Vijftienhonderd Duitsche vliegtuigen bij Aken MINISTER-PRESIDENT van ROEMENIE VERMOORD AMERIKA DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Belangrijke besprekingen te Berlijn Autocratie tegen democratie? blijve buiten den oorlog! Lijk van slachtoffer aangespoeld Als de soldaat met verlof is KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) V R IJ D A G 22 SEPTEMBER 1939 67e JAARG. No. 8728 Het woord eerst nog aan de diplomatenWorosjtlow naar Hitier Twee Duitsche lichtingen opgeroepen EERBERICHT DE BILT SEINT i Zeeman te Rotterdam vermoord CALINESCU Wraakneming over zijn anti-Duitsche houding Daders terechtgesteld Roosevclt vraagt opheffing van wapen-embargo De ramp van de H. Ms. Van Ewijck HELDEKSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Uitbreiding van de „as"? Uit Berlijn wordt gemeld, dat Japansche, Sovjet-Russische en Italiaansche hooge autoriteiten veelvuldig bezoeken brengen aan het Duitsche ministerie van buitenlandsche zaken en het ministerie van oorlog. De correspondenten concludeeren hieruit de mogelijkheid van een pact tusschen Rusland, Duitschland, Italië en Japan. Wat men het meest vreest, is, dat een dergelijk pact ertoe zal leiden, dat de Vereenigde Staten aan de zijde der democratieën den oorlog ingaan. De correspondent van het Deensche blad „National Tidende" meldt, dat Duitschland en Sovjet-Rusland reeds zouden zijn overeen gekomen een autoweg aan te leggen tusschen Berlijn en Moskou. Ook zegt U.P., uit betrouwbare Duitsche bron te hebben vernomen, dat maarschalk Worosjilov begin October Berlijn zal bezoe ken, ter beantwoording van het bezoek der Duitsche officieren aan Moskou. Volgens dezelfde kringen miaken talrijke generaals deel uit van de Duitsche missie naar Moskou, wat op haar belang zou wij- zcn. Laten wij de gevolgtrekkingen uit de sterk verhoogde activiteit der diplomaten voor re kening van de betrokken dagbladcorrespon denten, dan rest toch het feit, dat de diplo maten in alle Europeesche hoofdsteden een groote activiteit aan den dag leggen. Nu wel als vaststaand kan worden aange nomen, dat nóch Engeland, nóch Frankrijk een vredesaanbod zullen accepteeren. en ge reed zijn. den strijd uit te vechten, in het lo gisch, dat vóór het kanon in het Westen zijn stem tot een allesbeheerschenden don der verheft, de diplomaten der tegenstanders en hun vrienden trachten zooveel mogelijk medestanders te krijgen. Dat Berlijn zich daartoe tot zijn machtige, gelijkdenkende vrienden wendt, is volko men natuurlijk. Ook Engeland zit in dit op- zich niet stil en doet alle moeite om helpers te krijgen, niet alleen onder zijn Dominions, maar ook bij anderen, o.a. Turkije. Of von Ribbentrop succes met zijn pogin gen zal hebben, moet worden' afgewacht. Ook onder de dictatuurlanden zijn groote tegenstellingen. Maar als hij slaagt, is niet alleen de Britsch-Fransche overmacht ter zee verdwenen, maar gaat het er naar uit zien, dat slechts met behulp der Vereenigde Staten de democratie zal zijn te redden. Bespreking tusschen Japan Rusland. en De Russische zaakgelastigde Generalov Tïeeft te Tokio een bezoek gebracht aan Ha- roehikonisji, den chef van de afdeeling Eu- ropeesch-Aziatische aangelegenheden van 't ministerie van buitenlandsche zaken. Het onderhoud betrof de tusschen Japan en de Sovjet Unie hangende kwestie. DE DUITSCHE BLADEN MAKEN MELDING VAN DE OPROEPING DER LICHTINGEN 1911 en 1912 OP ORDER VAN HET MINISTERIE VAN BINNENLANDSCHE ZAKEN EN HET LEGERCOMMANDO. DIT ZIJN DUS MANNEN VAN 47 EN 48 JAAR. Verwachting: Plaatselijk och tendmist, overdag gedeelte lijk bewolkt, overwegend droog, weinig verandering in temperatuur, meest zwak ke wind uit Noordelijke richtingen. De „Nitsji Nitsji Sjimboen" voorspelt een spoedige overeenkomst. Turksche minister naar Moskou. De Turksche minister van buitenlandsche zaken Saradjogloe, is in gezelschap van den Russischen ambassadeur. Terentief naar Istanboel vertrokken, vanwaar hij zich over Odessa naar Moskou zal begeven. Hedennacht te omstreeks kwart over twaal ven is er in een café aan het Marconi-plein te Rotterdam twist ontstaan tusschen twee zeelieden. Een hunner was een Amerikaan, de ander vermoedelijk een Britsch-Indiër. Eén der mannen trok plotseling een mes en daarmee bracht hij den ander, den Ameri kaan, een doodelijken steek in de borst toe. Er ontstond groote consternatie onder de in het café aanwezige bezoekers. Men waar schuwde, aldus het Hsbl., onmiddellijk een agent van politie van den aan dit plein ge legen politiepost, die op nog geen twee mi nuten afstand van het café gelegen is. Deze slaagde er in den dader, een Britsch-Indiër, fe arresteeren. De politie heeft het lijk in beslag genomen. De commissaris van politie en de officier van Justitie hebben den dader nog vannacht een verhoor afgenomen. Omtrent de drijfveeren voor de misdaad is niets bekend. „STRATEGISCHE KALMTE" AAN HET WESTFRONT. Het laatste Fransche legerbericht luidt: Plaatselijke activiteit van de voor posten en bedrijvigheid der artillerie aan beide zijden. Het Duitsche opperbevel meldt over den strijd aan het Westelijke front: In het Westen werden drie kabel ballons en acht vijandelijke vliegtui gen omlaag geschoten. Overigens zijn geen gebeurtenissen te vermelden. Reuter meldt uit Londen, dat een Duit sche verrassende actie, gelijk in Polen mo gelijk was, in het Westen onmogelijk is. De versterkte linies hebben de strekking de kansen gelijk te maken. Naar Fransche opvatting is de Duitsche artillerie niet bijzonder, hun werk in de lucht is goed, hoewel de Franschen het ge makkelijk onder controle houden. Op het oogenblik heerscht, wat de Franschen noe men, een toestand van strategisch afwach ten. De Franschen melden, dat de Duit- schers 1500 vliegtuigen achter Aken hebben saamgebracht. Langs de Luxemburgsche grens kan men dui zenden arbeiders waarnemen, die aan de Siegfriedlinie werken. De zeeoorlog. Over den zee-oorlog gaat dit bericht van Reuter voort met de opmerking, dat Hitlsr volgens deskundigen over niet meer dan 50 duikbooten beschikt. Het aantal vernielde duikboot.en, waarover Chamiherlain sprak maatk daarvan een groot percentage uit. Nieuwe duikbooten kunnen niet voor het volgend jaar verschijnen. Ook meenen de Franschen ten minste vijf duikbooten te hebben vernield. Dc volgende Duitsche actie aldus Reuter, is wellicht een aanval op een convooi door snelle oppervlakte-schepen, die sterker zijn dan de convooi-schepen. Geen Britsche troepen in de Ma- ginot-linie? De militaire attaché van de Fransche am bassade te Tokio, majoor Paul Thiebaut, heeft ontkend dat de Britsche troepen in de Maginot-linie zouden zijn. De majoor noemde dit onmogelijk, omdat in de Maginot-linie alleen gespecialiseerde troepen kunnen werken. Men kan hier geen andere troepen leggen, evenmin als men in fanteristen op een oorlogsschip kan gebrui ken. Ook is het niet waar, dat artillerievuur wordt gewisseld tusschen Maginotlinie en Westwal, de wederzijdsche artillerie kan de linies niet bereiken. GISTERMIDDAG OM KWART VOOR TWEE IS EEN AANSLAG GEPLEEGD OP DEN ROEMEENSCHEN PREMIER CALI NESCU, TERWIJL HIJ ZICH PER AUTO OP WEG NAAR HET KONINKLIJK PALEIS TE BOEKAREST BEGAF. DE MINISTER WERD TWEEMAAL GETROFFEN EN WAS VRIJWEL OP SLAG DOOD. OOK ZIJN AD JUDANT ZOU NEERGESCHOTEN ZIJN, TERWIJL DE CHAUFFEUR EEN ZENUW INSTORTING KREEG. DE DADERS, ZES JONGEMANNEN, NAAR ALLE WAAR SCHIJNLIJKHEID LEDEN VAN DE VOOR MALIGE IJZEREN GARDE, WERDEN GE ARRESTEERD. Zij maakten van de gelegenheid, dat de automobiel voor een groote vrachtauto moest wachten, gebruik om van achter een geparkeerde auto verschillende schoten op den premier te lossen. Zij hadden de deur van het rijtuig geopend en schoten op een armlengte afstand hun revolvers af. Daarna sprongen de moordenaars in een gereedstaande auto, die voorzien was van een nummerplaat van de stad Ploresat, en voeren met groote snelheid naar het radio station, waar zij door een aantal, naar men veronderstelt, medeplichtigen werden opge wacht. Met getrokken revolvers drongen zij het gebouw binnen en de kamer waar de uitzendingen plaats hebben, en roepen het bericht van den moord voor de microfoon, Het overvolle, scherp bewaakte Huis van Afgevaardigden van de Vereenig de Staten van Amerika heeft Presi dent Roosevelt luide toegejuicht, toen hij een der gewichtigste zittin gen in de geschiedenis van Amerika gistermiddag opende. Echter, voor den aanvang van de ziïting kwamen zeventien senatoren onder leiding van Borah, den ouden isolationist, bijeen om plannen te bespreken ten einde bet voorgestelde ophelfen van het wapenembargo te doen afstem men. Roosevelt begon met te zeggen, dat hij het Huis bijeengeroepen had, opdat het zou kun nen spreken en handelen, ten aanzien van een amendement van een zekere wet, die naar zijn beste oordeel de historische buiten landsche politiek der Vereenigde Staten zoo wijzigt, dat zij de vreedzame betrekkingen der Vereenigde Staten met vreemde naties benadeelt" Roosevelt vervolgde: „Ik ben van meening. dat de mantel des vredes wijd genoeg is om ons allen te bedekken. Laat geen enkele groep voor zichzelf den exclusieven naam van vrcdesblok opeischen, want wij behooren allen daartoe." Roosevelt zeide verder, dat Amerika steeds zijn uiterste best gedaan heeft om den oor log af te wenden. Nu het tot een oorlog is gekomen, moet de regeering alles doen, wat in haar vermogen ligt om de Vereenigde Sta ten buiten den oorlog te houden. Naar de oprechte meening van den president zou zij in dit streven slagen. (Luide toejuichingen.) Roosevelt behandelde, verder gaan de, de afwijking van de neutrali- tcitswetten in de Napoleontische oor logen. De volgende afwijking van de wet deed zich, zoo zeide hij, voor in 1935. Ik betreur het, dat het congres die wet heeft aangenomen. Ik be treur het, dat ik die wet heb onder- tcckcnd. Wanneer in 1935 een oorlog was uitgebroken zou er geen verschil ontstaan zijn in den uitvoer van pla ten aluminium en vliegtuigvleugels. Thans bestaat er een kunstmatig wettelijk verschil. Ik leg er den na druk op, dat Amerikaansche burgers en Amerikaansche schepen weg moe ten blijven van onmiddellijk gevaar van het huidige conflict (toejuichin gen). De stap, dien ik aanbeveel, is dit land op nieuw te plaatsen op den hechten grondslag van de reeële en traditioneele neutraliteit. Ik geloof, dat voor zoover dat mogelijk is Amerikaansche schepen er van teruggehou den moeten worden om oorlogszones bin nen te varen." De voorsteilen der regeering „zijn er beter op berekend dan welke andere middelen ook om ons uit den oorlog te houden. Op dit oogenblik zie ik geen reden voor veder op treden der uitvoerende macht krachtens de proclamatie van den beperkten nationalcn noodtoestand In geval het noodig mocht zijn voorstellen te doen voor nieuwe wetgevende maatrege len, zal ik onmiddellijk het Congres bijeen roepen in een nieuwe buitengewone zitting. Onze positie in de wereldzaken is reeds ge wijzigd". Verder zeide Roosevelt nog: „Moogt gij in een tijdperk, waarin soms gezegd wordt, dat vrijheid van woord niet langer in overeen stemming is met de nationale veiligheid, door uw daden de wereld zeggen, dat wij in de Vereenigde Staten een volk en een ge dachte vormen, een geest en een werkelijke vastbeslotenheid: wandelend voor God in het licht der levenden". DE GROOTE VRAAG! „Er is in de Vereenigde Staten genoeg werkelijkheidszin om te zien, hoe dicht de gevaarlijke wegen, die in andere wereld- deelen gevolgd worden, tot onze kusten ge naderd zijn. Evenmin als een ander volk. kunnen wij het ons veroorloven omringd te zijn door vijanden van ons geloof en onze monschcliikheid. Ik vraag het congres thans opnieuw ter wille van den vrede en in het belang eener ware Amerikaansche neutraliteit en veilig heid over te gaan tot wijziging van dat deel der neutraliteitswet, dat geheel onver- eenigbaar is met de oude voorschriften van het volkenrecht, n.1. de embargovoorzienin gen. Ik vraag dat, omdat deze voorzieningen naar mijn meening allergevaarlijkst voor de Amerikaansche neutraliteit, de Ameri kaansche veiligheid en bovenal voor den Amerikaanschen vrede zijn. Laat ons bij de feiten blijven, laat ons erkennen, dat een oorlogvoerende staat vaak evenveel behoefte heeft aan tarwe, reuzel en katoen als aan luchtafweergeschut en dieptebommen tegen duikbooten, laat hen, die den bestaanden embargotoestand wenschen te behouden, ge heel consequent blijven, ik zoek een groo- tere consequentheid door afschaffing van de embargo maatregelen en terugkeer tot het internationale recht! De neutraliteitswet bevoordeelt hen. die de sterkste landmacht hebben en benadeelt de landen met een groote zeemacht. Dit is geen ware neutraliteit en zal ons vrij zeker op den duur in het eonflirt doen mengen. waarna zij trachtten te ontsnappen. Eenigen van hen echter werden gearresteerd. WRAAK? De ijzeren gardisten, die altijd vol gehouden hebben, dat de regeering hun leider en de ander» gardisten op 13 November 1938 met opzet heeft vermoord en niet gedood toen deze volgens de regeering trachtten te ontsnappen, hebben toen gezworen hun leider op Calinescu te wreken, die destijds minister van binnenland- sche zaken was en dien zij voor den dood van hun leider aansprakelijk stelden. In het bejfcn van 1939 werd reeds een complot, tegen Calinescu gericht, en waarvan de ijzeren gardisten de da ders waren, ontdekt. Havas schrijft ten aanzien van den moord op Calinescu dat deze een energiek man was, die met gevaar voor eigen leven de ijzeren garde in Roemenië heeft vernietigd en de pogingen van Duitschland om de hand te leggen op Roemenië heeft verijdeld. Hij sterft op een oogenblik, waarop de herhaalde intreges van zijn tegenstanders in den laatsten kroonraad zijn geëindigd met de nederlaag van die tegenstanders. Reeds had de Duitschland welgezinde kliek, aldus Havas, een ministerlijst opge steld, doch de koning weigerde. Men heeft thans ruim baan willen maken: de gardisten, agenten van Duitschland, heb ben Calinescu vermoord. NU EEN MILITAIRE DICTATUUR? De overheerschende meening in Boekarest is thans, dat de koning een militaire dic tatuur zal vormen, althans voor dit oogen blik. MOORDENAARS GEëXECUTEERD. De moordenaars van Calinescu zijn op de plaats van hun misdaad terechtgesteld. Zij werden door een peleton gendarmes naar deze plaats geleid en moesten het doodvon nis, geveld door den nieuwen premier, ge neraal Argeseanu, aanhooren. Vervolgens werden zij voor het oog der menigte geëxe cuteerd. Men zal hun lijken 24 uur laten liggen. De leider is een advocaat, Dumitresco genaamd, de helpers zijn studenten in de medicijnen. Dumitrescu is zes weken geleden uit de subkarpathische Oekraïne teruggekeerd. De arrestanten verklaarden individueel te heb ben gehandeld en een „gebaar te hebben willen maken." Naar hun zeggen behoorden zij tot de oude „brigade van de ridders van den dood" waarvan melding werd gemaakt bij de te rechtstelling van Codreano den leider van de ijzeren garde. De nieuwe minister-president en de nieu we ministers hebben in handen van den ko ning den eed afgelegd om daarna hun eer ste bijeenkomst te houden. Nog gisteravond is het op 25 Juli 1938 ge dateerde testament van Calinescu gepubli ceerd. De omgekomen premier spoort zijn zoon aan, evenals hij het vaderland te die nen. Calinescu wenschte te Curtea de Ar- ges naast zijn ouders begraven te worden. Het testament bevat geen politieke punten. De regeering heeft inmiddels verklaard, dat de neutraliteitspolitiek zal worden voortgezet. Gistermiddag is op het strand bij West-Terschelling het lijk aange spoeld van den ziekenverpleger-zee milicien J. Krul. een van de slacht offers van Hr. Ms. „Willem van Ewijck." Het stoffelijk overschot zal van daag te Utrecht met militaire eer worden begraven. Vergoeding voor menage gevraagd De heer van Sleen heeft aan dgn minis ter van Defensie de volgende vragen ge steld: 1. Is het waar, dat bij het vaststellen van de kostwinnersvergoeding in sterke mate re kening gehouden wordt met het feit, dat de gemobiliseerde niet „thuis in de kost" is en zoo ja, acht de minister het dan niet billijk dat dezen bij verlof een vergoedng voor me nage wordt toegekend? 2. Is het eveneens waar. dat bij het ont bijt en hij den broodmaaltijd uitsluitend kof fie wordt verstrekt, ^n zoo ja. wil de minis ter dan bevorderen, dat ook thee wordt uit gedeeld, zoodat de militairen voorkeur te kennen kunnen geven?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1