Zij zijn dus niet g ldig in de D-treinen en in
enkele andere belangrijke treinen, die voor
namelijk het internationale verkeer bedie
nen.
Hoeveel bespaart men?
De besparing bij het gebruik van ge
zinsretours komt neer bij vervoer
van 5 personen op 8 procent en van
9 personen op 14 procent. Utrecht
Amsterdam W.P. (36 km) 3e kl.
voor 6 personen: 36 x 8.4 x 2 ct.
604.8 ct., afgerond f6.05 (de prijs van
6 .gewone retourkaarten bedraagt
f7.20); Zwolle—Groningen (105 km)
2e kl. voor 8 personen: 105 x 16,2 x
2 ct f34.02 (de prijs van 8 gewone
retourkaarten bedraagt f 39.60.)
De gezinsretours zijn behalve voor gezin
nen, ook voor niet in gezinsverband reizende
groepen van 5 personen verkrijgbaar. Zij
worden gesteld op naam van den aanvrager
die liet van zijn handteekening moet voor
zien. Men behor "t niet op te geven met welke
treinen gereisd zal worden. Zooals bekend
was dit wel het geval bij het gebruiken van
gezelschapsbiljetten. De heen- on terugreis
moeten gezamenlijk afgelegd worden. Beide
mogen binnen den geldigheidsduur op alle
stations onderbroken worden. De op een gc-
zinsrelour reizende personen dienen in den
trein zooveel mogelijk hij elkaar plaats te
nemen en moeten gezamenlijk door dezelfde
uitgangscontrole gaan.
Niet in alle treinen!
De gezinsretours worden niel afgegeten
naar de Nederlandsch—Duitsche of Neder'
landschBelgische grenspunten.
De spoorwegen zullen er wel bij
varen!
Hoewel prof. Goudriaan in zijn uiteenzet
ting op de laatste persconferentie van oor
deel was, dat de consument conservatief is
en het meestal maanden, soms jaren duurt
eer een tariefsverlaging door het publiek
volkomen gerealiseerd wordt en vrucht
draagt in den vorm van een vermeerdering
van het vervoer, ligt het toch voor de hand,
dat de laatste ingevoerde tariefswijzigingen
van dien aard zijn, dat men gerust kan aan
nemen, dat reeds dit jaar ongetwijfeld de
invloed hiervan op het vervoer merkbaar zal
zijn.
MOLOTOFF, DE ONVERZETTELIJKE.
Engelsche pers juichte te vroeg.
Opnieuw zijn de Engelsch-Fran-
sche onderhandelingen met Rusland
In een ernstige crisis geraakt. Het
reeds zoo lang uitgesteld verbond
is, volgens U. P., andermaal door
nieuwe complicaties in gevaar geko
men.
Deze nieuwe crisis is ontstaan na
het overhandigen door Seeds en
Naggiar van het memorandum van
Zaterdag, waarin Nederland en Zwit
serland met acht andere landen ge
noemd worden als de staten wier on
afhankelijkheid beschreven wordt
als van vitaal belang te zijn voor de
drie mogendheden.
Molotof heeft Maandag geantwoord
dat hij niet bereid is Nederland en
Zwitserland hierbij op te nemen, ten
zij Polen en Turkije eenzelfde vol
ledige alliantie met Rusland aan
gaan, als zij onlangs met Engeland
en Frankrijk gesloten hebben.
Het tweede punt, dat moeilijkheden schijnt
op te leveren, is het ernstige aandringen
op een clausule, die zou moeten voorzien in
de mogelijkheid, dat een van de bescherme
lingen van het drievoudig verbond het
slachtoffer van z.g. „indirecte agressie" zou
worden. Rusland wil het verdrag blijkbaar
zoo formuleeren, dat het ook in werking
treden zou wanneer een van de te garan
deeren staten onder druk van buiten Duit
sche troepen zou „binnenroepen" om „de
„de orde te herstellen", zooals het Oostenrijk
'van Seyss Inq'uart en het Tsjecho Slowakije
van Hacha hebben gedaan.
Voorbarig.
Er is dus weer reden aan te nemen dat
de Engelsche pers te vroeg heeft gejuicht.
Er is zeker reden om aan te nemen, dat de
onderhandelingen voortgang hebben ge
maakt, doch er is geen aanduiding, dat de
garanties aan de Oostzeelandcn geregeld
zijn. Men is van oordeel, dat liet antwoord
van Molotpff op de jongste voorstellen te
genvoorstellen bevat, welke verdere bespre
kingen noodig maken, zoodat de onderhan
delingen voort zullen duren.
RUSTIGER SFEER IN DE VRIJE STAD.
Raczynski, de Poolsche ambassa
deur te Londen, die gisteravond per
vliegtuig te Warschau is aangekomen,
zal naar verluidt direct verslag uit
brengen aan minister Beek.
Het feit, dat de Poolsche commis
saris-generaal te Dantzig de nota nog
niet aan den senaat heeft overhan
digd, de aanwezigheid van Rac
zynski te Warschau en het over
leg van de Britsche en Fransche
ambassadeurs, onderscheidenlijk
met Halifax en Bonnet, heeft aan
leiding gegeven tot de meening, dat
een gemeenschappelijke stap der
drie mogendheden overwogen zou
worden.
Rustiger sfeer.
Na de dagen, van koortsachtige spanning
schijnt het thans iets rustiger te worden
ondom Dantzig. De beurzen reageeren zeer
gunstig. De Duitsche pers, welke steeds 't
buitenland aansprakelijk heeft gesteld voor
de paniekstemming zwijgt, men tracht de'
kwestie te Berlijn eenigszins op den achter
grond te schuiven. Intusschen wordt het
wapentransport naar Dantzig voortgezet.
Er worden pogingen gedaan om te voor
komen, clat het toeristenverkeer en de
transitohandel te lijden zullen hebben van
de nieuwe monetaire maatregelen.
Ook wordt gezegd, dat de Poolsche boycot
van uit Dantzig afkomstige goederen een
slechte uitwerking heeft gehad op de fi-
nancieele' positie van Dantzig. Ook is het
een bekend feit, dat de handel "in hout, ha
ring en zaden, na de invoering der anti-
•Toodsehe wetten, voor een belangrijk deel
uit Dantzig is verdwenen, daar deze be
drijven geheel in Joodsche handen waren.
De nieuwe wetten kunnen worden uitge
legd als te zijn een nieuw wapen, dat
meer tegen Polen is gericht dan dat het
wordt ingegeven door financieele noodzaak.
De maatregelen hebben een groote verdeeld
heid in de nationaal socialistische partij zei
ve teweeg gebracht, daar zij slechts ave
rechts op de belangen van Dantzig kunnen
uitwerken. Veel Dantzigers zullen er aan
zienlijke schade door lijden.
Nog geen Poolsche nota.
De Poolsche regeering heeft tot dusver
nog geen nota aan Berlijn gezonden, noch
aan Dantzig, doch het is zeker dat iedere
poging het statuut van Dantzig te schen
den, door Polen beschouwd zal worden als
een vijandige daad en dat in overeenstem
ming hiermede zal worden gereageerd.
Volgens de Kurjer Polski zal Chodacki in
lichtingen inwinnen omtrent de beteeke-
nis van de versterkingswerken in de vrije
stad en er op wijzen, dat zij met alle statu
ten in strijd zijn.
Uit Dantzig wordt gemeld, dat den laat-
stcn tijd talrijke Polen ujt hun woningen
worden verdreven vooral zij, die kleerma
kerijen bezaten. Zij kunnen zonder toestem
ming geen nieuwe zaak opzetten en deze toe
stemming wordt aan Polen meestal gewei
gerd.
Optimisme in Frankrijk.
De bladen leggen een zeker optimisme
aan den dag wat den huidigen toestand te
Dantzig betreft.
De „Jour" schrijft: hoe meer wij de kan
sen aan onze zijde zetten, des te verder zal
de oorlog wegtrekken.
Het „Journal" constateprt eenige onzeker
heid bij de nazileiders en schrijft deze toe
aan de vastbradenheid van Polen en zijn
westelijke bondgenooten.
Volgens de „Figaro" is het onzinnig om
te veronderstellen, dat Polen voor bedrei
ging zou zwichten.
Dc „Epoque" schrijft: „Te Dantzig gaat
het om onze toekomst, om ons leven als vrij
volk, om onze huid.
Maatregelen teil aanzien van den
buiten] andschen leeningsdienst. -
Ook Nederlandsch kapitaal bij be
trokken.
De bank van Dantzig heeft giste
ren een verordening gepubliceerd,
waarin wordt medegedeeld, dat tot
nader order de betaling op den
dienst der buitenlandsche leenin
gen wordt stop gezet.
Het betreft met name de leening
van de stad Dantzig van 1925 op
het tabaksmonopolie, de leening van
1927 der havencommissie, de tram-
leening van 1927, de leening van
het lucifersmonopoiie van 1928 en de
pondsterling leening voor de haven
en tramspoorwegen.
Het kapitaal dezer verschillende
leeningen is grootendeels van En-
gelschen, Nederlandschen en Ameri-
kaanschen oorsprong.
Voor het overige voorziet hetzelfde decreet
in een sluiting der aan vreemdelingen toe-
behoorende rekeningen bij de bank, die
voortaan slechts over hun geblokkeerde de
posito's kunnen beschikken met machtiging
van de bank van Dantzig.
Deze maatregelen hebben echter geen be
trekking op de Poolsch-Dantziger financiee
le betrekkingen.
In werkelijkheid schijnen deze
maatregelen te zijn genomen om de
bank van Dantzig in staat te stellen
bij tr dragen aan de toegenomen
financieele behoeften der vrije stad
ten gevolge van de genomen mili
taire maatregelen.
In dit verband meldt men, dat het ver
voer van wapenen en munitie naar de kazer
ne van Langfuhrt voortgaat doch op klei
ner schaal dan de laatste dagen. Een gedeel
te van de munitie schijnt reeüs te zijn. op
geslagen aan de monding van den Weichsel
te Holm. De vac'anties der 2500 studenten
zn vervroegd. In gewone omstandigheden
beginnen deze vacanties.15 Juli. Alle stu
denten hebben zich voor medische keuring
moeten aanmelden.
DE BILT SEINTi
Verwachting: Matige tot zwak
ken, Oostelijken tot Zuide
lijken wind, aanvankelijk
bewolkt, in den middag
zwaarder bewolkt, droog
weer, zeer warm.
Wat luitenant Woods vertelt.
REDDINGSPOGINGEN TE
LAAT BEGONNEN?
Na kapitein Orain is een andere overle
vende van de Thetisramp gehoord, luitenant
Woods. Hij was de eenige man die weet wat
er gebeurd is toen de duikboot zonk
De minister van financiën was gistermid
dag aanwezig toen luitenant Woods, een dei-
overlevenden van de Thetis en de „eenige
man, die weet wat er gebeurd is", toen de
duikboot zonk, zijn getuigenverklaringen
aflegde.
Woods zeide, dat toen het water binnen
drong door de torpedobuizen, „eenige tijd
De tentoonstelling „Het Leger" op Houtrust
te Den Haag werd Dinsdag door Z. K. H.
Prins Bernhard bezooht. De vorstelijke gast
tijdens den rondgang.
verspild werd met het sluiten van den water
dichten deur". Dat kwam doordat hij een
matroos te hulp snelde, die van de voeten
geslagen werd en die in gevaar verkeerde
te verdrinken. Woods moest hem helpen,
voor hij den waterdichten deur sloot.
Woods verklaarde voorts, dat hij er
zoo van overtuigd was, dat de boeg-
doppen gesloten waren, dat hij de
meening was toegedaan, dat er een
buisbreuk moest zijn voorgekomen.
Had hij begrepen, gelijk hij spoedig
daarna deed, dat een boegdop open
moest staan, dan zou hij mogelijk n
staat zijn geweest den handle in
werking te stellen om dien te slui
ten.
Voortgaande beschreef Woods de wanho
pige pogingen, die gedaan waren om de
overstoomde uimten te bereiken, door de
voorste Davis-ontsnappingskamer om de
deur 'te sluiten.
Den volgenden morgen riep kapt. Oram
vrijwilligers om hem te vergezellen naar de
oppervlakte. Woods meldde zich aan en
juist voordat zij de deur van de ontsnap
pingskamer sloten, hoorden zij schoten af
vuren, waaruit zij afleidden, dat een oor
logsschip zich in de nabijheid bevond. Toen
de schoten weerklonken, werd in de duik
boot gejuicht, zoo voegde Woods hieraan
toe. Woods en Oram ontkwamen zonder
moeite. Woods verklaarde nog, dat de eer
ste stoker Arnold, toen hij door het kijkgat
van de kamer kèelC'vonken en rook zag.
Het getuigenverhoor wordt voortgezet.
Reddingspogingen te laat?
Tijdens het voorgezette onderzoek naar
de ramp van de Thetis heeft kapitein
Oram als zijn meening te kennen gegeven,
dat, als de reddingsvaartuigen binnen een
paar uur ter plaatse, waren geweest, de op
gesloten mannen zonder twijfel nog gedu
rende den nacht hadden kunnen ontsnap
pen. De boei, die de Thetis nadat zij op den
bodem was gestooten, naar de oppervlakte
had gezonden, had de begeleidende sleep
boot volgens Oram moeten zien.
Voorts .is het, als een duikboot niet bin
nen den vastgestelden tijd het sein geeft,
dat zij aan de oppervlakte komt, altijd een
zaak waaraan terstond aandacht dient te.
worden geschonken en als de sleepbooten
om 17.40 uur bericht hadden ontvangen,
dat de duikboot niet aan de oppervlakte
was gekomen, hadden zij wellicht om 20.30
ter plaatse geweest. De reddingspogingen,
waartoe om 20.00 uur besloten was, had
don, als de reddingsvaartuigen ter plaatse
waren geweest, onmiddellijk uitgevoerd
kunnen worden, daar op dat oogenblik de
atmosfeer in de duikboot nog goed en de
bemanning krachtig was. Oram gaf toe.
dat de omstandigheid, dat er in plaats van
de normale bemanning, meer dan 100 man
aan boord warén,tengevolge had, dat men
slechts 24 uur om te ontsnappen had, in
plaats van 48 uur.
