dagblad voor den helder en- hollands noorderkwartier
Bom in het Victoria-station
e ontploft
Jan P. Strijbos vermist
Deportatie van Tsjechen
Britsche militaire leiders
naar Moskou?
Chamberlain zal
weer spreken
Morgen onthulling van den
4000sten wegwijzer
KONINGSTRAAT..78, DEN:HELDER. TELEFOON 50 (2H.IJNEN)
DONDERDAG
Onze arbeiders in
Duitschland „bewerkt"
De Duifscbe vliegtuigen
bij de Brifsche kust
Terroristisch complot in
Palestina ontdekt
Huil heeft vertrouwen in
vredesonderhandelingen
Verduisferingsoefeningen
te Berlijn
Queipo dc Llano ambassadeur
in Argentinië
Twee broers verdronken
Haard van den
Coloradokever ontdekt
Dit nummer bevat 8 pagina's
VJ-/
EERBERICHT
DE BILT SEINTt
EELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
27 JULI 1939
67e JAARG. No. 8679
In het depot van Victoriastation te Londen
js gisteravond een bom ontploft. Drie kruiers
en drie andere personen bevonden zich in
de ruimte, toen de ontploffing zich voor
deed. Een kruier werd naar een ziekenhuis
overgebracht, terwijl twee anderen overstuur
zijn.
Een toeschouwer zeide, dat hij een ver
schrikkelijke ontploffing had gehoord en een
rookwolk zag komen uit de bagageruimte.
De menschen stoven in alle richtingen uit
een.
Een man en een vrouw, die even te vo
ren waren geholpen, werden door de kracht
der ontploffing tegen den grond geworpen.
Hun gezichten werden roetzwart.
Kader vernemen wij dat de ontploffing
aan twee personen het leven heeft gekost.
Zij werd veroorzaakt door een tijdbom, wel
ke in een koffer in bewaring was gegeven.
Het station heeft op zijn grondvesten ge
trild, een dichte wolk van donkere rook be
reikte een hoogte van meer dan dertig me
ter. Het bagagedepot werd vernield. De stuk
ken vlogen in het rond. In het depot be
vonden zich zes personen, toen de ontplof
fing zich voordeed, n.1. twee passagiers en
vier beambten. Vier anderen bevonden zich
in den ingang. Voorts werd nog iemand ge
wond, die juist passeerde. Nadat eerste hulp
was verleend werd hij naar een ziekenhuis
vervoerd.
JAN P. STRIJBOS.
Bekend natuuronderzoeker ver
dwenen.
Men verkeert op het oogenblik in ongerust
heid over het lot van den bekenden na
tuuronderzoeker Jan P. Strijbos, die se
dert ecnigen tijd op Spitsbergen vertoeft.
De heer Strijbos is alleen met een kano er
op uitgetrokken en van dezen tocht niet
teruggekeerd. Men vreest, dat hem een on
geluk is overkomen. Het is natuurlijk ook
mogelijk, dat hij verdwaald is.
Zijn metgezel op dezen tocht is, volgens
het Hsb., de zeventienjarige J. Mees uit
Rotterdam, die gister zijn vader heeft ge
telegrafeerd, dat de heer Strijbos vermist
Werd.
Vragen van Kamerlid beantwoord.
Geen reden voor bijzondere maat
regelen.
Op vragen van den heer Van der Goes
van Naters (V.D.), betreffende een propagan
da voor de nationaal socialistische beweging
onder uitgezonden Nederlandsche arbeiders,
in barakken en cantine van het lager 10
dor „Hermanngoeringwerke" te Hallendorf
(D.), heeft de minister van sociale zaken als
volgt geantwoord:
Dat in de bedoelde barakken en cantine,
Propaganda voor de Nationaal Socialistische
beweging wordt toegelaten en bevorderd, is
Oen minister niet bekend. Van de zijde der
Duitsehe arbeidsbemiddelingsinstanties, in
samenwerking waarmede de plaatsing van
Kederlandsche arbeiders in Duitschland ge
schiedt, is herhaaldelijk de verzekering ge
keven, dat propaganda voor een of andere
Politieke richting onder Nederlandsche ar
beiders niet wordt geduld en zoo\eel mo-
Rclijk zal worden tegengegaan. Er" bestaat
v?r het nemen van ecnigen maatregel op
dit oogenblik geen aanleiding.
De territoriale grenzen niet over
schreden.
b>aar aanleiding van de berichten, ^0'rT'1';
welke Duitsehe vliegtuigen boven de
®che Oostkust waren gezien, word 1
Engelsche ministerie van luchtvaait
men, dat de buitenlandsche militaire tucni
macht van tijd tot tijd oefenvluchten
0e Noordzee onderneemt, zoonis ook
fe'seho luchtmacht doet en dat de toes
'en tot binnen gezichtsafstand van
naderen. Er zijn echter geen bewijzen,
deze vliegtuigen dc Britsche ten'
«reuzen inderdaad hebben geschonden.
Aanslag op hoog ambtenaar ver
ijdeld.
Eenige dagen geleden werd de regeering er
van in kennis gesteld, dat eenige politieke
drijvers een terroristische samenzwering
voorbereidden, die ten doel had den presi
dent van den raad van directeuren, zekere
andere hooge ambtenaren en politieke per
sonen te Damascus om het leven te brengen.
Daarom waren voorzorgsmaatregelen geno
men en de woningen der bedreigde perso
nen werden, op onopvallende wijze bewaakt.
Gisteravond werd een groep van vijf perso
nen waargenomen in de nabijheid der wo
ning van den president van den raad van
directeuren, Behije El Khatib. De individuen
werden door de politie verrast, op 't oogen
blik, dat zij hun eersten aanslag ten uitvoer
wilden brengen. Een der samenzweerders
wilde op de politie schieten, doch hij werd
met twee medeplichtigen ontwapend en in
hechtenis genomen. De twee anderen wisten
in het duister te ontkomen met achterlating
van geweren en munitie. De gearresteerden
legden een volledige bekentenis af. Op hun
aanwijzingen werden nog een gewezen
agent van politie, een nationalist, en een
invloedrijk journalist gearresteerd.
Tijdens kleinere schermutselingen zijn 3
personen gedood en twee gewond. Op het
oogenblik bestaan nog twee haarden van
opstand, Hebron, waar een bende van twee
honderd gewapenden vecht, en het noorde
lijk district waar de extremistische liga „El
Kassam" een heiligen oorlog voert tegen de
Joden. De aanhangers van El Kassam zijn
bekend om hun fanatisme en discipline, de
leider wordt steeds uit Ulema's gekozen.
Te Saint Jean D'Acre zijn drie terroristen
terechtgesteld.
Exportsubsidies voorgesteld.
Tijdens een persconferentie heeft de Ame-
rikaansche minister van buitenlandsche za
ken, Huil, verklaard, dat Europa, dat iedere
cent voor bewapening uitgeeft, tot in het
oneindige voort zal gaan ernstige moeilijk
heden te verschaffen aan den economischen
toestand van de Vereenigde Staten. Al deze
uitgaven voor bewapening vormen geen
productieve onderneming en houdt niet al
leen het zakenleven in Europa tegen, doch
ook droogt de koopkracht van de noodzake
lijke behoeften op.
Uit de verklaring van Huil blijkt, dat hij
niet veel vertrouwen heeft in de berichten
over vredesonderhandelingen, welke in Eu
ropa zouden worden gevoerd.
Voor deze verklaring van Huil had Waal-
ce gezegd, dat vandaag dc vertegenwoordi
gers van de departementen van landbouw,
buitenlandsche zaken en financiën bijeen
zouden komen tot het bespreken van dc
export-subsidies voor katoenzaad, olie cn
spek.
In Groot-Berlijn heeft men gisteravond dc
aangekondigde luchtbeschermingsoefening
gehouden. Even voor zevenen gaven de si
renes het alarmsignaal waarop de straten
in weinige oogenblikken leeg waren. De
voorbijgangers hadden zich naar de schuil
plaatsen begeven en liet verkeer stond ge
heel slil Doven de stad verschenen escadril
les. die door liet afweergeschut onder vuur
werden genomen. 1c acht uur weid het sig
naal, „alles veilig" gegeven. Berlijn bleef
echter den geheelen nacht verduisterd.
De regeering van Argentinië heeft
haar agreement verleend voor de be-
benoeming van generaal Queipo de
Llano tot ambassadeur van Spanje
in Argentinië.
Ondanks officieele ontkenningen te Bur
gos zijn naar men gelooft vier Spaansche
generaals: Queipo de Llano, Yaguc, Solcha-
ga en Aranda. betrokken bij een agitatie
tegen de Falanxisten. Deze vier generaals,
die onlangs bezoeken hebben gebracht aan
Duitschland en Italië, hebben, naar gemeld
wordt, in een te Valencia verleend inter
view verklaard er van overtuigd te zijn,
dat Spanje geen Hitleriaansehe of fascisti
sche instellingen kan eopieeren. Het, ver
luidt, dat de aandrang van Ciano, tijdens
zijn jongste bezoek aan Spanje, overeenstem
ming tot stand te brengen met de Spaansche
monarchisten, tot resultaat heeft gehad, dat
dezen zich thans definitief tegen de actie
der Falanx hebben gekeerd Het wordt hier
waarschijnlijk, geacht, dat Mussolini het af
treden heeft geëischt van de Llano en an
dere generaals en het ontslag van redacteu
ren van het te Sevilla uitkomende dagblad
A.Z.C. en van andere kranten. De Spaan
sche autoriteiten te Irun hebben gisteren
naar Frankrijk gezonden nieuwsbladen te
gengehouden.
Niets aan de hand! Mededeeling
van Spaansche ambassade te Pa
rijs over de geruchten.
De Spaansche ambassade te Parijs publi
ceert een communiqué, waarin dc publica
tie van berichten en mededeelingen, welke
„van allen grond ontbloot waren", over den
toestand in Spanje, wordt betreurd.
Aan het communiqué wordt toegevoegd:
„Noch politieke meeningsverschillen, noch
rivaliteiten, noch internationale invloeden
doen zich voor. Zij die speculeeren op een
denkbeeldige verdeeldheid in Spanje ten
aanzien van de binnenlandsche, en vooral
de buitenlandsche politiek, vergissen zich
ernstig, zooals zij zich ook vergisten over
den afloop van den oorlog. Spanje is ver-
eenigd rond generaal Franco, zooals het zel
den in zijn geschiedenis was.
Terstond na de algemeene mobi
lisatie.
De „Petit Joural" meldt volgens de Msb.,
uit Praag, dat met de medewerking van
vertegenwoordigers van het leger cn de
Gestapo een plan is opgesteld voor deporta
tie op groote schaal van de Tsjechische man
non Men heeft een voorloopig cijfer vast
gesteld van 1.750.000 valiede mannen. Het
blad voegt hieraan de volgende bijzonderhe
den toe:
Terstond na de algemeene mobilisatie
met de eerste zóne, Praag, Pitsen, Mora
visch Ostrawa en het steenkolengebied van
Silezië 750.000 man leveren. De andere vier
zones een miüioen gedurende de twee vol
gende weken. 500.000 Tsjechen zullen in de
steenkolenmijnen in het Roergebied worden
gebruikt, 250.000 voor wegwerken en 200.000
in het landbouwgebied van Silezië.
Reeds thans worden, al naar gelang van
de behoeften van Duitschland duizenden
Tsjechische arbeiders in ploegen uitgevoerd
en te werk gesteld bij ondernemingen, die
hen gebruiken, zonder dat zij het recht heb
ben, zich te verplaatsen.
De Engelsch Russische onder
handelingen schijnen te vlotten
Engelsch diplomatieke kringen vernemen,
dat het volgende onderhoud van Molotof
met de ambassadeurs van Frankrijk en
Groot Brittannie op heden is vastgesteld.
De diplomatieke redacteur van Press As-
sociation schrijft over de besprekingen der
generale staven van de drie mogendheden:
De naam van generaal Ironside werd ge
noemd als leider der Britsche militaire mis
sie. Indien hij zal worden aangewezen, zal
hij waarschijnlijk door and -re militaire des
kundigen worden vergezeld zoomede door
een afvaardiging van de zeemacht en de
luchtvaart.
In welingelichte diplomatieke kringen te
Parijs beperkte men zich cr toe gisteravond
te verklaren, dat de Engelsch-Fransch Rus
sische onderhandelingen voortduren en dat
men hoopt, dat zij tot eeil gunstig resulutaat
zullen leiden.
Ten aanzien van een loopend gerucht, dat
reeds overeenstemming zou zijn bereikt,
wordt gewaarschuwd tegen ieder voorbarig
bericht en tegen ieder vooruitloopen op de
ontwikkeling der besprekingen.
Do Kabinetten te Londen en Parijs heb
ben gisteravond bij gemeen overleg nieuwe
instructies opgesteld. Zij hebben waarschijn
lijk betrekking op het laatste geschilpunt:
cte definitie van indirecte agressie, en ook
op de opening van besprekingen der genera
le staven. De instructies zijn toegezonden
aan de ambassadeurs der beide landen te
Moskou. Generaal Hutzinger zou belast kun
nen worden met deze besprekingen.
Droevig ongeval onder Voorschoten.
Gisteravond omstreeks zeven uur is in
het Galgewater nabij de Vink onder Voor
schoten een roeiboot, waarin een kapelaan
en vier jongens uit Utrecht waren gezeten,
overvaren door een passeerend.e schuit.
Kapelaan Middelkoop en de dertienjari
ge Frits van Galen werden door den schip
per gered. Dc twaalfjarige H. van den Ou
denrijn kon zich zwemmende in veiligheid
stellen. De broers Jos. cn Wim Jongerius,
resp. 11 en 13 jaar oud, zakten in de diepte
weg. Een van hen werd uit het water ge
haald, doch de levensgeesten waren gewe
ken. Naar den anderen broer werd om
half negen nog gedregd.
Kapelaan Middelkoop werd ter observatie
naar liet St.. Slisabethgasthuis te Leiden
overgebracht.
Met kracht den gevaarlijken
vijand bestreden!
Gisteren is te Beek in 'n aardappelland 'n
haard van den coloradokever ontdekt. Een
vrij groot aantal bijna volwassen larven
en kevers werd hier aangetroffen.
Terstond is met de gebruikelijke bestrij
dingsmaatregelen t.w. afmaaien en verbran
den van het aardappelloof, ontgraven cn af-
zeven van den grond om poppen, larven cn
kevers te vinden, cn ontsmetten van den
grond met benzine cn petroleum een aan
vang gemaakt.
Verwachting: Zwakke tot ma
tige, Noordelijke tot N.O.
wind, half tot zwaar bewolkt
of betrokken, afnemende
kans op regen of onweers
buien, zelfde temperatuur.
Een nieuwe verklaring aange
kondigd.
Taak der Russische onderzeeërs
voornaamste punt der bespre
kingen te Moskou.
Op een vraag van de lagerhuisleden Man-'
der en Dalton, beiden van Labour, of hij
thans verdere verklaringen kon afleggen
over de BritschRussische onderhandelin.-
heeft Chamberlain medegedeeld, dat nieuwe
instructies gisteravond naar den Britschen
ambassadeur in Moskou zijn gezonden.
„Ik hoop in staat te zijn, in het begin van
de volgende week een verklaring te kunnen
afleggen" zeide de premier.
Een der belangrijkste onderwerpen van
bespreking tusschen de Britsche, Fransche
en Russische militairen zal, volgens diplo
matieke autoriteiten te Londen, de bepaling
zijn van de taak der Russische onderzeeërs,
die in tijd van oorlog de schepen zullen
moeten aanvallen, die door de Oostzee ijzer
erts uit Zweden vervoeren. Duitschland be
trekt namelijk 75 percent van zijn bniten-
landschcn ijzertoevoer uit Zweden. De vloot
deskundigen zijn van meening, dat de Rus
sische onderzeeërs een belangrijk aantal
Duitsehe oorlogsschepen zullen noodzaken,
in de Oostzee te convoyeercn.
Do Fransche delegatie, waarin hooge mi
litairen de leidende rol zullen spelen, zal
in de eerste plaats de economische cn in-
dustrieele coördinatie van de Fransche en
Russische oorlogsmachine bespreken.
De Britten zullen waarschijnlijk in hoofd
zaak spreken over de samenwerking ter
zee. Beide delegaties zullen een doeltreffen
de samenwerking in de lucht moeten voorbo
reiden. Dc groote Russische luchtmacht be
schikt over bases in de buurt van Minsk,
van waar uit gemakkelijk Duitschland be
reikt kan worden.
Dc vijfde Augustus wordt genoemd als de
datum, waarop waarschijnlijk de Britsche
en Fransche missies naar Moskou zullen
vertrekken.
De militaire onderhandelingen tusschen
de drie mogendheden zullen, naar men ver
wacht, ook den weg vrij maken voor direc
te Russische besprekingen met Polen en
Roemenië betreffende den steun van de Rus
sischc oorlogsindustrie.
Het vraagstuk der verbetering van de
transportverbindingen met Rusland zal
waarschijnlijk ook een van de belangrijk
ste onderdeelen der besprekingen uitmaken.
Vroeger verbrandden de boeren
de „visitekaartjes" van de A. N.
W. B.. Reeds een en een
kwart millioen gulden in den
grond gestoken.
Een der belangrijkste en oudste diensten
van den Kon. Ned. Toeristenbond A. N. W.
B. is de wegwijzerdienst, welke de bebake-
ning van den weg verzorgt, een voor het toe
risme en het verkeer onmisbaar geworden
instelling, waarmede het algemeen belang
wordt gediend.
De bewegwijzering van den weg dateert
al van het jaar 1895, toen er practisch nog
geen sprake was van het motorverkeer cn
die eerste wegwijzers waren dus uitsluitend
bestemd voor het rijwieltoerisme.
In den beginne zijn er met het plaatsen
van deze aanduidingen langs de wegen ra
re ervaringen opgedaan; de eerste wegwij
zers waren, van hout en toen de Iloofdcon-
sul zich eens ging overtuigen, hoe na den
langen, strengen winter dc wegwijzers zich
gehouden hadden en of ze bijgeval moesten
worden bijgeverfd (omdat de Bond er altijd
prijs op heeft gesteld, dat zijn „visitekaart
jes" langs den weg er goed onderhouden uit
zien) deed hij een even merkwaardige als
teleurstellende ontdekking. V an dc geplaats
te wegwijzers kon hij er vrijwel geen één
meer terugvinden en bij navraag bleek, dat
in den loop van den winter (we zeiden al,
dat die lang en streng was geweest) dc om
wonende plattelandsbevolking van die ste
vige houten palen en borden oen dankbaar,
zij 't. dan ook niet gewild gebruik had ge
maakt, door ze stuk te hakken en in de
kachel op te stoken Het was een dure
les, maar er werd profijt van getrokken;
voortaan werden de wegwijzers van ijzer ge
maakt en sindsdien heeft men er niet meer
van die onaangename avonturen mee be
leefd.
Een andere ondervinding was, dat bet
rood-wit-blauw van de palen, te bont, van
kleur was en het landschap onnoodig ont
sierde en daarom werd besloten dc weg
wijzers voortaan blauwwit te verven, zooals
tot nu toe nog steeds wordt gedaan.
Zonder armen
Een bijzonderheid uit de geschiedenis van
de wegwijzers is nog, dat bij het begin van
den oorlog in 1911, toen ook hier te lande
oorlogsgevaar dreigde, op last van het mi
litair gezag alle Bondswegwijzers in de
streken waar dat noodig werd geacht, van
hun armen werden beroofd, zoodat ze hun
nuttige bestemming: het wijzen van den
juisten weg. niet langer hadden. Doelloos
stonden in dien mobilisatietijd de blauw
wit geschilderde palen langs de wegen
Het spreekt wel van zelf, dat, als gevolg
van de ontwikkeling van het snelverkeer,
het model der wegwijzers herhaalde malen
gewijzigd is. Het eerste model van 1S96
had lange, smalle armen, die de richting
naar een plaats en den afstand in kilo
meters aangaven en dc eerste belangrijke
wijziging was die van 1912. toen werd over
gegaan tot het plaatsen van wegwijzers in
de steden, om de voornaamste routes door
die plaatsen aan te wijzen. De armen
werden verkort en do namen onder elkaar
geplaatst. In 1923 werden de armen op
verschillende hoogte aangebracht, hetgeen
het lezen der opschriften vergemakkelijkte.
Aan de eiselien van het toenmalige verkeer
voldeden deze wegwijzers uitstekend, maar
deze cischen, speciaal die van het snelver
keer, groeiden en de bewegwijzering groei
de mee. In 1932 werden de wegwijzerarmen
opnieuw aanmerkelijk vergroot, werd dc
lengte gebracht op 90 cm., waarmede prac
tisch het maximum is bereikt en verder
werd het aantal plaatsnamen besnoeid tot
ten hoogste 4 en daarvan werd de hoofd
richting of hoogstens 2 hoofdrichtingen,
met groote letters aangegeven cn de twee
andere met veel kleinere lettcss.
Het aantal Bondswegwijzers is geleidelijk
toegenomen. Op 9 Augustus 1925 kon, ter
gelegenheid van do jaarvergadering van
den Bond, welke te Maastricht gehouden
werd, de 3000-ste wegwijzer worden ont
huld te Gronsveld in Zuid-Limburg, op
den weg van Maastricht naar de Belgische
grens.
De onthulling geschiedde door den Commis
saris der Koningin in Limburg, wijlen mr.
E. O. J. M. Baron van Hcivell tot Westerflier
in tegenwoordigheid van den Bondsvoorzit
ter Edo J. Bcrgsma, den heer J. C. Redelé,
den leider van den wegwijzerdienst en een
groot aantal belangstellenden.
Thans, in 1939, wordt de 4000-ste
wegwijzer geplaatst te Bilthoven,
aan den Provincialen betonweg van
Soestdijk naar Utrecht, waar deze
weg zich splitst in dc richtingen
Maartensdijk en Bilthoven.
Dc onthulling van dezen -iOOOsten
wegwijzer zal morgen, Vrijdag 28 Ju
li 1939 geschieden door Z. K. H. Prins
Bernhard, F.ero Voorzitter van den
Kon. Ned. Toeristenbond A. N. W. B.
Méér dan f 60.009.- moet jaarlijks voor
den wegwijzerdienst worden uitgetrokken
en in den loop der jaren is voor dit werk
meer dan een-en-een-kwart millioen gulden
in den letterlijken zin des woords „in den
grond gestoken".
