Proclamatie neutraliteit van onze Britsche volk vastbesloten achter zijn regeering Treinenloop Den Helder-Amsterdam v.v. DE WERELD m_ w e i n i g woorden Zestig millioen voor de noodmaatregelen aangevraagd Opperbevelhebber benoemd tot Generaal Beperk benzinegebruik Regeling zaaigranen De Koning richt zich tot de natie Buitengewone vergadering Raad van State „Komt in opstand tegen Hitier Eire wil neutraal blijven De reactie in Indië Een oorlogskabinet gevormd. Eden en Churchill in de regeering PUBLICATIE De Regeeringspersdienst meldt: Een gistermiddag verschenen buitengewone Staatscourant bevat een neutraliteitsproclamatie, waarin de ministers van Al- gemeene Zaken a.i., van Buitenlandsche Zaken, van Justitie, van Defensie en van Koloniën, daartoe door Hare Majesteit de Koningin gemachtigd, ter kennis brengen van een ieder wien zulks aangaat, dat de Nederlandsche Regeering ter zake van den oorlogstoestand, die is ontstaan tusschen eenige vreemde mogendheden, volstrekte onzijdigheid zal in acht nemen. Bij Koninklijk Besluit van 30 Augus tus 1939, no. 15, is benoemd en aan gesteld bij den Generalen Staf, tot Ge neraal, de luitenant-generaal I. H. Reijnders, van dien staf, opperbevel hebber van land- en zeemacht. VOORTDUREN VAN DEN STAAT VAN OORLOG. Ingediend is een wetsontwerp, volgens het welk de bij Kon. Besluit van 1 September ƒ.1. verklaarde staat van oorlog voor het ge- heele grondgebied-des rijks zal voortduren. Voorts is ingediend een wetsontwerp ten aanzien van het onder de wapenen blijven van dienstplichtigen. De toelichting tot dit ontwerp luidt als volgt: De buitengewone omstandigheden, welke er toe hebben geleid om bij Koninklijk Be sluit van 10 April 1939 te bepalen, dat al het personeel, bestemd voor „buitengewone oproeping uitwendige veiligheid", in wer- kelijken dienst wordt geroepen, hebben een verscherpt karakter verkregen in die mate, dat de regeering zich genoodzaakt heeft ge zien, te bevorderen, dat tot voormobilisatie en vervolgens tot algemeene mobilisatie wordt overgegaan. De dienstplicht voor geheel Indië. Op vijf September zal aan het Indische college van gedelegeerden worden voorge steld de verklaring om het dienstplichtbe sluit voor geheel Ned.-Indië van tóepassing te doen zijn, in het openbaar te behande len. Het dringend karakter van de onderha vige aangelegenheid maakt een zeer spoe dige afhandeling noodzakelijk. Nog niet naar het terug. moederland bureauhouder van zijn district kan verkrij Ken- De aandacht wordt er op gevestigd, dat de teler of kweeker alleen zaaigranen zal mogen betrekken van een anderen teler of kweeker van goedgekeurde zaden en alleen van een handelaar of coöperatie, met wie de Nederlandsche Akkerbouwcentrale te 's Gravenhage een overeenkomst heeft aan'- gegaan. De handelaren of coöperaties worden on derscheiden in diegenen, die uitsluitend de van een plombe voorziene zaaigranen zul len mogen koopen en diegenen, die, behalve de evenbedoelde, ook ongeschoonde zaai granen zullen mogen betrekken, waarvan de bewerking dan zal moeten plaats vin den onder toezicht van den Nederlandschen Algemeenen Keuringsdienst. Beide groepen zullen echter alleen geplombeerde granen mogen afleveren. Behalve de reeds bestaande plombe van den N.A.K. zal dan ook voor de niet te velde goedgekeurde zaaigranen een speciale plombe, een zoogenaamde V.V.O.-plombe, worden ingesteld, welke eveneens door de controleurs van den Nederlandschen Alge meenen Keuringsdienst zal worden aange bracht. De handelaren of coöperaties zullen zich voor de aanschaffing van zaaigranen die nen te voorzien van aankoopmachtigingen, welke worden verstrekt door of namens de provineale voedselcommissarissen, die deze machtigingen alleen zullen afgeven aan die handelaren of coöperaties, die een overeen komst als bovenbedoeld, met de Nederland sche Akkerbouwcentrale hebben aangegaan. Voorts ligt het in de bedoeling, het vervoer van monsterzendingen, tot een hoeveelheid van ten hoogste 3 kg. aan de gewestelijke keuringsdiensten van den Nederlandschen algemeenen keuringsdienst, het rijks-proef station voor zaadcontrole te Wageningen, den Plantenziekteiïkundigendienst te Wage ningen en het secretariaat van den Neder landschen Algemeenen Keuringsdienst te Wageningen, vrij te laten. Ten slotte wordt nog medegedeeld, dat de importeur zich voor ingevoerde partijen nioet wenden tot den voedselcommissaris zijner provincie, teneinde een vervoerbewijs te verkrijgen. VERVOER EN AFLEVERING VAN ZADEN. Van bevoegde zijde wordt vernomen, dat het vervoer en de aflevering van suikerbie tenzaad, voederbieten, mangel en wortel zaad, radijszaad, spinaziezaad, graszaad, lu- cerne, spurrie, knolzaad, wortelzaad (inch zaad van tuinbouwwortelen), met ingang van 1 September geheel vrij zijn. Voor de goede orde wordt er de aandacht op gevestigd, dat voor ongerepeld, gerepeld geroot en gezwingeld vlas (vlaslint) als mede voor gezwingelde lokken en snuit géén be- en verwerkingsverbod geldt en hiervoor evenmin een verbod van aflevering en ver voer is afgekondigd. Invoerprijsverschil rogge. Wij vernemen van bevoegde zijde, dat het invoerprijsverschil op rogge en roggemeel, voor het tijdvak van 3 tot en met 9 Septem ber 1939, behoudens tusschentijdsche wijzi ging, is vastgesteld op f 4.85 per 100 kg. De denaturatiesteun voor rogge, gedena tureerd op 28 Augustus 1939 bedraagt f 1.45 per 100 kg. Zooals reeds bekend werd gemaakt,'is de denaturatie met ingang van 29 Augustus tot nader bericht opgeschort.- Voorziening met veevoeder. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, stelt de regeering zich bij de uitvoering van diverse maatregelen op het gebied van de veevoedervoorziening op het standpunt, dat de bestaande handelskanalen zooveel moge lijk ingeschakeld dienen te blijven. De veehouders zijn dus volkomen vrij in hun keus van den handelaar of coöperatieve vereeniging, van wien of waarvan zij hun veevoeder wenschen te betrekken. De Minister van Economische Zaken doet op de houders van motorrijtuigen een be roep, om elk niet noodzakelijk gebruik, on geacht voor zaken- of voor privé-doeleinden, van hun auto of motorrijwiel achterwege te laten. Ook moeten geen onnoodige eischen worden gesteld aan anderen, b.v. aan leve ranciers, waardoor gebruik van het motor rijtuig moet worden gemaakt. Indien binnen eenige dagen zou blij ken, dat deze oproep niet het ge- wenschte resultaat heeft, zal op kor ten termijn tot het nemen van ingrij pende maatregelen moeten worden overgegaan. Personen, die in Nederlandsch-Indië dienst of reserveplichtig zijn en in Europa verblijf houden, behoeven tot het vervullen van hun dienst- of reserveplicht bij mobilisatie in Ncderlandsch-Indië voorloopig niet daarheen terug te keeren; wel moéten zij alsnog ge volg geven aan het bepaalde in hun zak boekje ten aanzien van aanmelding bij den burgemeester hunner woonplaats dan wel bij de Ned. consulaire ambtenaren in het buitenland. BUITENGEWOON CREDIET AANGEVRAAGD. Ingediend is een suppletoire be grooting van Economische Zaken voor 1939, waarbij een buitengewoon crediet wordt aangevraagd van 60 millioen gulden. Het aangevraagde crediet is bedoeld als mogelijkheid om naar behoefte te kunnen beschikken over de eerste middelen ter be strijding van de zeer belangrijke uitgaven, voortvloeiende uit de maatregelen, die door de omstandigheden worden geboden, o.m. het aankoopen van granen en andere artike len voor de consumptie van mensch en dier de eventueele regeling van de distributie en de voorzieningen ten aanzien van de in dustrie. Een zeer belangrijk gedeelte der uit te geven gelden zal bij den verkoop van be doelde producten wede* terugvloeien. Van bevoegde zijde vernemen wij, dat in verband met het geldende vervoerverbod voor granen, een regeling is getroffen om het vervoer van wintertarwe, winterrogge en winteigerst, bestemd voor den uitzaai, zoo veel mogelijk doorgang te doen vinden. Het vervoer van deze zaaigranen naar schooningsinrichtingen en opslagplaatsen en het vervoer dezer granen van die inrichtin gen en opslagplaatsen naar de boerderij te rug, kan geschieden op door de controleurs der gewestelijke keuringsdiensten van den Nederlandschen Algemeenen Keuringsdienst te Wageningen af te geven vervoerbewijzen. Tot de afgift dier bewijzen hebben de pro vinciale voedselcommissarissen aan de be doelde controleurs machtiging verleend. Van deze regeling is slechts uitgezonderd de niet te velde goedgekeurde zaairogge. De teler, die zaaigranen wenscht te be trekken, dient zich bij den plaatselijken bureauhouder van het district, waarin hij woonachtig is, te voorzien van een bestel bon. De door hem aangevraagde hoeveelheid zaaigranen, moet in overeenstemming zijn met de grootte en den aard van zijn be drijf. De teler geeft den bestelbon af atin dengene. van wien hij de zaaigranen be trekt, die op zijn beurt tegen afgifte van dien bon een vervoerbewijs bij den plaatselijkcn DRAMATISCHE MOMENTEN IN CHAMBERLAINS LOOPBAAN. Nadat door het uitblijven van het Duit- sche antwoord op een Britsch ultimatum, waarbij het onmiddellijk terugtrekken van de troepen uit Polen werd geëischt om elf uur den staat van oorlog tusschen Engeland en Duitschland was ingetreden zijn in den loop van den Zondag alle noodzakelijke maatregelen in Engeland genomen. De oor logsaankondiging zelf verwekte weinig sen satie, men had deze sinds Zaterdag ver wacht. Een der eerste maatregelen is ge weest het instellen van een oorlogskabinet. Het bestaat uit Chamberlain, den eersten minister, Simon, den minister van Finan ciën, en Ilalifax, den minister van Buiten landsche Zaken. Chatfield, minister voor de coördinatie der landsverdediging, Winston Churchill, minister van Marine, Lord San- kev, minister zonder portefeuille; Hoare Be- lisha, minister van Oorlog, Sir Kingsley Wood, minister van Luchtvaart; Sir Samuél Hoare, Lordgrootzegelbewaarder, die dus in de plaats komt van Anderson. Ook Eden is tot de regeering toegetreden. Do wet op den dienstplicht is door de beide kamers aangenomen en door den koning be krachtigd. Deze wet betreft het dienstnèmen van mannen tusschen 18 en 41 jaar. Nadat Zaterdag door Chamberlain reeds eenige redevoeringen waren gehouden in verband met de ernst van den toestand, kwam Zondagmorgen, gisteren dus, HET DRAMATISCHE MOMENT, waarop Chamberlain het Britsche volk er van moest verwittigen, dat het diplomatiek spel was uitgespeeld en Mars opnieuw Euro pa zal regeeren. Klokslag 11.15 Britsche zo mertijd richtte de eerste minister zich tot de Britsche natie over alle Engelsche zenders en zeide o.a.: Hedenmorgen heeft de Britsche ambassadeur in Berlijn de Duitsche regeering een laatste nota overhan digd, verklarende dat, tenzij wij van haar vóór elf uur vernamen, dat zij bereid is haar troepen uit Polen te rug te trekken, de staat van oorlog tusschen ons zal bestaan. Ik moet u thans mededeelen, dat geen belofte van dien aard is ontvangen en dat bijgevolg dit land in oorlog is met Duitschland. Met ingang van heden is de loop der treinen op het baanvak Den Helder-Amster- dam als volgt geregeld: AMSTERDAM—DEN HELDER. Amsterdam Alkmaar Heerhugowaard Ileerhugowaard Schagen Schagen Anna Paulowna Anna Paulowna Den Helder Den Helder Anna Paulowna Anna Paulowna Schagen Schagen Heerhugowaard Heerhugowaard Alkmaar Amsterdam V. V. A. V. A. V. A. V. A. V. A. V. A. V. A. V. A. A. 0.58 7.43 7.50 7.51 8.03 8.04 8.13 8.14 8.25 DEN 6.25 6.30 6.37 6.46 6.47 6.59 7.00 7.03 7.55 8.58 9.43 9.50 9.51 10.03 10.04 10.13 10.14 1025 10.58 11.43 11.50 11.51 12.03 12.04 12.13 12.14 12.25 12.58 13.43 13.50 13.51 14.03 14.04 14.13 14.14 14.25 14.58 15.43 15.50 15.51 16.03 16.04 16.13 16.14 16.25 16.58 17.43 17 50 17.51 18.03 18.04 18.13 18.14 18.25 HELDER—AMSTERDAM. 8.25 8.30 8.37 8.46 8.47 8.59 9.00 9.08 9.55 10.1 10.36 10.37 10.46 10.47 10,59 11.00 11.08 11.55 12.25 12.36 12.37 12.40 12.47 12.59 13.00 13.08 13.55 14 25 14.36 14.37 14.46 14.47 14.59 15.00 15.08 15.55 16.25 16.36 16.37 16.46 16.47 16.59 17.00 17.08 17 55 18.58 19.43 19.50 19.51 20.03 20.04 20.13 20.14 20.25 18.25 18.36 18.37 18.46 18.47 18.59 19.00. 19.08 19.55 20.58 21,43 21.50 21.51 22.03 22.04 22.13 22.1 4 .25 O! 20.25 20.36 20.37 20.46 20.47 20.59 21.00 21.08 21.55 22.58 23.43 23.50 23.51 0.03 0.04 0.13 0.14 0.25 22.25 22.36 22.37 22.46 22.47 22.59 23.00 23.08 23.55 Gij kunt u voorstellen, welk een bittere slag het voor mij is, dat heel mijn lange worsteling om den vrede te redden, gefaald heeft. Toch kan ik niet gelooven, dat er iets meer of iets anders bestaat, wat ik zou heb ben kunnen doen en dat meer suc ces zou hebben gehad. Het zou volstrekt mogelijk geweest zijn, een vreedzame regeling met eere tot stand te brengen tusschen Duitschland en Polen, maar Hitier wilde zulks niet. Klaarblijkelijk had hij besloten, Polen aan te vallen, wat er ook gebeurde en ofschoon hij thans zegt, dat hij redelijke voorstel len naar voren heeft gebracht, welke door de Polen werden verworpen, is dat geen waarachtige verklaring. 7 De voorstellen werden nooit getoond aan de Polen, noch aan ons! Hitiers optreden toont overtuigend, dat er geen kans bestaat om te verwachten, dat de ze man ooit zijn gebruik zal opgeven om ge weid toe te passen, teneinde zijn wil door te zetten. Hij kan alleen gestuit worden door geweld en wij en Frankrijk gaan vandaag ter nakoming van onze verplichtingen hulp verleenen aan Polen, dat zoo dapper weer stand biedt aan dezen gemeencn en niet uit- gelokten aanval op zijn volk. Nadat Chamberlain een opwekking tot al ler samenwerking heeft gedaan, zeide hij een zuiver geweten te hebben. Wij hebben alles gedaan, aldus de premier, wat een land kon doen om den vrede te vestigen. Wij bevinden ons echter in een toestand, waarin men geen vertrou wen zou kunnen stellen in een der woorden, gegeven door den leider van Duitschland en waarin geen enkel volk zich in veiligheid kan gevoelen. Ook in het Lagerhuis heeft Chamberlain gesproken. Zijn eerste woorden gingen ver loren in het geloei der sirenes na de eerste waarschuwing in Londen voor een lucht aanval. Toen Chamberlain opstond, werd hij met luide toejuichingen ontvangen. De premier zeide o.a.: Toen ik gisteravond het woord tot het huis richtte, kon ik mij er slechts van be wust zijn. dat in sommige deelen twijfel of verhijstering bestond ten aanzien van de vraag, of er aarzeling of wankeling aan den kant van de regeering was geweest. Wanneer ik in dezelfde positie geweest was als de leden, en niet in het bezit van alle inlichtingen, zou ik hetzelfde hebben kunnen voelen. Vervolgens zette Chamberlain den loop der gebeurtenissen uiteen en wees er op dat de regeering steeds onwrikbaar in haar besluit tot steun was geweest. Zoowel La- bour als de liberale oppositie verklaarden achter de regeering te staan. Allen ver klaarden het met Chamberlain eens te zijn als deze zegt dat de strijd niet gaat tegen het Duitsche volk, maar tegen de regeering van Hitier. die wetenschappelijk barbaren dom bedrijft. In het Hoogerhuis heeft Hali- fax een dergelijke verklaring als Chamber lain afgelegd. DE BRITSCHE KONING SPREEKT. De koning heeft gisteravond in een radio redevoering tot ale deelen van het Britsche rijk o.m. verklaard, dat in dit ernstige, meest noodlottige uur van onze geschiede nis hij in ieder gezin van al zijn volken, zoowel in het moederland als overzee, hij een boodschan wenscht te zenden met de zelfde innigheid van gevoelens jegens een ieder, alsof hij de drempel der kamers had kunnen overschrijden om zijn onderda nen zelf toe te spreken. Voor den tweeden keer m ons leven zijn de meesten onzer in oorlog. Steeds en steeds opnieuw hebben wij geprobeerd een vreedzamen weg te vinden uit de geschil- ren tusschen ons en degenen die thans on ze vijanden zijn. Het is evenwel vergeefsch geweest. Wij worden tot een conflict ge dwongen. Er wordt op ons en pnze bondge- nooten het bereon gedaan de uitdaging te aanvaarden van 'n beginsel, dat indien het zou overheersehen, fataal zou zijn voor iedere beschaafde orde op de wereld. Het is dit beginsel, dat een staat veroorlooft door op zelfzuchtige wijze geweld na te streven de door hem aangegane verdragen en zijn plechtige beloften negeert, welke het ge bruik van geweld of de bedreiging met ge weld jegens de souvereiniteit en onafhanke dikheid van andere staten sanctionneert. Daarom, aldus besloot de koning, moeten wij deze uitdaging aannemen. Onze taak zal zwaar zijn en de strijd zal niet beperkt worden tot slagvelden. Wij zijn vastberaden om deze verplichtingen na te komen en hebben -het vertrouwen dat God met ons zal zijn. Door den Prins bijgewoond. Z. K. H. Prins Bernhard der Nederlanden woonde Zaterdagmiddag een der buitenge wone vergaderingen van den Raad van Staten bij, welke in den laatsten tijd in verband met spoodeischende regeeringsont- werpen herhaaldelijk worden gehouden. Oproep van het Amerikaansche genootschap voor DuitschAm.e rikaansche cultuur. Het genootschap voor DuitschAmeri kaansche cultuur heeft gisteren een oproep uitgegeven aan het Duitsche volk waarin dit wordt opgewekt in opstand te komen tegen Hit Ier. Men zal trachten om door middel van drie geheime golfstations den oproep naar Duitschland te verspreiden. De oproep van het genootschap, dat ruim honderdduizend leden omvat, beschuldigt Hitier ervan over te gaan tot „een barbaar- sche vernietiging en een vernieling van den goeden naam der Duitschers in de wereld." De oproep eindigt als volgt: „Hitier moet worden overwonnen. Zijn overwinning zou een overwinning beteekenen van de barba rij op de beschaving. De nederlaag van Hitier moet uw overwinning zijn, de over winning van een vrij en demicratisch Duitschland. STEUNVERGOEDING ERWTEN. De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt bekend, dat de steunvergoeding voor groene erwten van den oogst 1939, welke voldoen aan de daartoe gestelde eischen en zijn gedenatureerd op 28 Augustus 1939, zal bedragen f 1.30 per 100 kg., voor erwten, door handelaren gedenatureerd, van de kwaliteitsklasse C en f 0.80 per 100 kg. voor voedererwten, welke zijn gedenatureerd door telers, die deze erwten zelf hebben ge teeld. Zooals reeds bekend werd gemaakt, is de denaturatie tot nader bericht opgeschort. 's-Gravenhage. 1 Sept. 1939. (Adv.) Het leger gemobiliseerd. De Valera heeft in den Dail verklaard, dat Eire zal pogen zoo lang mogelijk neutraal te blijven. De regeering van Eire heeft gelast dat het leger onmiddellijk zal worden gemobiliseerd De totale sterkte bedraagt ongeveer 25.000 man. Bekend is geworden, dat de Duitsche ge zant de Valera Donderdag er van in kennis heeft gesteld, dat Duitschland een vredelie vende houding jegens Ierland zou aannemen en de neutraliteit van dat land zou respec teeren, mits ook Ierland neutraal zou blij ven. De Valera antwoordde, dat de Iersche re geering in vrede wenschte te blijven met Duitschland. doch ook met alle andere lan den. Hij herhaalde zijn vroeger afgelegde verklaring, dat de politiek der Iersche re geering was de handhaving van de neutra liteit van Ierland in geval van oorlog. De oorlogsverklaring van Engeland heeft in Indië den diepsten indruk gemaakt. Of schoon deze uiterste maatregel wel werd verwacht, koesterde men tot het laatste mo ment toch nog de hoop op een gunstige wen ding. De reis van den Gouverneur-Generaal naar Celebes, de Molukken en Borneo is af gelast. België neutraaL Officieel wordt medege deeld, dat de Belgische regeering aan alle belanghebbende regeeringen mededeeling heeft gedaan van de neutraliteit van Bel gië. Niet meer telefonecren met Zwitserland. Tot nader order heeft de militaire over heid alle particuliere telefoongesprekken met het buitenland verboden. Foode Kruis in actie. Het bestuur van het internationale Roode Kruis heeft den re geeringen en Roode Kruisorganisaties van die staten, die wellicht in een oorlog ver wikkeld worden, zijn diensten aangebo den. De Zweedsche neutraliteit. Vaartuigen van het kustverdedigings-eskader patrouil leeren langs de Zweedsche kusten ter waarborging van de neutraliteit des lands. Vliegtuigen zullen aan de patrouille deel nemen. Duitsche theaters blijven open. Het pro gramma van de theaters in Berlijn en de overige steden van Duitschland blijft ongewijzigd. In de theaters zijn overal maatregelen genomen tegen aanvallen uit de lucht. Duitschland eerbiedigt Finland. De Duit sche gezant von Bluecher heeft den Finschcn minister van buitenlandsche zaken medegedeeld, dat Duitschland de neutraliteit van Finland zal eerbiedigen. Geen vreemde vlaggen in België. Het Belgische staatsblad zal heden een ko ninklijk besluit publiceeren waarbij het tot op den dag waarop het leger weer op vredessterkte gebracht zal zijn, verboden is een vlag van een vreemden staat te hijschen. Gratie voor gestrafte soldaten. De Fueh- rer heeft de leden van de weermacht, die zijn veroordeeld tot vrijheidsstraffen van niet langer dan zes maanden, gratie ver leend. Van de gratie uitgezonderd zijn misdadigers, deserteurs, muiters e.d. Portugal neutraal. Officieel wordt mede gedeeld, dat Portugal, al blijft zijn bond genootschap met Engeland bestaan, neu traal zal blijven. Duitsch diplomatiek personeel gearres'eerd? Volgens een bericht van het Duitsche Nieuwsbureau zou de Poolsche regeering in strijd met de bepalingen van het vol kenrecht uit den trein, waarin zich de le den van de Duitsche ambassade bevonden, op korten afstand van de Littausche grens een assistent van den Duitschen militai ren attaché en een ambtenaar van de Duit sche legatie hebben gehaald en beiden hebben gearresteerd. Omtrent hun lot is niets bekend. Tsjechoslowaaksche strijdkrachten in Frank- rijk. De Tsjechoslowaaksche gezant te Washington, Wladimir Hurban, heeft me degedeeld, dat in Frankrijk en Polen Tsje choslowaaksche legereenheden georgani seerd worden, en voegde hieraan toe: „Het I sjechoslowaaksche volk dat thans tijde lijk onder heerschappij is van het barbaar- sche nazidom, staat geheel aan de zijde der geallieerden, die de Duitsche uitdaging aan de beschaving der geheele wereld heb ben aanvaard."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 6