Engelaods ster ging op in Hongkong „De geldduivel op een troon van kaas' Het is thans f weer zomert Verdragen zijn slechts doode letters Brand ontstaan in dienstbodenkamer Ernstige kindermishandeling Dc K.L.M. houdt uitverkoop Postvlucbten op Indi'6 De man met het centenbakje Oud.... en rijk De goddelijke geheimen Dure bloemetjes buiten gezet H M. de Koningin naar de Spoorwegtentoonstelling Buitenland Toespraak van Forster Scherpe aanval op Polen Zal Japan haar glans verduisteren? t* Van een uitschen dominéé, die niet naar Holland wilde. De perioden van overvloed en schaarschte in candidaten voor het predikambt wisselen elkaar in ons land af. Thans zijn er erg veel adspirant-zieleherders, doch mocht hier in een kentering komen, dan zal men zoolang de internationale toestand zoo be denkelijk blijft als de laatste jaren, be zwaarlijk naar het middel kunnen grijpen, waarvan men zich althans in de Ned. Luth. Kerk vroeger bediende, namelijk dat men predikanten uit Duitschland beriep. Dat echter de animo om in Nedcrlandschen dienst te treden bij alle Duitsclie predikan ten niet even groot was, moge, aldus het Hdbld., blijken uit het volgende versje, dat ds. J. H. Manné, .Luth. pred. te Haarlem, in een in 1719 van zijn hand verschenen werk citeert. Ds. Joan Keizer heeft een aanbieding gekregen om de ambtsbediening te Kleef voor een in ons vaderland te verwisselen, maar hij voelt er niet veel voor! In een geestig rijmpje legt hij zijn bezwaren bloot, wij laten het vers hier in vertaling volgen: Mijn vriend, naar Nederland kom ik niet, waar 't werk zwaar is en wei nig baten oplevert, waar aan vele vromen onrecht geschiedt en de ele menten schadelijk zijn; waar het aan liefde en eendracht faalt en me nige dominé verdragen moet, dat Jan en Alleman- tegen hem opstaat en met zijn addertong hem lastig valt. Dit mijn gedicht is geen verdichtsel. Zoo blijf ik dan te Kleef kleven, waar nooit zoo menige deugniet God en menschen weerstreven mag. Mijn vriend, naar Nederland kom ik niet! „De geldduivel op een troon van kaas". Met instemming haalt de Klevenaar verder het woord aan van een Franschen historicus, dien hij niet met name noemt: „In Neder land zit de geld-duivel met tabaksrollen ge kroond op een troon van kaas". Neen, dan is het in het Kleefsche toch veel beter! Want daar hebben wij, merkt hij ten slotte op, een „hoogloffelijken" magistraat die het Jan Hagel niet de baas laat zijn! En nu? Zou het gedicht van den Kleefschen pastor ook uit zijn pen gevloeid zijn, als hij in 1939 had geleefd? Zou hij even geestdriftig zijn geweest over de schutse van den hoog loffelijken magistraat, de bescherming, die de overheid Laar burgers genieten laat? Wie zal liet zeggen? Rookwolken stijgen op uit wo ning van oud-gezant. Gistermiddag te ongeveer drie uur is brand uitgebroken in het perceel Sophialaan 11 te Den Haag, dat bewoond wordt door jhr. O. F. A. M. van Nispen tot Sevenaer, oud-gezant te Brussel en te Rome. Jhr. van Nispen en zijn echtgenoote ver toeven momenteel in Zwitserland en zij zou den heden naar Den Haag terugkeeren. Het perceel was evenwel bewoond door een huisknecht en twee dienstboden, die bij het uitbreken van den brand evenwel niet thuis waren. Om 1 uur belde een tuinmansknecht aan het perceel aan, doch hem werd niet open gedaan, waarna hij door een zijpoortje in den grooten tuin kwam. Bezig met zijn werkzaamheden zag hij te ongeveer te drie uur, dat uit eon der dakramen dikke rook wolken opstegen. Telefonisch waarschuwde hij de brandweer, die spoedig met twee mo torspuiten aanwezig was. Men verschafte zich toegang tot de woning en het vuur, dat woedde op de zolderverdieping werd met twee stralen crp de waterleiding bestreden. De vuurhaard was waarschijnlijk gelegen in de dienstbodenkamer, doch hoe de brand is ontstaan, kon nog niet worden vastge steld. Broeder en zuster D. te Pijnacker, over wie eenige weken heel wat te doen was, om dat in hun woning, welke in zeer vervuilden staat verkeerde, een belangrijk bedrag aan geld was gevonden, zijn naar de N.R.Ct. meldt, uit het St. Hypolitusgasthuis te Delft ontslagen en voor korten tijd naar hun wo ning teruggekeerd. Binnenkort zullen zij naar Schiedam vertrekken, waar zij in hel St. Lidwinagesticht hun laatste levensjaren goed verzorgd hopen te slijten. De beide oudjes zijn er goed aan toe; hun vermogen wordt nu door vertrouwde handen beheerd. Een evangelie van Johannes gevonden. Een Zweedsche geleerde, dr. Oscar Loef- gren, docent in de Semitische talen aan de universiteit te Upsala, heeft in Milaan tus- schen ruim 2000 Oostersche manuscripten van de biblioteca Ambrosiana een apocryph evangelie volgens Johannes gevonden, ge schreven in het Arabisch. Het manuscript beslaat 270 bladzijden en het zou uit het Oudsyrisch vertaald zijn. Volgens I.oefgren heeft men nog nooit een zoodanig Evangelie gevonden en kan de tekst een groote verrassing genoemd wor den voor de theologen. Het manuscript da- 'eert uit 1342 en draagt den titel „De Godde- :;ke geheimen''. Zonaanbidders krijgen een goede kans. Het heeft heel wat moeite gekost om na de regenperiode die een week geleden ein digde tot werkelijk mooi zomerweer te komen; aldus schrijft de weerkundige me dewerker van het Hsbl. Reeds vorige Za terdag zag het er gunstig uit: de barome ter stond hoog en steeg nog verder, door dat de hooge druk uit het Wiesten zich over deze omgeving uitbreidde. De verwachting voor den Zondag luidde toen dan ook: „licht tot halfbewolkt" en nadien wisselde deze term soms af met helder tot lichtbewolkt" waarvoor alle reden scheen te zijn bij het naderen van de kern van den hoogen druk. Tot en met Woensdag werd het nog da- gelijk zwaar bewolkt en de zonneschijn was belangrijk getemperd. Zelfs gisteroch tend toen het in Amsterdam eindelijk eens onbewolkt is gebleven vormde zich boven het midden van het land vóór 8 uur nog een wolkendek. Stijging van temperatuur. Doch intusschen is de situatie toch zoo verbeterd, dat wij ons nu wer kelijk in het regiem van den hoogen druk bevinden. De wind is nog meer Oostelijk geworden en behalve door de meerdere werking van de zonnestraling kan nu ook de rich ting waaruit de lucht wordt aange voerd medewerken tot verdere stij ging van de temperatuur. De ontwikkeling van het weer doet ver moeden, dat de eerstkomende dagen den zomer waardig zullen zijn, zoodat menigeen misschien al weer de koele schaduw zal preferee ren. Maar in ieder geval is voor zonaanbidders eindelijk weer de tijd geko men. 13-jarig meisje wil niet meer naar haar moeder terug. Voor de rechtbank te Assen stond gis ter terecht Lea G„ vrouw van S. M. C. te Exterveenschekanaal wegens ernstige mis handeling van haar 13-jarig dochtertje Sophia. Een tweetal buren, J. Pot en zijn vrouw, hadden gezien, dat de vrouw haar doch tertje op 20 Juli had geschopt en geslagen. Het kind had een goed heenkomen ge zocht bij de fam. Pot. De volgende dag kwam het meisje weer bij hen en vertelde, dat zij geen eten had gekregen en dat zij liefst naar haar groot vader in Stadskanaal wilde. De vrouw van Pot had het kind eon paar boterham men gegeven en geld voor de bus naar Stadskanaal. Dezelfde avond was zij ech ter loopend terug gekomen, omdat haar grootvader niet thuis was. Haar moeder wenschte haar echter ook niet in huis, waarop Pot de marechaussee had gewaar schuwd. Het kind werd tijdelijk bij den hoofdonderwij zer ondergebracht. Sophia werd zelf ook als getuige ge hoord en zij verklaarde, dat moeder haar dikwijls had geschopt en geslagen. Ook de andere kinderen in huis kregen wel slaag. Zij was nu niet meer thuis, doch in Sant poort en zij wilde niet meer naar moeder terug. De inlichtingen over verdachte waren zeer slecht, zelfs de inlichtingen, die haar ei gen vader had verstrekt. Haar gedrag ter terechtzitting maakte dezen indruk voor al niet beter. De officier van justitie eischte 6 maan den gevangenisstraf. Uitspraak over 14 dagen. Haarlemmer vermist f 500. Een Haarlemmer is in de hoofdstad duur uit geweest. Hij had reeds verschillende oa- fé's en andere oorden van vermaak bezocht, toen hij eens zijn portefeuille nakeek. Tot zijn schrik ontdekte hij, dat hij vijfhonderd gulden kwijt was.. Hoe en waar hij deze kwijt was geraakt, wist hij zich echter niet meer te herinneren. Straks heeft ze zeil gebrek aan vliegtuigen Zooals men weet, heeft de K. L. M. de Lockheed Super Electra „Lepelaar" aan de British Overseas Airways Ltd. verkocht. Thans voert onze luchtvaartmaatschappij onderhandelingen over den verkoop naar Engeland van de F 36 „Arend" en de laat ste Fokker F 22 „Papegaai". Ook schijnt de Iv. L. M. in den loop van dit jaar twee Douglas D C 2-vliegtuigen naar het buiten land te hebben verkocht. Mocht dit zoo zijn. aldus het Hsb., dan mag men zich met eenige verwondering afvra gen of het wel dringend noodzakelijk is, thans reeds met den verkoop van de Douglas I)C2-vliegtuigen te beginnen. Meermalen is reeds gebleken, dat het materieel van de maatschappij in het volle seizoen maar nauwelijks toereikend is. En wel zijn de nieu we Douglas DC5-vliegtuigen van de K. L. M. zoo goed als gereed, rnaar als men nu weer begint met de DC2-machines te verkoopen, zal de situatie in het volgend jaar zomer seizoen, niet veel beter zijn dan thans. Waarschijnlijk zal op 13 September a.s. H. M. de Koningin èen be zoek brengen aan de Spoorwegten toonstelling, welke dan in de hoofd stad wordt gehouden. Burgemeester de Vlugt zal deze tentoonstelling op 8 September of ficiéél openen. Het komt aan op de zorg voor zelfbehoud zegt oouwleider Forster tegen de soldaten van Dantzig. Gouwleider Forster heeft gisteravond bij de uitreiking van een vaandel aan de s. s. Heimwehr een toespraak gehouden. Hij zei- de o.m.: In het bijzonder in de laatste maan den heeft de politieke toestand zich zoo ontwikkeld, dat Dantzig door den staat, wel ke het volgens het besluit van den volken bond zou beschermen, voortdurend wordt bedreigd en er op moet rekenen op een dag door Polen te worden overvallen. Vertrek van Aankomst t« Pelikaan I j0dhp. 18 Aug. 1 Rang. 18 Aug (heenreis) I l Nandoe I jotjpp. 18 Aug. Basra 18 Aug (terugreis) I I Oehoe (Athene, 18 Aug. Basra 18 Aug, (heenreis) I I Gier kledan 18 Aug. Rang. 18 Aug. (terugreis) I I FöRSTER. De Poolsche staat, welke er door den Volkenbond toe uitverkoren was, verdediger te zijn van Dantzig is plotseling de eenig mogelijke aan valler geworden. In dezen dreigen den toestand bleef ons niets anders over dan dat wij er naar uitzagen hoe wij ons zelf zouden kunnen hel pen. Iedere zich van haar verant woordelijkheid bewuste staatslei ding; om het even in welk land, zou niets anders hebben gedaan dan wij in de laatste acht weken heb ben gedaan. Wij hebben er voor gezorgd, dat Dantzig en zijn bevol king niet meer weerloos zijn. In tijden, zooals thans zijn niet de doode letters van een of ander verdrag of van een of andere grondwet toonaangevend, doch de drijfveer tot zelfbehoud van 400.000 menschen Het was voor ons als verantwoordelijke man nen bij voorbaat duidelijk, dat, wanneer wij afweerorganisaties zouden stichten, wij haar de voor dat doel noodige meest moderne wa pens zouden geven, die bestaan. Een dezer afweerorganisaties vormt gij jn de S S. Heimwehr. De naam Heimwehr zegt op zichzelf reeds alles. Gij, mijn jonge ka meraden, hebt u enkele weken geleden ip Dantzig vrijwillig gemeld, toen men u zeide, waarom het gaat. Gij wilt als jonge Dantzi- gers niet terzijde staan, wanneer het er op aankomt de eigen haardstede te bescher men. In korten tijd zijt gij afgericht. Uw enthousiasme en de vreugdevolle overgave aan de zaak heeft het mogelijk gemaakt, dat gij in betrekkelijk weinig weken soldaten zijt geworden. Op u, zooals op uw kameraden in de lands- politie, bouwt de bevolking van Dantzig haar verwachtingen. Gij zijt er toe bestemd de mooie oude Duitsche stad en haar menschen in geval van een Poolsehen overval te be schermen hetzij deze van binnen-, hetzij van buitenaf komt. Ten slotte reikte Forster als gouwleider en vertegenwoordiger van den Fuehrer com mandeur Goetze het vaandel uit, dat een doodskop voor het hakenkruis en daarnaast het runenteeken der s. s. en het wapen van Dantzig vertoont. Hij sprak daarbij de hoop uit, dat het vaandel steeds hoog in eere zal worden gehouden. Zich aan den gemeenschappelijk ken pot vergrepen. Het gilde der Amsterdarnsche orgeldraai ers heelt om allerlei redenen een zeer goeden naam bij de burgerij, die het nog steeds niet verkroppen kan, dat de draaior gels indertijd uit de binnenstad zijn verdre ven, waar zij zooveel Amsterdammers da gelijks gelukkig maakten. Deze verbanning blijkt ook den orgeldraaiers zelf geen goed te doen Wat nog nooit bij de politie gcrappor teerd werd, is deze week, aldus de Msb., een feit geworden: een orgeldraaier heeft zijn maat bedrogen door de centen, die hij op haalde, gedeeltelijk uit den gemeenschap- pelijkeu pot in zijn eigen zak over te heve len. Het gebeurde in de Westerstraat, in het hartje van de Jordaan nog wel, waar nog altijd heel wat ramen openvliegen en even veel centen in het bakje regenen wanneer het orgel zijn deunen komt spelen waar tie Jordaners zoo gevoelig voor zijn. De man met het centenbakje heeft die gevoeligheid en vrijgevigheid een leelijken knak bezorgd. Nooit zullen de Jordaners het hem vergeven, dat hij zijn maat liet draaien en zelf de helft van de centen in zijn broekzak liet schuiven. De maat zag het en zei niks. Dat komt straks wel te recht, dacht hij en koos den gemakkelijk- sten weg: Hij waar-schuwde even later een agent, die toevallig voorbijkwam. Deze ar resteerde den geldophaler en bracht hem naar het politiebureau, waar de centen bij fouilleering uit zijn zakken te voorschijn kwamen. Voorloopig zal hij nu moetefr brommen en af moeten wachten wat „me neertje" te zeggen heeft over dit gebrek aan collegialiteit. Verwikkelingen in Europa dra gen de verantwoording. (Van onzen Londenschen correspondent.) Londen, Augustus 1939. Het is bijna honderd jaren gele den, dat het toenmalige keizerrijk China het eiland Hongkong aan de Engelschen moest afstaan. Waarom? Omdat in den zoogenaamden „Opi umoorlog" van 18391842 Groot- Brittanje overwinnaar over de mili tair veel zwakkere Chineezen bleef. De Opiumoorlog ontstond, toen de Chi- neesche regeering begon, zich tegen de over strooming van het land met opium, dat zoon verschrikkelijke uitwerking op de be volking had, te verzetten. De Engelschen verdienden echter kapita len aan het van Bengalen en Indië naar China ingevoerde opium en dachten er niet aan zich deze voordeelige zaak te laten ont nemen. Ten slotte verbood China in 1839 op straffe des doods den invoer van opium. Daaruit ontstond de Opium-oorlog, waarvan het resultaat een Britsch— Chinecsch verdrag was, waarin o.a. het eiland Hongkong „voor eeuwig" aan Groot- Brit tanje werd afgestaan. Hierbij is op te merken, dat honderd ja ren geleden de dollar een geheel andere koopkracht had dan op het oogenblik. En geland dankt derhalve de overhecrschende handcis- cn militair-politieke positie, welke liet zich in het Verre Oosten verworven heeft, een positie, waarmede het de basis van zijn rijkdom kon leggen, aan het feil, dat het een van de dichtst bevolkte landen der aarde dwong, liet opium te blijven ge bruiken. Engeland's positie verzwakh Maar niet slechts op dit gebied heeft zich een verandering voltrokken. Op het oogen blik is, om met de woorden van een der bekendste marinepublicisten, Hcctor C. By- water, medewerker van de „Üailv Tele- graph" cn niet ten onrechte beschouwd als de spreekbuis van de Britsclic admiraliteit, te spreken, het Verre Oosten, eens een dei- sterkste posities van Groot-Brittanje, tot de zwakste schakel in den verdedigingsgordel van het Britsche wereldrijk geworden. Hong kong, dat, zooals boven gezegd, het uit gangspunt van de overheerschende positie der Britten in het Verre Oosten was, is op het oogenblik in een eventueelen Engelsch Japanschen oorlog naar de Britten zelf toegeven slechts gedurende enkele maan den te houden. Dc Engelsche minister-presi dent zei bij de verdaging van het parlement woordelijk: „Op het oogenblik hebben wij in het Verre Oosten geen sterkere vloot dan de Japanners. Wij hebben een dergelijke vloot hier. Onder bepaalde omstandigheden zouden wij kunnen besluiten, een vloot naar het Verre Oosten te sturen. Dit meen ik niet als een bedreiging, maar slechts als een waarschuwing." Chambex-lain had rustig kunnen zeggen, dat de Engelsche zeestrijdkrachten in het Verre Oosten op het oogenblik zooveel zwak ker zijn dan de Japansche dat een conflict ongetwijfeld in een voor Japan gunstigen zin zou worden beslist. Dat is op zichzelf niets nieuws. Interessant is slechts, dat Cliamberlain eigenlijk te kennen gaf, dat nadat de dingen in Europa, d.w.z. Duitsch land en Italië „geliquideerd" zijn Japan aan de beurt zal komen. Singapore's gemis aan slagsche pen. Ook in Engeland weet men echter, dat dit dreigement onder de huidige omstandig heden weinig indruk op Tokio kan maken. Wel is Singapore eigenlijk Singha-Puras (Leeuwenstad) tot liet sterkste vlootsteun- punt der wereld gemaakt, maar aan dit steunpunt ontbreekt een ruggegraat, in den vorm van werkelijk sterke slagschepen; die zoo noodig ook offensief tegen een te genstander zouden kunnen optreden. Er kan geen sprake van zijn, dat ook slechts een van de vijftien slagschepen, welke En geland op het oogenblik bezit, buiten Euro pa gebruikt kan worden, zoolang in den politicken toestand van ons werelddeel geen groote verandering is gekomen. Toen Charn- berlain dan ook over een evcntueelc actie in komende jaren sprak, moet hij daarbij gedacht hebben aan de op stapel liggend" nieuwe slagschepen. Hoe is hier de stand van zaken? Volgens de nieuwste, betrouw bare berichten zullen met §roote waarschijn lijkheid de volgende slagschepen in dienst worden gesteld: twee in den herfst van '46 -V-n™'? hct ,bcgin van ]m het vijfde der .>.)000 ton-schepen in den zomer van 1041- 'wee 10.000 ton-schepcn in het begin van '13 en twee verdere schepen van eveneens 40 duizend ton in den zomer van 19li Engeland zal zich moeten be- helpen. Zooals men ziet, zal de Britsche vloot in de komende vijf jaren een enorme verster king ondergaan, want naast deze negen slagschepen wordt er natuurlijk ook nog een groot aantal kleinere eenheden gebouwd Daartegenover staat echter, dat ook de ande re marino's in een koortsachtig tempo laten bouwen. Zoo zullen b.v. in hetzelfde tijdperk, naar alle waarschijnlijkheid in Italië de vier slagschepen „Vittoria Veneto", „Littorio", „Roma" en „Impero" in dienst genomen wor den. Engeland zal zich aus en dat is ook de meening van talrijke Britsche vlootdes- kundigen in het Verre Oosten wel moeten behelpen met de daar aanwezige lichte ze®' strijdkrachten. Rekent men alles tezamen, wat. aan schepen voor een oorlog in het Verre O.osten in aanmerking kan ko men, dan komt men tot ongeveer 106 eenheden: 15 kruisers, 14 torpedoboot- jagers, 15 duikbooten, 12 mijnenleg- gers, 30 kanonneerbooten, 6 sneb® torpedobooten en eenige speciale schepen. Dat met een uit dergelijke lichte vaartuig®11 samengestelde .vloot een-oorlog met kans °P succes tegen de Japansche vloot niet gevoerd kan worden, staat buiten twijfel. Deze zo11 waarschijnlijk niet liet verlies v. Hongkong en de daaruit voor Engeland voortvloeiend® gevolgen leiden. En Amerika? Of de Vereenigde Staten van Amerika, waar op Engeland klaarblijkelijk in stilte hoopk er toe over zullen gaan. een oorlog teg®P Japan le voeren, is nog niet geheel zek®1- Wel is waar zijn ook Amerika's commercie®" e belangen in het Verre Oosten groot, zu het ook bij lange na niet zoo groot als va Groot Briltanje. maar het is de vraag, of de ze den prijs van een oorlog waard zijn. 119 Japansche vlooi immers is een niachtsfac'01' waarmede ook Amerika te rekenen heeft- Honderd jaren geleden ging de ster van Engeland in het Verre Oosten i11 Hongkong op. Wil het noodlot, dat thans in Hongkong de op den Opi umoorlog gebaseerde machtspositie van Groot Britta-gyi aan het wanke len raakt?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 2