CH AMBERLAIN Engelands houding zal niet veranderen Rijtijdenbesluit helpt niet Prins Bernhard antwoordt Hitier Een Poolsche kapitein vertelt Centralisatie vrijwillige hulpverleening Voldoende voedsel in Nederland Sterke bezetting der strafgestichten inspecteert de troepen in Bergen en Schoorl Het antwoord op de Troonrede Zwaar geschutvuur in het Kattegat Aanval van Rusland zeer ernstigt maar niet onverwacht Jacht op de Orzel Goebbcls blijft zoek Honden mishandeld Carrière Postvluchtcn op Indië De „Bremen" in Engelsche haven? DE BRITSCHE STRIJDKRACH TEN ZULLEN ALLES DOEN WAT BIJ KAN DRAGEN AAN EEN OVERWINNING, DOCH ZICH NIET IN AVONTUREN STORTEN. Gistermiddag heeft Chamberlain in het Engelsche Lagerhuis een rede gehouden, welke goeddeels be schouwd kan worden als een ant woord op de rede van Hitier te Dantzig. In tegenstelling daarmede sprak Chamberlain zakelijk en in sobere termen. Hij ontkende niet de ernst van den Russischen inval. Het is nog te vroeg aldus Chamberlain, om een uitein delijke uitspraak te doen over de mo tieven of de gevolgen van het optre den der Russen. Voor het ongeluk kige slachtoffer van dezen cynischen aanval is het gevolg de meest akelige tragedie Verder betoogde de minister-presi dent, dat het onbegonnen werk is van Hitier, Engeland en Frankrijk te scheiden. Zij blijven optrekken voor één doel: vrijheid in Europa en vernietiging van het Hitlerisme. Na de gebeurtenissen op den 17en Sep tember, toen de Russen Polen binnenvielen te hebben geschetst, een actie welke voor En geland niet onverwacht kwam, zeide Cham- toerlain, dat niets is geschied, dat eenig ver schil zou kunnen maken in de beslissing van den Koning om de verplichtingen jegens Polen te vervullen en den oorlog met alle kracht voort te zetten tot deze verplichtin gen zijn vervuld. Indien Frankrijk en Engeland al niet in staat zijn geweest den nederlaag van de Poolsche legers af te wenden, zij hebben tocli verzekerd, dat zij hun verplichtingen niet zijn vergoten en niet verzwakt zijn in hun besluit den strijd door te voeren. DE REDE VAN HITLER. De rede van Hitier, welke hij te Dantzig heeft uitgesproken, brengt geen wijziging in den toestand, welken wij het hoofd moeten bieden, vervolgde de premier. Chamberlain zeide, dat de uiteenzetting van Ilitler van de gebeurtenissen niet als juist kan worden aanvaard. De rede bevatte verzekeringen van de soort, „welke Hitier in de afgeloopen jaren steeds naar voren heeft gebracht, wanneer het dienstig was .voor zijn doel". Engeland blijft ontkennen, dat van den beginne af dit land en Frankrijk niet één lijn hebben getrokken, zooals door Hitier woi'dt gesuggereerd. Chamberlain zeide verder, dat Hitier in zijn rede veel heeft gesproken over „humane methoden, waarmede hij oorlog voerde". Ik kan alleen zeggen, dat methoden niet hu maan worden gemaakt door ze zoo te noe men en de verhalen over het bombardeeren van open steden door de Duitschers en het met mitrailleurs schieten op vluchtelingen hebben de geheele wereld geschokt" (Toejui chingen.) „Wat ik heb gemist in de rede, is een enkel woord, waarmede Hitier de dappere mannen herdenkt, die reeds in dit conflict, dat door hem is gemaakt, hun leven heb ben verloren, of waarmede hij hun vrouwen en kinderen herdenkt, die voor altijd het hoofd van het gezin hebben verloren, omdat voldaan moest worden aan de machtswel lust van de leiders. De Britsche regeering beeft dezen oorlog niet gezocht. Uit de gepubliceerde documen ten blijkt, dat zij herhaaldelijk haar bereid willigheid heeft getoond een vreedzame re geling door onderhandelingen tot stand te brengen. De pogingen hiertoe zijn niet ge slaagd en de hoop werd te niet gedaan door den niet uitgeloktcn en brutalen aanval van Duitschland op onzen Poolschcn bondgenoot. AAN HET WESTELIJK FRONT vervolgde Chamberlain, gaan de Franschen methodisch en succesvol voorwaarts. Waar devolle strategische en technische plaatsen zijn bezet en de behaalde terreinwinst is be houden, niettegenstaande de toenemende heftigen tegenstand van de Duitschers. De oorlog ter zee is een van in tense en voortdurende activiteit van le vloot geweest. Het resultaat van len strijd tegen de duikbooten is na ets meer dan veertien dagen meer lan de Britsche marine tot stand beeft gebracht, zelfs in een langer tijdperk, gedurende den vorigen oor log. Ik vertrouw, dat ik niet te veel zeg, wan neer ik verklaar, dat reeds zes of zeven Duit sche duikbooten den vollen prijs hebben be taald voor hun aanvallen op Britsche sche pen. Klappen. Chamberlain zeide dat men nu en dan op zware klappen moet rekenen, zooals het ver lies van de „Courageous"„ maar dit oorlogs risico is helaas niet te vermijden. Tengevolge van aanvallen van duikbooten zijn tot nu toe de levens van 139 Britten en onderdanen van neutrale mogendheden ver loren gegaan. Hierbij is niet inbegrepen het verlies aan menschenlevens, tengevolge van het zinken van de „Courageous". 41 perso nen worden vermist. DE BELANGEN DER NEUTRALEN. Chamberlain zeide verder, dat het eerste doel van de Britsche politiek ter zee is de vijandelijke oorlogsschepen te vernietigen of onschadelijk te maken en te zelfder tijd de eigen en neutrale koopvaardij te bescher men. „De belangen van de neutralen zijn werkelijk gelijk aan de onzen". Geen levens zijn verloren gegaan door het optreden van de Britsche zeemacht en geen neutraal eigen dom wordt wetteloos vastgehouden. Tenslotte zeide Chamberlain: „Mijn laatste woord, dat ik vandaag wil spreken, is een waarschuwing. De regeering zal zich niet laten meesleepen in avonturen, welke niet zijn goedgekeurd door onze militaire raad gevers, met wie wij in het nauwste contact en wederkeerig samenwerken. Er is ge,en of fer, waarvoor wij zullen terugschrikken, er is geen operatie, welke wij niet zullen on dernemen, op voorwaarde, dat onze verant woordelijke raadslieden, onze bondgenooten en wijzelf overtuigd zijn, dat het een bij drage is tot de overwinning. Wat wij evenwel niet zullen doen is ons storten in avonturen, welke weinig uitzicht geven op succes, welke onze krachten uit putten en de uiteindelijke overwinning ver schuiven. De les, welke de militaire ge schiedenis ons heeft geleerd, zegt, dat deze weg tot een zekeren ondergang leidt. Laat mij besluiten, aldus de minister-pre sidient, met de woorden van een beroemd Poolsche generaal die vaarwel zeggend aan een onlangs verbonden militaire missie zei de: „Wij zullen strijden. Een groot deel van ons land is bezet en we zullen vreeselijk lijden. Doch wanneer U zult helpen, dan zullen we opnieuw opstaan." Russische en Estlandsche schepen zitten den vluchteling achterna. De volkscommissaris voor buitenlandsche zaken, Molotov, heeft den Estlandschen ge zant te Moskou doen weten, dat de Russi sche vloot de achtervolging van de uit Tal- lin ontsnapte Poolsche duikboot in de Fin- sche bocht zal beginnen. De Estlandsche vloot is reeds begonnen met een energieke achtervolging. Hiermede in overeenstemming is het be richt van United Press uit Helsinki, waarin melding wordt gemaakt van vier Russische torpedobooten, die gesignaleerd zijn in de Finsche Golf. Een dozijn andere Russische oorlogsschepen is opgemerkt in het Zuide lijke deel van de Finsche Golf. Tal van overtredingen hebben plaats. Het bestuur van de Nederlandsche Unie van Chauffeurs en overig Au- tomobieipersoneel, aangesloten bij den Ccntralen Bond van Trans portarbeiders, hoeft zich naar aan leiding van het Rijtijdenbesluit in een adres tot de ministers van So ciale Zaken en van Waterstaat ge wend. Adressante brengt hierin naar voren, dat uit de talrijke klachten, die bij het bestuur binnenkomen, blijkt, dat ondanks de groote ruim te, welke de toegestane afwijkingen van het Rijtijdenbesluit de onder nemingen bieden, er toch nog op zeer groote schaal overtredingen der werk- en rusttijdenbepalingen plaats hebben. Het heeft het bestuur getroffen, dat blij kens berichten in de dagbladen door auto- ondernemersbonden gepoogd wordt verdere ontheffing te verkrijgen van de bepalingen van hoofdstuk 3 van het Rijtijdenbesluit on der het motief dat, nu tal van chauffeurs onder de wapenen zijn geroepen, hun pa troons niet de beschikking kunnen, krijgen over geschikte plaatsvervangers. Tegen deze pogingen en beweringen meent het bestuur zich met stelligheid te moeten verzetten. Er is op het oogenblik nog een overvloed van voor het autobedrijf geschik te arbeidskrachten, hetgeen een onderzoek heeft uitgewezen. In verband hiermede dringt het bestuur er bij de ministers op aan om, zoolang de nationale of internationale toestand daar toe niet dwingt, geen verdere algemeene ontheffingen van de bepalingen van hoofd stuk 3 van het Rijtijdenbesluit, hetzij voor het geheele automobielbedrijf, hetzij voor bepaalde bedrijfstakken daarvan, te vcrlee- nen. Tenslotte dringt het bestuur aan op het bevorderen van een betere controle op de naleving van de voorschriften van de hier- behandelde wettelijke regeling. Gearresteerd? Van officieele zijde wordt niet gereageerd op de geruchten dat Goebbels in ongenade zou zijn gevallen. Men hoort noch ziet ech ter iets van hem. In een nieuwe uitzending deelde de „Duit- sche vrijzender" mede, dat Goebbels gear resteerd is en bewaakt wordt door de lijf wacht van Goering. „Als de Russen niet binnen wa ren gevallen, hadden wij stand kunnen houden." Een kapitein van den Poolschcn staf heeft tegenover een specialen correspondent van Reuter verklaard: „De Poolsche troepen vechten nog steeds tegen de Duitschers en moeten in staat zijn het nog eenige dagen uit te houden. Indien de Russische interventie niet zou zijn voor gekomen, zouden wij nog steeds hebben stand gehouden en de situatie hebben ge red. De laatste dagen heeft het weer ons geholpen en was de Roemeensche grens nog steeds open. Generaal modder" helpt. Twee dagen geleden bevond ik mij met mijn mannen bij Stryj. Als gevolg van den regen vonden wij het reeds veel gemakke lijker op te treden tegen het Duitsche ge mechaniseerde materiaal en toen de Duit sche tanks eenmaal tot staan waren ge bracht, aangezien zij door de modder slechts langzaam vooruitkomen, werden zij niet alleen door ons onder vuur genomen, doch vreesden zij ook de benzinevoorraden uit te putten, welke de laatste dagen zeer schaars worden aangevoerd. Olieveld onbruikbaar gemaakt. 't Petroleumveld van Dohorwitz bij Lwow is door de Duitschers grootendeels onbruik baar gemaakt, daar zij de Poolsche verkeers wegen en de gebieden, waar zich voorra den bevonden, zoodanig hadden geteisterd, dat zij ook de petroleumveldcn hebben gebombardeerd, waarbij de bronnen en re servoirs werden verwoest." Verder vechten voor Polen! Deze stafkapitein behoort tot de vele tien tallen officieren, die zich op het Poolsche consulaat hebben aangemeld en trachten burgerkleeren te verkrijgen in de hoop dan Frankrijk te kunnen bereiken om daar dienst te nemen bij het Poolsche legioen. De Poolsche officieren zijn diep geschokt door het feit, dat zij tengevolge van den Russischen opmarsch in hun rug gedwon gen waren den strijd op te geven. De Polen zijn er volgens den correspon dent vast van overtuigd, dat de oorlog drie jaar zal duren en zijn van meening, dat de twintig jaren van Poolsche onafhankelijk heid de kostbaarste ondervinding zal blij ken te zijn voor de grondvesting van het moreel der natie. Massavlucht. Te Cernowitz zijn ongeveer 60.000 mili tairen en vluchtelingen aangekomen. De vluchtelingen, die er minder gunstig aan toe Zijn, bemerken, dat hun geld bijna waar deloos is en wenschen terug te keeren naar het gebied, dat door de Russen is bezet. Vol gens alle daar ontvangen berichten moet de toestand daar tamelijk vredig zijn. Tal van burgers bieden hun diensten aan. Voor 1940 wordt op de begrooting van Bin- nenlandsche Zaken voor den gewonen dienst aangevraagd f 29.428.433, of f 3.564.309, min der en voor den kapitaaldienst f 24.409.700 of f 3.212.044.meer dan in 1939. Voor centrale organisatie van de vrijwil lig:' hulpverleening, welke den laatsten tijd door tal van burgers in allerlei gemeenten, buiten de reeds bestaande instanties om, is aangeboden, heeft men een bedrag van f 65000 noodig. Deze centralisatie wordt o.m. noodig ge acht ter vermijding van wrijvingsmogelijk heden met b.v. het Roode Kruis, de Eerste Hulp bij Ongelukken, de Vrijwillige Burger wachten en de Nederlandsche Vereen, voor Luchtbescherming, die reeds geruimen tijd gewaardeerde diensten bewijzen. Woningwetvoorschotten. De verlaging van de rente voor woning wetvoorschotten van 4 pet. tot 3.5 pet. open de de mogelijkheid tot vermindering van de zen post met f 1.432.835, bovendien is geble ken, dat voor 1940 de raming van de kosten van huurverlaging met f 1.000.000.— kan worden verminderd. De bijdragen in de kosten van verbetering van bestaande woningen kunnen met f 100 duizend worden verminderd. Op den kapitaaldienst wordt meer aange vraagd in verband o.a. met een meerdere versterking van kapitaal aanhet staatsbe drijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie ad f 3.057.000. Advocaat-gene raai adviseert tot belangrijke verzwaring van de opgelegde straf. De politierechter te Middelburg heeft den landbouwer A. V. te Koudekerke wegens dierenmishandeling tot een gevangenisstraf van twee weken veroordeeld. Verdachte had n.1. in zijn schuur een aantal honden vrijwel zonder voedsel en in sterk vervuilden toestand ondergebracht. In de naaste toekomst nog geen oorlogsbrood. Instelling van een maaltijdencommissie. De voedselvoorraden in Nederland mogen bevredigend genoemd worden. Om te beginnen: de suiker. Er is voldoen de tot de volgende suikercampagne, die zoo als bekend is reeds in Ocfober een aanvang neemt. Aan de suikerwerkende industrie- wordt 100 pet toegestaan van hetgeen zij normaal verbruikt, aan gewone afnemers 75 pet. van hun gewone behoeften. Groenten en vruchten De groenten en de vruchten zijn, aldus de N.R.Ct., in ruime mate in ons land aanwe- wezig. Doordraaien komt nog voor, maar dan betreft het volgens deskundigen bijna altijd inferieure kwaliteiten. Groenten worden ook voor een deel thans reeds ingezouten. Van tomaten, die zoo over vloedig in ons land worden geteeld, wordt op het oogenblik tomatenpuree gemaakt, en daar wordt dan later weer de tomatensoep, die verladen jaar door het publiek met graagte werd geconsumeerd, van ingeblikt. Boter en varkens, om twee andere belang rijke artikelen tezamen te noemen, zijn in zoo voldoende mate aanwezig dat export hiervan mogelijk blijft. Maaltijdencommissie. Wat nu de samenstelling van de maaltij den voor de menschen betreft, ook in dezen is er goede grond te verwachten, dat maat regelen genomen zullen worden. Te wach ten is b.v. de instelling van een z.g. maaltij dencommissie, die aan de hand van de bes te combinatie van vitaminen maaltijden sa menstelt, om ook op deze wijze een zoo ra tioneel mogelijk gebruik van het voedsel te propageeren. Genoeg boter en kaas. Boter is in voldoende mate aanwezig en er is dusdanige voorraad van vetten, oliën en margarine, dat er geen enkele reden tot ongerustheid bestaat. Hierbij dient men echter rekening te houden met den invoer van oliehoudende zaden, maar de voorraden zijn niet ongustig. Kaas is in voldoende mate aanwezig, ook al door de moeilijkhe den met den export van dit artikel. Proper Holland! Een artikel, dat niet tot de voedselvoor ziening behoort maar dat voor de Neder landsche vrouwen een zeer groote rol speelt is zeep. Ook hiervan is goede voorraad, waarbij echter de opmerking mag worden gemaakt, dat Nederland aan den top staat van de landen wat het gebruik aan zeep betreft. De tarweoogst, zoo belangrijk voor het hoofdvoedsel van het Nederland sche volk, het brood, is meegeval len, ondanks het uitvriezen van veel tarwe. Voor de naaste toekomst zijn ten deze geen moeilijkheden te ver wachten. De voorziening reikt practisch tot aan den volgenden oogst en voorloopig schijnt er weinig kans te bestaan op invoering van z.g. oorlogsbrood. Van peulvruchten is een behoorlijk kwan tum, zoowel b.v. van groene erwten als van capucijners, aanwezig. Aardappelen zijn er in groote hoeveelheden; de verbouwing van dit product is zoodanig, dat er evenveel ge ëxporteerd worden als wij zelf consumeeren Aardappelen kunnen, indien noodig, ook als veevoeder worden gebruikt. Koffie is in zeer ruime mate aanwezig; thee in iets mindere mate, doordat thee minder goed houdbaar is dan koffie en bij dit product ook de accijns een rol speelt. Een inspecteur van de dierenbescherming deelde als getuige mede, dat hij in zijn 25-jarige praktijk nog ninmmer zulk een ernstig geval was tegengekomen. In hóoger beroep voor het Haagsche ge rechtshof vroeog de advocaat-generaal, me. J. U. Polman gisteren, met het oog op dit ergerlijk geval van dierenmishandeling het hof met eenparigheid van stemmen de aan verdachte opgelegde straf tot zes weken te verhoogen. Uitspraak 4 October. Justitie heeft meer geld noodig dan het vorig jaar. De rming van hoofdstuk IV der Rijksbe- grooting (Justitie) bedraagt f 28.057.210.— voor het dienstjaar 1939 is toegestaan f 27.569.697,zoodat voor 1940 meer wordt geraamd f 487.513. Ten aanzien van de stijging wordt opge merkt, dat deze voornamelijk haar oorzaak vindt in: 1. De reorganisatie van de Rijkspolitie, welke geleidelijk voortgang vindt; 2. Die sterke bezetting der strafgestichten, waardoor tot eenige uitbreiding en in dienst houden van hulppersoneel is moeten worden overgegaan, alsmede de te treffen maatre gelen welke noodzakelijk zijn in verband met den achterstand in de execu'tie van von nissen. Oud-minister Romme beëedigd als advocaat-procureur. Voor het Amsterdamsdhe gerechtshof is gisteren beëedigd als advocaat en procureur bij het hoofdstedelijk gerechtshof, mr. C. P. M. Romme, oud-Minister van Sociale Za ken. INVOER VAN VISCH. De minister van Economische Zaken deelt mede, dat het in het voornemen ligt, met ingang van Vrijdag 22 September a.s. de Nederlandsche Visscherijcentrale aan te wij zen als monopolie-houdster voor den invoer van verschillende visscherijproducten. Op de heenreis landde de Gier gisteravond te Bangkok en de Bui zerd te Basra, terwijl de Torenvalk op de terugreis te Athene arriveerde en de Wielewaal te Bangkok. Z.K.H. Prins Bernhard, heeft, verge zeld van Majoor Phaff, ordonnance- officier van FI. M. de Koningin, een niet-officieel bezoek gebracht aan Bergen en Schoorl. Reeds voor tien uur 's morgens reed de open auto, waarop de Prinselijke Standaard waaide vóór hotel Nassau-Bergcn te Bergen aan Zee. De Prins was gekleed in veld- grijze uniform met de gouden nestels als adjudant van H.M. de Koningin. Na een kort bezoek aan de verblijfplaats der militairen in het hotel, inspecteerde de Prins de Kustwacht. Hierna werd de reis naar Bergen-binnen voortgezet. Een groote menigte was samengestroomd, om den Vor- stelijken bezoeker toe te juichen Glimlachend en salueerend naar links en naar rechts, dankte de Prins voor deze spontane hulde betuiging. In Bergen bezocht Z.H.K. Prins Bernhard de soldatenverblijven en het tij delijk hospitaal, gevestigd in villa Erica. Kwart over elf verliet de Prinselijke auto Bergen en begaf zich naar Schoorl. Voor het Gemeentehuis werd gestopt en stapte Prins Bernhard uit. Hij inspecteerde de aldaar opgestelde wacht en liet zich voorstellen aan de leden der Commissie voor Ontspanning en Ontwikkeling van Militai ren. Na een bezoek aan het Oude Raad huisje en het Sportterrein, werd doorgere den naar Groet; waar eveneens de soldaten- verblijven werden geinspecteerd. Overal langs den weg stonden de menschen ge schaard, om den Hoogen Bezoeker hartelijk toe te juichen. 's Middags om twee uur arriveerde de sierlijke Maybach-Zeppelin bij het militaire vliegveld in de Bergermeer. Ook hier had zich een groote menigte verzameld om den Prins toe te juichen. De Hooge Bezoeker in specteerde de manschappen van het vlieg veld en woonde eenige demonstraties bij. Eén jager en twee bommenwerpers van het type G 1 stegen op. Terwijl de jager boven het vliegveld bleef cirkelen, verdwenen de beide bommenwerpers in de richting Alk maar. Bijna een uur toefde de Prins op het vlieg veld, waarna de inspectietocht werd voort gezet naar Alkmaar. EERSTE KAMER, HET BEHOORT ZIN TE HEBBEN, ZEGT DE HEER VAN VESSEM. In de Eerste Kamer kwam gisteren aan de orde de behandeling van het ontwerp- adres van antwoord op de Troonrede. De heer van Vessem (n.s.b.) is van oor; deel, dat het antwoord op de Troonrede zin behoort te hebben. Het behoort geen zuiver formeele weerslag te zijn. Spr.'s fractie kan zich met dit antwoord niet vereenigen, daar het den indruk maakt, dat alle leden hun instemming betuigen met alle punten van de Troonrede. Nadere uitleg daarvan is ge- wenscht, b.v. de passage in de Troonrede betreffende de voedselvoorziening zou voor spr. aanleiding zijn den minister vragen te stellen. Met de mededeeling, dat maatregelen zijn genomen tot handhaving van onze onzijdig heid, kan spr. ten volle instemmen. De woorden van het adres van antwoord op dit punt zijn wel sober. Spr. vraagt aanteeke- ning. De heer Michiels van Kesscnich (r.k.) her innert er aan, dat jaren lang is aangeno men, dat het antwoord op de Troonrede geen debat beteekent. doch zuiver een be leefdheidsvorm. Men zou critiek op de Troonrede niet kunnen ontgaan. De afzonderlijke punten van het onfwerp- adres komen thans in behandeling. Zij worden zonder debat en z.h:s. aangenomen. Het ontwerp-adres wordt tenslotte z.h.s, aangenomen met de N.S.B. tegen. Een gevecht geleverd? Uit Aalborg in Noord-Jutland wordt, volgens U.P. aan „Ekstrabla- det" gemold, dat er volgens „Aal- borgs Amtstidende" van 10 tot 12 uur gistermorgen zwaar geschut vuur is gehoord in het Kattegat. Het schieten was zóó hevig en duur de zóó lang. dat men moeilijk aan schietoefeningen kon denken. Het schieten scheen te komen van een punt ten O. van het eiland Laese ln het Kattegat. Het schip zou er onder geleide van oorlogsschepen aangekomen zijn. Volgens zekere berichten zou het Duitsche mailschip „Bremen" onder geleide van oorlogsschepen in een Britsche haven zijn aangekomen. Deze berichten zijn noch bevestigd, noch ontkend.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 2