Vier meisjes in zee
verdronken
De Koningin confereert
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Franco ontmoet veel
moeilijkheden
In diepe geul tusschen
twee zandbanken geraakt
Christendeugd aan het
Heilig Avondmaal
Uit den brand,
in den brand
Doodelijke duiksprong
Tragisch
ongeluk aan het
Castricumsche
strand
Joodsche vrouwen in
voedselstaking
Dit nummer bevat 8 pagina's
U^EERBERICHT
Gewapende bende
in Transjordanië
Autarkie het einddoel
Brifsche verdedigingsmachl
wacht zware dagen
Geheime Italiaansche
luchfmanoeuvres
eeldersche courant
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-Mtj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
MAANDAG
31 JULI 1939
67e JAARG. No. 8682
STRANDBEZOEKER WAARSCHUWDE
NOC
iei Amsterdamsche meisjes van ongeveer zeventien
tot achttien jaar, de gezusters E. en A. Sol en Js. en H. M.
Bakker, zijn gistermiddag te Castricum aan het vrije
stand, waar geen toezicht wordt gehouden, in de Noord
zee verdronken. Hoewel moeilijk te bepalen is hoe het on
geluk zich precies heeft voorgedaan, kan uit de verkla
ringen van omstanders worden opgemaakt, dat het vier
tal door zich te ver in zee te wagen, om het leven is ge
komen.
Een waarschuwing.
Spelend in de liooge golven bereikten de
meisjes, die gezamenlijk uit waren, de twee
de zandbank, welke circa tachtig meter uit
de kust gelegen is. Terwijl zij hier naar har
telust rondsprongen en -dansten, werden zij
opgemerkt door een der strandbezoekers die
haar toeriep terug te komen; ,,.Ie weet dat
jullie niet zwemmen kunt". Ondanks dezen
raad keerden de vriendinnen niet terug. Toen
de man, die merkte dat aan zijn advies
geen gevolg gegeven werd, even later op
nieuw de richting van de zandbank uitkeek,
was van de meisjes geen spoor meer te be
kennen.
Naar alle waarschijnlijkheid zijn
zij door een hooge golf in de diepe
geul tusschen de tweede en de eer
ste bank, welke op ongeveer vijftig
meter van de kust gelegen is, gewor
pen. Deze geul is uiterst gevaarlijk
vooral bij opkomend getij, zooals ten
tijde van het ongeluk het geval was,
mede dooi' het drijfzand en de vele
gaten, welke daar tijdens eb door
kinderen gegraven zijn,
De lijken spoelen aan.
Direct wierpen leden van den A.R.B. red-
dingslijnen uit en reeds spoedig werd de eer
ste drenkelinge op het droge gebracht.
Koortsachtig ging men voort met zoeken,
doch vooreerst werd niets gevonden. Na cir
ca tien minuten spoelde het lijk van het
tweede slachtoffer aan, even later -de lijken
van de twee andere meisjes. Op het strand
stelden de leden van de E.H.B.O. alle po
gingen in het werk om de levensgeesten bij
de slachtoffers op te wekken. Ook twee ge-
neesheeren, die op het strand aanwezig wa
ren, verleenden hun medewerking. Het wa
ren de heeren dr. C. M. van der Schatte
Olivier uit Hilversum en dr. Hartingius uit
Koog aan de Zaan, terwijl dc plaatselijke
geneesheer, dr. H. Leenaers, even later ter
assistentie verscheen. Voorts waren aanwe
zig de rijksveldwacht en de badmeester, ter
wijl ook de burgemeester van Castricum,
mr. C. A. F. H. W. B. van der Clooster ba
ron Sloet tot Everlo door aanwezig te zijn,
van zijn medeleven getuigde.
Vrucht'elooze pogingen.
De pogingen de levensgeesten weder op te
wekken, door kunstmatige ademhaling met
behulp van twee zuurstofapparaten, werden
bijna twee uren voortgezet, echter zonder
resultaat.
Inmiddels had men reeds de onbewoonde
tent gevonden. „Omwonenden" verklaarden,
dat de vier meisjes hier haar intrek hadden
genomen en later herkenden zij inderdaad
in de slachtoffers hun buurvrouwen.
De lijken der slachtoffers z;:n overgebracht
naar den politiepost te Castricum.
Bij de reddingspogingen onderscheidde
zich in het bijzonder een lid van den A.R.B.
de .heer W. F. Burger, die zich tot viermaal
toe in zee begaf, hoewel omstanders het hem
ontrieden.
Ook de Prins zit aan. Indruk
wekkende plechtigheid in de
hoofdstad.
Gisterochtend heeft in' de historische Nieu
we Kerk op den Dam een indrukwekkende
plechtigheid plaats gehad. Meer dan dui
zend afgevaardigden van de Wereldconferen
tie der Christenjeugd, welke thans in de
hoofdstad gehouden wordt, namen deel aan
de viering van het Heilig Avondmaal. Ook
Prins Bernhard zat aan.
Geen plaats in het groote kerkgebouw
was onbezet. De jonge christelijke afge
zanten uit bijna alle landen der aarde
blank, bruin, geel en zwart zaten kris en
bras door elkaar. Hier een aantal jonge
vrouwen uit Voor-Indië met haar kleurige
hoofddoeken, naast hen eenige neger-pries
ters met hun smetteloos witte gewaden,
daar de tengere figuurtjes van Japansche
meisjes en in hetzelfde vak de groote, brec-
de gestalten der afgevaardigden uit Scan
dinavische landen, typen van het Germaan-
schc ras en vlak bij hen de vertegenwoor
digers der Romaansche en Slavische volke
ren.
De kerkdienst, die twee uur duurde en in
de Engelsche taal werd gehouden, stond on
der leiding van prof. rlr. H. Kramer, die
ftls tekst van zijn predicatie bad gekozen
'lohannes '17 vers 3: „En dit is het eeuwige
leven, dat zij U kennen den eenigen waar-
echtigen God en Jezus Christus, Dien Gij ge
zonden hebt".
Het Heilig Avondmaal werd bediend door
ds. J. c. Koningsberger. In groepen van hon
derd namen de aanwezigen aan deze devote
Plechtigheid deel. Tot de eerste groep be
hoorde Prins Bernhard, dc heer -Jac. Rustige,
wethouder van Financiën te Amsterdam en
de leiders der conferentie.
Voorbeeld van hun mannen ge
volgd.
Pen dertigtal Joodsche vrouwen, dc eclit-
kenooten der Joodsche gevangenen, die in
Voedselstaking waren gegaan, hebben nei
voorbeeld hunner mannen gevolgd. ~,eac!
pisteren hebben zij een toevlucht gezocht
In dc synagoge tc Tel-Aviv. waar zij ïcaei
Wedsel weigeren. De Joodsche autoriteiten
hebben herhaaldelijk getracht dc vrijlating
Cl gevangenen tc bewerken.
SPOORWEGPOSTZEGELS.
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan
van de Spoorwegen in Nederland zullen
van 1 September t.m. 31 October a.s. naast
de andere postzegels bijzondere postzegels
met afbeeldingen, welke betrekking hebben
op de Spoorwegen, zonder toeslag worden
uitgegeven in de frankeerwaarden van 5 en
12i/o cent. Nadere bijzonderheden over de
uitvoering en de verkrijgbaarstelling dgzer
zegels zullen tijdig worden bekend gemaakt
„Stond er een roomsch-rood-rose
phalanx in reserve?"
H. M. de Koningin heeft Zaterdag
op den Ruigenhoek ontvangen den
voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten Generaal en den vice-presi-
dent van den Raad van State,
jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland.
PERSSTEMMEN.
De Standaard (a.r.) schrijft:
„Wanneer laten jullie dien oudkoloniaal
nu eens los?
De vraag, letterlijk gesteld, dateert niet
van deze week, al gaf de Roomsche pers
rijkelijk de suggestie er toe.
Zij is van 1935 en werd ons gesteld door
een R.K. Kamerlid.
Die oudkoloniaal was dr. H. Colijn.
Onze menschen moeten zich door de snel
elkaar opvolgende gebeurtenissen geen
oogenhlik van de wijs laten brengen en de
tendenzen goed onderkennen.
Zij laten zich door R.K. misleiding
niet van hun leider vervreemden.
Zij geven den „oudkoloniaal" niet
prijs, doch zij staan in hou en trouw
achter hem, bereid het vaderland (e
dienen, bouwend op de aloude bo
ginselen der Reformatie."
De rol van Mr. Oud.
De Avondpost (chr. lib.) betoogt:
Ons is onomstootelijk gebleken, dat de
houding der roomsche fractie te voren aan
eenige linksche groepen bekend was.
Men wist, dat dit initiatief van die zijde
zou komen. Dat de sociaal-democraten er
zich bij zouden aansluiten lag voor de hand.
Maar: de vrijzinnig democraten? Hebben zij
te voren een (officieuze) toezegging gedaan
van medewerking aan een te vormen kabi
net??
Het is bekend, dat den katholieken aan
die medewerking niet alleen veel gelegen
was. maar zelfs, dat zij voor hen feitelijk 't
beslissende moment vormde. Reeds vier
jaar geleden, bij dc (mislukte) formatie-
Aalberse, was dit het geval. Maar toen kon
men die medewerking niet verkrijgen.
Is het nu anders geweest? Was er
voorafgaand overleg Wisten de ka
tholieken, dat zij het kabinet kon
den torpedeeren, omdat ook de vrij
zinnig democraten met hen in zee
zouden gaan? Durfden ze daarom
de poging aan? Stond er, toen de
minister-president ging spreken,
reeds een roomsch-roode-rose pha
lanx is reserve?
Het is van belang dit te weten, omdat, als
die vragen bevestigend beantwoord moch
ten worden, de beslissende stoot tot deze ka-
binetscrises feitelijk van de zijde der vrij
zinnigdemocraten is gekomen. En dit zou,
na de houding, bij de formatie van '37 door
de katholieken tegenover hen aangenomen,
toch we] uiterst merkwaardig zijn. Mr. Oud
zegt men wil thans geen portefeuille.
Begrijpelijk. Hij kan Rotterdam niet in den
steek laten. Maar is dat, anderzijds, wel in
den haak, wanneer zijn advies van zoo groot
gewicht is geweest voor het ontstaan van
deze crisis?
Misschien wil men omtrent dit alles wel
opheldering verschaffen.
Katholiek blad tegen nationaal
kabinet.
In De Residentiebode (r.k.) lezen wij:
Er zijn er nu, die pleiten voor een natio
naal kabinet en wel met de S.D.A.P. er in.
Wij zouden zulks niet slechts betreuren,
maar een ramp achten voor Nederland. Om
dezelfde redenen waarom dit een ramp is
gebleken in tal van andere landen.
Niet meer bijkalefateren!
De Maasbode (r.k.) herinnert aan een uit
spraak van Mr. Aalberse, anno 1935, waar
in deze omschreef, in welke gevallen samen
werking van katholieken en sociaal-demo
craten geboden is:
„Dc uiterste noodzaak is eerst
dan aanwezig wanneer wij 'n poli
tiek, welke wij in 's lands belang
noodzakelijk achten, slechts
meenen te kunnen voeren, en dus
alleen mogelijk achten, door een sa
mengaan met de sociaal-democra
ten, en dan bovendien aan andere
groote landsbelangen, zooals de de
fensie, het bijzonder onderwijs, de
handhaving van de openbare orde
en zedelijkheid, door dat samen
gaan geen afbreuk zal worden ge
daan.
Die noodzakelijkheid van de te voe
ren politiek en die mogelijkheid om
die politiek slechts door samenwer
king met de sociaal-democraten te
kunnen uitvoeren, zal in ieder con
creet geval aan de dan voor ons lig
gende totale politieke situatie moe
ten worden getoetst".
Thans zijn, zoo vervolgt de Msb., de
voorgeschiedenis, de verhoudingen en de
toestanden zoodanig anders dan in 1935,
dat van een bijkalefateren van 't onzee
waardig gebleken regeeringsschip geen
sprake kan zijn.
Thans zal, evenals in 1935, gestreefd
moeten worden naar een parlemen
tair kabinet op zoo breed mogelijke
basis, waarhij dan de klemtoon valt
op: mogelijke.
Moge het thans spoedig optreden!
Europa heeft er belang bij.
„Daily Telegraph" schrijft in een hoofd
artikel, dat Nederland op het oogenhlik,
op een tijdstip van internationaal gevaar,
zich niet mag veroorloven in zichzelf ver
deeld te zijn en nog minder kan het dc
leiding van zijn verstandigstcn raadsman
ontberen. Voor zijn eigen zaak en voor
Europa is het te hopen, dat spoedig een
oplossing zal worden gevonden, waardoor
dr. Colijn weer aan het hoofd der zaken
zal worden geplaatst.
DE BILT SEINTt
Verwachting: Enkele regen- of
onweersbuien, koeler. Zwaar
bewolkt met tijdelijke opkla
ring, zwakke tot matige Z.-
westelijke tot Westelijken
wind.
Ongerustheid, onder de autori
teiten.
In den afgelöopen nacht is een gewapen
de bende van vierhonderd man Transjor
danië binnengedrongen. De bevelhebber der
Transjordanische troepen, Kloep Pasja,
heeft zich onmiddellijk naar de betreffen
de streek begeven om de opsporing der ben
de te leiden. Het is voor het eerst sedert het
begin der opstandige beweging in Pales
tina dat een zoo groote bende over de Jor-
daan is vertrokken. In officieele kringen
wijdt men alle aandacht aan deze aangele
genheid. Emir Abdoeilali is van zijn zomer
residentie naar Amman teruggekeerd.
Zijn bewind nog steeds in het
tijdperk der kinderziekten.
ALLE GENERAALS ZIJN FRANCO
TROUW, ZEGT SERRANO SUNER.
De alarmeerende berichten, aldus
Reuter uit Burgos, welke in het bui
tenland in omloop zijn, vinden in
den tegenwoordigen politieken toe
stand geen grondslag, hoewel niet
ontkend wordt, dat men een over
gangstijdperk doormaakt.
Er wordt grooter belang gehecht aan
de overplaatsing van Queipo de
Liano dan de omstandigheden recht
vaardigen. Welke houding dc gene
raals ook zullen aannemen ten aan
zien van de leiding der politiek, al
dus verklaart men, er bestaat geen
twijfel over hun trouw jegens
Franco.
Over een terugkeer van dc monar
chie is in Spanje nog niet gesproken.
Dc aan generaal Aranda in een aan een
krant te Lissabon verleend interview toege
schreven verklaringen worden volkomen uit
de lucht gegrepen genoemd.
Autarkie het einddoel.
Dc teruggave door Frankrijk van het
Spaansche goud heeft in Spanje croote vol
doening gewekt en zal er. naar verwacht
wordt, veel toe bijdragen om de Fransch-
Spaansehc betrekkingen te verbeteren en
bovendien een dekking geven voor aankoo-
pon in het buitenland, waaraan de Spaan
sche industrie zoo een behoefte heeft.
SUNER.
Spanje, aldus verklaart dc minister van
handel, is bereid te onderhandelen over han
delsverdragen met het buitenland, doch op
voet van gelijkheid en vrij van vernederen
de voorwaarden, welke de nationale waar
digheid zouden tekort doen of de handels-
voordeelen in gevaar brengen. Het einddoel
der Spaansche economische politiek is
autarkie. Hoewel hij heto ntstaan van moei
lijkheden niet ontkende, eaf de minister
uitdrukking aan ziin optimisme ten aanzien
van de directe economische vooruitzichten.
Volgens een bericht van Havas uil Ma
drid heeft de minister voor dc industrie
nog verklaard, dat de invoer in Spanje
thans een vijfde is van den invoer voor den
oorlog.
Deze vermindering noemde hij logisch, we
gens het gebrek aan deviezen. De handels
verdragen zijn verscheurd. Spanje spreekt
thans een nieuwe taal tot dc wereld. Het
kan niet dulden, dat men onder het voor
wendsel het handelsvoordeelen te verleenen,
voorwaarden oplegt. Spanje is meester van
zijn eigen lot. De koloniseering is ten ein
de. Ten slotte verklaarde de minister een
overtuigd voorstander te zijn van autar
kie.
Alles gaat goed, zegt Suner.
Dc Spaansche minister van binnenland-
sche zaken, Suner, heeft gisteravond een
exclusief interview toegestaan aan Reuter
en daarbij verklaard, dat de deuren van
Spanje wijd open staan voor de landen, die
prijs stellen op de Spaansche vriendschap,
doch dat zulks niet kan geschieden door
middel van de methoden welke hun persor
ganen aannemen.
Suner wees de berichten over interne wrij
ving in het land rondweg van dc hand 3n
zeide, dat gelukkig voor Spanje geen twee
groepen bestaan in de Spaansche politiek.
Het is slechts een natuurlijk iets, dat wan
neer een nieuwe staat tastende voortschrijdt
op zijn weg voorwaarts, er incidenten zijn
Wat het geval met de Liano betreft, deze
zaak is zeer eenvoudig en vlot. geregeld.
Generaal Yaque staat op zeer goeden voet
met Suner en tusschen den minister en den
generaal bestaat geen enkel verschil van
meening.
Queipo de Liano wil niet naar
Argentinië!
Dc correspondent van de „Daily Telegraph"
te Hendaye seint aan zijn blad, dat generaal
Queipo dc Liano zich nog niet bereid heeft
verklaard den post van ambassadeur te Bue
nos Aires, die hem zou moeten schadeloos
stellen voor het verlies van zijn militairen
commando, tc aanvaarden. Dij schijnt zich
met kracht tc verzetten tegen de pogingen
zijn grooten invloed in het zuiden des lands
te breken. Queipo de Liano verwijt den
„caudillo" ondankbaarheid. Het is volgens
dezen correspondent nog volstrekt niet dui
delijk waartoe de fronde der generaals, die
zich verzetten tegen de Italiaanschc en Duit-
sche invloeden, zal leiden;
Groote manoeuvres op handen.
Gedurende de maand Augustus zal de
Britsche verdedigingsmacht te land, ter zee
en in de lucht worden beproefd als nog
nooit in vredestijd is geschied. De eerste
maatregelen hiertoe worden genomen, wan
neer de manschappen van de vioolreserve,
welke in oprichting is, zich naar hun depots
zullen begeven. Zij zullen 9 Augustus door
den koning in de Weymouthbaai worden ge-
inspecteerd.
12 000 reservisten, hierbij ingesloten de ge
pensioneerde marine-officieren, zullen in
Portsmouth, Devonport en Chatham bijeen
komen. De koning zal 123 schepen inspectee-
ren, w.o. drie slagschepen, vier kruiser-es-
caders, vijf flotilles torpedojagers, vliegkamp
schepen, onderzeeërs, flotilleleiders, patrouil
leschepen, treilers en sleepbooten. Van deze
vaartuigen behooren zestig tot de marine
reserve.
Dit is dc eerste keer in vijftien jaar dat de
marine-reserve onder commando van vice-
admiraal Sir Max Horton, die zich aan
boord van het vlaggeschip „Effingham" zal
bevinden, in volle sterkte uitvaart.
Antwoord op de Britsche vluchten,
boven Frankrijk?
De zondagsbladen wijden veel aandacht
aan de manoeuvres van het Italiaansche
luchtleger, die van 25 tot 28 Juli in het
grootste geheim zijn gehouden in het mid
dengedeelte van de Middellandsche Zee. De
bladen stellen deze oefeningen voor als een
antwoord op de Britsche vluchten boven
Frankrijk.
Het grootste gedeelte van het tweede Ita
liaansche eskader, dat een kruistocht in het
oosten van de Middellandsche zee heeft ge
maakt, is te Tarente aangekomen. De krui
ser „Pola" voert de vlag van admiraal Ca-
vagnari, onderstaatssecretaris van Marine.
Blikseminslag op Walcheren.
Tijdens een hevig onweer, dat gisteravond
boven een deel van Walcheren woedde, is
de bliksem ingeslagen in de hofstede „Mei-
werf", onder de gemeente Vrouwenpolder,
bewoond door den landbouwer Maas.
Dc groote schuur waarin landbouwwerk
tuigen waren geborgen, diende ook voor stal
ling en twee veulens vonden den dood in
het vuur, evenals een varken, dat aanvan
kelijk gered kon worden, doch in de vlam
men terugliep. Het overige vee liep in de
weide.
Het woonhuis kon met veel moeite wor
den gespaard, doch de inboedel welke men
naar buiten had gebracht, heeft door de lie
vige slagregens veel schade bekomen.
Het pand en de inboedel waren gedeelte
lijk verzekerd.
Droevig ongeval te Voorscholen.
Gistermiddag waren eenige jongelui in de
liet te Voorschoten aan het zwemmen en
gebruikten daarbij een stapel hout als af-
zetplaafs voor een duiksprong.
Dc 19-jarige H. van M. uit Voorschoten
nam op deze wijze een sprong, doch is
daarbij waarschijnlijk met het hoofd tegen
de basaltglooiing gehotst, waardoor hij be
wusteloos geraakte.
In bewusteloozen toestand en met een
groote wond aan den schedel, werd hij uit
het water gehaald. Leden van de EHB.O,
hebben geruimen tijd getracht door kunst
matige ademhalinc en met behulp van een
zuurstofapparaat dc levensgeesten op te
wekken, doch zii mochten daarin niet sla
gen. Ter plaatse is het slachtoffer geestelij
ken bijstand verleend.
Tragisch was. dat de ouders van den jon
geman op een vaeantiereis waren en men
hen niet kon bereiken, zoodat het stoffelijk
overschot naar de woning van een familie
lid is vervoerd.