Wij lazen voor U GIBRALTAR is een poort voor Engeland Onze koeien in tropenhitte „Halt, Uw plaatje!" Landkaarten van onze West Maar Spanje eischt het terug Felle persartikelen „Schoten onze artilleristen goed?" Gewichtige handteekeningen Nederlandsche bergfoeristen gered Patronen in Noordzeekanaal Fransche gevechtsvliegtuigen boven Engeland De „Snip" zal er voor zorgen! Tusschen de Billiton Maatschappij en de K.L.M. worden op het oogen- blik onderhandelingen gevoerd, wel ke reeds vrijwel beëindigd zijn, in verband met de uitvoering van kaar- teeringsvluchten boven enkele gebie den in Suriname. Men zal zich herinneren, dat aanvang 1938 de Fokker F 8 „Duif", naar West-In- dië werd gedirigeerd ter uitvoering van luchtkaarteeringswerk aldaar. Met dit vlieg- DE „SNIP". tuig werd o.a. een kaarteering uitgevoerd van Trinidad en van een gedeelte van Cura- Cao, waarbij in totaal ca. 500.000 ha. West- Indisch gebied werden opgenomen, zoowel ten behoeve van geologische als van andere doeleinden. De chef van den fototechnischen dienst der K.L.M., de heer Corsten, die des tijds met de uitvoering van dit werk belast was, voerde bij die gelegenheid tevens inlei dende besprekingen met geinteresseerde in stanties elders, o.a. in Suriname en op Bar bados. De „Snip" vliegt uit. Voor de uitvoering van het a.s. werk in Suriname zal thans het Fokker F—18 vlieg tuig „Snip" worden gebruikt, terwijl de op namen zullen worden vervaardigd met een der Zeiss-camera's, welke reeds eerder door de K.L.M. in de West met zulke goede uit komsten zijn gebruikt. Een fotografisch la boratorium zal te Paramaribo voor deze ver kenning worden ingericht, terwijl als basis voor de „Snip" het landingsterrein „Lande- rij" is aangewezen, waar de „Snip" ook in 1934 op Surinaamschen bodem landde na de geslaagde Oceaanvluclit van Hondong c.s. Ten behoeve der bevloeiingswerken. Intusschen worden thans in Suriname ver dere onderhandelingen gevoerd, o.a. met gouvernementsdiensten, teneinde de a.s. foto grafische werkzaamheden van de „Snip' zoo mogelijk verder uit te breiden. Hierbij is o.a. gedacht aan de belangen van den irrigatie- dienst, die bij locale fotografische verken ning vaak zeer gebaat zou zijn, aan verken ningen ten behoeve van traceering e.d. De volledige uitrusting is reeds zeilende, en de werkzaamheden zullen half September a.s. worden aangevangen. (Van onzen correspondent te Madrid.) Madrid, 'Augustus 1939. „Een onrecht wordt ook daardoor nog niet tot recht, dat het op een ouderdom van meer dan 200 jaren kan terugzien." Deze woorden kon men in de laatste dagen in allerlei variaties en met meer of minder groote scherp te neergeschreven in welhaast alle Spaansche bladen lezen. Nog nooit heeft Spanje met een dergelijke verbittering een feit herdacht, dat anders in 't algemeen onbemerkt voor bijgaat: deze maand is het 235 jaren geleden, dat de En- gelschen Gibraltar innamen. De droom van Cromwell Indertijd, in Augustus 1704, op een oogen- blik van Spaansche versplintering en zwakte, voortvloeiende uit den Successie- Oorlog, zag Engeland een wensch in ver vulling gaan, die reeds vijftig jaren vroe ger door Oliver Cromwell als volgt was geformuleerd: „Gibraltar moet veroverd worden, want eenmaal in onze handen, zal het onzen handel begunstigen en boven dien 'n zeer nuttige verzwakking van Spanje beteekenen". Met bewonderenswaardige vasthoudendheid wachtte Engeland op het geschikte oogenblik om de rotsen, die als onoverwinnelijk golden, aan zich te bren gen. Een aanval slechts van de zee zijde. Een aanval op Gibraltar kan, ten gevol ge van zijn geografische ligging slechts van de zeezijde uit plaatsvinden. Slechts een smalle landtong zonder dekkingsmo gelijkheden verbindt de rotsen met het vas teland. Een aanval over deze landtong zou gesmoord worden in het afweervuur van de in de rotsen ingebouwde batterijen. En geland zag dus in, dat, wanneer het een maal Gibraltar bezat, een herovering vol gens menschelijke berekening uitgesloten zou zijn, daar de Engelsche oorlogsvloot natuurlijk iederen aanval van de zeezijde uit zou kunnen verhinderen. Spanje kon niet vergeten. Spanje heeft het verlies nimmer kunnen verkroppen. Meer nog dan in het materiëele verlies (de controle op den toegang tot de Middellandsche Zee) zag het in het feit, dat een vreemde mogendheid zich op Spaansch Steeds opnieuw houden de Engelschen in de schaduw van Gibraltars rotsen manoeuvres gebied nestelde, een voortdurende uitda ging. Het heeft dan ook niet aan pogingen ontbroken, de rotsen terug te veroveren. Maar wat konden de Spaansche patriotten beginnen tegen de Britsche kustbatterijen en de Britsche oorlogsschepen? Want Enge land was niet zoo lichtzinnig de verdediging van Gibraltar te verwaarloozen, zooals de Spanjaarden eens gedaan hadden. Bij het Verdrag van Utrecht moest Spanje defini tief van Gibraltar afstand doen. Nooit ech ter ging het bewustzijn verloren, dat hier een onrecht geschied was, hetwelk vroeger of later goedgemaakt zou moeten worden. Gedurende den wereldoorlog kwam de kwestie Gibraltar opnieuw ter sprake, maar het gelukte ook toen de Spaansche regeering niet, verandering in den bestaan den toestand te brengen. Overigens kon reeds voor den \vereldoqu- i°g de bekende Spaansche geschiedschrij- ve en publicist, Canivet, schrijven: „Gibraltar is een voortdurende be- leediging van Spanje, welke wij verdiend hebben wegens ons gebrek aan regeeringen met voldoende besef van verantwoordelijkheid. De herovering van Gibraltar is een Spaansche eereschuld. Gibraltar is een poort voor Engeland, zoolang Spanje zwak is; het zal echter tot een zwak punt van het Britsche imperium worden en daarmede zijn bestaansrecht verliezen, zoo dra Spanje zijn kracht herwint," Een programmapunt der Phalange. Het is begrijpelijk, dat de felle nationa listen, die thans in Spanje de leiding hebben, met nog meer verbittering naar de Spaansche zuidpunt kijken dan de voorvaderen. Daar komt nog bij, dat de Phalange ook reeds voor den burgeroorlog de terugwinning van Gibraltar op haar programma had staan. Indertijd, in het verboden orgaan van de Phalanga „Haz", kon een jong phalangist, Marquerie, die op het oogenblik in de Spaansche pers een groote rol speelt, woor den schrijven als: „Spanje grenst in het Zui den aan een nationale schande". En op het oogenblik, nu de Phalange de macht in den staat gekregen beeft, stelt zij haar eischen nog scherper. Zoo schrijft het orgaan „Levan- te" o.a.: „Een oorlog en een revolutie worden niet uitsluitend gevoerd, opdat men hoogere loo- nen, betere woningen, beter voedsel of an dere matcrieele voordeden verkrijgt. Een oorlog en een revolutie zooals de onze vin den plaats om den Spanjaarden de mythe van het vaderland en het imperium terug te geven. Wie denken thans aan Augustus 1704 met absolute rust. Wij weten, wie wij zijn en wij we ten, wat wij willen. Wij zien de rot sen van Gibraltar duidelijk en zon der sentimentaliteité Onder lei ding van den Caudillo gedenkt Span je op het oogenblik Gibraltar en de landen, die ons geestelijk imperium vormen. Met de rustige zekerheid, welke een gevolg is van de soldateske gehoorzaam heid, weten wij, dat onze generatie ons im periale vaderland zal bevrijden. Het pro bleem Gibraltar zal ophouden, voor Spanje een probleem te zijn." Is Gibraltar verzwakt? Men herinnert zich in dit verband gaarne de woorden van Ganivet, dat „Gibraltar voor Engeland een zwak punt wordt, zoo dra daar een sterk Spanje achter staat". Men meent, dat reeds op het oogenblik de waarde van Gibraltar voor Engeland lager moet worden geschat dan vroeger. Wel be- heerscht Gibraltar den ingang van de Mid- Zij moeten u-orden „afgehard Een transport naar Britsen- Indië. De Palestijnsche correspondent van het A.N.P. meldt uit Haifa. Naar wij vernemen, zullen vijf tig koeien van Hollandsche afstam ming van Palestina naar Mysore (Britsch-Indië) gezonden worden, nadat de ervaring opgedaan heelt, dat rechtstreeksche overbrenging van Hollandsch vee naar Britsch- Indië groote moeilijkheden ople vert. Het ligt in de bedoeling, dat dit vee ook over andere deelen van Britsch-Indiië verspreid zal worden. EEN EEREHAAG VOOR BARON VAN LYNDEN. Het hoofd van den Rijksgebouwendienst J C. E. baron van Lynden, die eenige maan den geleden tezamen met oud-minister De Wilde bij een auto-ongeluk ernstig werd ge. wond, heeft gistermorgen zijn werkzaamhe den op het departement hervat. Bij den ingang van de afdeeling Rijksge- bouwendienst aan de Parkstiaat te s-Gra- venhagc, hadden de dames der afdeeling een eerehaag gevormd, een harer bood baron Van Lynden namens het geheele personeel een groote bouquet bloemen aan. In den loop van den dag kwamen vele liooge ambtenaren den herstelden functiona ris gelukwenschen, terwijl zoowel ten depar- temente als te zijnen huize vele schrifte lijke felicitaties en bloemstukken werden bezorgd. Aangezien hierbij ervaringen verkregen zullen worden op het gebied van de aanpassing van vee van Hollandsche afstamming aan de tro pische omstandigheden kan dit niet alleen van belang worden voor den Hollandsch en vee-export, maar is dit een vraagstuk, ook van be lang voor den opbouw van de Europeesclie kolonisatie in indie. Het beginsel, waarop het berust, is dat het vee door bijmenging van Damascener bloed wordt „afgehard" voor de tropische omstan digheden. dellandsche Zee, maar aan de overzijde ligt het Spaansche Ceuta, welks batterijen even eens de zeestraat bestrijken. Italië en Span je zijn vastbesloten, aldus kan men hier in de bladen lezen, een Britsche hegemonie in de Middellandsche Zee niet te dulden. Vroe ger of later moet ook deze zijde van het Middellandsche Zeevraagstuk ter sprake komen. Engeland intusschen denkt er niet over, dit steunpunt op te geven. Op het oogen blik, dat Franco's overwinning vaststond, ging men over tot den aanleg van nieuwe verdedigingswerken, die alle vroegere ver sterkingen in den schaduw stellen. Het mo dernste geschut staat hier opgesteld. In onderaardsche opslagplaatsen liggen voor raden opgestapeld, die de stad en de Brit sche vloot een jaar lang van proviand en munitie kunnen voorzien. De Britsche gou verneur en de Fransche resident-generaal van Marokko houden voortdurend contact met elkaar. Steeds opieuw houdt men ma noeuvres. Nog wijst niets er op, dat men aan Spaan sche zijde werkelijk aan een militaire her overing der rotsen denkt. Maar instinctma tig voelt Engeland, dat met een sterk Span je in den rug Gibraltar bedreigd is. En derhalve wenscht het zich tegen alle moge lijkheden te verzekeren. „Zeer goed, mijn compliment!" Zes projectielen uit het luchtdoelgeschut van de Maginot-linie barstten dezer dagen op geringen afstand van een vliegtuig vaa de Imperial Airways, waarin "de gezagvoer der Youell negen passagiers uit Zürich naar Londen vervoerde. Terstond zond Youell per radio een protest naar het militaire vliegkamp te Straatsburg. Het vuren werd gestaakt en enkele minuten later ving het vliegtuig het volgende bericht op: .Aan vaard onze verontschuldigingen. Wij her kenden het vliegtuig niet. Zijn gewend Lockheeds te zien van British Airways. Schoten waren als waarschuwing bedoeld. U vliegt boven verboden gebied." (Dit toe stel was, aldus het Hsb., een Frobisher), „Accepteer verontschuldigingen, vlieg door naar Croydon," antwoordde Youell De Franschman zette het gesprek voort: „Schoten onze artilleristen goed?" „Zeer goed, mijn compliment." Op het BritschPoolsche verdrag. Het Britsch-Poolsche verdrag van aliantie, dat in de plaats moet treden van de voorloopige garan tie-uitwisseling, zal, naar de „Fi nancial Times" verneemt, binnen 14 dagen te Londen onderteekend wor den door Lord Halifax namens de Britsche regeering, en door graaf Raczynsiki, den Poolschen ambas sadeur, namens de Poolsche regee ring. In het te pu'bliceeren verdrag zullen geen andere landen genoemd worden. De bepalingen zullen in den geest zijn van Chamberlain's verklaringen in het Lager huis, toen hij zeide, dat het verdrag niet gericht is tegen eenig ander land, doch dat het bedoeld is om den wederzijdschen bijstand te verzekeren van Engeland en Polen ingeval van een bedreiging, direct of indirect, der onafhankelijkheid van een van beide landen. Lord Halifax keert a.s. Maandag van zijn vacan tieverblijf in Yorkshire op het Foreign Office tei'ug. Een nacht in de open lucht. Vier Nederlandsche touristen waren bij het beklimmen van de Piz Lumbreda in Grau- buenden verdwaald geraakt. Aan een van hen gelukte het met veel moeite het dorp San Bemardino te bereiken. Vandaar ver trok een reddingscolonne, die Donderdagmor gen de touristen ongedeerd beneden heeft kunnen brengen. Zij hadden den nacht in de open lucht moeten doorbrengen. Van diefstal afkomstig*, Dieven en moordenaars gooien hun buit, resp. hün slachtoffer gaarne in het water... Maar de politie ziet er gelukkig niet tegen op net zoo lang te dreggen tot ze „beet" heeft. Het gebeurt gelukkig ook wel eens, dat op toevallige wijze van misdaad af komstige voorwerpen in handen der poli tie komen. Zoo werd dezer dagen bij het uitbaggeren van het Noordzeekanaal een groote partij patronen opgehaald, welke waarschijnlijk uit de munitiefabriek aan de Hembrug gestolen is. Doordat de patro nen reeds zeer lang in het water hebben gelegen, zijn ze geheel waardeloos gewor den, doch dit neemt niet weg dat ze voor onze recherche een belangrijke aanwijzing vormen. Een nachtelijke oefening. Het Fransche ministerie van luchtvaart deelt mede, dat in den nacht van 16 Au- gustus Fransche zware bombardements eenheden een vlucht over Engeland heb ben ondernomen. Gisterochtend werd een bezoek gebracht aan de voor naamste steden in Zuid- en Midden-En- geland Liverpool, Bristol, Birmingham, Manchester. De Fransche toestellen werden bestreden door zeven bombardementseska ders. Bij de oefening werd gebruik ge maakt van formaties lichte bommenwer pers, zware bommenwerpers en jagers, in totaal ongeveer 200 vliegtuigen. De AVRO en ds. Ekering Uit het Volk (s.d.a.p.): De A.V.R.O. heeft nogal wat „Luistervinken" ontstemd, doordat de nationaal-socialis- tische dominee Ekering jaar en dag haar morgenwijding bleef verzorgen. Een A.V.R.O. lid, dat over dit onderwerp een brief had geschreven aan deze omroepvereeniging, kreeg een facsimilé van de brief ligt voor ons o.m. ten antwoord: „Wij moeten U zeggen, dat wanneer deze houding van Joden tegenover ons navolging gaat vinden, wij daar niet onverschillig te genover kunnen zijn". De be doeling van dezen zin was, blijkens den verderen inhoud van den brief, n i etdat zulks de houding van de A.V.R.O. ten aanzien van den heer Ekering zou beinvlocdcn. In tegendeel: „Het heeft toch niets met de A.V.R.O. te ma ken, wat ds. Ekering doet", zoo schreef de A.V.R.O.-direc- teur in dienzelfden brief. Er school kennelijk een dreige ment aan Joodsch adres in dezen zin „Neutraliteit" is nu eenmaal voor een mensch, zoowel als voor een organisatie, een her senschim, die den goedver trouwende telkens weer moet teleurstellen. Maar waarom dan ook niet resoluut partij gekozen in den strijd tegen het fascisme dat is toch mogelijk op het terrein der ra- dio-omroepverecnigingen! De fiscus is hatelijk. „Is Den Haag doof" vraagt de Telegraaf in een artikeltje, waarin het blad gewaagt van den stroom van protesten over de rijwiclbclasting. Een bewoner van Dordrecht keerde, aldus de Tel., uit het buitenland terug. Met het rij wiel aan de hand begaf hij zich naar het belastingkan toor, waaruit blijkt, dat hij voldoende bekend is met den meedoogenloozen controleur. Eenmaal in het bezit van zijn bewijs van storting, het glanzend nieuwe plaatje durfde deze wielrijder het aan op te stappen om naar een rijwielhersteller te rijden, die het aan den stuurstanq zou bevestigen. Halt, uw plaatje! Juist gekocht. Zie hier. U moet het zichtbaar dragen. Ik ga juist naar een vak man, die het zal vastklinken zichtbaar en eenigszins vei- lig... Deze wielrijder moest toen Vijftig cent boete betalen. Hoe lang nog zal deze hate lijke vorm van belastinghef fing en controle nog voortdu ren? De protesten, uit alle deelen van de bevolking zijn te heftig om niet ten slotte tot Den Haag door te dringen. De reactie van de overheid Iaat niettemin nog veel te lang op zich wachten. Het Is nog vreemd De (a. r.) Rotterdammer1 schrijft naar aanleiding van de groote S.D.A.P. vergadering in de hoofdstad, waar de nieu we soc.-democratische minis ters het woord voerden, o.m.J het volgende: Maar dan kwam het vreem de. Er werd gezongen, natuur lijk! Maa, op deze bijeen komst, waar een hang werd beluisterd naar het nationale, klonk niet helderop het natio nale volkslied bij uitnemend heid, het lied, waarin Oranje zich uitstort tegenover God en vaderland, ons schitterend Wilhelmus, doch de Interna tionale, waarbij de vuisten ge bald werden, en waaraan ook ministers meededen. Hoe vreemd is dat alles nog!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 8