Dantzig en de Corridor-
of sterven V*
Zwitserland mobiliseert
DE WERELD
Smartelijke indruk
in Vaticaankringen
Alle Amerikaansche
schepen worden
gewaarschuwd
tt
Aldus Hitier in den Rijksdag
Duitschers mogen
niet luisteren
Proefluchtalarm
te Berlijn
Luchtdienst op Indië
gesta akt
weinig
woorden
Rede van vuur en bloed
Duitschland zoekt geen levensruimte in het Westen
Geen Italiaansche hulp verlangd
Berlijners maken queue
voor de winkels
Oproep van de Protestantsche
kerk in Polen
Geen Amerikaanscbe soldaten
meer naar de Europeesche
slagvelden
De Duitsche Rijkskanselier Adolf Hitier heeft gisteren tij
dens zijn groote rede in den Rijksdag medegedeeld, dat hij vast
besloten is:
1. de kwestie Dantzig op te lossen; 2. de kwestie van den Cor
ridor op te lossen; 3. ervoor te zorgen, dat in de verhouding
DuitschlandPolen een wending intreedt, welke een vreedzame
samenwerking garandeert.
Ik zal, aldus verklaarde de Fuehrer met nadruk, zoolang
strijden, totdat de Poolsche regeering geneigd is die toestanden
tot stand te brengen, of totdat een andere Poolsche regeerine
zal worden gevonden, welke daartoe bereid is.
Hitier zeide verder, dat hij het veldgrijs, dat hij vandaag
weer heeft aangetrokken, pas zal uittrekken, na de overwin
ning, of dat hij anders niet meer zal leven.
Tot zijn opvolger voor dan wijst hij generaal-veldmaar-
schalk Goering aan. Mocht dezen iets overkomen, dan komt
rijksminister Rudolf Hess als opvolger. Mocht ook dezen wat
overkomen, dan zal door een wet een senaat worden ingesteld,
welke uit zijn midden den waardigste, d.w.z. den dapperste zal
kiezen.
De straten die van de Wilhelm-
strasse naar de Kroll Opera te Ber
lijn leiden waren gistermorgen voor
elk verkeer afgesloten. De politie
beambten lieten alleen personen door
die van toegangskaarten voor den
Rijksdag voorzien waren. Op de
voetwegen stond de S.A. opgesteld.
Voor de Kroll Opera stond een deta
chement S.A. in grijs uniform, gelijk
aan dien van het leger, om eer te
bewijzen aan Hitier bij zijn aan
komst.
Onder de diplomaten die in den Rijks
dag aanwezig zijn worden opgemerkt Atto-
lico, ambassadeur van Italië en de gezant
van Bulgarije. Talrijke afgevaardigden zijn
ingevolge de mobilisatie afwezig. Zoodra
Hitier is binnengekomen, beklimt hij de tri
bune en begint hij met'zijn verklaring.
DE KWELLING VAN VERSAILLES.
Sedert maanden lijden wij allen onder de
kwelling van het probleem dat het Verdrag
van Versailles. d.w.z het dictaat van Ver-
sailles ons heeft toebeschoren en dat in zijn
aard en ontaarding voor ons onverdraaglijk
was geworden, aldus Hitler. Dit dictaat
werd ons met voorgehouden pistool en met
de bedreiging van de verhongering van mil-
lioenen menschen afgeperst. De Fuehrer
schetst dan uitvoerig hoe hij herhaaldelijk
getracht heeft langs vreedzamen weg de
kwesties Dantzig en de Corridor met Polen
op te lossen, doch tevergeefs.
Ik heb dan eindelijk, aldus spr., de Duit
sche voorstellen laten formuleeren en ik
moet het nog eenmaal herhalen, dat er niets
loyalere en bescheidenere is dan deze door
mij voorgelegde voorstellen.
„IK ALLEEN
Ik zou thans dit tot de wereld wil
len zeggen: ik alleen was. slechts
in staat dergelijke voorstellen te
doen, want ik weet heel nauwkeurig
dat ik indertijd een opvatting heb
gehad, welke in tegenstelling was
met die van millioencn Duitschers.
Deze voorstellen zijn van de hand gewe
zen, Doch niet alleen dat. Zij werden beant
woord in de eerste plaats met mobilisatie,
in de tweede plaats met een versterkte ter
reur. met toegenomen druk op de Duit
schers in deze gebieden en met een langza
mer strijd tegen de Vrije Stad Dantzig op
economisch zoowel als politiek cn in de
laatste weken ook op militair en verkeers
gebied.
Polen heeft zijn strijd tegen de Vrije Stad
Dantzig gericht.
VIER MAANDEN ZAG HITLER TOE.
Spr. heeft den toestand vier maanden
lang aangezien, richtte waarschuwingen
tot Polen, dat .terwijl Duitschland de Pool
sche minderheden rechtvaardig behandel
de. de Duitsche vrouwen en kinderen op
beestachtige wijze bleef bejegenen en nam
tenslotte een bemiddelingsvoorstel van de
Eneelsche regeering aan. Ilitler uit in dit
verband zijn groote verbittering over het
feit, dat Warschau Berlijn twee dagen op
een onderhandelaar heeft laten zitten wach
ten en zegt dan;
Mijne heeren afgevaardigden, wan
neer men het Duitsche Rijk en zijn
Staatshoofd zóóiets kan aandoen, en
wanneer het Duitsche Rijk en zijn
Staatshoofd dat zouden dulden, dan
zou de Duitsche natie niet anders
verdienen, dan dat zij van het poli
tieke tooneel zou verdwijnen. En
hier heeft men zich wezenlijk in
mij vergist. Mijn liefde voor den
vrede en mijn eindelooze lankmoe
digheid moet men niet verwisselen
met zwakte of zelfs met lafheid.
Daarom heb ik gisteravond beslo
ten en ook aan de Britsche regee
ring medegedeeld, dat ik onder
deze omstandigheden van de zijde
der Poolsche regeering geen ge
neigdheid meer kan vinden met ons
in werkelijk ernstige bespreking te
treden.
POOLSCHE GRUWELDADEN.
De Poolsche gruweldaden hebben zich
vannacht opnieuw herhaald. Nadat reeds
onlangs in een enkelen nacht 21 grens
incidenten waren voorgekomen, hebben
zich vannacht 14 grensincidenten voorge
daan, waarbij drie heel ernstige.
Daarom heb ik besloten met Polen in de
zelfde taal te spreken, waarmee Polen
thans sinds maanden met ons spreekt.
EEN BELOFTE AAN HET WESTEN.
Wanneer staatslieden in het Westen nu
verklaren, dat dit hun belangen raakt, dan
kan ik een dergelijke verklarig slechts be
treuren. Zij kan mij evenwel ook rtiet maar
een enkele seconde doen wankelen in de
vervulling van mijn plicht.
Ik heb het plechtig verzekerd, zoo
spreekt de Führer ,en ik herhaal
het, dat wij van deze westelijke mo
gendheden niets eischen en nooit iets
zullen eischen. Ik heb verzekerd,
dat de grens tusschen Frankrijk en
Duitschland definitief is.
Duitschland heeft geen belangen
in het Westen en onze Westwal is
tegelijkertijd voor altijd de grens
van het Rijk naar het Westen. Wij
hebben ook geenerlei bedoelingen
voor de toekomst. Deze opvatting
van het rijk zal niet meer worden
veranderd. De andere Europeesche
Staten begrijpen voor een gedeelte
onze hoüding.
Ik zou hier vooral dank willen brengen
aan Italië, dat ons dezen geheelen tijd heeft
ondersteund. Gij zult echter ook begrijpen,
dat wij voor de tenuitvoerlegging van dezen
strijd "-een beroep zullen doen op vreemde
hulp. Wij zullen deze onze taak zelf oplos
sen.
De neutrale staten hebben ons de verze
kering gegeven van hun neutraliteit, even
zoo als wij hen reeds tevoren hebben gega
randeerd.
Het is ons heilige ernst met deze verzeke
ring, en, zoolang geen ander hun neutrali
teit schendt, zullen wij deze eveneens zeer
scrupuleus nakomen. Ik ben gelukkig thans
mcdedeeling te kunnen doen van een ge
beuren:
DE VERHOUDING TOT RUSLAND.
De Führer verklaart, dat nóch Rusland,
nóch Duitschland van plan zijn hun leer
stellingen, die zoo zeer van elkaar verschil
len, naar elkaar te exporteeren.
Beide landen zijn het er daarom over
eens, dat er geen enkele reden is, met
elkaar in conflict te komen.
Iedere strijd van onze volken te
gen elkander zou slechts anderen
nut kunnen brengen. Daarom heb
ben wij besloten een pact te slui
ten dat tusschen ons beiden voor de
toekomst iedere toepassing van ge
weld uitsluit, dat ons in zekere Eu
ropeesche kwesties tot raadpleging
verplicht, dat ons economische sa
menwerking mogelijk maakt en
dat ons vooral de zekerheid geeft,
dat de krachten van deze beide
groote geweldige staten niet met
elkander of tegen elkander zouden
worden verbruikt.
Rusland en Duitschland hebben in den
wereldoorlog tegen elkander gestreden. Een
tweeden keer mag en zal dat niet meer ge
beuren.
DE DUITSCHE BEDOELINGEN.
De Rijkskanselier stelt vervolgens de
Duitsche bedoelingen vast. Ik ben, aldus
zegt hij, vastbesloten:
1) De kwestie Dantzig op te lossen,
2) De kwestie van den Corridor op te
lossen cn
3) Er voor te zorgen dat in de verhouding
van Duitschland tot Polen 'n keer intreedt
welke een vreedzaam samenleven verzekert.
Ik ben daarbij vastbesloten zoo lang te strij
den, tot óf de tegenwoordige Poolsche re
geering er toe geneigd is, deze wijziging tot
stand te brengen, óf tot een andere Pool
sche regeering daartoe bereid is.
Ik wil daarbij geen strijd voeren tegen
vrouwen en kinderen.
Ik heb dan ook mijn lucht wapen de op
dracht gegeven zich te beperken tot mili
taire objecten bij de aanvallen. Wanneer
evenrwel de tegenstander daaruit een vrij
brief meent te kunnen opnemen om zijner
zijds met omgekeerde methoden te kunnen
strijden, dan zal hij een antwoord ontvan
gen dat hem hooren en zien doet vergaan.
BOM VOOR BOM...
Bom wordt met bom vergolden. Wie met
gif strijdt, wordt met gifgas bestreden.
Er zijn in dezen tijd meer dan 90 milliard
besteed aan den opbouw van de Duitsche
weermacht. Zij is thans de best uitgeruste
en zij staat ver boven die van 1914. Mijn
vertrouwen op haar is niet te schokken.
„MIJN LEVEN AAN MIJN VOLK."
Mijn geheele leven behoort van nu
af aan pas recht aan mijn volk. Ik
wil thans niets anders zijn dan de
eerste soldaat van het Duitsche rijk.
Ik heb daarom weer die jas aange
trokken, welke mij zelf de heiligste
en dierbaarste was. Ik zal deze pas
uittrekken na de overwinning of
ik zal dat einde niet beleven.
Mocht mij in dezen strijd nu iets overko
men, dan is mijn eerste opvolger partijge
noot Goering. Mocht partijgenoot Goering
iets overkomen, dan is mijn volgende op
volger partijgenoot Rudolf Hess.
Mocht ook partijgenoot Hess iets overko
men, dan zal bij de wet de Senaat worden
bijeengeroepen, die dan den waardigste,
d.w.z. den dapperste uit zijn midden zal
kiezen.
Het Duitsche Staatshoofd betoogt voorts,
krachtig, dat een November 1918 zich nim
mer meer zal herhalen en elke verrader zal
vallen. Spr. stelt zijn eigen leven in de
waagschaal.
Ik zou willen besluiten, aldus de
leider van het Duitsche volk, met
de belijdenis, welke ik eens heb uit
gesproken, toen ik den strijd om de
macht in het Rijk begon en welke
aldus luidt:
„Wanneer onze wil zoo sterk is,
dat geen nood hem meer zal ver
mogen te bedwingen, dan zal onze
wil en ons Duitsche staal ook dien
nood overwinnen."
Na Hitiers rede.
Na de redevoering van Hitler heeft de
Rijksdag een wet aangenomen over de ver-
eeniging van Dantzig met het Duitsche Rijk.
Vervolgens heeft de president van den
Rijksdag, generaal-veldinaarschalk Göring,
den Führer nameii^ de Duitsche natie blin
de trouw en gehoorzaamheid beloofd in
iederen nood en in ieder gevaar.
IN DE RESTAURANTS MOET
MEN TEVREDEN ZIJN MET
HETGEEN WORDT VOORGE
ZET.
Belga verneemt uit Berlijn, dat
daar voor verscheidene winkels
queue wordt gemaakt. Met ingang
van heden gelden voor restaurants
bepaalde regelingen. Het menu zal
slechts keuze uit vier schotels aan
geven. Practisch moet men zich
thans reeds tevreden stellen met het
geen wordt voorgezet. De diplomaten
hebben van het ministerie van bui-
tenlandsche zaken de mededeeling
gekregen, dat zij moeten kenbaar
maken, wat zij voor de eerstvolgende
veertien dagen noodig hebben.
Naar buitenlandsche zenders.
Verspreiding van die berichten
kan zelfs met den dood gestraft
worden.
De ministerraad voor de rijksverdediging
heeft een verordening uitgevaardigd, waarin
het volgende bepaald wordt:
Het luisteren naar buitenlandsche zenders
is verboden. Overtredingen worden met tucht
huis gestraft. In lichtere gevallen kan de
uitspraak gevangenisstraf luiden. De ge
bruikte radiotoestellen worden ingetrokken.
Wie berichten van buitenlandsche zenders
verspreidt, wordt met tuchthuis gestraft en
in bijzondere ernstige gevallen met den dood.
De bijzondere gerechtshoven zijn bevoegd
overtredingen tegen deze verordening te be
handelen.
Tegen hedenochtend vast
gesteld.
De Zwitserscho Bondsraad heeft
de algeheele mobilisatie van het
Zwitsersche leger tegen hedenoch
tend afgekondigd.
Zwitserland blijft neutraal.
De Zwitsersche gezant te Rome is
gistermiddag door den Italiaanschen
staatssecretaris Bastiani ontvangen.
Hij overhandigde een nota van den
Bondsraad, waarin wordt verklaard
dat Zwitserland een loyale neutrali
teit zal bewaren.
Bastiani nam kennis van deze ver
klaring en verzekerde den gezant,
dat Italië eveneens de neutraliteit
van Zwitserland zal eerbiedigen.
Het straatbeeld van Berlijn was gister
zeer rustig. Toen gisteravond omstreeks ze
ven uur bij verrassing het signaal luchta
larm werd gegeven, begaven degenen, die
zich op straat bevonden zich op voorbeeldig
gedisciplineerde wijze naar de openbare
schuilplaatsen, aldus meldt het Duitsche
Nieuwsbureau, terwijl zij die thuis waren
zich eveneens naar de schuilkelders bega
ven. Autobussen, trams, auto's en andere
verkeersmiddelen stonden oogenblikkelijk
stil cn na weinige minuten bevond zich
geen menscli meer op straten en pleinen.
Toen na een kwartier het signaal: luchtgc-
vaar gekeken gegeven werd, ging weldra
het verkeer normaal verder. Gisteravond
was de stad geheel verduisterd, zonder dat
het verkeer daar ernstige hinder van on
dervond.
Hot uitbreken der vijandelijkheden heeft
in Vaticaankringen een smartelijke indruk
gemaakt. Tot op het laatste oogenblik hoop
te de Paus op een vreedzame regeling. Gis
teren nog had hij een laatste poging in die
richting gedaan door een mededeeling aan
de ambassadeurs der belanghebbende mo
gendheden te doen overhandigen. De kardi
naal-staatssecretaris heeft de ambassadeurs
van Italië, Frankrijk en Roemenië en de
gezanten van Engeland, Portugal en Polen
ontvangen.
De „Osservatorc Romano" acht ondanks
het conflict bemiddeling en daarop volgen
de onderhandelingen mogelijk.
Elke protestant zal bewijzen een
goed zoon en burger van den
staat te zijn.
De gereformeerd protestantsche kerk in
Polen heeft een oproep gericht tot haar
geloovigen, waarin o.a. gezegd wordt: De
eeuwenoude Duitsche vijand van het Pool
sche volk tracht door brutaal geweld ons
onze vrijheid en het recht op ons nationaal
leven en ons bestaan als onafhankelijke
staat te ontnemen. Uit brandende liefde
voor ons Poolsche vaderland vervullen wij
onzen plicht, zooals die wordt opgcëischt
door den ons doar Duitschland opgedwon-
gen oorlog. Elke gereformeerde protestant
zal zonder mankeeren en ten volle, iTetzij
als soldaat op het" slagveld of burger bij
zijn dagelijksch werk, zijn geheiligdeii
plicht vervullen om te bewijzen, dat hij een
goed zoon en goed burger van den Pool
sehen staat is.
Maar de solidariteit en liet me
deleven met de democratische
landen is treffend.
GOEDE KANS OP WIJZIGING DER
NEUTRALITEITSWET.
In officieele kringen te Washing
ton is men van meening, dat de
kans op spoedige wijziging der neu
traliteitswet, waardoor leveringen
aan de democratische mogendheden
worden toegestaan, enorm is toege
nomen. Het zou voorbarig zijn te
zeggen, dat de ommezwaai zich
reeds voltrokken heeit, doch onge
twijfeld is een beweging in die rich
ting reeds begonnen.
De solidariteit en het medeleven met de
democratische mogendheden in officieele en
politieke kringen is treffend. Vrijwel
iedereen geeft toe, dat de Vereenigde Staten
niet kunnen hopen zich geheel te isoleeren
Nergens is de publieke opinie gevoeliger of
sneller bereid tot sympathie dan in Ameri
ka en deze sympathie is reeds aan alle kan
ten duidelijk en moet wel vroeger of later
den vorm van politieke actie aannemen. De
meening, dat men nooit meer Amerikaan-
sche soldaten naar Europeesche slagvelden
zal sturen is zeer sterk, doch men is zich
bewust van de groote hulp, die verleend
kan worden binnen de grenzen der neutra
liteit. Roosevelt's regeering is besloten zich
van de goedkeuring van het congres voor
deze hulp te verzekeren.
De voorzitter van de commissie voor Bui
tenlandsche Zaken, van het Huis van Af
gevaardigden Bioom, heeft een bezoek ge
bracht aan Huil en verklaarde daarna aan
de pers: wanneer het congres in een buiten
gewone zitting wordt bijeengeroepen, geloof
ik, dat de Neutraliteitswet gewijzigd zal
worden door schrapping van de clausule in
zake het embargo op wapens en nuunities.
Aanwijzingen van Roosevelt aaij
leger en vloot.
President Roosevelt heeft bepaald, dat
aan alle schepen van de vloot en aan de
commandanten van het leger onmiddellijk
kennis moet worden gegeven door de radio
van het begin der Poolsch—Duitsche vij
andelijkheden.
Het Witte huis heeft bekend gemaakt, dat
de ambassadeur der Vereenigde Staten te
Warschau gisterochtend cm zeven uur vijf.
tig den president er telefonisch van op de
hoogte heeft gesteld, dat Duitschland in Po
len was binnen gevallen en dat vier Pool
sche steden waren gebombardeerd.
Ten aanzien van de Neutraliteitswet heeft
president Roosevelt zijn beslissing voorbe
houden, ten aanzien van de vraag, of hij
een beroep zal doen op de Neutraliteitswet
dan wel of hij het congres bijeen zal roepen,
aldus verluidt uit bronnen van het Witte
Huis.
Een ambtenaar verklaarde, dat de presi-
dent van gevoelen was, dat de gevechten
verder zullen moeten gaan dan oorlog tus
schen Duitschland en Polen, alvorens de re
geering een zoo ernstigen stap zou nemen.
Geen bombardementen der bur
gerbevolking.
President Roosevelt heeft telegra
fisch aan Frankrijk, Groot Brittan-
nië, Italië, Duitschland en Polen ver
zocht de burgerbevolking niet te
bombardeeren.
Engeland heeft reeds geantwoord,
dat het door Amerika gevraagde
steeds in de bedoeling heeft gelegen.
In dcnzelfden geest hebben Frank
rijk en Polen geantwoord.
Het Italiaansche antwoord In
zake luchtbombardementen.
De Italiaansche ambassadeur heeft mon
deling het antwoord van zijn regeering
overgebracht op de nota van Roosevelt in
zake het bombardeeren van burgerbevol
king en open steden. De Italiaansche re
geering wijst er op, dat de ministerraad gis
termiddag heeft besloten buiten het conflict
te blijven en meent derhalve dat het ver
zoek van Roosevelt op haar geen betrek
king heeft.
Alleen de Duitsche regeering heeft niet
geantwoord.
ROOK BOVEN DE DUITSCHE AMBASSADE
GEZIEN.
Documenten worden verbrand.
Londen, l September (Havas):
In het begin van den middag heeft men
een dunne rookolom, waarin stukjes ver
koold papier zweefden, zien opstijgen uit
den schoorsteen van de Duitsche ambassade
te Londen.
Men maakte hieruit op, dat het personeel
van de ambassade documenten verbrandde.
De post weer per boot.
Hiertoe genoodzaakt door de in verschil-
lende landen uitgevaardigde vliegverboden,
heeft de K.L.M. moeten besluiten heden
het vertrek van het Indië-vliegtuig niet te
doen plaatsvinden. Alle post wordt thans
per mailschip verzonden. De post wordt te
Amsterdam resp. Rotterdam aan boord ge
bracht. Betreffende de vaarroute der mail
schepen staat nog niets vast. Het is echter
zeker, dat geen enkele Middellandsche Zee
haven zal worden aangedaan.
Alle luchtverbindingen met Duitschland,
Italië, Engeland en de lijn Rotterdam
PraagWeenen—Boedapest zijn vervallen.
De lijnen op Parijs, Kopenhagen, Stock
holm en Oslo worden nog onderhouden.
Daar de burgerlijke luchtvaart in Neder
land vanaf gisteravond 7 uur beperkt werd
zal ook de dienstregeling voor het binnen
land eenige wijziging ondergaan.
Acht'ar Engeland. De leidende figuren van
de Sikhs in den Pcnsjab (Britsch-Indië)
hebben een manifest gepubliceerd, waarin
zij hun besluit proclameeren om Engeland
bij te staan tegen tfe aanvallende staten.
Geen nieuws van de Amerikaansche wissel
markt. De woordvoerder van de Ame
rikaansche schatkist verklaart, dat de
schatkist geen nieuwe voorschriften voor
de buitenlandsche wisselmarkten of andere
beperkende bepalingen zal uitvaardigen.
Canada op voet van oorlog. Het Cana-
deesche kabinet is gisterochtend 9 uur
plaatselijke tijd bijeengeroepen. Minister
president Mackcnzie King werd gedurende
den vorigen nacht op de hoogte gehouden
van den toestand in Europa cn de regee-
ringsmachine om het land op voet van oor
log te brengen is in werking gesteld. Het
parlement is voor morgen bijeengeroepen.
Het nieuws van Duitschlands actie heeft
diepen indruk gemaakt op de bevolking.
Oslo-commissie bijeen. Gisterochtend is
op het Belgische ministerie van Buiten
landsche Zaken onder voorzitterschap van
den heer Pierlot een bijeenkomst gehou
den van de Oslo-commissie. De commis
sie heeft een program opgesteld van de
volgende vergadering van de permanente
commissie, welke de bcstudccring zal
voortzetten van het program der werk
zaamheden. welke zoo juist zijn vastge-
.steld. Aan deze commissie zullen deskun
digen worden toegevoegd, welke door de
onderscheidene regeeringen zijn aangewe-
•zen. Dit betreft economen cn juristen. Zij
zullen tezamen de kwesties bestudeeren,
welke de gemeenschappelijke belangen de
zer landen betreffen, in hun hoedanigheid
van neutrale staten. De bijeenkomst van
deze commissie zal Maandag 11 Septem
ber worden gehouden.
