Wij lazen voor U
GIBRALTAR is een
poort voor Engeland
Onze koeien in
tropenhitte
„Halt, Uw plaatje!"
Landkaarten van onze
West
Maar Spanje
eischt het
terug
Felle
persartikelen
„Schoten onze
artilleristen goed?"
Gewichtige handteekeningen
Nederlandsche
bergfoeristen gered
Patronen in Noordzeekanaal
Fransche gevechtsvliegtuigen
boven Engeland
De „Snip" zal er voor zorgen!
Tusschen de Billiton Maatschappij
en de K.L.M. worden op het oogen-
blik onderhandelingen gevoerd, wel
ke reeds vrijwel beëindigd zijn, in
verband met de uitvoering van kaar-
teeringsvluchten boven enkele gebie
den in Suriname.
Men zal zich herinneren, dat aanvang
1938 de Fokker F 8 „Duif", naar West-In-
dië werd gedirigeerd ter uitvoering van
luchtkaarteeringswerk aldaar. Met dit vlieg-
DE „SNIP".
tuig werd o.a. een kaarteering uitgevoerd
van Trinidad en van een gedeelte van Cura-
Cao, waarbij in totaal ca. 500.000 ha. West-
Indisch gebied werden opgenomen, zoowel
ten behoeve van geologische als van andere
doeleinden. De chef van den fototechnischen
dienst der K.L.M., de heer Corsten, die des
tijds met de uitvoering van dit werk belast
was, voerde bij die gelegenheid tevens inlei
dende besprekingen met geinteresseerde in
stanties elders, o.a. in Suriname en op Bar
bados.
De „Snip" vliegt uit.
Voor de uitvoering van het a.s. werk in
Suriname zal thans het Fokker F—18 vlieg
tuig „Snip" worden gebruikt, terwijl de op
namen zullen worden vervaardigd met een
der Zeiss-camera's, welke reeds eerder door
de K.L.M. in de West met zulke goede uit
komsten zijn gebruikt. Een fotografisch la
boratorium zal te Paramaribo voor deze ver
kenning worden ingericht, terwijl als basis
voor de „Snip" het landingsterrein „Lande-
rij" is aangewezen, waar de „Snip" ook in
1934 op Surinaamschen bodem landde na de
geslaagde Oceaanvluclit van Hondong c.s.
Ten behoeve der bevloeiingswerken.
Intusschen worden thans in Suriname ver
dere onderhandelingen gevoerd, o.a. met
gouvernementsdiensten, teneinde de a.s. foto
grafische werkzaamheden van de „Snip' zoo
mogelijk verder uit te breiden. Hierbij is o.a.
gedacht aan de belangen van den irrigatie-
dienst, die bij locale fotografische verken
ning vaak zeer gebaat zou zijn, aan verken
ningen ten behoeve van traceering e.d.
De volledige uitrusting is reeds zeilende,
en de werkzaamheden zullen half September
a.s. worden aangevangen.
(Van onzen correspondent te
Madrid.)
Madrid, 'Augustus 1939.
„Een onrecht wordt ook
daardoor nog niet tot recht,
dat het op een ouderdom
van meer dan 200 jaren kan
terugzien." Deze woorden
kon men in de laatste dagen
in allerlei variaties en met
meer of minder groote scherp
te neergeschreven in welhaast
alle Spaansche bladen lezen.
Nog nooit heeft Spanje met
een dergelijke verbittering
een feit herdacht, dat anders
in 't algemeen onbemerkt voor
bijgaat: deze maand is het
235 jaren geleden, dat de En-
gelschen Gibraltar innamen.
De droom van Cromwell
Indertijd, in Augustus 1704, op een oogen-
blik van Spaansche versplintering en
zwakte, voortvloeiende uit den Successie-
Oorlog, zag Engeland een wensch in ver
vulling gaan, die reeds vijftig jaren vroe
ger door Oliver Cromwell als volgt was
geformuleerd: „Gibraltar moet veroverd
worden, want eenmaal in onze handen, zal
het onzen handel begunstigen en boven
dien 'n zeer nuttige verzwakking van Spanje
beteekenen". Met bewonderenswaardige
vasthoudendheid wachtte Engeland op het
geschikte oogenblik om de rotsen, die als
onoverwinnelijk golden, aan zich te bren
gen.
Een aanval slechts van de zee
zijde.
Een aanval op Gibraltar kan, ten gevol
ge van zijn geografische ligging slechts
van de zeezijde uit plaatsvinden. Slechts
een smalle landtong zonder dekkingsmo
gelijkheden verbindt de rotsen met het vas
teland. Een aanval over deze landtong zou
gesmoord worden in het afweervuur van
de in de rotsen ingebouwde batterijen. En
geland zag dus in, dat, wanneer het een
maal Gibraltar bezat, een herovering vol
gens menschelijke berekening uitgesloten
zou zijn, daar de Engelsche oorlogsvloot
natuurlijk iederen aanval van de zeezijde
uit zou kunnen verhinderen.
Spanje kon niet vergeten.
Spanje heeft het verlies nimmer kunnen
verkroppen. Meer nog dan in het materiëele
verlies (de controle op den toegang tot de
Middellandsche Zee) zag het in het feit, dat
een vreemde mogendheid zich op Spaansch
Steeds opnieuw houden de Engelschen in de
schaduw van Gibraltars rotsen manoeuvres
gebied nestelde, een voortdurende uitda
ging. Het heeft dan ook niet aan pogingen
ontbroken, de rotsen terug te veroveren.
Maar wat konden de Spaansche patriotten
beginnen tegen de Britsche kustbatterijen
en de Britsche oorlogsschepen? Want Enge
land was niet zoo lichtzinnig de verdediging
van Gibraltar te verwaarloozen, zooals de
Spanjaarden eens gedaan hadden. Bij het
Verdrag van Utrecht moest Spanje defini
tief van Gibraltar afstand doen. Nooit ech
ter ging het bewustzijn verloren, dat hier
een onrecht geschied was, hetwelk vroeger
of later goedgemaakt zou moeten worden.
Gedurende den wereldoorlog kwam de
kwestie Gibraltar opnieuw ter sprake,
maar het gelukte ook toen de Spaansche
regeering niet, verandering in den bestaan
den toestand te brengen.
Overigens kon reeds voor den \vereldoqu-
i°g de bekende Spaansche geschiedschrij-
ve en publicist, Canivet, schrijven:
„Gibraltar is een voortdurende be-
leediging van Spanje, welke wij
verdiend hebben wegens ons gebrek
aan regeeringen met voldoende
besef van verantwoordelijkheid. De
herovering van Gibraltar is een
Spaansche eereschuld. Gibraltar is
een poort voor Engeland, zoolang
Spanje zwak is; het zal echter tot
een zwak punt van het Britsche
imperium worden en daarmede
zijn bestaansrecht verliezen, zoo
dra Spanje zijn kracht herwint,"
Een programmapunt der Phalange.
Het is begrijpelijk, dat de felle nationa
listen, die thans in Spanje de leiding
hebben, met nog meer verbittering naar
de Spaansche zuidpunt kijken dan de
voorvaderen.
Daar komt nog bij, dat de Phalange ook
reeds voor den burgeroorlog de terugwinning
van Gibraltar op haar programma had
staan. Indertijd, in het verboden orgaan van
de Phalanga „Haz", kon een jong phalangist,
Marquerie, die op het oogenblik in de
Spaansche pers een groote rol speelt, woor
den schrijven als: „Spanje grenst in het Zui
den aan een nationale schande". En op het
oogenblik, nu de Phalange de macht in den
staat gekregen beeft, stelt zij haar eischen
nog scherper. Zoo schrijft het orgaan „Levan-
te" o.a.:
„Een oorlog en een revolutie worden niet
uitsluitend gevoerd, opdat men hoogere loo-
nen, betere woningen, beter voedsel of an
dere matcrieele voordeden verkrijgt. Een
oorlog en een revolutie zooals de onze vin
den plaats om den Spanjaarden de mythe
van het vaderland en het imperium terug te
geven. Wie denken thans aan Augustus
1704 met absolute rust.
Wij weten, wie wij zijn en wij we
ten, wat wij willen. Wij zien de rot
sen van Gibraltar duidelijk en zon
der sentimentaliteité Onder lei
ding van den Caudillo gedenkt Span
je op het oogenblik Gibraltar en de
landen, die ons geestelijk imperium
vormen.
Met de rustige zekerheid, welke een gevolg
is van de soldateske gehoorzaam
heid, weten wij, dat onze generatie ons im
periale vaderland zal bevrijden. Het pro
bleem Gibraltar zal ophouden, voor Spanje
een probleem te zijn."
Is Gibraltar verzwakt?
Men herinnert zich in dit verband gaarne
de woorden van Ganivet, dat „Gibraltar
voor Engeland een zwak punt wordt, zoo
dra daar een sterk Spanje achter staat".
Men meent, dat reeds op het oogenblik de
waarde van Gibraltar voor Engeland lager
moet worden geschat dan vroeger. Wel be-
heerscht Gibraltar den ingang van de Mid-
Zij moeten u-orden „afgehard
Een transport naar Britsen-
Indië.
De Palestijnsche correspondent
van het A.N.P. meldt uit Haifa.
Naar wij vernemen, zullen vijf
tig koeien van Hollandsche afstam
ming van Palestina naar Mysore
(Britsch-Indië) gezonden worden,
nadat de ervaring opgedaan heelt,
dat rechtstreeksche overbrenging
van Hollandsch vee naar Britsch-
Indië groote moeilijkheden ople
vert. Het ligt in de bedoeling, dat
dit vee ook over andere deelen
van Britsch-Indiië verspreid zal
worden.
EEN EEREHAAG VOOR BARON
VAN LYNDEN.
Het hoofd van den Rijksgebouwendienst
J C. E. baron van Lynden, die eenige maan
den geleden tezamen met oud-minister De
Wilde bij een auto-ongeluk ernstig werd ge.
wond, heeft gistermorgen zijn werkzaamhe
den op het departement hervat.
Bij den ingang van de afdeeling Rijksge-
bouwendienst aan de Parkstiaat te s-Gra-
venhagc, hadden de dames der afdeeling
een eerehaag gevormd, een harer bood baron
Van Lynden namens het geheele personeel
een groote bouquet bloemen aan.
In den loop van den dag kwamen vele
liooge ambtenaren den herstelden functiona
ris gelukwenschen, terwijl zoowel ten depar-
temente als te zijnen huize vele schrifte
lijke felicitaties en bloemstukken werden
bezorgd.
Aangezien hierbij ervaringen verkregen zullen worden op het gebied
van de aanpassing van vee van Hollandsche afstamming aan de tro
pische omstandigheden kan dit niet alleen van belang worden voor
den Hollandsch en vee-export, maar is dit een vraagstuk, ook van be
lang voor den opbouw van de Europeesclie kolonisatie in indie.
Het beginsel, waarop het berust, is dat het vee door bijmenging
van Damascener bloed wordt „afgehard" voor de tropische omstan
digheden.
dellandsche Zee, maar aan de overzijde ligt
het Spaansche Ceuta, welks batterijen even
eens de zeestraat bestrijken. Italië en Span
je zijn vastbesloten, aldus kan men hier in
de bladen lezen, een Britsche hegemonie in
de Middellandsche Zee niet te dulden. Vroe
ger of later moet ook deze zijde van het
Middellandsche Zeevraagstuk ter sprake
komen.
Engeland intusschen denkt er niet over,
dit steunpunt op te geven. Op het oogen
blik, dat Franco's overwinning vaststond,
ging men over tot den aanleg van nieuwe
verdedigingswerken, die alle vroegere ver
sterkingen in den schaduw stellen. Het mo
dernste geschut staat hier opgesteld. In
onderaardsche opslagplaatsen liggen voor
raden opgestapeld, die de stad en de Brit
sche vloot een jaar lang van proviand en
munitie kunnen voorzien. De Britsche gou
verneur en de Fransche resident-generaal
van Marokko houden voortdurend contact
met elkaar. Steeds opieuw houdt men ma
noeuvres.
Nog wijst niets er op, dat men aan Spaan
sche zijde werkelijk aan een militaire her
overing der rotsen denkt. Maar instinctma
tig voelt Engeland, dat met een sterk Span
je in den rug Gibraltar bedreigd is. En
derhalve wenscht het zich tegen alle moge
lijkheden te verzekeren.
„Zeer goed, mijn compliment!"
Zes projectielen uit het luchtdoelgeschut
van de Maginot-linie barstten dezer dagen
op geringen afstand van een vliegtuig vaa
de Imperial Airways, waarin "de gezagvoer
der Youell negen passagiers uit Zürich naar
Londen vervoerde. Terstond zond Youell
per radio een protest naar het militaire
vliegkamp te Straatsburg. Het vuren werd
gestaakt en enkele minuten later ving het
vliegtuig het volgende bericht op: .Aan
vaard onze verontschuldigingen. Wij her
kenden het vliegtuig niet. Zijn gewend
Lockheeds te zien van British Airways.
Schoten waren als waarschuwing bedoeld.
U vliegt boven verboden gebied." (Dit toe
stel was, aldus het Hsb., een Frobisher),
„Accepteer verontschuldigingen, vlieg
door naar Croydon," antwoordde Youell
De Franschman zette het gesprek voort:
„Schoten onze artilleristen goed?"
„Zeer goed, mijn compliment."
Op het BritschPoolsche verdrag.
Het Britsch-Poolsche verdrag van
aliantie, dat in de plaats moet
treden van de voorloopige garan
tie-uitwisseling, zal, naar de „Fi
nancial Times" verneemt, binnen 14
dagen te Londen onderteekend wor
den door Lord Halifax namens de
Britsche regeering, en door graaf
Raczynsiki, den Poolschen ambas
sadeur, namens de Poolsche regee
ring.
In het te pu'bliceeren verdrag zullen
geen andere landen genoemd worden. De
bepalingen zullen in den geest zijn van
Chamberlain's verklaringen in het Lager
huis, toen hij zeide, dat het verdrag niet
gericht is tegen eenig ander land, doch
dat het bedoeld is om den wederzijdschen
bijstand te verzekeren van Engeland en
Polen ingeval van een bedreiging, direct
of indirect, der onafhankelijkheid van een
van beide landen. Lord Halifax keert a.s.
Maandag van zijn vacan tieverblijf in
Yorkshire op het Foreign Office tei'ug.
Een nacht in de open lucht.
Vier Nederlandsche touristen waren bij het
beklimmen van de Piz Lumbreda in Grau-
buenden verdwaald geraakt. Aan een van
hen gelukte het met veel moeite het dorp
San Bemardino te bereiken. Vandaar ver
trok een reddingscolonne, die Donderdagmor
gen de touristen ongedeerd beneden heeft
kunnen brengen. Zij hadden den nacht in de
open lucht moeten doorbrengen.
Van diefstal afkomstig*,
Dieven en moordenaars gooien hun buit,
resp. hün slachtoffer gaarne in het water...
Maar de politie ziet er gelukkig niet tegen
op net zoo lang te dreggen tot ze „beet"
heeft. Het gebeurt gelukkig ook wel eens,
dat op toevallige wijze van misdaad af
komstige voorwerpen in handen der poli
tie komen. Zoo werd dezer dagen bij het
uitbaggeren van het Noordzeekanaal een
groote partij patronen opgehaald, welke
waarschijnlijk uit de munitiefabriek aan
de Hembrug gestolen is. Doordat de patro
nen reeds zeer lang in het water hebben
gelegen, zijn ze geheel waardeloos gewor
den, doch dit neemt niet weg dat ze voor
onze recherche een belangrijke aanwijzing
vormen.
Een nachtelijke oefening.
Het Fransche ministerie van luchtvaart
deelt mede, dat in den nacht van 16 Au-
gustus Fransche zware bombardements
eenheden een vlucht over Engeland heb
ben ondernomen. Gisterochtend werd
een bezoek gebracht aan de voor
naamste steden in Zuid- en Midden-En-
geland Liverpool, Bristol, Birmingham,
Manchester. De Fransche toestellen werden
bestreden door zeven bombardementseska
ders. Bij de oefening werd gebruik ge
maakt van formaties lichte bommenwer
pers, zware bommenwerpers en jagers, in
totaal ongeveer 200 vliegtuigen.
De AVRO en ds. Ekering
Uit het Volk (s.d.a.p.):
De A.V.R.O. heeft nogal wat
„Luistervinken" ontstemd,
doordat de nationaal-socialis-
tische dominee Ekering jaar
en dag haar morgenwijding
bleef verzorgen. Een A.V.R.O.
lid, dat over dit onderwerp
een brief had geschreven aan
deze omroepvereeniging,
kreeg een facsimilé van de
brief ligt voor ons o.m. ten
antwoord: „Wij moeten U
zeggen, dat wanneer deze
houding van Joden tegenover
ons navolging gaat vinden,
wij daar niet onverschillig te
genover kunnen zijn". De be
doeling van dezen zin was,
blijkens den verderen inhoud
van den brief, n i etdat zulks
de houding van de A.V.R.O.
ten aanzien van den heer
Ekering zou beinvlocdcn. In
tegendeel: „Het heeft toch
niets met de A.V.R.O. te ma
ken, wat ds. Ekering doet",
zoo schreef de A.V.R.O.-direc-
teur in dienzelfden brief. Er
school kennelijk een dreige
ment aan Joodsch adres in
dezen zin
„Neutraliteit" is nu eenmaal
voor een mensch, zoowel als
voor een organisatie, een her
senschim, die den goedver
trouwende telkens weer moet
teleurstellen. Maar waarom
dan ook niet resoluut partij
gekozen in den strijd tegen
het fascisme dat is toch
mogelijk op het terrein der ra-
dio-omroepverecnigingen!
De fiscus is hatelijk.
„Is Den Haag doof" vraagt
de Telegraaf in een artikeltje,
waarin het blad gewaagt van
den stroom van protesten over
de rijwiclbclasting.
Een bewoner van Dordrecht
keerde, aldus de Tel., uit het
buitenland terug. Met het rij
wiel aan de hand begaf hij
zich naar het belastingkan
toor, waaruit blijkt, dat hij
voldoende bekend is met den
meedoogenloozen controleur.
Eenmaal in het bezit van
zijn bewijs van storting, het
glanzend nieuwe plaatje
durfde deze wielrijder het
aan op te stappen om naar
een rijwielhersteller te rijden,
die het aan den stuurstanq
zou bevestigen.
Halt, uw plaatje!
Juist gekocht. Zie hier.
U moet het zichtbaar
dragen.
Ik ga juist naar een vak
man, die het zal vastklinken
zichtbaar en eenigszins vei-
lig...
Deze wielrijder moest toen
Vijftig cent boete betalen.
Hoe lang nog zal deze hate
lijke vorm van belastinghef
fing en controle nog voortdu
ren? De protesten, uit alle
deelen van de bevolking zijn
te heftig om niet ten slotte tot
Den Haag door te dringen. De
reactie van de overheid Iaat
niettemin nog veel te lang op
zich wachten.
Het Is nog vreemd
De (a. r.) Rotterdammer1
schrijft naar aanleiding van
de groote S.D.A.P. vergadering
in de hoofdstad, waar de nieu
we soc.-democratische minis
ters het woord voerden, o.m.J
het volgende:
Maar dan kwam het vreem
de. Er werd gezongen, natuur
lijk! Maa, op deze bijeen
komst, waar een hang werd
beluisterd naar het nationale,
klonk niet helderop het natio
nale volkslied bij uitnemend
heid, het lied, waarin Oranje
zich uitstort tegenover God en
vaderland, ons schitterend
Wilhelmus, doch de Interna
tionale, waarbij de vuisten ge
bald werden, en waaraan ook
ministers meededen.
Hoe vreemd is dat alles nog!