De deur
nog niet
gesloten
De samenstelling van het dagelijks bestuur
van onze gemeente
Distributie
van levensmiddelen
Distributiebureau
Wat doet men met
de jeugd?
Burger en soldaat
Tweede Blad
Principieele overeenstemming tusschen
de drie groote fracties
De militaire
zwemwedstrijden
gaan niet door
De lessen van de hoogste klassen
waarschijnlijk voortgezet
Groot passagiersschip in
haven aangekomen
De „Oranje Nassau" van de
Mij„Zeeland"
Bestemd tot logementschip voor
de Marine
Paarden en wagenen
Burgerlijke Stand van Den Helder
ifaxtirüeuuM
Burgemeester RITMEESTER, voorzitter
van het Dag. Bestuur van onze gemeente.
Naar wij vernemen is er gisteren princi
pieele overeenstemming bereikt tusschen de
drie groote raadsfracties, de Vrijz.-Democra-
ten, de Sociaal-Democraten en de Chr. Prot.
groep, over de samensteling van het dage-
lijksch bestuur van onze gemeente.
Hoewel er aanvankelijk bij de S.D.A.P. be
zwaren waren om een lid van de niet linksche
partijen in het college op te nemen, heeft
nicn zich daar tenslotte bij neergelegd, zoo-
dai het college van B. en VV. er voor de vol
gende vier jaren als volgt zal uitzien.
Burgemeester Ritmeester, voorzitter, de
L. F. v. LOO (V.D.).
heeren L. F. v. Loo, V.D.; P. S. v. d. Vaart,
S.D.A.P. en Mr. J. Mulder, Chr, Prot. groep.
Deze samenstelling is inderdaad het meest
in overeenstemming met den wil van de
kiezers, doordat de drie grootste raadsfrac
ties nu -ok in het dagelijks bestuur van onze
gemeente zitting zullen hebben.
De verdeeling van de portefeuilles is een
kwestie va" het college van B. en W. onder
ling, zoodat we daarop niet vooruit willen
loopen, hoewel deze verdeeling niet moeilijk
te raden zal zijn.
Mr. J. MULDER (Chr. Prot. Groep). P. S. v. d. VAART (S.D.A.P.).
SCHOUW VLIEGER'»
Onder wijs-Instituut
Leerlingen van alle scholen 25 ct. per week
Veel jongens weten het: 't Is hard werken
geblazen op de Hoofdgracht, maar je gaat
vooruit, en dat is fijn.
HOOFDGRACHT 51
Met ingang van heden is in werking getre
den de distributiewet 1939, d.w.z., dat geen
levering van levensmiddelen anders mag plaats
hebben dan op distributiekaarten. De distribu
tiekaarten zullen uiterlijk 30 deze zijn uitge
reikt.
De winkeliers worden hedenmiddag om 2 uur
gesloten. Dit heeft ten doel de winkeliers in
staat te stellen hun voorraden aan het distri
butiebureau op te geven op enquêteformulie
ren, die hun heden zullen worden uitgereikt.
Winkeliers worden er op attent gemaakt, dat
zij deze formulieren met de meest mogelijke
juistheid moeten invullen, omdat bij gebleken
onjuistheid controle streng zal worden toege
past en uitsluiting van de distributie en straf
vervolging zal plaats hebben.
Er zijn in ons land voldoende voorraden
aanwezig, zoodat ieder het zijne kan krij
gen. Misbruik door hamsteren, ook door
particulieren, die zulks doen, zal zwaar
worden aangerekend. De wet bepaald, dat
ontduiking als misdrijf wordt gestraft.
Men wake dus ernstig voor overtreding.
Toelichting op de invulling van het
enquêteformulier.
Detaillist is ieder, die aan het publiek ver
koopt. Men kan echter èn grossier èn detaillist
z'jn, waarbij dan de geheele voorraad aan het
Rijksbureau voor Voedselvoorziening in oor-
iogstijd (Departement van Economische Za
ken) wordt opgegeven en op het enquêtefor
mulier de voorraad als nihil wordt vermeld. In
dit geval dient echter te worden aangetoond,
dat inderdaad de voorraad aan het V.V.O. is
°Pgegeven. Dit echter alleen indien de bedrij
ven niet gescheiden zijn.
Ten aanzien van de grootbedrijven, welke
beschikken over een centraal magazijn, dat de
winkels worden beschouwd als afzonderlijke
vestigingen, terwijl het Centraal magazijn als
grossierderij zal worden aangemerkt.
Een venter zal b.v. in meerdere gevallen wel
omzet, maar geen voorraad opgeven.
Waar de distributieregeling is gebaseerd op
den omzet per vestigingsplaats (dus b.v. ieder
filiaal afzonderlijk) en niet per onderneming,
dient ieder ondernemer voor elk zijner vestigin
gen een afzonderlijk formulier in te vullen.
Iedere detaillist moet een formulier in ont
vangst nemen en invullen. Bij niet-opgave vóór
30 deze des morgens 9 uur volgt automatisch,
dat de betrokkene niet wordt ingeschreven bij
hêt distributiekantoor en dus niet ingeschakeld
wordt bij de distributie, zoodat iedere detaillist
er belang bij heeft het formulier tijdig in te
leveren.
Gisterenavond kreeg het bestuur van de
F.M. Sportclub bericht van den Stellingcom
mandant, dat in verband met den algemee-
nen toestand de militaire zwemwedstrijden op
Koninginnedag geen doorgang kunnen vin
den.
In plaats daarvan stelt de F. M. thans
p, ingen in het werk om tegen de Adelbor
sten een polowedstrijd te spelen.
Mocht dit echter eveneens onmogelijk zijn,
dan volgt er in ieder geval de polowedstrijd
tegen de Bruinvisscheen, des avonds om 6 uur.
HELD. KATH. GEMENGD KOOR.
De openlucht uitvoering, welke heden
(Dinsdag) in de muziektent in het Juliana-
park zou plaats hebben, gaat wegens de poli-
ti£Zeei^1 waaschij nhjk° zal deze plaats hebben
op Dinsdag 5 Sept. a.s.
-¥■
Ten Gemeentehuize Is heden inge
richt het distributiebureau voor deze
gemeente. Tot leider van dit bureau
is door den burgemeester benoemd, de
commies-chef ter Gemeente-secretarie,
de heer W. A. Everards. De vrijwillige
medewerking is verkregen van een
groot aantal leden van het onderwijzend
personeel ter plaatse, waardoor een
vlugge uitreiking van de distributie
kaarten kan plaats hebben.
Met de uitreiking der kaarten wordt
^morgen, Woensdag 30 dezer begonnen.
De noodige gegevens moeten daarvoor
aan de beschrijvers, die huis aan huis
komen, worden verschaft.
Men houde goed in het oog, dat het
verstrekken van onjuiste gegevens als
misdrijven worden beschouwd en dus
zwaar strafbaar zullen zijn.
Voor de jongeren lichamelijke oefe
ningen, wedstrijden en lessen in het
Nat. Hist. Museurn.
Gisterenmorgen is er ten Raadhuize een bij
eenkomst gehouden door den wethouder van
Onderwijs, den heer L. F. van Loo, met ver
tegenwoordigers van alle onderwijsinrichtingen
ter plaatse, over het vraagstuk, hoe men de
kinderen na de officieele vacanties zal bezig
houden.
Door de onderwijskrachten werd de mee
ning naar voren gebracht, dat voor de
leerlingen van de hoogste klassen van
de H.B.S., het gemeentelijk Lyceum en de
M.U.L.O.-scholen, voortzetting van het
onderwijs zeer gewenscht werd geacht,
zoodat men zal trachten voor deze klassen
lokalen beschikbaar te krijgen.
Waar en op welke wijze dat zal plaats heb
ben, is nog niet bekend, omdat de. scholen in
geen enkel geval ontruimd, of zelfs maar ge
deeltelijk ontruimd zouden kunnen worden.
De overige leerlingen zullen, zoo eenigs-
zins mogelijk, worden bezig gehouden met
lichamelijke oefeningen, onderlinge wed
strijden en lessen in het Nat. Historisch
Museum.
Zoodra eenige lokalen beschikbaar komen
zal begonnen worden met een rouleersysteem
voor de verschillende klassen en scholen.
Een zeer zeker lang niet alledaagsch
schouwspel beleefden hedenmorgen een
honderdtal Nieuwedleper -, die een groot
passagiersschip, de „Oranje Nassau" van
de Stoomvaartmaatschappij „Zeeland", de
haven hebben zien binnenkomen.
Naar w°J vernemen is het schip be
stemd als logementschip voor de Marine,
voor welke functie het nog heden zou
worden overgenomen.
Gisteravond laat kwam de „Oranje Nasau"
op de reede aan; besloten werd het eerst des
morgens, bij stil tij, de haven in te laten
komen. Te ongeveer 6 uur verlieten de
„Utrecht" en „Stentor" van Bureau Wijsmul
ler den steiger ter verleening van eventueele
assistentie aan het groote vaartuig. Even
eens ging naar buiten de loods, de heer Sie-
ben, wien was opgedragen dit „Zeeland"-
schip veilig binnen te brengen.
Alles "erliep uiterst vlot. Om 7 uur
ging de „Oranje Nassau" ankerop en met
een 12-mijlsvaartje was het in 10 minuten
voor den havenmond. Profiteerende van
het gunstige tij bleek het niet noodig
gebruik te maken van den sleepboot-
dienst. Geheel op eigen kracht voer het
schip binnen en de klok wees nog vóór
half acht aan, toen de trossen de „Oranje
Nassau" vastlegden aan den steiger voor
de Atjeh-loods, en zoowel de heer Sie-
ben als de adjunct-ha" enmeester Van der
Vet waren toen van hun zorgen ont
heven. Er was echter slechts 5 meter
speling vóór en 2 achter.
Naar w-j vernamen is het schip in
slechts 4 uur van Vlissingen naar Den
Helder opgestoomd. Kapitein is de heer
J. P. Noorhebel.
Het is een mooi schip, deze „Oranje Nas
sau", en het zou ons niet verwonderen, of
velen zullen vandaag een kijkje komen nemen
aan de haven. De „Oranje Nasau" was juist
sedert enke.e maanden opgelegd, zoodat ze
direct ter beschikking van de Marine kon
worden gesteld.
Een achttiental auto's en een groot aantal
paarden, dat was de buit, die de militaire
autoriteiten, hedenmorgen van de Heldersche
burgerij eischten.
De autobus aan den Brakkeveldweg, de
paarden aan de Boerhavestraat.
Dat gaf een heele drukte zoo in den vroe
gen morgen.
Reeds voor zessen kwamen de eerste wa
gens en dat bleken niet de allerslechtsten te
zijn. De allernieuwste gestroomlijnde Ford
V8 stond er naast den modernen Chrevolet.
Het zou een parkeerplaats kunnen zijn, maar
het papiertje, dat op eiken wagen was ge
plakt, beduidde wel iets anders.
Daar stond namelijk op geschreven:
Gemeente Den Helder, daarna een nummer
en vervolgens: „zoowel op de voorruit als op
de achterzijde van den wagen een nummer te
plakken.
Verder werd er aangegeven de plaats, waar
deze wagens zich hadden te plaatsen.
De eigenaars bespraken vol spijt het ver
lies van het mooie karretje.
Een taxichauffeur, die waarschijnlijk den
geheelen nacht niet geslapen had, kroop ach
ter in zijn wagen en maakte een dutje.
Belangstellenden groepten samen, soldaten,
die getroffen door de laatste maatregelen der
regeering spoedden zich voorbij.
En ondertusschen reden de wagens af en
aan. Velen konden direct vertrekken, de bes
ten bleven, werden getaxeerd en gereed ge
maakt om naar hun nieuwe garages te rijden,
die de legerautoriteiten voor hen hadden be
stemd...
Een eind verderop, aan de Boerhaavestraat
werd een reünie van paarden gehouden. Met
wagens, want ook die waren opgeëischt, aan
het touw, of bereden door den eigenaar kwa
men de fraaie beesten aangestapt. Van verre
hinnikten zij elkaar al toe, vroolijk hinniken
de paarden in den vroegen morgen. Of de
eigenaars oko zoo vroolijk waren als hun
dieren, wagen we te betwijfelen.
Daar waren de prachtige paarden van Booy
en Visser, de fiere beesten, waar ieder altijd
met genoegen naar keek als zij door de stad
draafden.
Daar waren forsche zware karrepaarden,
oersterk, maar vierkant en bonkig, daar
waren breede zwaargebouwde boerenpaarden,
kort en gedrongen, maar gewend aan het
zware openscheuren van den grond, kortom
alle mogelijke soorten paarden uit de geheele
gemeente en uit het boerenland waren aan
wezig en stonden broederlijk in een lange rij,
vastgemaakt aan het lage hek langs de Boer
haavestraat.
En steeds kwamen er maar meer bij...
Het werd een rij van formidabele lengte.
En elk paard was gedecoreerd met een
nummer, zij verloren de prachtige namen
waarmee de eigenaar ze placht aan te spre
ken.
Auto's, paarden, menschen alles verliest zijn
naam in den oorlog en in tijden van oorlog.
Om half acht zette de stoet zich in bewe
ging, naar de Javastraat, alwaar een militaire
controle was geplaatst, die de dieren had te
keuren op lengte, hoogte, enfin al die din-
Er gloort nog hoop.
De deur is nog niet gesloten, dat is de
indruk, die de toestand op het oogenblik
geeft. Er is nog hoop, dat tenslotte de
problemen, die Europa op het oogenblik
heftig beroeren, nog vreedzaam geregeld
kunnen worden. Hitier heeft vandaag het
laatste woord te spreken en wij willen niet
gelooven, dat hij de vernietiging van zijn
eigen land wil, als er een kans bestaat, dat
hij langs den weg van onderhandeling zijn
zin gedeeltelijk zal krijgen. Een prestige
kwestie mag zwaar wegen, toch zeker niet
zoo zwaar, dat het leven van millioenen
menschen in de waagschaal gesteld wordt.
Men moet dan wel volkomen zijn verstand
verloren hebben, als men de zaak zoo op
de spits zou drijven. En dat, neen, dat wil
len we niet gelooven.
Het Britsche antwoord op de voorstellen van
Hitier, is gisterenavond door den Britschen
ambassadeur te Berlijn aan den leider van het
Duitsche volk persoonlijk overhandigd en be
sproken. Ook al is er van dit antwoord, evenals
van de eischen van Hitier officieel niets be
kend, gelooft men toch, dat de Engelschen voor
Hitier de deur hebben opengelaten om het be
houd van zijn prestige, tot onderhandelingen
te komen. Zou Hitier deze kans dan niet aan
grijpen?
Daar is toch altijd ook nog de groote factor
Italië. Als Hitier van Italië een wenk krijgt,
dat het land niet om Danzig en den Poolschen
Corridor zijn mannen zal offeren, dan zal de
Führer zeer zeker de consequenties van een
weigerend antwoord niet aandurven. Italië
blijkt den vrede te willen, ook al maakt het
zich, evenals de andere volken van Europa, ten
strijde gereed.
Zelfs Mussolini heeft de beslissing van
oorlog of vrede voor het Italiaansche volk
niet in eigen hand. Koning Emmanuel
heeft hierover het laatste woord te spre
ken. Als de koning weigert onder het oor-
logsbesluit zijn handteekening te plaatsen,
dan staat Mussolini machteloos. President
Roosevelt heeft zijn invloed bij Victor Em
manuel aangewend. Ook uit het Vaticaan
is de stem van den hoogsten Roomsch-
Katholieken kerkelijken autoriteit tot het
Paleis doorgedrongen. Zal de Italiaansche
koning, die een geloovig katholiek is, daar
niet naar luisteren?
De toestand in de wereld is hoogst ern
stig, maar niet hopeloos. Als men in Berlijn
een greintje gezond verstand laat spreken,
als men uit Italië een wenk aan Hitier
geeft, dan is de vrede nog niet verloren.
Wellicht geeft de dag van heden een ant
woord.
gen waar een leek toch geen verstand heeft.
Elk paard droeg zijn eigen hapje eten, want
ieder, die een paard had te leveren, moest
tevens zorgen, dat het beest tenminste de
eerste vierentwintig uur niet van honger zou
omkomen.
BEVALLEN: L. ZijpSchenkels, d.; A. A.
K. GerssenAgema, z.
Verduiveld kerel, wees toch wijzer,
laten we naar de gezellige
„Toelast" gaan.
Met de karakteristiek van den Neder-
landschen soldaat ware een boekdeel te
vullen.
De Nederlandsche soldaatdie mist
den romantischen inslag van den Fransch-
man, de romantiek verwant aan den
legionnair van het Vreemdelingenlegioen.
Die mist het „schneidige"het ultra-sol-
datesque van den Duitschcr en die mist
dien weer geheel aparten geest van den
Britschen tommy.
De Nederlandsche recruutdat is
een huisvader en een vaderlander tegelijk.
Die is landsverdediger én burger in écn
persoon. Die is nuchter werkelijkheids-
mensch en peinzend gezinshoofd.
Wij hebben hem weer leeren kennen,
deze en de vorige week, deze soldaat. En
dat was goed. omdat we hem b ij n a ver
geten waren. We hebben hem weer gezien
in zijn. het moet gezegd, weinig flatteus
uniform. Met zijn vetleeren kistjes slijpend
over de straat, de bivakmuts onder een
hoek van vijf-en-veertig graden op z n
glimmende hoofd en doorgaans maar half-
geschoren.
We hebben gezien: in en bij de scholen.
In en bij de amusementslokalitciten die
thans gepromoveerd zijn tot burchten van
militair onderkomen.
Ze stonden en liepen en ijsbeerden over
de straat gedurende de weinige uren dat
ze vrij hadden en we hebben hen aange
zien en met hen meegeleefd, omdat we
allemaal nu wel zoo langzamerhand zijn
gaan beseffen, dat deze jongens toch een
offer brengen aan hun land, ons land.
Hierover kan men natuurlijk een schoon
artikel schrijven. Over de vaderlandsliefde
van onzen soldaat, die huis en hof ver
liet. Die zijn vrouw of meisje goedag
kuste, en van wien we foto's gezien heb
ben dat hij z'n kinderen aan den veld-
groenen borst drukte.
Ja. er ware veel over te schrijven. Over
dien oer-Hollandschen soldaat met zijn
eeuwig verlangen naar huis en zijn begrip
voor datgene wat nu eenmaal onafwend
baar in het leven van iederen landsver
dediger kan komen: de mobilisatie.
Nederland heeft dat alles begrepen, ook
de Nieuwediepers. En dat is nu iets dat
tot tevredenheid en dankbaarheid stemt.
Om te zien, iederen dag weer dat men met
hen meeleeft en tracht iets te doen om het
soldatenleven enkele nuancen meer kleur,
fleur en opgewektheid te geven.
Het deed goed aan toen we gisteren
hier en daar mochten zien, dat de jongens
met kranten en tijdschriften bedolven
waren. Boeken, oude en nieuwe, groen en
rijp, ze lagen in bonte variatie bij de
inkwartieringsplaatsen. En als ze even tijd
hadden, werd de lectuur, oud als ze soms
was, verslonden.
Er zijn straten die hun best doen: waar
enkele bewoners van huis tot huis gaan.
Stuivers en dubbeltjes garen en die omzet
ten in koffie, thee en soms een koekje
erbij.
Weer anderen zorgen voor een apart
broodje, dat die eerste dagen zoo zeer ge
waardeerd werd, terwijl sommigen zelfs
hun eenvoudige maaltijden uitbreiding
gaven door er enkelen méé van te laten
genieten. Men deed dat in stilte. Niet om
dank te oogsten of demonstratief een
„goed werk" te doen. Men deed dat alleen
omdat men begreep dat men ook een
klein offer moet brengen, nu zoo velen
een zoo gróót offer brengen.
Deze hulp geschiedt in vele straten.
Hulp, misschien in 't klein, maar ze
wordt gewaardeerd en ze is typisch
Nederlandsch.
Ze geschiedt zonder ruchtbaarheid
zonder eenige publiciteit.
Ze geschiedt eenvoudig omdat men.
meent, dat men hiertoe verplicht is.
En juist daarom is zij zoozeer te
loven.
Men verricht er een goed werk mee.
Men brengt een vrijwillig offer, nu zoo
velen offeren moeten!
