Förster
staatshoofd
van Dantzig
Gelijk in Duitschland
Nederland en de
Eerste oefening
bij de Zeemacht
Komt er vrede in
het Verre Oosten
Overgave van
Dantzig thans
grondwetten
lijk' mogelijk
Nationaal
Kabinet in
Frankrijk
internationale toestand
De genomen
maatregelen
Voedselcommissaris
voor Noord-Holland
Vandaag
buitengewone
Ministerraad
Naar het model van Duitschland is
in Dantzig een nieuwe wet algekon
digd, die het geheele constitutioneele
stelsel van de vrije stad omver gooit.
Deze nieuwe wet maakt de perso-
neele unie van staatshoofd en leider
der nationaal-socialistische partij
mogelijk.
Förster. de gouwleider van Dant
zig, is het staatshoofd van de Vrije
Stad Dantzig geworden, zooals arti
kel 1 van de nieuwe wet zegt, ter
wijl artikel 2 bepaalt, dat de veror
dening op 23 Augustus, dus Woens
dag reeds in werking getreden is.
Als onafhankelijk staatshoofd
heeft Förster het recht bescher
ming aan Hitier te vragen. Op deze
wijze zou een grondwettelijke over
gave van Dantzig mogelijk zijn.
Onderhandelingen met Polen
afgebroken.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De on
derhandelingen tusschen de Poolsche en de
Dantziger regeeringscommissie over de
kwestie der douane-inspecteurs zijn van
Poolsche zijde eenzijdig afgebroken door het
vertrek van de Poolsche delegatie naar
Warschau.
Gisteravond kwamen van Duit
sche zijde berichten door over op
rukkende Poolsche troepen in de
richting Dantzig. Polen ontkent de
juistheid dezer berichten, welke ver
der ook niet zijn bevestigd.
Förster, het nieuwe staatshoofd van
Dantzig.
Spanning in Dantzig.
Wel neemt, zooals te begrijpen valt, de
spanning in Dantzig steeds toe.
Toch ziet men, volgens het Duitsche
Nieuwsbureau, met vertrouwen de toekomst
tegemoet. De Duitsche oorlogsbodem,
„Schleswig-Holstein", welke morgen voor
een bezoek de haven van Dantzig zal bin-
ncnloopen, wordt met vreugde verwacht en
de bevolking heeft om deze reden de vlag
uitgestoken.
Men is verder van meening, dat het feit,
dat Polen, dc grens van het gebied van
Dantzig heeft gesloten, de ontwikkeling van
den toestand niet zal tegenhouden.
Overigens, zoo gaat het Duitsche Nieuws
bureau verder, laat men in politieke krin
gen te Dantzig geen twijfel bestaan, dat men
besloten is tot 'n geëigende tegenmaatregel
Hierop wijst reeds een controle op de reede
van Neufahrwasser, waaraan zich alle Pool
sche schepen moeten onderwerpen.
In scheepvaartkringen te Dantzig ver
luidt, dat verscheidene buitenlandsche ree-
derijen hun schepen bevolen Gdynia te mij
den en hun lading 1e Dantzig te lossen.
Het besluit van den Senaat, gouwleider
Förster tot staatshoofd van de Vrije Stad
uit te roepen, wordt beschouwd als het wet
tigen van een toestand, welke sedert de ver
wezenlijking van de eenheid van partij en
staat, reeds een feit was geworden.
Duitsch bombardementsvliegtuig
neergehaald.
Te Dantzig doet het gerucht de ronde, dat
een Duitsch bombardementsvliegtuig door
de Poolsche kustbatterijen zou zijn neerge
haald. In Poolsche gezaghebbende kringen
verklaart men niets te weten van dit inci
dent.
Verder ontkent men van bevoegde Pool
sche zijde, dat de Poolsch-Dantzigsehe grens
is gesloten of dat de grens tusschen Dantzig
en Oost-Pruisen zou zijn geopend. Daaren
tegen meldt men uit de Vrije Stad, dat de
Dantzigsche grenspolitie aan talrijke in de
Vrije Stad wonende Polen den toegang tot
het Dantzigsche grondgebied geweigerd heeft.
Anderen werd alleen maar verboden, bagage
mede te brengen.
Engelschen verlaten de stad.
Gisteren zijn de leden der Engelsche ko
lonie en de Engelsche schepen, die in de ha
ven lagen, uit Dantzig vertrokken.
De Britsche consul-generaal te Dantzig,
Shepherd, ontkent, dat hij Dantzig zou heb
ben verlaten.
Geheime staatspolitie ingesteld.
De politieke afdeeling van den politie-pre-
sident van Dantzig is bij verordening van
den Senaat van Dantzig als zelfstandig or
gaan direct onder den Senaat der Vrije Stad
geplaatst. Zij heet „geheime staatspolitie van
Dantzig".
De Senaat heeft een verordening uitge
vaardigd, waarbij in de bedrijven, welke van
levensbelang zijn voor de Vrije Stad, staats-
commissarissen kunnen worden aangesteld.
Op grond van deze verordening zijn staats-
commissarissen benoemd bij de Dantziger
werf en bij de maatschappij van het Dantzi
ger tabaks-monopolie.
Polen zal nooit
Duitsch worden!
Koen en vastberaden zijn de
gezichten.
ZEKER VAN DE DUITSCHE NEDERLAAG
Naar aanleidng van het door Förster ge
nomen besluit, waarbij hij tot staatshoofd
van Dantzig is geworden, wijst men nog
eens nadrukkelijk op de volgende vier pun
ten, die de houding der Poolsche regeering
ten opzichte van het Dantzigsche vraagstuk
weergeven:
1. Polen zal nooit een aansluiting bij
Duitschland, in welken vorm ook, aanvaar
den.
2. Dantzig moet binnen het kader van de
douanegrenzen van den Poolschen staat
blijven.
3. De rechten van Polen in Dantzig kun
nen aan geenerlei controle van de zijde
van bet buitenland onderwerpen worden.
4. Do Poolsche bevolking moet te Dant
zig dezelfde rechten om zijn nationale cul-
luur te ontwikkelen hebben als de Duit
sche bevolking, die de meerderheid in de
vrije stad vormt.
In dezelfde kringen wijst men erop, dat
dit standpunt meer dan ooit de grondslag
voor de Poolsche houding blijft.
Opgewonden stemming in War-
schau.
Er heerschte gisteravond een duidelijke
opgewondenheid in Warschau Er bestaat ech
ter geen spoor van paniek. De straten wa
ren vol militaire auto's en vrachtwagens
en taxis brachten reservisten naar de stati
ons.
De man van de straat verwacht een con
flict en aanvaardt de gedachte daaraan in
de onwrikbare overtuiging, dat de neder
laag aan dc zijde van Duitschland zal zijn.
Troepen reservisten in burger onder lei
ding van gegradueerden trekken naar de
kazernes. De gezichten staan kalm en vast
beraden.
Geen aanval op Dantzig!
Het Poolsche telegraaf agentschap ver
klaart, dat het bericht van Duitsche zijde,
dat insinueert, dat Polen een aanval op
Dantzig zou willen doen, geheel bezijden de
waarheid is en blijkbaar bestemd is om do
nationaal-socialistische leiders in Dantzig
oen nieuwe aanleiding te geven voor provo-
cates. Berichten omtrent algemecne mobili
satie worden tegengesproken. Wel geeft men
toe, dat de reservisten zijn opgeroepen.
Aftreden der Japansche regee
ring verwacht. Verbitterde
stemming tegen Duitschland.
Er wordt zeer veel gesproken over vrede
in het Verre Oosten in hooge Japansche
en Chineesche kringen, naar welingelichte
Chineesche bronnen gisteravond deden ver
luiden. Verklaardt wordt, dat dit geen direct
resultaat is van de gebeurtenissen in Eu
ropa, maar ongetwijfeld is dit gestimuleerd
door de sluiting van het Russisch-Duitsche
pact.
Aftreden Japansche minister
van oorlog verwacht.
In welingelichte kringen te Tokio be
schouwt men het aftreden van den minister
van oorlog Itagaki als vrijwel onvermijde
lijk, nu Duitschland met Rusland een pact
heeft gesloten, dat, naar het algemeen oor
deel in Japan, het anti-kominternpact een
zwaren slag heeft toegebracht.
De kwestie doet zich voor, of een even
tueel aftreden van den minister van oorlog
tot het collectieve ontslag van het kabinet
zou leiden. Niets is hieromtrent tot dusver
besloten, doch in politieke kringen is men
van meening, dat de toestand zich in deze
richting schijnt te ontwikkelen.
Prins Konoje, de president van den ge
heimen raad heeft den keizer op de hoogte
gesteld van den internationalen toestand.
Er zou nog geen beslissing gevallen zijn tus
schen leger en vloot ten aanzien van de
wenschelijkheid of anderszins militaire
bondgenootschappen aan te gaan met Duitsch
land en Italië
Verraad.
De Japansche bladen geven geïrriteerde
commentaren op wat beschouwd wordt als
een „verraad" van den ideologischen bond
genoot door het sluiten van een niet-aan-
valsverdrag met Rusland.
Volgens de Siamo Sjimboen zal Japan
binnenkort het Negeninogendhedenverdrag
opzeggen.
REGEERING NEEMT VÉRSTREKKENDE
MAATREGELEN.
BEROEP OP DE EENSGEZINDHEID VAN
ALLE FRANSCHEN.
Men verwacht «en beroep van den
Franschen minister-president Dala-
dier, op de eensgezindheid van alle
Franschen. Deze zou haar eersta uit
drukking vinden in de vorming van
een kabinet van nationale unie.
Hedenavond zal Daladier voor de radio
spreken.
Voorzorgsmaatregelen!
De Frahsche regcering neemt vele voor
zorgsmaatregelen. Dengenen, wier aanwe
zigheid in Parijs niet onmisbaar is, is de
rand gegeven de hoofdstad te verlaten.
Het Staatsblad zal vandaag een verorde
ning bevatten, waarbij alle fabrieken, die
voor de landsverdediging werken, gcrequi-
reerd worden.
De reservisten die houders zijn van het
mobilisatieboekje nummer twee zijn opgeroe
pen.
Zooals bekend, werden de houders der
hoekjes nummer drie en vier gisterochtend
opgeroepen.
De ministerraad is bijeen geweest, en de
regeering heeft een onderhoud gehad met
de chefs van de generale staf en friet den
Franschen ambassadeur te Londen.
Vóórmobiüsatie afgekondigi
De Regeeringspersdienst meldt:
De ontwikkeling van den interna
tionalen toestand heeft de regeering
tot het inzicht gebracht, dat hoe
wel ons land geenszins is blootge
steld aan eenige bedreiging van
welke zijde ook het niet is uitge
sloten, dat in de naaste toekomst
ter handhaving der neutraliteit tot
mobilisatie der Zee- en Landmacht
moet worden overgegaan. In verband
hiermede heeft de regeering besloten
tot eenige maatregelen (zoogenaam
de vóórmobilisatie), welke de strek
king hebben de legering en verple
ging van hen, die eventueel bij mo
bilisatie zullen worden opgeroepen,
voor te bereiden.
AFKONDIGING KONINKLIJKE
BESLUITEN.
Gister zijn afgekondigd:
Het K. B. van 24 Aug. 1939, staats
blad no. 183, betreffende de oproe
ping personeel voor-mobilisatie.
Het K. B. van 24 Aug. 1939, Staats
blad no. 588, betreffende machtiging
tot vordering van spoorwegen en
toebehoorend materieel in verband
met het belang van 's lands verde
diging.
Het besluit van 24 Aug. 1939, Staats
blad no. 589, betreffende het onbruik-
baarmaken van spoorwegen met de
daarop aanwezige bruggen, tele
graaflijnen en seintoestellen, in ver
band met de belangen van 's lands
verdediging.
TEKST DER GEMEENTE
LIJKE OPROEPINGEN.
De tekst van de buitengewone oproepin
gen, die door de gemeentebesturen zijn aan
geplakt luidt als volgt:
Buitengewone oproeping.
In werkelijken dienst van gewone dienst
plichtigen, van reservepersoneel, van niet
in werkelijken dienst zijnde vrijwilligers en
van burgerpersoneel, bestemd voor de ge
mobiliseerde weermacht als voorzorgsmaat
regel.
Voor-mobilisatie.
De burgemeester vanroept, in op
dracht van de regeering. al het personeel,
aangewezen bij opkomst bij voormobili
satie, op om zich met spoed in werkelijken
dienst te begeven.
Tijdstip van opkomst;
A. voor hen, die onmiddellijk na
aanplakking van deze „openbare kennisge
ving" in werkelijken dienst moeten komen:
o n m i d d e 11 ij k, dan wel per eerstkomen
de reisgelegenheid, indien van een openbaar
middel van vervoer gebruik moet worden
gemaakt;
B. Voor de overigen op 25 Augustus 1939.
Degenen., die om eenigerlei reden niet
in het bezit van een lastgeving (zie zak
boekje), zijn verplicht zich te wenden tot
den burgemeester van de gemeente, waar
in zij woonachtig zijn of, indien zulks niet
mogelijk is, tot den burgemeester der ge
meente, waarin zij verblijven.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
deze „openbare kennisgeving" rechtens vol
doende is en derhalve dengene, die niet aan
deze oproeping voldoet, in verzuim stelt.
den 24 Augustus 1939
De Burgemeester voornoemd,
De aanplakbiljetten, welke aan de tele
graafkantoren zijn aangeplakt, luiden.
Bericht.
Aan het telegraafkantoor is een telegram
ontvangen betreffende de buitengewone op
roeping van gewone dienstplichtigen, van
reservepersoneel, van niet in werkelijken
dienst zijnde vrijwilligers en van burger
personeel, bestemd voor de gemobiliseerde
weermacht als voorzorgsmaatregel.
Voormobilisatie.
Tijdstip van opkomst:
a. voor hen, die onmiddellijk
na aanplakking van de „openbare kennis
geving" voor oproeping tot opkomst, in
werkelijken dienst moeten komen: o n-
m i d d e 1 1 ij k, dan wel per eerstkomen
de reisgelegenheid indien van een openbaar
middel van vervoer gebruik moet worden
gemaakt.
b. Voor de overigen op 25 Augustus 1939.
Men raadplege de in de gemeente aan
geplakte „openbare kennisgevingen".
Men wordt uitgenoodigd aan bovenstaand
bericht zoo spoedig en zooveel mogelijk
■•uchtbaarheid te geven.
Ook gister kwamen de mi
nisters in buitengewone
zitting bijeen.
De Regeeringspersdienst meldt:
Gistermorgen is in het Dep. van
Algemeene Zaken een buitengewo
ne Ministerraad gehouden.
Heden zal de Ministerraad ter
zelfder plaatse opnieuw bijeenko
men, welke samenkomst, evenals
die van gisteren dooi jhr. de Geer
zal worden gepresideerd.
De Minister van Buitenlandsche
Zaken Mr. E. N. van Kleffens is
gistermorgen per auto te 's-Gra-
venhage teruggekeerd, waarna hij
zich onmiddellijk naar den Minis
terraad heeft begeven.
INLIJVING TOT NADER
DER UITGESTELD
0P„-
De Regeeringspersdienst meldt;
De minister van Defensie heeft bepaald,
dat de inlijving van dienstplichtigen bij de
Zeemacht op 28 Augustus a.s. tot nader or
der wordt uitgesteld. In verband hiermede
moeten de daarvoor aangewezen dienst-
plichtingen biet voldoen aan de oproeping
tot opkomst op genoemden datum.
Er zijn ook dienstplichtigen van de Zee
macht, die reeds in een vorig jaar of bij een
vorige ploeg voor eerste oefening hadden
moeten opkomen, doch door genoten uitstel
of om een andere reden deze. oefening
eveneens op 28 Augustus a.s. zouden aan
vangen. Ook deze dienstplichtigen moeten
voorloopig niet opkomen, tenzij er een alge
meene mobilisatie mocht plaats hebben.
In dat geval zijn zij verplicht de aanwijzin
gen te volgen, die gemeld zijn in hun zak
boekje.
VERHOOGING PREMIE MÖLEST-
RISICO BIJ ZEEVERVOER.
In verband met de afgekondigde
voormobilisatie zijn in ons land ver
schillende maatregelen genomen,
welke wij hieronder laten volgen:
Provinciale voedselcommissaris.
Door den Minister van Economische Za
ken is, naar wij van bevoegde zijde verne
men, een aantal provinciale voedselcommis-
sarisscn benoemd, verbonden aan het onder
zijn departement ressorteerend rijksbureau
Voedselvooziening in oorlogstijd: Voor de
provincie Noord-Holland is benoemd ir. W.
J. M. Dekker te Alkmaar.
Zo weinig mogelijk tclcfoneerenl
De bestaande verkeersafwikkeling ten
aanzien van telefoongesprekken blijft voor
loopig gehandhaafd; intusschen wordt ie-
den dringend verzocht zich bij het voeren
van locale en interlocale gesprekken zoo
wel wat het aantal als de duur daarvan
betreft tot het uiterste te beperken, daar
anders van militaire zijde tot uitsluiting
van een groot aantal telefoonaansluitingen
zou moeten worden overgegaan.
Verhooging premie molest-risico
Gisteren werden in ons land nieuwe
premies voor verzekering tegen molest-
risico bij zeevervoer uitgegeven. Er
wordt een belangrijke verhooaing venvacht
voor de zaken, die vallen onder de overeen
komst van assuradeuren onder garantie
van de regeering. De vrije molestpremics
zaken, die niet in aanmerking komen
om te worden gesloten door de pool van
asuradueren onder medewerking van de re
geering zijn, aldus het Hsb., sterk ver
hoogd. Zoo zijn heden de premies voor ver
schepingen naar Oostzee en Middelland-
sche Zee van 3/8 gebracht op 1.75 pet.
Verloven hoofdstedelijk politte'
personeel ingetrokken.
De hoofdcommissaris van politie te Am
sterdam heeft besloten het personeel, dat
thans met verlof is, onmiddellijk in dienst
terug te roepen.
Tapverbod.
In Den Haag' is het tapverbod ingeval
van mobilisatie afgekondigd. Ook te Rotter
dam heeft de hoofdcommissaris van politic
bepaald, dat van vandaag af noch zwakke
noch sterke alcoholische dranken in dc
verschillende openbare gelcgcijiiedcn mogen
worden verkocht.
