LUCHTBESCHERMING GROOTE STAD twee aardige menschen... Wij lazen voor U Er waven De van een Een kazerne, die geen „kazerne'' meer is Zaterdag 22 Juli 1939 Derde blad De grenzen langs Toegepast Taylor-systeem Er is veel veranderd sedert 1914 Annabella: mevrouw Power (Van onzen eigen verslaggever) Zoo trekken wij langs de grenzen, langs de denkbeeldige lijn, die ons land van zijn buren gescheiden houdt. Een denkbeeldige lijn, on der vuur gehouden door verre van denkbeeldige kanonnen. Het is echter niet eenvoudig aan oorlog te denken temidden van de ruischende alleeën, de wijdweg-golvende graanvelden, de pastorale dorpjes en overal de geurende tijm, korenbloemen en bloedroode papavers. Uit bundig is dit feest van den zomer, van de ko mende oogst. Oorlog... hoe onwezenlijk ver lijkt deze mogelijkheid. Enkele uren rijdens van de grens komen we bij een kazerne. De traditie heeft dat woord „kazerne" verlaagd 'n speciale beteekenis gegeven: het roept sug gesties op aan witgekalkte gangen, aan duf- riekende zalen, aan schemerdonkere cham- bree's aan unheimische arrestantenlokalen. Ook nu zijn er nog van dit soort „gestichten", maar de waarheid gebiedt ons te vertellen, dat er andere zijn. Kazernes, die trachten een huis, een home, te worden voor hun tijdelijke bewoners. Die niet gebouwd werden als on derkomens, doch als woonsteden voor dat deel van jong-Holland, dat van huis gehaald wordt om hun diensten aan het land te ge ven. En aan wie men tenslotte verplicht is iets van de ingeboete gezelligheid, huiselijk heid, terug te geven. Welnu, wij hebben zoo'n nieuwe kazerne bezocht. Ergens in het centrum van Neder land. Een massale eenheid, waarvan de con touren reeds op vele kilometers afstand bo ven de bosschen uitstaken. Een kazerne, slechts luttele weken geleden in gebruik ge nomen. Fonkelnieuw, en voorzien van de laat ste „nouveautés" op kazernebouwgebied. Wij hebben dat alles gezien en ons verbaasd, D ar waren bij het gezelschap journalisten, die óók vier jaar mobilisatie achter den rug hadden en het betreurden niet twee decennia later geboren te zijn... Het is dan ook de moeite waard. De zalen met biljarten, met rijen schrijftafels, met up to date eetzalen, met uitermate knusse can- tines, met turnzalen, met hygiënische bad plaatsen, met... ja, met wat eigenlijk niet! Zelfs het minst sympathieke onderdeel van deze enorme kazerne, plaats biedend aan circa 600 soldaten, het „cachot", bezit nog een min of meer huiselijk karakter en deed een der persvertegenwoordigers den uitroep slaken: „In deze kazerne loop je voor je ple zier straf op. Het is eenvoudig een rustige retraite...". Eerst wennen., Een stad. En dan eindeüjk weer een stad. Geen lief lijk dorp tusschen peppels en korenvelden, maar een metropool. Met duizend schoor- steenen, met fabrieken. Met industrie, waar van de zoemende fabrieken getuigden. Een stad met enkele honderdduizenden inwoners. Men beveiligt de grens, maar een vijande lijk vliegtuigeskader kan tenslotte deze grens overvliegen. Het kan zelfs het leger in het binnenland passeeren en zou den weg vrij vinden tot de steden met hun onschatbare bezittingen. De stad is beschermd. Ergens in het cen trum bevinden zich de „hersenen". Een plaats met plattegronden van de stad, met tele foons, met aangegeven de „kringen", waar de batterijen luchtdoelgeschut opgesteld staan. En de zoeklichten, wier straal belangrijk ver der rijkt dan die der artillerie, zoodat een eventueele vijand vroegtijdig gesignaleerd kan worden. Vanuit de „hersenen", het brandpunt der luchtbescherming, gaan wij naar een der bat terijen, zooals er vele in een enormen ring om de stad opgesteld staan. De kapitein, die ons vergezelt, is vol enthousiasme als hij ervan vertelt. Hoe perfect de dienst thans loopt en hoe prima de kwaliteit van het ge schut is. Wel moet men met alles uiterst eco nomisch omgaan, maar met de riemen, die men heeft, roeit men heel aardig. Hier wordt goed werk verricht. Werk, waarvoor men niet Jan en alleman kan ge bruiken. Hier heeft men menschen met her senen noodig. Menschen, die in de absolute stilte bij de batterij (nervesiteit mag hier niet voorkomen) hun werk doen. Rustig en zelf verzekerd. Menschen, die in 12 seconden tijds de stukken actief moeten maken. De modern ste jachtvliegtuigen en bommenwerpers be schikken over een fabelachtige snelheid, en dus moet ook de luchtafweer een zelfde tempo bijhouden. Men kan met het geschut waarover men beschikt, het allernieuwste, 2 schoten per 3 seconden afvuren en gezien het groote aantal batterijen waarmee geschoten wordt, wordt dit voldoende geacht. Om echter de trefkans zeker te maken, is er zóóveel noodig, dat het den leek begint te duizelen. Van de duizend en één functies van de hoog temeter, een apart instrumentarium, van het vuurleidingstoestel, eveneens een speciale ap paratuur, dat tallooze functies verricht. En dat alles om de projectielen een zoo groot mogelijke trefkans te geven. Typisch is dat het bekende Taylor-systeem hier tot in onder- deelen wordt toegepast. Eén man vuurt, een ander laadt, een derde berekent de hoogte, een vierde de snelheid, een vijfde de helling van het vliegtuig, enzoovoorts. En ieder dezer functionnarissen doet uitsluitend dat eene werk. Maar daarin wordt hij dan ook specia list. Wij besluiten hiermede deze serie arti kelen, gewijd aan 's-Iands weermacht aan de grenzen. Wij willen dat echter niet doen zonder onze waardeering er voor uit te spreken, wat in een betrekkelijk zoo kor- tjjd voor elkaar is gebracht. Dank zy de juiste leiding op de juiste plaatsen en dank zjj den geest die onder het gros der troepen heerscht. En tenslotte dank aan den Generalen Staf, die ons in de gelegenheid stelde dat alles persoonljjk te mogen aanschouwen en die daarmede bewees het vertrouwen te stellen in de Nederlandsche pers, het welk deze zeker niet beschamen zal. Overal In de zalen en op de gangen zwermen de „jongens". Druk-doende met zwabberen, boenen en andere werkzaam heden. Een paar schieten we aan. Hoe 't hen bevalt in de nieuwe kazerne? Tjaaa... men was er best tevreden mee, maar het was eerst wel lastig geweest er aan te wennen. Ze hadden een paar maanden in de koeienstal moeten bivakkeeren en het valt niet mee om je van koeienstal tot salonkazerne in enkele dagen aan te passen. Daarbij vonden ze het in een ka zerne tenslotte veel „sportiever". Als je toch soldaat moet zijn... dan ook in de kazerne en niet in een boerderij. Aldus de Vox Populi. In de keuken, een immens betegelde ruimte, staan een 7-tal ketels. Tot den rand gevuld met capucijners. Als geysers staan ze te stoomen en te dampen en waar het naar het middaguur loopt, watertant 't geheele jour nalistencorps. En we proeven en mogen con- stateeren, dat ook de inwendige mensch in deze kazerne prima verzorgd wordt. Bij de cantine zien we de prijslijst: koffie 3 cent, thee 2 cent, melk 4 cent, pils 9 cent. Nu, men kan moeilijk zeggen, dat de can- tinehouder fancy-prijzen berekent en z'n gas ten uitbuit. De omzet is dan ook zeer groot... Het is een heel verschil, deze kazernes met de plaatsen waar de soldaten nog op de deel van boerderijen slapen, naast het hooi en bij de geiten. Maar ook dtór went men aan en in een dezer slaapgelegenheden stonden we dien dag plotseling tegenover een van inspan ning transpireerend recruut, die, staande op een zwaaiende ladder, naarstig bezig was poëzie te plegen van den volgenden inhoud: „Wij jongens van 't eerste, „Wij staan voor Holland pal, „Wij willen Holland houwen, „Wij bevinden ons o,eral." Ziedaar.,, een opdracht waarvan noch de generaal, noch de majoor, noch de kapitein, noch de luitenant, noch een der mindere be velhebbers iets van afwist. Puur uit gemoe delijkheid, tevredenheid met het lot, en jeug dig enthousiasme. Dat was anders in '14... Een jong zonnig echtpaar toert door Europa: het echtpaar Annabella-Ty- rone Power is op de hu welijksreis. Twee jeugdi ge collega's, beiden met roem overladen, hebben een contract voor het le ven gesloten. In den burgerlijken stand te Hollywood hebben twee menschen hun handtceke- ning geplaatst in het wonde re boek van den echt: Tyrone Power enmejuffrouw Jeanne Georgette Charpon- tier en mogelijk dat geen sterveling van Miss Ghar- pentier's naamverandering in mevrouw Power zich iets had aangetrokken, ware het niet dat deze jonge dame als de Fransche actrice Annabella eenige bekendheid geniet van de Noord- tot de Zuid pool en van Oost tot West. Twee bijna dertigjarigen, twee filmkinderen, wien bei den de roem deelachtig werd. zijn het eens geworden. En wij kunnen slechts hopen dat zij thans ook het geluk lec- ren kennen... De zeer bescheiden redac teur Paul Charpentier, van het „Jouvenal des Voyages" was nu niet bepaald rijk bedeeld met aard- sche goederen en toen hij in 1909 een doch tertje kreeg had hij de toekomstige loopbaan van het kind al uitgestippeld. Een reistijd schrift moet nu eenmaal landkaartjes af drukken en de teekenares die ze vervaar digt, heeft daarmee een bescheiden, maar een vaste verdienste. Aldus werd bepaald dat de kleine Zette teekenares zou worden. Voorloopig zag het er echter nog aller minst naar uit dat het kind een bijzonder talent had voor het werk dat haar wachtte. Haar vader woonde in La Varenne-Saint- Hilaire, een klein plaatsje onder de rook van Parijs, in hoofdzaak bewoond door ar beiders. Daar groeide Zette op als een echt Parijsch straatmeisje, met haar kleine leef- tijdgenooten, vriendjes en vriendinnetjes. De wereldoorlog met zijn talrijke luchtaan vallen bracht tijdens den schooltijd van de jongelui tal van afwisselingen, die door de scholieren bijzonder op prijs werden gesteld. Een luchtaanval was een zeer interessante afwisseling. Totdat de school gesloten werd en de familie naar het eigenlijke Parijs vluchtte, waar papa Charpentier in het huis waar zich zijn redactie bevond, de zijnen in een bomvrije schuilkelder onderbracht. Plaatjes knippen. Terwijl de anderen sidderend en zuchtend Annabella snijdt, in tcgenwoordicheid van haar lachenden bruidegom, de bruidstaart aam. naar de bomaanvallen luisterden, zat de kleine onbekommerd aan tafel, die zij uit een paar planken geïmproviseerd had en knipte plaatjes uit de kranten. Plaatjes, niet van de legeraanvoerders der geallieerden, maar beroemde filmacteurs en actrices. Zeer tot Zette's leedwezen kwam er aan den oor log een einde. Nu waren er dus geen in teressante luchtaanvallen meer, dat betee- kende weer dagelijks in de schoolbanken zitten, rekenen en schrijven leeren en hand werkjes doen. De historische waarheid ge biedt te erkennen dat Zette geen bijzonder goede leerlinge was, die van rekenen maar weinig kaas had gegeten. Pleizier had de kleine alleen, wanneer zij op het bureau van haar strengen papa mocht zitten, hij haar de landkaarten verklaarde en vertelde van verre landen en streken, die hij als heel jonge man had leeren kennen. Reeds toen, bij die boeiende vertellingen, werd haar reislust gewekt. Annabella neemt een besluit. Toen kwam de groote dag waarop het jonge meisje bij het eindexamen yan de AFBLIJVEN! burgerschool louter eenen haalde, hetgeen iets minder erg is dan het klinkt omdat dit cijfer met onze zwakke vijf op het school rapport overeenkomt. In een half jaar moest zij her-examen doen en voor het eventueele geval dat zij zou slagen, beloofde haar papa de jongedame hemel en aarde. De kleine was iets bescheidener. Zij vroeg alleen maar om een bezoek aan de bioscoop. En dat was op zichzelf niet gering voor vader Charpen tier, want die beschouwde de film als een slechte imitatie van het tooneel. Ten slotte capituleerde hij en op den dag van het examen dat zij met goed gevolg aflegde, zag zij haai' eerste film: „De drie musketiers". Vanaf dat oogenblik stond haar besluit vast: zij moest aan de film. Steun zocht en vond zij bij een vriend van haar vader, den later beroemden roman schrijver Serstevens. Hij bracht het toen zestienjarige meisje bij Abel Gance, die juist zijn'Napoleon-film draaide. Er werden wat proefopnamen gemaakt en de eerlijk heid gebiedt te erkennen dat die proefopna men geen openbaring brachten. Zette kreeg een bescheiden rolletje en in de daaropvol gende twee jaar hoorde men zoo goed als niets van haar. Een ster wordt geboren! In 1927 stichtte een comité het „Bal van de kleine witte bedjes", waarvan de op brengst bestemd was voor de verzorging en uitzending van tuberculeuze kindertjes. Bij dat bal, dat jaarlijks in Parijs wordt her haald, traden tal van de beste Parijsche kunstenaars op, er waren danswedstrijden enz. Ter opening van al deze attracties zou er een show worden gehouden van natio nale kleederdrachten, waaraan prijzen wa ren verbonden. Een Provincaalsche voerde een Zuid-Fransche dans uit, een Hongaar- sche liet een Czardas zien, een Spaansche een Bandahgo en een Italiaansche een Ta- rantella. Het grootste succes evenwel had een jong meisje met de Hopak, een boeren dans van de kleine Russische boeren. Op dezen avond werd de ster Annabella gebo ren. Intusschen had zij in vele rollen de gunst van het publiek verworven en onovertrof fen bleef zij in haar eerste groote film „Sous les toits de Paris", waarin zij zichzelf speel de: een klein Parijsch meisje, dat zij langen tijd van haar leven geweest en dat zij nog immer gebleven is De levensweg van Tyrone. Een nieuwe weg gaat voor haar open, voor het meisje dat landkaartjeshad moe ten teekenen, een levensweg met een he- man van Amerika's wondere filmwereld: Tyrone Power. Kleinzoon van een brilliant musicus en zoon van een knap acteur, heeft Tyrone zijn weg in Hollywood gevonden. Vanaf zijn zevende jaar stond hij al naast zijn moeder op de planken, zoodat het ac- teeren hem niet vreeand was, toen hij de eerste aarzelende schreden op het filmpad zette. En hoe weinig tijd had hij noodig om aller aandacht en vereering op hem gericht te zien. „De opvolger van Valentino" noem de Amerika hem, maar wij betwijfelen het of deze als eeretitel bedoelde nu wel we zenlijk een eerenaam mag worden genoemd. Want dit groote verschil met den zoo jong gestorven filmspeler Rudolfo erkent diens grootste vereerder: Power is een groo- ter artiot en wanneer men zijn werk verge lijkt met dat van dien anderen grooten charmeur Robert Taylor en die vergelij king doet „over there" opgeld dan slaat de schaal in de meeste gevallen ten gunste van Tyrone door. Een man die artistenbloed in de anderen heeft, die voor het geluk schijnt geboren en die in hooge mate in telligent en schrander is. En een man die de kunst verstaat jong te blijven en zijn char me te bewaren. Een huwelijk dat op menig gelaat een zonnige glimlach bracht en waarvan dui zenden hopen dat het in weerwil van een slechte traditie, een gelukkig huwelijk mo ge worden. GELIJKE MONNIKEN. In 'het Vk. (s.d.) schrijft A. B. K. de vol gende oproerige krabbel: Wat ook door crisis en oorlogsdreiging ontmoedigd worde de-hoofdstad van Noord- Brabant is altijd volop in actie. Geen we reldcentrum, dat haar daarin de loef ont steekt. En zelfs indien het niet zoveel zijn zou als het den krantenlezer lijkt, dan ver staan zij daar dan toch de kunst, den lezer tot die verbeelding te brengen hetgeen recife een verdienste op zichzelf is. Nu geven zij daar weer in de vorm van een tentoonstelling aanschouwelijk onder wijs, hoe het huis zijn moet waarin men woont en hoe men het bewonen moet en dank zij de rijke fantasie van den archi tect Wijdeveld schijnt reeds de aanleg van deze tentoonstelling een wonder op zich zelf te zijn. Vermoedelijk zou bijna elke andere burgemeester met een zwaarwichtig gezicht deze levendige fantasie hebben inge toomd, maar in den originelen Van Lan- schot was precies de man getroffen, die haar gulweg vrij spel liet. Zodat ieder nu genieten kan van een opvoedkundige ten toonstelling, die tegelijk een natuurfeest is geworden. Een gelukwens waard. Daags na de opening heeft Den Bosch van een folklore-feest genoten. Dertien Brabantse gilden vulden de straten met hun levendig kleurenspel, lieten de paardjes dansen en de vendels zwaaien. Om drie uur begonnen de gildefeesten. Kin derkoren. Echte tziganenmuziek. Een danse res van elf jaar, helemaal uit Boedapest. Tsjechen, Joègoslavfen en Hongaren als deel nemers. En tegen middernacht ten besluite een taptoe. Dit alles in de bisschoppelijke hoofdstad van het katholieke gewest... op Zondag. Natuurlijk op Zondag! Geen eerzaam man uit die contreien ware aan te praten, waar om niet op Zondag... Maar dan kriebelt het toch een beetje, als men tegelijk te lezen krijgt dat nu bij de Hoge Raad cassatie zal worden beproefd v. do beslissing eens Friesen kantonrechters, die in een voetbalwedstrijd op Zondagmid dag geen strafbare overtreding der Zon dagswet geliefde te zien. Zodanige rechtsongelijkheid, onder de bur gers van één klein land, gaat toch niet aan! DE KENMERKEN VAN ONS POLITIEK LEVEN. Uit de bladen der R.K. „Neerlandiapers": „Verdeeldheid en versplintering, zijn 't niet kenmerken van het politieke leven in Nederland? Twintig partijen betwistten el kaar bij de jongste Kamerverkiezing de te verdeelen zetels, nadat door scherpe maat regelen het groteske aantal van 52 elkander bevèchtende groepen bij de daaraan voor afgaande verkiezing, althans zooveel moge lijk was omlaag gehaald. Er is we', eens gezegd, dat door overdrij ving van het in zichzelf goede beginsel der organisatie de belangstelling van tal- loozen voor de toepassing van het vereni gingsrecht werd „kapot-georganiseerd". Van honderdduizenden onzer landgenooten kan men beweren, daf hun belangstelling voor het staatkundig leven is dood-gepolitiseerd. Geheel het beloop van de regeeringserisis, waarin we ons thans bevinden, toont op nieuw, tot welke machteloosheid die ver deeldheid, dat ontmoedigend partijgetwist onze eigen regeerders veroordeelt". NEDERLANDSCHE ARBEIDER VER HONGERD EN VERPAUPERD. En Duitschland redde! Het is bekend, zoo lezen we in het Nat. Dagbl. (n.s.b.) dat er in het „welvarende" Nederland 500.000 arbeiders van hoofd en vuist, sinds jaar en dag, dank zij de demo cratische beschaving, zonder eenig uitzicht op werk, rondloopen. Eenige duizenden van hen, die de pijn van deze werkloosheid niet langer meer konden verdragen, die hun ge zinnen door een stelselmatig hongersysteem zagen wegkwijnen, hebben ten einde raad het besluit genomen in Duitschland werk te zoeken. Onder welke omstandigheden de mecsten van deze volksgenootcn naar Duitschland gingen behoeven we niet te vermelden. Het is ons bekend, dat deze menschen met slechts een luttel bedrag aan marken en een nakje brood over de grens trokken. Tientallen van hen leden aan ondervoeding, zoodat men hen in Duitsch land, waar men immers niets te eten heeft eerst gedurende eenige maanden verster kende middelen moest geven, alvorens zij den normalen arbeid konden verrichten Dit is het droeve beeld van den Nederland- schen arbeider, uitgestooten uit zijn volk verhongerd en verpauperd, aldus het Mus- sert orgaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 9