beschoten Zakenverloven Russisch ultimatum DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Door Duitsch vliegtuig aan Estland Zweedsche passagier gedood Prijsverhooging niet toegestaan Aanval in den rug na achtervolging ■fepH i'itair vliegongeluk in Zee'and EERBERICHT Moeien de Baltische landen verdwijnen Von Ribbentrop naar Moskou WOENSDAG Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINTi HELDERSCHE COURANT KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder 27 SEPTEMBER 1939 67e JAARG. No. 8732 K.L.M.- Gisteren te 15.28 uur, landde op Schiphol de vliegtuigbestuurder Moll met het Douglas DC-3 vliegtuig PH-ASM de „Mees", Hij rap porteerde te 14.10 uur op 120 K.M. N.W. van Helgoland, vliegende op 800 meter hoogte, door een onbekend vliegtuig te zijn beschoten. Het was een watervliegtuig, voorzien van drijvers en hij zag deze machine later in Oostelijke richting naar Helgoland afbuigen. De airhostess, mejuffrouw Wynoldi. bemerkte, dat er iets niet in orde was, waarop zij zich naar de stuurhut begaf om den gezag voerder te waarschuwen. De boordwerktuigkundige vergezelde de airhostess naar de cabine en bemerkte aan een aantal kogelgaten dat de machine was beschoten. Er waren negen passagiers aan boord. Een van de passagiers bleek getroffen te zijn. Het was een Zweedsch ingenieur, genaamd Gustav Robert Lamm, oud 38 jaar, wonende te Malmoe. De heer Lamm was op weg naar Brussel voor een bezoek aan een schoenenfabriek. Dr. Slotboom van de K.L.M. werd onmiddellijk gewaar schuwd, evenals de officier van justi tie. Dr. Slotboom constateerde, dat de heer Lamm was overleden. De airhostess had den heer Lamm hulp verleend. Hij had slechts ge zegd:' „It is a gun", en was daarna bewegingloos in den stoel blijven zit ten. Aan boord bleef ieder van de pas sagiers en de bemanning rustig. Gezien de ernstige schade, welke door de beschieting -as aangebracht, is dit ongeval buiten verwachting beperkt gebleven tot het verlies van één menschenleven. De familie van den heer Lamm en de autoriteiten zijn van dit voorval onmiddellijk in kennis gesteld. Naar wij vernemen heeft de regee ring zich omstandig over het gebeur de laten inlichten en is zij terzake aanstonds een onderzoek aangevan gen. Zij is thans nog enkele gegevens wachtende, die noodigzijn om te kunnen bepalen welke stappen te dezen genomen dienen te worden. „Ongelukkige samenloop van omstandigheden", zegt het Duit- sche Nieuwsbureau. Het Duitsche Nieuwsbureau geeft omtrent deze beschieting de volgende lezing: Op 26 September tegen 14.30 uur is een Nederlandsch verkeersvlieg tuig in de nabijheid van Helgoland door een Duitsch watervliegtuig be schoten. Dit voorval is het gevolg van een ongelukkigen samenloop van omstandigheden. Het aangeval len vliegtuig geleek op een bekend vijandelijk gevechtsvliegtuig-type en was niet door een op grooten af stand zichtbaar kenteeken als neu traal verkeersvliegtuig te herkennen. Onder de bestaande weersomstandig heden kon men eerst op zeer kor ten afstand de nationaliteit van het vliegtuig herkennen aan de letters op de romp en vleugels. Bovendien werd de indruk, dat men met een vijandelijk vliegtuig te doen had, versterkt, doordat het verkeersvlieg tuig blijkbaar bij het ontdekken van het Duitsche vliegtuig trachtte zich in de wolken aan een achtervolging te onttrekken. Op het oogenblik, dat de nationaliteit van het Nederland- sche toestel duidelijk vaststond, staakte de bemanning van het Duit sche vliegtuig het vuur. De Neder- landschc machine kon haar vlucht voortzetten. De bemanning van bet Duitsche toestel kan met het oog op de moeilijke weersomstandigheden en het ondoelmatige uiterlijk en ma noeuvreeren van het Nederlandseho liegtuig geen verwijt gemaakt wor- len, hoezeer het voorval ook moet worden betreurd. „HOLLAND" IN VETTE LETTERS OP DE ROMP. De beschieting van de „Mees" op weg van Malmoe via Kopenhagen naar Schiphol, heeft in luchtvaartkringen een diepen in druk gemaakt. Tot nog toe konden de toch reeds tot het uiterste beperkte luchtlijnen ongehinderd gevlogen worden. Anders dan bij de scheepvaart, waar groote ladingen vervoerd kunnen worden, die door de oor logvoerende partijen als contrabande zou den kunnen worden beschouwd, vervoeren de verkeersvliegtuigen van de K.L.M. uit sluitend passagiers en post van het eene neutrale land naar het andere, vliegend over uitsluitend neutraal gebied. De duidelijk, sedert het uitbreken van den oorlog aangebrachte naam „Holland" in zeer groote letters, aan onder- en bovenkant op romp en vleugels geschilderd, kan geen twijfel laten omtrent de nationaliteit der K.L.M.-vliegtuigen en deze aanduiding is vooral uit de lucht reeds op grooten afstand zichtbaar. Daarbij komt, dat geen der lucht vaartmaatschappijen van de oorlogvoerende landen Douglas-machines gebruikt of in be zit heeft, met uitzondering van de weinige^ Douglasvliegtuigen, waarover de Duitschers" kunnen beschikken sedert de Tsjechische Luchtvaart Mij. C.L.S., na de aansluiting van Tsjecho Slowakije bij het Rijk, is opge heven. VAN ACHTEREN AANGEVALLEN. Het vliegtuig, dat de K.L.M.-machi- ne aanviel, heeft recht achter het toestel gevlogen, zoodat het noch uit de cabine, noch uit de cockpit was waar te nemen. Daardoor had de stewardes mej. Wynoldi, die, zoo als gebruikelijk is, achter in de ma chine stond, het eerst iets van de be schieting waargenomen. Zij hoorde een vlug tikken, waarvan zij de oorzaak aanvankelijk niet kon thuisbren gen, doch dat later het geluid van den ko gel op de metalen beplating van het Douglas- vliegtuig bleek te zijn. EEN FLINKE VROUW. Dank zij haar tegenwoordigheid van geest en kordaat ontreden, is er geen paniek on der de passagiers in de machine ontstaan. Zij waarschuwde direct den gezagvoerder, die op geringe hoogte ging vliegen, waarna het achtervolgende vliegtuig den aanval op gaf en zich verwijderde. Doordat de oorlogs machine recht achter hel K.L.M.-vliegtuig vloog, toen de onbekende aanvaller het vuur opende, werd het Douglas-toestel uitsluitend aan de achterzijde geraakt. De kogels dron gen voornamelijk de bagageruimte binnen, doch enkele drongen door de wanden, die de bagageruimte scheiden van het toilet en de cabine en kwamen zoo in de cabine terecht SLACHTOFFER IN DEN RUG GETROFFEN. De Zweedsche heer Lamm, die op zoo on gelukkige wijze om het leven is gekomen, zat in den achtersten stoel, ter rechterzijde van de cabine. De kogel drong door den wand en door de dik bepolsterdc rugleu ning van de fauteuil in den rug van den heer Lamm, die daarna nog slecht kort leefde. Als door een wonder bleef mej. Wy- Bestuurder Mol noldi, die achter in de cabine stond, ge spaard. Na aankomst op Schiphol is de „Mees aan een nauwkeurige inspectie onderwor pen. De romp, vooral de metalen beplating, van staart en bagageruimte, bleek met ver scheiden kogelgaten doorzeefd. Ook een der vleugels is door kogels getroffen en pas bij aankomst op Schiphol bemerkte men. dat dientengevolge een der benzinetanks was lek geschoten. Den leden der bemanning zal een uitvoe rig verhoor worden afgenomen, ten einde nauwkeurig den juisten gang van zaken te kunnen reconstrueeren. DE TWEE INZITTENDEN OM HET LEVEN GEKOMEN. Gisterochtend is hij Brouwershaven (Zee land) een militair vliegtuig verongelukt. De beide inzittenden, de adspirant-reserve- luitenant-vlieger Jongkind en de adspirant- reserve-luitenant-waarnemer Hubrechtse zijn daarbij om het leven gekomen. Naar de oorzaak van het ongeluk wordt een onderzoek ingesteld. ZOODRA DE INTERNATIONA LE TOESTAND ZULKS GE DOOGT. Uitstel eerste oefening voor studeerenden. De Regeeringspersdienst meldt: In opdracht van den minister van Defensie worden voorbereidingen getroffen voor een regeling van za kenverloven en voor het verleenen van uitstel van eerste oefening in verband met studiebelangen. Zoodra de internationaal-politieke omstandigheden dit, rekening hou dende met de noodzakelijke paraat heid van de weermacht, gedoogen, ligt het in het voornemen in de meest dringende gevallen tot het verleenen op beperkte schaal van zoogenaamde zakenverloven over te gaan Nader zal worden bekend gemaakt, wan neer en op welke wijze aanvragen voor deze verloven kunnen worden ingediend. Studiebelangen. Ten aanzien van het verleenen van uitstel van eerste oefening voor studiebelangen, wordt het volgende bepaald. In het algemeen zal alleen uitstel van eerste oefening worden verleend of uitstel van het nog te vervullen gedeelte van deze oefening. Dit geldt derhalve voor personen die nog niet zijn ingelijfd of althans voor het meerendeel de eerste oefening nog niet hebben volbracht. Voor dit uitstel zullen in aanmerking kun nen komen personen, die het einddiploma HBS of Gymnasium of een dergelijk diploma nog moeten behalen. Verder is het de be doeling uitstel voor een zekeren duur te ver leenen aan hen, die hun studie aan een universiteit of overeenkomstige instelling binnen een jaar zullen beëindigen. Het hierbedoeld uitstel voor studiebelan gen kan terstond en bij ongezegeld verzoek worden aangevraagd bij den minister van Defensie. Wie in militairen dienst is, moet het verzoek indienen door tusschenkomst van zijn compagnies- of overeenkomstige:! commandant. Deze commandant voorziet 't verzoek van een korte aanteekening, hou dende de bijzonderheden, welke voor ver melding in aanmerking komen en zendt het verzoek vervolgens rechtstreeks aan den mi nister van Defensie. Bij elke aanvraag betreffende studiebelan gen moet een verklaring worden gevoegd, waaruit blijkt, in welk stadium de opleiding of de studie verkeert. Zulk een verklaring behoort te zijn afgegeven door het hoofd van de onderwijsinrichf'ng. Verwachting: Gedeeltelijk be wolkt, enkele regenbuien, iets kouder, meest matige Noordwestelijke tot Noord- oostelijken wind. Tenzij aantoonbare verhooging van den kostprijs. De minister van Economische Zaken deelt met betrekking tot de prijspolitiek het vol gende mede. Als regel zal blijven gelden tenzij in bijzondere gevallen anders is bepaald dat iedere verhooging van prijzen boven het peil, dat voor de artikelen gold in de maand Augustus 1939, als prijsopdrijving zal worden beschouwd en derhalve verb» den is, tenzij deze verhooging door aan toonbare verhooging van den kostprijs ge motiveerd is. De bezwaren, welke aan dezen re gel ongetwijfeld zijn verbonden, we gen niet op tegen de gevaren, welke ontstaan bij een ongecontroleerde prijsbeweging. Sommige der bezwa ren worden grooter naarmate de huidige omstandigheden langer du ren. Met inachtneming van het bo venstaande beginsel is de minister bereid zooveel mogelijk aan deze be zwaren tegemoet te komen. Om te voorkomen, dat schade geleden wordt, o.a. tengevolge van verkoop van het zelfde artikel tegen verschillende prijzen, zal de minister verzoeken om deze bezwa ren te ondervangen te onderzoeken en voor de daarvoor in aanmerking komende arti kelen of groepen van artikelen een billijke regeling treffen. ACHTERLAND VAN MEMEL VOOR DE DUITSCHERS? - ROEMENIë NOG VEILIG? United Press meldt uit Tallinn, dat een Russisch leger aan de grens van Estland is verschenen. Zooals wij reeds meldden, is de Estlandsche minister van Buiten- landsche Zaken Selter, die zich naar Moskou begeven had, na een nach telijk onderhoud met den Sovjet premier Molotoi plotseling naar Tallinn teruggekeerd. Uit Stock holm seint Havas, dat de „Dagens Nyheter" voor dezen plotselingen terugkeer als reden opgeeft, dat de minister met zijn regeering moest beraadslagen over twee door de Sovjet-regeering gestelde eischen, die het karakter van een ultimatum hadden. Rusland, aldus het blad, zou een marinebasis in Estland eischen en de hand willen leggen op den geheelen buitenlandschen handel van Estland. Te Tallinn zou buitengewoon groote zenuwachtig heid Jieerschen. Dit U.P. bericht in de Msb. vindt zijn be vestiging in een mededeeling uit Moskou dat uit officieele bron afkomstig, opmerkt: „In verband met het feit, dat de uitleg der Estlandsche regeering over de omstan digheden, waarin een te Tallinn geinterneer de Poolsche duikboot in onbekende richting is verdwenen, onbevredigend was gebleken, zijn tusschen Estland en de Sovjet Unie on derhandelingen geopend over maatregelen tot beveiliging van de Sowjetwateren tegen manoeuvres van vreemde duikbooten, die zich in de Baltische wateren schuil houden. Volgens de verklaringen der Estlandsche re geering was een Poolsche duikboot de Est landsche wateren binnengeloopen „met een machinedefect, dat haar manoeuvreering belette". Het is echter onbegrijpelijk, hoe onder deze omstandigheden de beschadigde duikboot aan haar bewaking kon ontsnap pen en uit de haven der Estlandsche hoofd stad kon vluchten. Men acht het te Moskou hoogst waarschijnlijk, dat te Tallinn d® duikboot gerepareerd is en waarschijnlijk van brandstof voorzien en zoo kon ontsnap pen. Indien men rekening houdt met het feit, dat volgens een rapport uit Leningrad op twee plaatsen in de Loegabaai periscopen van onbekende duikbooten zijn gezien, kan men tot de conclusie komen, dat eenige onh°kende duikbooten ergens bij de Est landsche kust een geheime basis hebben. In verband met deze omstandigheden krijgt het vraagstuk van de beveiliging der Sovjetwa teren tegen de manoeouvres van zich schuil houdende duikbooten groote beteekenis". Deze stok (de ontsnapte duikboot) om de hond (Estland) te slaan is te zeer in over eenstemming met de gebruiken welke in de laatste jaren de agressie tegen een ander land inleiden, op niet het ergste te vree- zen voor het kleine neutrale Baltische landje, daar hoog in het noorden aan de Finsche golf, over welks hoofdstad onze me dewerker, de heer van Kampen, tijdens de ralleyrit met Kees Kruit, verleden jaar zulke interessante bijzonderheden vertelde. EEN GEDEELTE VAN LITTAUEN VOOR DE DUITSCHERS? Uit Berlijn wordt gemeld: Op uitnoodiging van de regeering der Sovjet Unie de Duitsche minis ter van Buitenlandsche Zaken, von Ribbentrop, heden 27 September te Moskou zal aankomen om te spre ken over de vraagstukken, welke zich voordoen door de ontwikkeling der zaken in Polen. Uit Moskou wordt naar aanleiding van dit tweede bezoek van von Ribben/trob gemeld, dat het bericht in diplomatieke en buiten landsche kringen een zeer diepen indruk heeft gemaakt. Men ziet in dit tweede be zoek van Von Ribbentrob aan Moskou een nieuw bewijs, dat de Duitsch-Russische sa menwerking den onwrikbaren grondslag voor de komende reorganisatie van Oost- Europa vormt." Uit Fransche bron komen berichten, die suggereeren, dat het bezoek van von Rib bentrop verband houdt met het wegvagen der kleine Baltische landjes, waarvan Duitschland een gedeelte van Littauen als achterland voor de havenplaats Memel zou krijgen toegewezen, terwijl Rusland de rest zou willen inpalmen. Wij moeten natuurlijk deze veronderstel ling geheel voor rekening van de Fransche bladen laten, doch èn het officieele Russi sche communiqué over de ontsnapte duik boot èn het bezoek van von Ribbentrop wijzen er op, dat in het Ivremlin vandaag weer geschiedenis wordt gemaakt. Of deze geschiedenis van het goede soort zal zijn. zullen de komende dagen wel uit wijzen. Intusschen komen uit Boekarest berichten, dat er geen spanning is tusschen de Sovjet Unie en Roemenië. el heeft Roemenië enkele dagen geleden troepen geconcentreerd in Bessarahië, om dat ook de Russiehe eenheden aan de erens waren versterkt, doch men vertrouwt onvoorwaardelijk op Molotoffs verzekering van de eerbiediging der Roemeensch neu traliteit.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1