Wee-zoetige geur
Nederlands defensie=offer
inde Noordhollandsche steden
Oorzaak?vervuild water. Qok op he* Platteland
Bolzano voor
vreemdelingen gesloten
Met verzegelde orders
naar Frankrijk
„hopelooze" toestanden
NORTONWATER HEEFT GERING
ZELFREINIGEND VERMOGEN.
Mevr. dr. N. L. Wibaut wijdt in het or
gaan der Ned. Vereeniging tegen Water-,
Bodem- en Luchtverontreiniging een zeer
lezenswaardige beschouwing aan het pro
bleem der watervervuiling in Noordholland.
Noordholland, schrijft zij, is de waterrijk
ste provincie. Er is zoo ontzettend veel
water, dat van een algemeene vervuiling
geen sprake is. Maar er is veel vervuild
water, sterk gelocaliseerd en omdat het
water in Noordholland in het algemeen
stilstaand is en wordt gehcudcn. Vergelijk
in Uw gedachten een stad aan een stroo-
mende rivier, b.v. Arnhem met Haarlem.
De bewoners van de eene stad pro-
duceeren niet meer of minder afval
water dan die van de andere en
toch, de luchtige frissche lucht
van de Geldcrsche stad ontbreekt in
de Noordhollandsche; de lucht is
gemengd met die eigenaardige wee-
zoetige, weerzinwekkende geur, die
althans 's zomers, karakteristiek is
voor de meeste van onze Noordhol
landsche steden.
Het beeld van een aardige Noordholland
sche stad met gruwelijk stinkende grachten
is ieder van ons zóó vertrouwd, dat het het
beste is met de gemeenten te beginnen.
Inconsequent.
Er is overal een groote inconsequentie
tusschen de propaganda voor en de distri
butie van onberispelijk leidingwater, zoodat
de hoeveelheid per hoofd en per dag voort
durend stijgt, en de zorgeloosheid over het
verdere lot van dit water, nadat het in de
huizen door de menschon of de industrie-
en is vervuidl. Dit toenemende waterge
bruik, de dichte bevolking, oude beerput
ten, gebroken riolen, voor het verkeer ge-
dempte grachten, enz. enz. maken dat in
vele gemeenten de grachten, die nog over
zijn, open riolen zijn en dat het duizenden
moet kosten een behoorlijke rioleering te
krijgen. Daar komt dan nog bij, dat bij de
bestaande toestanden het onmogelijk is dp
grachten door te spuien.
In bijna alle gemeenten zijn ongewenschte
toestanden.
Goedkoop, duurkoop...
Een Directeur van Gemeentewerken van
een groote landelijke gemeente slaat den
spijker op den kop door te zeggen:
„Afgezien van de financieeïe bezwaren
wordt het m.i. hoog tijd, dat rioleering en
zuivering grondig worden aangepakt! De
strijd tegen vervuiling lijkt op het oogen-
blik vrij hopeloos.
„Deze gemeente is zeer moeilijk door
middel van één rioleering te bereiken, door
haar zeer excentrische bouwwijze en door
de vele slonten, vaarten en plassen, als
mede door de lage ligging van vele per-
ceclen.
M.i. is de slechte stedebouwkun-
dige voorlichting ten plattelande en
de onnadenkende regeling van uit
breidingsplannen reeds noodlottig
geworden en zal betere technische
outillage en betere technische voor
lichting een eerste vereischte zijn,
om tot verbetering te komen. Het
wordt m.i. in politieke Colleges ten
plattelande nog te weinig beseft,
hoe hier de goedkoopste oplossin
gen achteraf de duurste blijken te
zijn."
Zoo is het. De strijd tegen de vervuiling
van één gemeente alleen is vrij hopeloos.
De stedebouwkundige voorlichting ten
plattelande is slecht, betere technische
outillage en voorlichting is een eerste ver
eischte en politieke colleges ten plattelande
(misschien ook in vele steden!) beseffen
niet hoe de goedkoopste oplossingen ach
teraf de duurste blijken te zijn.
De huisjes boven de sloot
In de landelijke gemeenten treft men als
meest primitieven toestand algemeen de
huisjes boven de sloot aan. Daar ontbreekt
riool, beerput, tank, waterspoeling.
Is de sloot ruim, de bevolking niet dicht,
dan zou tegen dezen overigens van huis
uit niet onhygiënischen maatregel geen
bezwaar zijn, maar wanneer de waterloop
nauw is, de waterbeweging zeer gering is
en 't dorp vrij groot of in uit uitbreiding dan
zijn van lieverlede ondragelijke toestan,-
den ontstaan, die bij een eerste bezoek
den indruk wekken van hoe is het moge
lijk, dat zoo iets nóg bestaat. En dat het
nog bestaat komt dan voort uit sleur en
onwetendheid. Wanneer daar dan bij komt,
dat typhus daar inheemsch is, dan wordt
het hoog tijd, dat daar een eind aan komt.
Ter plaatse ziet men dan hoe onmogelijk
het is, hier b.v. zonder meer een rcini-
gingsinrichting voor rioolwater voor te
schrijven. Her moet een geheel andere op
lossing komen: waterverplaatsing en -vcr-
versching is hier aangewezen, temeer daar
er overvloed van water in de omgeving is.
Wanneer gaat het water werken?
Nu de voormalige vestingstadjes en -ste
den. waarin grachten zijn en stukken ge
dempte gracht, waaromheen nieuwe stads
wijken zijn ontstaan, zonder water om het
afvalwater op te nemen. Overbelasting van
de bestaande grachten is de oorzaak van
stank en onoogcliik uiterlijk.
Er zijn verschillende gemeentebesturen,
die niet over één nacht ijs wallen gaan en
die een onderzoek laten instellen naar de
oorzaak van den stank van hunne grachten.
Dat is onnoodig, de oorzaak is het rioolwa
ter met de faecaliën, daar zal nooit een
ander antwoord op de vraag, wat is de
oorzaak, komen. De stank wordt bevorderd
door brakwater, ook dat staat even ononi-
stootelijk vast. Wil men den stank ophef
fen, dan rioleeren en zuiveren of ver weg
met het rioolwater!
Men heeft daarbij te bedenken, dat in de
koude maanden geen rotling in het water
optreedt. Pas wanneer het water èn de
modder op den bodem een temperatuur bo
ven 9 gr. C. hebben aangenomen, begint de
„werking", de gasvorniing, de stank, de
zwartklcuring.
Jn ons klimaat is dit van eind April tot
tweede helft van September. Bij die rotting
verdwijnt een deel van de modder in gas
en lost een deel in bet water op. Dit heeft
dus ongeveer 4.5 maand plaats, maar 12
maanden heeft loozing plaats, zoodat er elk
jaar een surplus aan modder is, waarvan
slechts een gering deel wegrot en dit sur
plus is slechts op twee manieren te verwijde
ren, óf door baggeren, óf door sterke door-
strooming. Daar deze laatste in bijna geen
enkele Noordhollandscbe stad mogelijk is,
moest feitelijk elke gemeente zorgen, dat
vóór het rottingsproces begon, dus eind
Maart, de grachten en waterloopen schoon
waren. Ik kan U verzekeren, aldus mevr.
Wibaut, dat dit bijna nergens het geval is.
Een middel.
Tegenover de financieeïe onmacht van
sommige of gebrek aan inzicht bij andere
gemeenten, steken glorieus af die, waar
men erin is geslaagd de watervervuiling
weg te werken en de moeilijkheden op tc
lossen.
In verschillende gemeenten (Purmerend,
Hoorn, Weesp) heeft men op vernuftige
wijze partij getrokken van niveauverschil
met aangrenzend water voor de doorspoe
ling van de grachten, maar vooral van het
rioolstelsel. Daar ligt naar ons oordeel een
oplossing, die verlichting kan brengen en
meestal met weinig moeite en kosten ge
daan kan worden. Water is aan alle kanten
te vinden, overvloed van water, maar tech
nische voorlichting en inzicht bij de vroede
vaderen zijn schaarsch!
Zuivelfabrieken loozen
Mevr. Wibaut bespreekt tenslotte uitvoe
rig het aandeel, dat de zuivelfabrieken
aan de waterverontreiniging hebben.
De door de fabrieken verbruikte hoeveel
heid leidingwater staat tot de verbruikte
hoeveelheid nortonwater als 1:5. Dit afval
water is dus voor 't meerendeel dieptewater
dat dikwijls Veel zout en in vele gevallen
ook nog „gas" bevat en geen zuurstof. Het
is dan ook niet te verwonderen, dat ver
vuiling van dit water spoedig optreedt en
in de nauwe sloot zich niet spoedig herstelt.
Wanneer daar dan nog bij komt een groo-
tere of kleinere hoeveelheid wei, dan treedt
dc vervuiling nóg sterker op.
Er zijn in Noordholland eenigc fabrieken,
die getracht hebben hun afvalwater op eeni
gerlei wijze te reinigen, alvorens het in het
polderwater af te laten, In het algemeen
zijn de methoden die hierbij worden toege
past, zeer primitief en dan ook weinig doel
treffend. Gewoonlijk zoekt men het in het
tusschenschakelen van een septic-tank, waar
in het afvalwater gedwongen wordt een
langoren weg af te leggen door middel van
ecnige schotten, waarbij de stroomsnelheid
van het water zoo gering wordt, dat vast
vuil zich kan afzetten.
(Het koelwater volgt dezen weg niet,
maar vloeit steeds rechtstreeks in de sloot)
Er vormt zich in de tank een dikke, rot
tende drijflaag, en ook het water in de
tank geraakt gewoonlijk in rotting, zoodat
het effluen van dergelijke instalaties dik
wijls nog schadelijker voor het polderwater
is dan het afvalwater zelf.
In het algemeen is het water bij de
fabriek zeer sterk vervuild. Deze
vervuiling dringt bij de kleinere fa
brieken echter meestal niet over
groote afstanden door. Slechts de
aan wonen den in de naaste omge-
ving ondervinden hinder door stank.
Door de middelmatige fabrieken
wordt soms het water in een geheel
dorp bedorven; enkele zeer groote
bedrijven verontreinigen door hun
afvalwater een gehecle streek of een
groot deel van een watergebied.
Somtijds wordt gebruik gemaakt van een
bestaand natuurlijk verval tusschen twee
waterloopen om versch water van een hoo-
ger gelegen punt in te laten in de loozings-
sloot, tegelijk met het afvalwater. De ver
dunning wordt hierdoor grootcr en in
dien do hoeveelheid schoon water groot ge
noeg is, dan kan deze methode wel cenig
resultaat afwerpen. De waterstaatkundige
omstandigheden nabij dc zuivelfabrieken
zijn echter slechts uiterst zelden zóó, dat op
deze wijze een bevredigend resultaat be
reikt kan worden.
Nu wil ik geenszins den indruk wekken
zonder meer tegen gasbronnen en norton-
water te ageeren. Men zij echter ge
waarschuwd en bedacht op deze bijzondere
eigenschappen van dat afvalwater. Er ligt
daarin een reden te meer om dit water
nooit met wei te belasten en indien mo
gelijk niet met huishoudelijk water of
faecaliën, omdat het reinigend vermogen
praktisch nul is. Visch kan in zulk water
niet leven.
Het zelfreinigingsvermogen van
water.
Wanneer het gemaal voor waterbezwaar
in werking wordt gezet, wordt dit vervuilde
water door den geheelen polder getrokken;
te overwegen zou zijn om dit afvalwater af
zonderlijk langs den kortsten weg naar het
boezemwater af te leiden. Wij zagen n.1.
dikwijls, dat, hoe vuil dc poldcrsloolen ook
waren, de ringvaart bij de gemalen slechts
weinig en voorbijgaande vervuiling vertoon
de, wanneer water was uitgeslagen; de
ringvaart is dieper en ruimer en bovendien
wordt het water erin verplaatst bij overvloe
digen regenval, in den winter of door op
zettelijk doorspuien.
Men heeft de neiging te veel te vertrou
wen op het zelfreinigend vermogen van op
pervlaktewater Inderdaad, dit is een hulp
middel, mits goed gehanteerd, van onschat
bare waarde. Maar voor het gebruik van
het zelfreinigend vermogen van water is
grondige kennis van de hoedanigheid van
water noodig en die heeft of had men niet..
Niet alle water heeft zelfreiniging
en niet elk water is natuurlijk wa
ter. Het water der nortons is wa
ter zonder zelfreinigend vermogen en
van dezelfde hoedanigheid als dat
der gasbronnen.
Invloed van gasbronnen op sloot
water.
Men neemt in het algemeen aan, dat uit
een M3. water een M3. gas gewonnen kan
worden en dat 10 pet. van het oorspronke
lijk in het water aanwezige gas opgelost
blijft en dus mot het water wegvloeit.
Algemeen hoort men zeggen, dat de zoet
waterbronnen beter zijn dan die, welke brak
water voeren. Deze meening is bij het on
derzoek niet bevestigd.
Er zijn in Noordiholland verscheidene l>e-
kwamc puttenboorders, die waterlagen on
der druk en met voldoende gas weten te
vinden. Zij zijn van meening, dat er ver
schillende watervoerende lagen boven el
kaar liggen, n.1. op pijn. 13, 30, 40, 50, G6,
80 en 90 meter beneden het maaiveld. Da*
dit norton- of gasbronnenwater tevens zou
ten bevat, heeft men wel opgemerkt, maar
van weinig belang geacht.
Dat het zoutgehalte van dit water
op den toestand van het polderwa
ter echter van grooten invloed kan
zijn, bleek uit dit onderzoek.
Het was noodig tal van gasbron
nen op te zoeken en op haar chloor-
gehalte te onderzoeken, teneinde een
beter inzicht te krijgen in den in
vloed van de gasbronnen op het
slootwater.
Dit is in de afgeloopen jaren met mede
werking van de polderbesturen geschied.
Het aantal aldus onderzochte bronnen zal
ongeveer 1200 bedragen; een nog grootcr
aantal is niet onderzocht, men kan het aan
tal gasbronnen zeker op 3000 schatten.
Het water der gasbronnen ]>evat microbi
ologisch niets belangrijks, het is zeer arm
aan microben. Biologisch leven is er niet
in; het is vrij van zuurstof.
In do nauwe polderslootcn is opneming
van zuurstof niet gemakkelijk; daar, waar
slootcn met overwegend gasbronwater, ri
oolwater en faecaliën, afkomstig van men
schon en dieren, ontvangen, worden ze zeer
spoedig vervuild. Ook het afvalwater van
zuivelfabrieken kan in dergelijk onnatuur
lijk slootwater tot sterke vervuiling aanlei
ding geven, daar er geen biologische zelf
reiniging optreedt. Immers de zuurstof en
de organismen om deze zelfreiniging te be
werken, ontbreken. Herstel van dit water
heeft dus nagenoeg niet plaats. Het gevolg
hiervan is een slechte algemeene toestand
in de polderslootcn, donker stinkend water,
zonder plantengroei en zonder visschcn.
Waterkennis noodzakelijk!
Resumeerende kan worden gezegd:
Het water der gasbronnen heeft een ge
ring zelfreinigend vermogen; afvalwater en
faecaliën geven spoediger dan bij gewoon
water, en langdurig, aanleiding tot vervui
ling.
De hoeveelheid geproduceerd water is in
de onderzochte polders zeer aanzienlijk.
In de onderzochte polders "heeft het water
der gasbronnen grooten invloed op de sa
menstelling van het slootwater; het be-
heerscht het zoutgehalte volkomen.
Men moet nu niet hieruit dc gevolgtrek
king maken, dat de nortons of gasbronnen
op slag moeten verdwijnen; zij hebben eco
nomisch een zeer groote beteckenis, maar
het ging er om den invloed van deze wa
tersport op het polderwater duidelijk tc
maken, en waarom dat reinigend vermogen
zoo gering is en dat kennis van het water,
dat inen beheert, noodig en nuttig is.
RAS!
Toeristenverkeer zou neen moei
lijkheden in den weg worden ge
legd: Nederlandsche Rcisverecni
ging blijft optimistisch.
NOG STEEDS GEEN OFFICIEELE UIT
EENZETTING.
Blijkens bij het departement van
buitenlandsche zaken ingekomen
ambtsberichten van H. Ms. gezant
schap te Rome, is de Provincie Bol-
zanö voor verblijf van alle vreem
delingen tot nader order gesloten.
Doorreis zonder oponthoud is toe
gestaan. Bijzondere gevallen van
Nederlanders in de provincie Bol
zano domicilie hebbend, zullen door
de locale autoriteiten met welwil
lendheid worden behandeld. Alle
andere provincies, ook de aangren
zende Trento en Bclluno blijven
voor verblijf beschikbaar.
De Nederlandsche Reisvebeeniging deelt
mede, dat volgens door haar ontvangen of-
ficieele berichten uit Rome aan het touris
me in Zuid-Tirol geen enkele belemmering
in den weg wordt gelegd.
De onzekerheid zeu hierdoor ontstaan
zijn, dat blijkens haar informaties enkele
Nederlanders, die in Zuid-Tirol zaken heb
ben of bedrijven uitoefenen, aanzegging
hebben gekregen, om te verhuizen.
Wij gclooven dat de N.R.V. de zaak wel
wat al te optimistisch beschouwt en wijzen
er nadrukkelijk op, dat de berichtgeving
over een en ander zeer verward en op
vele punten tegenstrijdig is, zoodat het op
het oogenblik zeer moeilijk is zich een
juist oordeel te vormen.
De verschillende consuls en ambassadeurs
doen al hun best de zaken voor hun land-
genooten te regelen, maar het schijnt las
tig te zijn bij de officieele Italiaansche im
stantics toegang te krijgen.
Naar wij vernemen heeft de Nederland
sche gezant te Rome gistermorgen dan ook
telegrafisch gerapporteerd dat het nog niet
mogelijk was meer positieve inlichtingen te
Effect alleen verzekerd, indien
wij vastbesloten zijn, ons land
tegen eiken aanval te verdedi
gen. De Eerste Kamer over
wijziging Dienstplichtwet.
Het voorloopig verslag der Eerste Kamer
over het wetsontwerp tot wijziging van de
Dienstplichtwet is verschenen.
Algemeen verklaart men, dat de
persoonlijke en financieeïe offers,
welke de regeering van het volk
eischt, slechts dan het gewcnsclite
effect zullen kunnen hebben, indien
in alle lagen van de bevolking aan
wezig is de vaste, onverzettelijke
wil, ons land tegen eiken aanval
te verdedigen, alsook de volkomen
bereidheid, zonder klagen, ter wille
van de toekomst van land en volk,
die zeer zware lasten te dragen.
Voorts moet, dus wordt betoogd, dc over
tuiging bestaan, dat de militaire overheid
de voor 's lands defensie bestemde gelden
met behoedzaamheid en zuinigheid besteedt,
dat onnutte uitgaven achterwege blijven en
dat alles wordt gedaan, opdat technische
uitrusting en weermiddelen niet onderdoen
voor die van mogelijke aanvallers.
Verlenging oefentijd.
Ecnige leden mecncn, dat door den twee
jarigen oefentijd dc militaire lasten op
hoogst onbillijke wijze op een gedeelte van
de dienstplichtigen worden afgewenteld.
Slechts op den grondslag van algemeenen
dienstplicht kan huns inziens een billijke
verdeeling van de militaire lasten en een
voldoende weermacht worden verkregen
Enkele andere leden betreuren, in ver
band met dc werkloosheid ,dat geen con-
tingentsuitbreiding is voorgesteld; weer
anderen wijzen op de financieeïe bezwaren
hieraan verbonden, doch tneenen dat Ne
derland méér aan zijn Defensie ten koste
kan leggen dan tot dusverre; ook andere
landen doen zulks.
Bewapeningswedloop en finan
cieel bankroet.
Vele leden verklaren, zich met het wets
ontwerp te kunnen vereenigen, maar zij
achten een beroep op de defensie-offers in
andere landen misplaatst, te meer omdat
in niet weinig van die landen de overtui
ging veld wint, dat men in den algemee
nen bewapeningswedloop ëcn financieel
bankroet tegemoet ijlt.
De vrouw in 's konings rok?
Enkele leden zouden gaarne verne
men, of het in de bedoeling van de
regeefing ligt, ook ten onzent ge
lijk in andere landen pleegt te ge
schieden jonge vrouwen bij de
landsverdediging te betrekken.
Eenige leden zijn 't wel eens, met het ont
werp, doch kunnen de oogen niet sluiten
voor de financieeïe gevolgen.
Aan besnoeiing der uitgaven zal men niet
kunnen ontkomen, wil het land niet onder
den druk bezwijken.
Andere leden dringen aan op een
spoedige beslissing niet betrekking
tot de maritieme verdediging van
Nederlandsch Indië.
Verscheidene loden wijzen op het groote
belang van een spoedige regeling van het
vraagstuk van het verlies van een betrek
kmg als gevolg van het vervullen van mi
litaire verplichtingen. mi"
Tenslotte wordt aangedrongen op een ver
sterking der grensbeveiliging in Zuid-Lim
burg. 111
verkrijgen over de uitwijzing van buiten*
landers uit Zuid-Tirol.
Vast is komen te staan, dat de toeristen
niet zoo veel moeilijkheden in den weg zul
len worden gelegd, als den vreemdelingen,
die langer in Bolzano verblijven.
De redenen van de betrokken maatrege
len zijn, naar men onzen gezant mededeel,
de, van politieken en militairen aard, zon
der dat men daar nader intrad. Onze per
soonlijke meening, aldus de N.R.Crt. blijft,
dat deze redenen samenhangen met de voor
ziene wijziging in de ethnografische samen
stelling van de provincie en met het a.s,
vertrek der Duitsche minderheden.
Italiaansche hoffelijkheid blijft.
Voor hen die bloedverwanten of goede
vrienden mochten hebben, welke zich op
dit oogenblik in het betrokken gebied be--
vinden, wijzen wij erop, dat de Italiaansche
autoriteiten bij het toepassen van maatre
gelen als de hier bedoelde, weliswaar on
vermurwbaar plegen te zijn, doch steeds
een zeer menschelijk standpunt innemen
en dat hun optreden ten allen tijde voor
komend en hoffelijk blijft. Er bestaat
geen enkele reden om zich over landgenoo-
ten die zich oogenblikkelijk in de provincie
Bolzano bevinden, ook maar in het minst
ongerust te maken.
Massale vlucht boven het vaste
land door Britsche bombarde
mentsvliegtuigen.
GEVECHTSWAARDE EN BE
TROUWBAARHEID BEWEZEN
WREVEL IN DUITS CHLAND.
Het aantal Britsche vliegtuigen, dat voor
de oefenvlucht naar Frankrijk gestart is,
bedraagt 150. De gezagvoerders hadden ver
zegelde orders bij zich.
Na een lange rondvlucht hebben alle toe*
stellen hun basis weer bereikt.
Vier eskaders middelzware bom
menwerpers hebben een driehoekig
circuit van 1450 kilometer afgelegd
in nog geen vier uur vliegen. De
tocht duurde van ongeveer 9 uur
tot omstreeks 13 uur. De vier overige
eskaders middelzware bommenwer
pers keerden korten tijd later terug
Zij 'hadden dezelfde route in onge
veer 4 uur afgelegd. Twee der eska
ders zware bommenwerpers, die op
langen afstand vlogen, tusschen de
1760 en 1920 kilometer, naar Zuid
west Frankrijk, zijn even voor 14
uur teruggekeerd. Zij hebben den
tocht volbracht in nog geen 6'A uur.
Alle toestellen vlogen met kruissnel
heid.
Uit gezaghebbende Engelsche bron wor
den de volgende inlichtingen verstrekt over
de twaalf eskaders bommenwerpers, die
gisteren boven Frankrijk gevlogen heb
ben:
De toestellen zijn vertrokken van hun
centra in Midden-Engeland.
Zij volgen twee onderscheiden routes: een
groep is in escadrilles uit het midden en zui
den van Engeland tegen acht uur vertrok
ken voor een vlucht heen en terug zonder
tusschenlanding naar Bordeaux. Zij moeten
over Le ITavrc vliegen, Le Mans, Saumur,
Bordeaux, Angres en Caen. Zij moesten on
geveer 1900 k.m. afleggen. Dit waren zware
bommenwerpers. De middelzware bommen
werpers vlogen over Le Treport, Orlcans,
Le Mans, waarbij Orleans de punt van een
drièhoek vormde.
Al deze toestellen, die hun vollen militai-
ren last inhielden en de normale bemanning
aan boord zullen hebben, d.w.z. 3 tot 5 man,
vliegen op een hoogte van 2000 m., maar
dalen tot 1000 m. boven de voornaamste ste
den.
Luchtwaardigheid en betrouw
baarheid bewezen.
De opzienbarende lange afstandsvluchten
van twaalf eskaders Britsche bommenwer
pers naar het binnenland van Frankrijk en
terug hebben niet alleen de luchtwaardig*
lieid en betrouwbaarheid bewezen van de
laatste, moderne dienstvliegtuigen, maar te
vens de nauwe FranschBritsche samenwer
king en .het onderlinge vertrouwen.
Een Duitsche reactie-
Te Berlijn beschouwt men de vlucht van
de Britsche toestellen boven Frankrijk als
een demonstratie der omsingelaars. D®
Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft 111
haar rftimmer van hedenochtend dat niets
dwazer is dan een poging het nationaal
socialistische Duitschland te intimideert
door mlitaire demonstraties. Te Parijs t
te Londen wil men op kunstmatige wiF®
een oorlogspsychose doen ontstaan, aldu®
het blad, en het is duidelijk, dat de Dm
sche luchtvloot en het Duitsche afweerge
schut aan elke poging der demonstreerem
eskaders om boven Duitsch gebied
verschijnen, onmiddellijk een einde zoude»
maken.
