Half millioen
Cor Kint
triomfeert
Tsjechië is kalm
artilleriestrijd
Steun
boter-export
Een droevig
verlof
Over de grens
ontsnapt
In het Westen
Rust ia Roemenië
zegt Duitschland
Poollicht boven
ons land
Onderzeeër door
treiler geramd?
Finland kan zich
lang redden
voor
middenstandscredieten
Tien nieuwe lagere
Land- en Tuinbouwscholen
Geraamd op ruim 33 millioen
Het schaarsche zeebanket
Voedsel voor den
werklooze
Vreemde duikbooten voor
Amerikaansche kust
Postvluchtcn op Indië
Fransche vliegtuigen
boven Zwitserland
GELD VOOR UITBREIDING EXPORT
WORDT ALLEEN DAN UITGETROK
KEN, ALS DIT BESPAARD KAN
WORDEN OP DEN OVERHEIDS
STEUN AAN WERKLOOZEN.
Voor het dienstjaar 1040 wordt voor
den gewonen dienst van de bogroo-
ting van Economische Zaken in to
taal meer geraamd f3.074.411.
Op den Kapitaaldienst werd een post
ad 1500.000.— opgenomen ten diensto
van credieten ten behoeve van den
ambachtdrijvenden middenstand.
Nader overleg tusschen den minister en
zijn ambtgenoot van financiën leidde inmid
dels tot de overweging, dat het de voorkeur
zon verdienen, dat niet het departement zelf
de gelden verstrekte, doch slechts betalin
gen op dezen post zouden plaats vinden,
voor zoover eventneele verliezen op deze,
door de Nederlandscbe Middenstandsbank te
verstrekken, voorschotten zouden moeten
worden gedeclareerd. Diensvolgens is thans
deze post als een memoriepost opgenomen
in den gewonen dionst. Het maximum van
het uit dezen hoofde te verstrekken crediet
blijft echter beperkt tot f500.000.
Bevordering export.
Het bevorderen van den export is door de
regeering reeds meerdere malen uitdrukke
lijk naar voren gebracht als een van die
complexen van maatregelen, welke zouden
kunnen dienen tot verruiming van de werk
gelegenheid.
Onder d'e abnormale economische
omstandigheden, welke wij thans
doormaken, kan van pogingen om
tot uitbreiding van den exüort te
■geraken wel geen sprake zijn en
komt het verleenen van financieelen
steun derhalve niet aan de orde.
Niettemin komt het gewenscht
voor om met het oog op een toe
komstige verbetering van den toe
stand voor het vorenomschreven
doel een post pro memorie ad
f 1.000.000 op de begrooting te bren
■gen, teneinde te zijner tijd in wer
king te worden gesteld.
In de omschrijving van het met dit toe
komstige doel voor oogen opgenomen be-
grootingsartikel is tot uitdrukking gebracht,
dat tot de maatregelen ter bevordering
van den export, welke de regeering alsdan
denkt te nemen, alleen zal worden overge
gaan, indien naar redelijkheid verwacht
kan worden, dat de kosten daarvan zullen
worden gedekt door besparing op den over
heidssteun aan werkloozen.
Economische belangen in Ned.-
Indië.
In verband met de verdere ontwikkeling
der economische samenwerking met Neder-
landsch-Indië wordt het noodzakelijk geacht
over te gaaii tot oprichting van een insti
tuut voor Nederlandsche economische belan
gen in Nederlandsoh-Indië.
Stichting landbouwscholen.
Gelden zijn aangevraagd voor de
stichting van 10 nieuwe lagere land
en tuinlxniwscholen, terwijl voor de
subsidieering van cursussen een
hooger bedrag is uitgetrokken.
Eenige artikelen zijn verhoogd en in ver
hand met een voorgenomen aanzienlijke uit
breiding van het instituut der ruilverkave
ling..
Verbetering wereldrecord 100 m.
rugslag.
Voor de tweede maal in deze week heeft
Cor Kint in liet Sportfondsenbad aan de
van Maanenstraat te Rotterdam een wereld
recordpoging ondernomen. Ditmaal slaagde
zij er in het wereldrecord op de 100 meter
rugslag, dat met 1 min. 12.9 sec. op naam
stond van Irene van Feggelen, gevestigd op
26 November van het vorige jaar te Ant
werpen, met precies twee seconden to ver
beteren en te brengen op 1 min. 10.9 sec.
NEDERLANDSCHE RECORDS ERKEND.
De recordcommissic van den Kon. Ncd
Zwembond heoft o,m. de-volgende Noder-
'andsche records erkend:
S00 meter borstcrawl dames 12 min. 0.7
sec. Rie van Veen (R.D.Z.) to Schiedam op
!9 Aug. '39 gevestigd;
1000 meter borstcrawl dames 15 min. 2.2
-ec. Rie van Veen (R.D.Z.) te Schiedam op
(9 Aug. '39 gevestigd.
Steun aan garnalen- en zoetwater-
visscherij blijft.
De begrooting van het Landbouw
Crisisfonds voor 1940 draagt een
zeer voorloopig karakter, omdat
men nog niet weet, of de landbouw
crisismaatregelen ook in 1940 zullen
worden gehandhaafd, nóch of de
overneming dezer maatregelen door
de bedrijfsgenooten doorgang zal
vinden.
Geraamd wordt, dat In 1940 ongeveer
25.000 kleine boeren voor steun in aanmer
king zullen komen, terwijl de steun ge
middeld f 100 per kleinen boor zal bedragen
Boter-export.
Aangenomen wordt, dat in 1940 55 milli
oen kg. boter zal worden geëxploiteerd,
waarvan 35.000.000 kg. met een uitkeering
a f 0.55 per kg. en 20.000,000 kg. mot een
van f 0.70 .per kg., hetgeen dus in totaal
een bedrag vordert van f 33.250.000.
Geraamd wordt dat in 1940 voor het de-
parlement van Socialo Zaken pl.ro, twee
millioen blikken tomaten, snij-, pronk-,
spek- en sperciebooncn zullen worden ge
conserveerd.
Vischaanvoer.
Er zal worden getracht te geraken tot
een moer rogclmatige vischaanvoer en een
verruiming van den afzot, meor in' het bij
zonder ook op do binpenlandsche markt.
Op het oogenblik laat het zich aanzien,
.dat voor 1940 de steunmaatregelen voor de
garnalonvisscherij nog niet kunnen worden
gemist.
De afzet van zoetwatervlsch en meer spe
ciaal de export, is nog zeer slecht. Tenzij de
omstandigheden wel zeer zouden verbete
ren, zullen de regelingen van steun aan
drijf- want- en zoetwatervisschers voor 1940
met eenige wijzigingen dienen te worden
gehandhaafd.
Pluimveehouderij.
Het voor de pluimveehouderij geraamde
bedrag van f 13.275.000 wordt als volgt ge-
specificeerd
1.100.000.000 kippeneieren a f 1.12)4 per
100 f 12.375.000 75.000.000 eendeeieren a
f 0.75 per 100 f 562.500; 2.750.000 kg. geslacht
pluimvee f 213.500 500.000 kg. eievproducten
a f 0.22 1/1 per kg. f 112.500 levend piviim-
vee f 11.500.
De geheelc dienst van het fonds sluit met
een voordoeiig saldo van f 25.804.000, be
staande uit een vooideolig slot van den ge
wonen dienst van f 20.282.000 en een nadee-
lig slot van den kapitaaldienst van f 478.000
Soldaat treft zijn neef door pistool
schot.
Gisteravond omstreeks acht uur heeft zich
een tragisch ongeval voorgedaan in een wo
ning aan de Korsjespoortsteeg te Amster
dam. Een ongeveer 20-jarig militair was met
verlof op bezoek bij familie en toonde zijn
neef, van denzelfden leeftijd, het automatisch
pistool dat hij "uit den dienst had meege
bracht, Plotseling ging het pistool af. De
neef werd getroffen. Met een zware verwon
ding in de rechterborst werd hij door den
G.G. en G.D. naar het ziekenhuis vervoerd.
Zijn toestand is ernstig.
NEUTRALE WAARNEMERS CONSTATEE-
REN GUERILLA-OORLOG.
In stille straten wacht den Duit-
schen soldaat een dolksteek in
den rug.
Het Duitscho Nieuwsbureau blijft catego
risch alle berichten omtrent onrust in het
protectoraat tegenspreken. Volgens dit bu
reau stelt de speciale correspondent van Ste-
fanie te Praag aangekomen, vast, dat alle
berichten van de Fransche en Engelsche bu-
reaux over onlusten in het protectoraat van
a tot z onjuist zijn. Het is, aldus deze cor
respondent van Stofani, in het protectoraat
volkomen rustig. Het leven te Praag gaat
zijn gewonen gang. In de straten ziet men
niet meer politieagenten dan anders. Het
zelfde beold vertoont geheel Bohemen. Ove
rigens bevestigt de correspondent, dat eenige
dagen geleden talrijke personen gearresteerd
zijn, die tot de oude aanhangers van Benesj
behoorden.
Het Duitschc Nieuwsbureau meldt voorts
dat in verband met Engelsche borichten
over muiterij in Westslowaakscho garnizoe
nen van officioelc Slowaaksche zijde wordt
geconstateerd, dat in Slowakije volkomen
rust hecrscht en dat het niemand invult om
on grond van dc instructies der Benosj-emi-
grantcn on hun Joodsche bondgenooten te
guan muiten.
Zelfs een Kngolschman zal niet denkon,
wordt gezegd, dat de Tsjechen zoo dom zijn
zich in een kansloos avontuur te storten,
juist op oen oogenblik, dnt do zegevierende
Duitscho legers voor nieuwen arbeid vrijge
komen zijn.
Maar in flagrante tegenspraak mot deze
berichten is een mcdodcoling van den Lon-
denschcn correspondent van de Maasbode.
Deze schrijft pertinent het volgende:
WAARGENOMEN TE ALKMAAR
EN DEN HELDER.
Koninklijk Nederlandsch Meteoro
logisch Instituut meldt;
In de afgeloopen week werd in
het Westen en Noorden van ons land
op enkele avonden Noorderlicht
waargenomen. Berichten kwamen
binnen van den 17den uit Alkmaar,
waar de verschijnselen waren ge
zien te omstreeks 23 uur, uit Oegst-
geest, waar het verschijnsel was
waargenomen te 20.35. Te Utrecht
werd het gezien van 22.30 tot 23 uur.
Verder werden van dien avond be
richten ontvangen uit Egmond, Den
Helder en Oranjewoud.
Dc magnetische instrumenten te
de Bilt vertoonden op den I7den
sterke storingen van 18.40 tot 20.20,
van 21.40 tot 23.20 en omstreeks 2
uur van den 18den. Blijkens later
ontvangen berichten werd op den
lOdeu wederom Noorderlicht gezien
te Wassenaar tusschen 21 uur en
21.30. Het magnetisme vertoonde op
dat uur zwakke, later in den nacht
vrij sterke storingen.
Men verwacht van de visscherij
te IJmuiden in 1940 geen bijzon-
re resultaten.
In de Memorie van toelichting tot de be
grooting van het Staatsvisschershavenbe-
drijf te IJmuiden voor 1940 lezen wij:
Hoewel met voldoening mocht worden ge
constateerd, dat de omzet op den rijksafslag
van het staatsvisschershavenbedrijf tenge
volge van den grooteren aanvoer van ha
ring ih do eerste maanden van 1939 eenige
toename deed zien, vergeleken bij het vorige
jaar, werd nochtans in deze omstandigheid
geen voldoende vrijheid gevonden om op een
blijvende verbetering van de uitkomsten te
rekenen. De nog steeds bestaande belemme
ringen van handelspolitieken aard en de
internationale verhoudingen zijn veeleer re
den om ook bij de raming van de voor 1940
te verwachten resultaten voorzichtigheid te
betrachten. Deze raming bedraagt thans
niet moer dan in 1938 en 1939, n.1. 7.5 milli
oen guldon.
Nederlandsche arbeider werd in
Duitschland gearresteerd.
Gistermiddag heeft zich bij de Nederlandsch
Duitsche grens te Denekamp een incident
voorgedaan. De bewoners van de grens
strook werden plotseling opgeschrikt doqr
schoten. Bij onderzoek bleek, aldus het Alg.
Hsbl., dat Duitsohe soldaten hadden gcscho
ten op den Nederlandsche arbeider Van Os
uit Denekam p. Deze was werkzaam op een
textielfabriek in Nordhorn, maar hij wensch
te daar in verband met den oorlogstoestand
niet langer te werken. Hij had zich gister
over de grens begeven om zijn papieren uit
Nordhorn te halen.
Toen hij van Nordihorn aan de grens te
rugkwam, moest hij, naar de geldende ge
woonte zijn werkkaart toonen en nadat-mon
ook zijn pas had gecontroleerd, deelde men
hem mede, dat hij onder arrest stond. Er
verscheen onmiddellijk een soldaat om hem
te bewaken, Naar men aanneemt, werd Van
Os gearresteerd, omdat het momonteol don
arbeiders in Duitschland niet toegestaan is
Op grond van wat ons van welin
gelichte Tsjechische zijde is medege
deeld, kunnen wij verzekeren, dat de
Duitsche logenstraffing van de be
richten omtrent den opstand in Tsje
cho Slowakije volkomen in strijd is
met de waarheid.
In het Duitsche dementi wordt o.a.
gezegd, dat dr. Benesj, twee dagen
na het uitbreken van den oorlog van
Londen uit de Tsjechen tot verzet
heelt aangespoord en dat, in ant
woord daarop, door de Duitsche auto
riteiten in Bohemen en Moravië een
aantal arrestaties zijn verricht. Dit is
absoluut onwaar. Dr. Benesj heeft
niet twee dagen na het uitbreken
van den oorlog, doch eerst drie da
gen geleden den opstand geprocla
meerd. De in de eerste dagen van
den oorlog door Benesj afgelegde
verklaring heelt met opstand in het
minst niets te maken.
Wij kunnen verder verzekeren, dat
alle pogingen, om den omvang en
de verbittering der nationale agitatie
in Tsjecho Slowakije te verkleinen,
in de hoogste mate misleidend zijn.
De Duitsche overheden zouden ove
rigens onmogelijk ook maar een
deel van de waarheid omtrent het
geen daar gebeurd is, kunnen toe
geven en aan de Duitsche publiciteit
meedeelen.
Guerilla.
Goheel afgezien van do uitbarsting in de
laatste dagen heorscht er in Tsjecho Slo
wakije een guerilla, welke slechts kun ver
geleken worden met dc Spaanschc guerilla
tegen Napoleon, den gruwelijkstcn strijd
van dien aard, die ooit gevoerd is.
Deze strijd is niet alleen gericht tegen
de Duitsche troepen, doch tegen iederen
Duitsehon militair persoonlijk, die den
Tsjechen in handen valt of in een stille
zijstraat ondier het bereik van zijn mes of
revolver komt. Het aantal slachtoffers on
der dc Duitsche spldaten en officiereu is
reeds hoog.
fgy2 MILLIOEN VOOR 1840
UITGETROKKEN.
Voor de kosten van de levens
middelen-distributie aan werkloo
zen en armlastigen is voor 1940 ge
raamd f8.500.000, waarvan voor:
vleesch in blik f2.750.000;
voor onvermengde margarine
12.800.000;
voor hak en braadvet f 1.600.000,
voor zeevisch f 150.000;
voor groenten in blik f 220.000;
voor tomatensoep in blik f 190.000;
en voor omzetbelasting voor diver
se producten 1140.000.
het werk neer te leggen, zulks in verband
met den oorlogstoestand. Dat hij anderen
tot staking zou hebben aangezet, schijnt bo
vendien een motief te zijn geweest.
Van Os voelde zich niet bijzonder op zijn
gemak, vooral niet toen hij hoorde, dat een
officier den soldaat, die hem bewaakte, ge
lastte zijn karabijn met scherp te laden.
Hij zag kans om te ontvluchten en pro
beerde op Nederlandsch gebied te komen.
De officier vuurde onmiddellijk zijn revolver
op den vluchteling af, maar deze werd niet
.geraakt. Hij rende over het veld en wist
vervolgens door de Rammelbeek Neder
landsch gebied te bereiken. Kogels uit re
volver en karabijn vlogen hem om de
ooien, maar hij kwam behouden op het
Nederlandsche gebied. Daar werd echter
opnieuw van Duitsche zijde op hem geseho
ten. De autoriteiten zijn van het gebeurde
in kennis gesteld en een onderzoek zal
worden ingesteld.
Na krachtig ingrijpen der regee
ring.
Na de eerste opgewondenheid over den
moord op den Roemeenschen minister-presi
dent Calinescu, heerscht thans in Roemenië
•weer volkomen rust. Met ijzeren hand heeft
de regeering ingegrepen, 24 uur lang heeft
men de lijken van de terechtgestelde daders
op het trottoir laten liggen, tot afschrikwek
kend voorbeeld voor anderen. Ook in de
kampen, waar leiders der ijzeren garde ge
vangen werden gehouden, hebben executies
plaats gevonden.
Semi-officieel wordt verklaard, dat
het onderzoek naar den moord op Ca
linescu heeft uitgewezen, dat de mis
daad geen bultenlandsche ot inter
nationale beteekenis heeft.
De Roemeensche pers zegt, dat Dnmestricu,
de leider van het complot, dat den moord
op Calinescu heeft georganiseerd, onlangs
naar Praag teruggekeerd Is. In Duitschland
zou hij in verbinding gestaan hebben met
groepen legionarissen, die sedert een jaar op
een gelegenheid zouden hebben gewacht om
op sensationeele wijze in Roemenië binnen te
rukken. Dumestricu heeft zich, aldus de pers,
veertien dagen in het dorp Apsa bij de Roe
meensche grens opgehouden en is daarna
met een groep buitenlanders over de grens
gekomen. Hij wist van den vluchtelingen
stroom gebruik te maken om de politie te
ontwijken en in Boekarest aan te komen.
De militaire medewerker van de „Daily
Telegraph" hecht groote beteekenis aan de
uitbarsting in Tsjecho Slowakije. Dit land
is voor de Duitschers een gebied van poli-
tie-operaties geworden, zoodat het er sterke
troepen op de been moet houden.
De waarde van de groote Tsjechische be
wapeningsindustrie voor Duitschland kan
sterk verminderen. Bovendien moet men af
wachten, welke de uitwerking zal zijn op
Oostenrijk, Polen en de ontevreden elemen
ten in Duitschland zelf.
Verhaal van een Engelschen schip
per.
De schipper van een Brltschen treiler, die
gisteren te Grimsby is teruggekeerd, heeft
verklaard, dat hij meende een duikboot te
hebben geramd on tot zinken gebracht. Hij
had van twee'Britsche oorlogsbodems ver
nomen, dat een duikboot ln de buurt was en
stoomde op volle kracht naar huis. Plotse
ling werden drie schokken govoold, voor,
midscheeps en achter, waardoor de treiler
tot stilstaan werd gebracht. Uit zee stegen
luchtbellen op, gevolgd door olie. De treiler
kwam in de haven met een lek en eon be
schadigde schroef.
Nationaliteit niet bekend.
Roosevelt heeft tegenover vertegenwoordi"
gers van de pers verklaard, dat twee bui
ten landsche duikbooten gezien zijn op zee,
één buiten de Zuidelijke grens van Alaska
en een op 50 tot 70 mijl buiten de Zuidpunt
van Nieuw Schotland. De nationaliteit de
zer duikbooten is niet geidontificeerd. Roo
sevelt weigerde de bron te noemen van
deze inlichtingen der regeering. Wel ver
klaarde hij, dat de bron volkomen betrouw
baar was.
Op de uitreis bereikten de „Gier"
Batavia, de „Buizerd" Rangoon en
de „Nandoe" Alexandrië.
Op de thuisreis bereikten de „Wie
lewaal" Basra en de „Pelikaan"
Bangkok.
■■av
De dorpen tusschen de beide versterkte
linies waarvandaan reeds alle burgers ver
trokken zijn, werden gister den geheelen
dag gebombardeerd door de vesting- en veld-
batterijen van Franschen, zoowel als van
Duitschers, zegt U.P.
De activiteit van de artillerie aan het
Westelijk front is dus weer iets toegenomen,
maar geen van beide legers heeft een zware
aanval gewaagd.
Het zwaarste kanonvuur was geconcen
treerd in de Blies-vallei, waar de Duitschers
den gemakkelijksten toegang tot de Sieg-
friedlinie trachten te blokkeeren en in de
beboschte heuvels bij Saarbruecken, waar
de Fransche kanonnen zijn opgesteld.
Van het front in Polen komt steeds meer
materiaal naar het Westen. Blijkbaar uit
vrees voor een Fransche bezetting van Saar
bruecken en een aanval op de Blies-vallei
hielden de Duitschers zonder onderbreking
alle wegen, waarlangs een aanval onderno
men zou kunnen worden, onder vuur.
Eer het Duitsche materiaal volledig van
Polen naar het Westelijk front zal zijn over
gebracht, zullen nog wel een paar weken
verloopen, gezien het feit, dat de Polen nog
steeds op enkele plaatsen tegenstand bie
den.
Bovendien hebben de spoorwegen in
Duitschland te kampen met gebrek aan rol
lend materiaal, noodig om de groote troe
penverplaatsingen snel uit te voeren.
Fransche vliegtuigen boven den
Pruntrutcr top?
Het Duitsohe nieuwsbureau meldt uit
Bern dat Woensdagmiddag naar eerst thans
bekend wordt, twee Fransche vliegtuigen,
die uit evrschillende richtingen kwamen
gevlogen hebben boven den Pruntruter top,
op 20 k.m. ten Zuidoosten van Belfort De
eene machine, naar men aanneemt een bom
bardemeatstoestelverscheen boven Prunt-
rut komende uit de richting Alle, dus uit
het Noordoosten en verwijderde zich in de
richting van Besancon. De tweede vloog van
Belle naar den Pruntruter top. Dit toestel
werd bij den Zwitserschen douanepost Bon-
court beschoten, waarop het terugvloog.
DUITSCHE GEVANGENEN IN ENGELAND.
Zij vinden het geen pech.
Een groep Duitsche krijgsgevangenen, of
ficieren en manschappen is in Engeland
aangekomen en is overgebracht naar de ge
vangenkampen. Slechts enkele menschen
zagen de gevangenen aankomen en er werd
geen betooging gehouden. Toen evenwel de
gevangenen een spoorwegstation passeer
den, riep een vrouw: „Pech, kameraad",
waarop eon gevangene antwoordde; „Niet
zoo heel erg."
Voedsel en brandstof genoeg.
De minister van financiën en voorzitter
van de coöperatieve vereeniging „Elanto"
heeft voor de radio een uiteenzetting gege
ven van de economische bronnen van Fin
land.
De minister deed uitkomen, dat hoewel
het uitbreken van den oorlog in Europa eenl
zenuwachtige stemming onder de bevolking
had teweeggebracht en bovendien geleid had
tot een run op de levensmiddelenwinkeliers
er toch geen gewettigde reden bestaat voor
een pessimistische houding. Het land bezit
overvloedige voorraden melk, kaas, boter,
eieren en vleesch, van welke producten
voorheen groote hoeveelheden werden uitge
voerd, terwijl de voorraad aardappelen zoo
groot is, dat iedereen zich in ruime mate
hiervan kan voorzien tot den volgenden oogst
Daar er een tijdelijk tekort kan ontstaan
van suiker en anthraciet, zoo ging de minis
ter voort, moet met suiker spaarzaam* il'or-
den omgegaan, terwijl de ontzaglijke hoe
veelheden hout in Finland de mogelijkheid
van een strengen winter zonder brandstof
geheel uitsluiten.
DUITSdHE BURGERLUCHTVAART
HERVAT.
Er is benzine voer.
De Duitsche benzinevoorziening veroor
looft de hervatting van het passagiersver-
verkoer met Duitsche vliegtuigen voorzoo
ver dat mogelijk is op grond van den Euro-
peeschen oorlogstoestand.
Nadat als eerste Duitsch-binnenlandsche
lijn de luchtlijn Berlijn-Dantzig-Konings-
bergen is hervat, kan venvacht worden, dat
het vliegverkeer ook op andere trajecten
binnenkort zal worden hervat.
Ook lijnen nnnr het buitenland zullen weer
in bedrijf worden genomen, aangezien een
aantal landen van Duitschland uit onge
hinderd kan worden beroikt.
