onder sombere omstandigheden
GEJUICH ROND DE
GOUDEN KOETS
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
r 'w
i£Jl 'u
Prinsjesdag
feestelijk
ingezet
LL/eerbericht
Bevordering normaal bedrijfslev
en bestrijding werkloosheid
en
Nog minder eten
in Duitschland?
Engeland blijft
Polen steunen
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
19 SEPTEMBER 1939
67e JAARG. No. 8725
Gestreefd, zal worden naar handhaving
van onze neutraliteit
Engelands strijd
tegen de duikbooten
Nieuwe uitvoerverboden
Koninklijke familie
in de Ridderzaal
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Poolsche ambassadeur
verlaat Moskou
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uttg.Mt). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
Een Troonrede
H. M. de Koningin opende heden de Staten-Generaal met de
.volgende rede:
Leden der Staten-Generaal,
Onder sombere omstandigheden kom Ik heden in Uw midden.
Andermaal wordt ons werelddeel geteisterd door de verschrikkin
gen van een oorlog.
Dankbaar, dat ons land den vrede bewaren mocht, vervult Mij
nochtans deernis met de velen, die elders onder het oorlogsleed
gebukt gaan.
Het verheugt Mij, dat onze vriendschappelijke betrekkingen
met alle mogendheden onverzwakt voortduren.
In het bijzonder geldt dit ook onze verhouding tot die neutrale
Handen, met welke reeds in een vroeger tijdperk nauwere aanraking
was verkregen.
De gezamenlijke vredesoproep, kortgeleden door Zijne Majes
teit den Koning der Belgen mede namens zes andere Staatshoofden
gedaan, heeft aan dien zin tot samengaan opnieuw uiting gegeven.
Dat deze oproep, evenals het aanbod van goede diensten van
Zijne Majesteit en Mij, in breeden kring instemming heeft gevon
den, bevestigt Mij in de overtuiging, dat, ondanks ondervonden
teleurstelling, velen de hoop blijven koesteren, dat door vreedzaam
overleg betere internationale verhoudingen kunnen worden in het
leven geroepen.
Ter handhaving van de volstrekte onzij
digheid, waartoe ons land geroepen is en
waaraan het zich met inzet van alle krach
ten wijdt, heb Ik Mij genoopt gezien bevel
te geven tot de mobilisatie van Zee- en
Landmacht. Tot Mijn groote voldoening heeft
die mobilisatie, evenals de daarop volgende
concentratie, zich op voorbeeldige wijze vol
trokken. Beide deelen onzer weermacht ver
vullen, met den besten geest bezield, hun
moeilijke en soms gevaarvolle taak.
Het economisch leven van ons land, dat
zich den laatsten tijd in belangrijke mate
had hersteld, wordt door den uitgebroken
oorlog in al zijn geledingen zwaar getrof- j
fen. Het verkeer ter zee is ontwricht, waar
van in de eerste plaats de scheepvaart en
de visscherij den terugslag ondervinden. Tai
van ondernemingen missen den aanvoer
van noodzakelijke grondstoffen. Land- en
tuinbouw, reeds vóór het uitbreken van het
internationaal conflict in een moeilijke po
sitie, ondervinden nieuwen tegenslag door
de stagnatie van den uitvoer.
Bij deze beproevingen ontbreken gelukkig
ook de lichtpunten niet. Van een ernstigen
schok bij ons geld- en bankwezen is geen
sprake geweest. Hoewel prijsstijgingen niet
konden en kunnen uitblijven, is prijsopdrij
ving niet in verontrustende mate voorgeko
men, terwijl, waar noodig, van wettelijke
bepalingen met goed gevolg gebruik wordt
gemaakt. Ten behoeve van de regelmatige
voedselvoorziening zijn reeds maanden ge
leden zoodanige voorbereidingen getroffen,
dat er voorloopig geen enkele reden tot on
gerustheid behoeft te bestaan.
Maatregelen voor bodemproductie, voor-
raadvoiming en distributie vormen hier een
aaneensluitend geheel. Voorts zijn voor de
industrieele productie rijksbureaux inge
steld, waarin het bedrijfsleven met de
Overheid samenwerkt bij de regelmatige
verdeeling van die artikelen, waaraan een
tekort kan ontstaan.
Het beleid der Regeering zal er op gericht
blijven de opkomende nooden der bevolking
naar vermogen te lenigen en in het bijzon
der een tekort aan de noodzakelijke levens
middelen te voorkomen. Distributie van
verbruiksartikelen zal niet op het bestaan
van zulk een tekort behoeven te wijzen,
doch zal reeds plaats hebben, wanneer een
rechtvaardige verdeeling gevaar zou kun
nen loopen.
Daarnaast zal de regeering alles in het
werk stellen om het normale verloop van
het bedrijfsleven te bevorderen.
De Regeering hoopt hierdoor tevens zoo
veel doenlijk te voorkomen, dat de werk
loosheid, waarvan zij ook overigens de be
strijding krachtig en onverdroten wil voort
zetten, uit den ingetreden oorlogstoestand
nieuw voedsel ontvange.
Ook in Nederlandsch Indië, Suriname en
Curacao heeft de internationale toestand het
treffen van een aantal bijzondere maatrege
len noodzakelijk gemaakt.
Op maritiem en militair gebied zijn voor
zieningen getroffen om, wanneer zulks noo-
'<;g mocht blijken, de plichten der neutrali
teit stipt na te komen, terwijl daarnaast
maatregelen zijn en nog zullen worden ge
nomen op economisch terrein, in het bijzon
der in het belang van de voedselvoorzie
ning. Belangrijke stoornissen op dit of an
der gebied kwamen tot dusver gelukkig niet
voor.
Met groote dankbaarheid heb ik kennis
genomen van den geest van toewijding en
dienstvaardigheid, die in dezen ernstigen
tijd, zoowel in Nederland als onder alle be
volkingsgroepen in de overzeesche gebieds-
deelen, op zoo verheffende wijze tot uiting
komt.
Ik verwacht, dat dit besef van saamhoo-
righeid tot het einde zal worden bewaard.
Ook indien de tijden nog moeilijker worden,
zal dan de toekomst met vertrouwen kun
nen worden tegemoet gezien.
Met de bede, dat God Mijn Volk moge ze
genen in de beproeving en aan ieder van ons
de kracht zal geven tot datgene waartoe hij
thans geroepen is, verklaar Ik de gewone
zitting der Staten-Generaal geopend.
HOE EEN U-BOOT TEN ONDER GING.
Het Britsche ministerie voor de voorlich
ting deelde gisterenavond betreffende
de campagne tegen de duikbooten mede:
„Vele duikbooten zijn waargenomen en vele
zijn aangevallen. Sommige hunner zullen
nooit weer te voorschijn komen van den
zeebodem, waar zij thans liggen. Andere zijn
zwaar beschadigd".
Hoe een duikboot vernield werd.
Een jong officier der Engelsche lucht
macht heeft een aanschouwelijk verhaal ge
geven van het bomibardeeren en tot zinken
brengen van een Duitschen duikboot, terwijl
hij een patrouillevlucht maakte.
„Ik zag de de duikboot voor het eerst op
ongeveer 2 mijl buiten de kust. De onder
zeeër voer vrij snel aan de oppervlakte. Ik
naderde de duikboot van achteren en identi*
ficeerde haar als DuitsCh. Toch vuurde ik
eenige schoten af om haar een kans te ge
ven zich te identificeeren. Daarop dook ik
omlaag en vuurde mijn voorste stukken ge
schut af. De duikboot begon te duiken en
was reeds half onder water, toom ik mijn
eerste bommen neerwierp. De explosies stuw
den den onderzeeër terug naar de opper
vlakte. Ik keerde terug en de dichtbij neer
komende bom van mijn tweede salvo was
een reohtstreeksche treffer op zes voet van
den toren. Er volgde een geweldige ontplof
fing en de geheele achtersteven werd uit
het water gelicht. De onderzeeër dook om
laag onder een hoek van dertig graden. Ik
bleef twintig minuten rondcirkelen en keek
naar den grooten draaikolk, die veroorzaakt
werd door de ontsnappende lucht. Toen
nam ik aan, dat de duikboot buiten gevecht
gesteld was en keerde terug naar mijn ba
sis."
Nieuwe beperkingen in de le
vensmiddelenvoorziening ver
wacht.
Volgens berichten uit de Duitsche
hoofdstad werden deze week nieuwe
beperkingen in de levensmiddelen-
voorziening venvacht. Het wekelijk-
sche rantsoen voor vieesch is reeds
beperkt tot een pond per persoon en
boter tot 90 gram ook brood wordt
gerantsoeneerd.
Alle autobanden zijn gerequireerd. Eige
naars van autos, die vergunning hebben ge
bruik te maken van hun wagen, moeten een
rood nummer doen aanbrengen op het
nummerbord.
De verduisteringsmaatregelen veroorzaken
tal van ongelukken. De regeering heeft een
beroep gedaan op jonge lieden en op de
vrouwen om zooveel mogelijk brandnetels
te verzamelen, daar deze dringend noodig
zijn als vezels voor de textiel.
Koningin Wilhelmina
Bij Koninklijk Besluit zijn wederom eeni
ge uitvoerverboden afgekondigd, o.a. van
ijzeren en metalen voorwerpen, melk trans
portkannen, koper- en bronswerk, werken
van lood, zink, tin, nikkel en platina, thee,
koffie en koffie-extract.
Niets kan wijziging brengen in
de Britsche vastbeslotenheid.
Met betrekking tot den aanval der
Sowjets op Polen, wordt officieel ver
klaard:
„Niets van wat er is gebeurd kan
wijziging brengen in de vastbeslo
tenheid der Britsche regeering met
volledigen steun van het land haar
verplichtingen jegens Polen ten uit
voer te leggen".
Volgens inlichtingen in diplomatieke krin
gen zou de Britsche regeering hebben be
sloten te Moskou te protesteeren tegen den
inval van het Roode Leger in Polen.
Onder wel zeer bijzondere omstan
digheden heeft de Koningin zich he
den weder naar de aloude Ridder
zaal op het Binnenhof begeven voor
de plechtige opening van de nieuwe
zitting van de Staten-Generaal.
Aan de plechtigheid werd ditmaal
bijzondere luister bijgezet door het
feit, dat de Koningin vergezeld was
van Prinses Juliana en van Prins
Bernhard, die voor de eerste maal
de opening der. Staten-Generaal bij
woonde.
De belangstelling van buiten de residentie
is niet minder dan in meer normale tijden.
Reeds in den vroegen morgen komen uit alle
oorden des lands feestgangers de residentie
binnenstroomen om zich te voegen bij de
talrijke Hagenaars, die er eveneens reeds
vroeg op zijn uitgetrokken om zich een goed
plaatsje te verzekeren, hetzij achter de rui
ten van een of anderen winkel, hetzij in de
open lucht.
In de binnenstad zijn talrijke vlaggen
uitgestoken.
Uiteraard is reeds zeer vroeg een talrijke
menigte aanwezig in de naaste omgeving
van het koninklijk paleis.
Het sprookje van de gouden koets.
Ter opening van den stoet is een comman
do caveierie aangewezen van het res. Ie es-
cadron huzaren onder bevel van een rit
meester, sterk 60 ruiters, voorafgegaan door
een viertal marchaussee's Onmiddellijk ach
ter dit eere-escorte rijden in gala-livrei een
rijknecht-majoor en twee rijknechts te paard.
Daarachter komt een groep galakoetsen en
eindelijk de gouden koets, met acht paarden
bespannen, waarin H. M. de Koningin, ver
gezeld van H. K. H. Prinses Juliana der
Nederlanden en Z.K.IL Prins Bernhard der
Nederlanden, prins van LippeBiesterfeld,
plaats zullen nemen.
Op het oogenblik, waarop de Koningin het
paleis verlaat, wordt door het uitsteken
van vaantjes van het Paleis tot het Malie
veld het sein gegeven voor het lossen van
het eerste der minuutschoten, welke van
het verlaten van het paleis, omstreeks één
uur, tot den terugkeer aldaar werden af
gegeven uit de op het Malieveld opgestelde
batterij van het 2e regiment artillerie be
staande uit vier vuurmonden.
Onder het dreunen van het eerste
schot presenteert de eerewacht het
geweer en zet de Koninklijke Militai
re Kapel het Wilhelmus in, terwijl
de Koningin, de Prinses en de Prins,
allen getooid met het breede lint van
het Grootkruis in de Orde van den
Nederlandschen Leeuw, in de gouden
koets stappen, welke zich vervolgens
onder het gejubel der menigte statig
eging zet De Prins is gekleed
in gala-tenue van luitenant ter zee
der eerste klasse, met de gouden
nestels van adjudant in buitengewo
nen dienst van H. M. de Koningin.
W
Verwachting: Gedeeltelijk be
wolkt, droog weer weinig
verandering in temperatuur,
meest matige Noordoostelij
ke wind.
Personeel der ambassade
Roemenië.
naar
De Poolsche ambassadeur te Moskou heeft
van zijn regeering opdracht gekregen de
Sovjet Unie onmiddellijk te verlaten. Het
personeel van de ambassade en de consu
laten te Moskou, Leningrad, Minsk en Kief
en de correspondent van het Poolsche tele-
graafagentschap zullen heden met hun ge
zinnen in totaal ongeveer 100 personen, naar
Roemenië vertrekken.
Naast elk van de acht paarden, waarme
de de koets bespannen is, gaat een koetsier
en aan elke zijde van de koets loopen vier
lakeien. Eenigszins achter het portier ter
rechterzijde van de staatsiekoets rijdt de
chef van het Militaire Huis van de Konin
gin, de gep. vice-admiraal F. Bauduin, ter
linkerzijde de waarnemende gouverneur der
koninklijke residentie, de generaal-majoor
jhr. J. Th Alting von Geusau, commandant
van het eerste legercorps, de gouverneur der
koninklijke residentie, luitenant-generaal J.
J. G. baron van Voorst tot Voorst, kan als
commandant van het veldleger ditmaal in
verband met de tijdsomstandigheden dezen
eerepost niet bekleeden.
Gejubel klinkt op.
Naast en achter de gouden koets rijden
te paard eenige officieren der Landmacht en
tot sluiting van den stoet volgt hierop nog
een commando cavalerie ter sterkte van 50
ruiters onder bevel van een luitenant, ge
volgd door een viertal marecjiaussee's.
Hartelijk toegejuicht door de menschen-
menigte aan weerszijden van den door mi
litairen van de regimenten grenadiers en
jagers afgezetten weg rijdt de stoet door de
Heulstraat, het Schelppad van het Lange
Voorhout over den Korten Vijverberg naar
het Binnenhof, dat door een detachement
van ongeveer 70 man politietroepen, onder
commando van een officier, was afgezet.
Op het Binnenhof.
Daar staat een afdeeling van het Korps
Mariniers met vaandel ter sterkte van 80
man en het muziekkorps van de Kon. Ma
rine onder bevel van een kapitein ais eere
wacht bij de Ridderzaal opgesteld. Bij deze
eerewacht bevindt zioh de commandant van
de afdeeling Mariniers, luitenant-kolonel F.
Lugt.
Onder de tonen van het Wilhelmus, ge
speeld door de marinekapel, bestijgen de
Koningin, de Prinses en de Prins de treden,
leidende naar den ingang der Ridderzaal,
waarvan de peristyle overhuifd was door
een rood-fluweelen baldakijn met gouden
franjes, terwijl de eerewacht de militaire
honneurs bracht en de vaandeldrager zijn
vaandel deed buigen.
Op het bordes wordt de Koningin begroet
door de officieren der Zeemacht van Haar
Militaire Huis, t.w. de adjudanten i.b.d. de
gep. vice-admiraals Jhr. J. C. F. von Müh-
len en J. J. Rambonnet, A. ten Broecke
Hoekstra, en Jhr. G. L. Schorer, den schout
bij nacht C. Baron de Vos van Steenwijk en
den kapitein ter zee N. A. Rost van Tonnin
gen, alsmede den adjudant in gewonen,
dienst den kapitein-luitenant ter zee ihr.
E. J. van Holthe.
Bii het afdrukken van dit blad worden de
vorstelijke personen bij het binnentreden
van de Ridderzaal ontvangen door de ge
mengde commissie van in- en uitgeleide uit
de beide Kamers der Staten-Generaal.
De Koningin zal straks plaats ne
men op den Troon, rechts van haar
H.K.H. Prinses Juliana der Neder
landen en links van haar Z.K.H.
Prins Bernhard der Nederlanden,
Prins van Lippe Biesterfeld. terwijl
de leden van Haar gevolg de plaat
sen achter en terzijde van den
Troon innemen, hun in het offici-
eele programma aangewezen. On
middellijk daarop vangt dan de Ko
ningin met voorlezen van de Troon
rede aan.
Terug naar het paleis.
Naf?at.de Plechtigheid in de zaal zal zijn
beëindigd wordt om half twee met het
zelfde eerbetoon als hij de komst van de
Koningin de terugtocht naar het paleis in
het Noordeinde ie^~t rien7oif.i„n onder
nomen.